Nguyên nhân hiện tượng bị bóng đè
|
Hỏi: Show Tôi năm nay 27 tuổi, sức khỏe bình thường nhưng từ vài tháng nay, khi ngủ tôi thường có cảm giác có vật nặng đè lên người, không thể cử động, khó thở, nhiều lúc nhìn thấy những hình ảnh rất đáng sợ. Xin hỏi có phải đó là hiện tượng bóng đè? Làm cách nào để hết hiện tượng này? (Nguyễn Vân – Hải Phòng) Trả lời – Làm sao để tránh bóng đèTheo thư bạn mô tả thì rất có thể bạn bị bóng đè. Đây là một dạng rối loạn giấc ngủ không thực tổn xuất hiện ở người khi ngủ. Hiện tượng bóng đè thường gặp ở những người mới ốm dậy, người yếu bóng vía hoặc người khỏe mạnh nhưng một lúc nào đó có điểm yếu trong tinh thần. Những căng thẳng tâm lý, lo lắng từ sức ép công việc, stress hay đảo lộn chu trình giấc ngủ tạo ra kích thích lên vỏ não gây ra hiện tượng bóng đè. Ngoài ra, bóng đè còn xuất hiện do tư thế nằm ngủ (để tay lên ngực, nằm nghiêng bên trái), do uống rượu bia.  Khi bị bóng đè, não bộ vẫn hoạt động bình thường nhưng cơ thể không thể cử động được, cảm giác có vật nặng đè lên người mà không thể đẩy ra được, khó thở, có khi nghe thấy tiếng bước chân hay giọng nói hoặc nhìn thấy những hình ảnh đáng sợ. Cách tốt nhất để tránh bị bóng đè là xây dựng lối sống lành mạnh, ăn uống điều độ, không đọc truyện kiếm hiệp, ma quỷ, tham gia các hoạt động thể thao, tránh stress, tạo thói quen đi ngủ đúng giờ, mặc quần áo ngủ rộng rãi, tư thế ngủ thoải mái (nằm nghiêng bên phải, chân hơi co, tay duỗi, đầu không vẹo lệch), phòng ngủ phải thoáng khí. Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/ Hiện tượng bóng đè trong lúc ngủ gây nhiều nỗi sợ hãi cho bất kỳ ai từng trải qua. Tuy nhiên, hiện tượng bóng đè thực chất cho bạn thấy một cơ chế “bảo vệ cơ thể” của não bộ trong pha REM. Hãy tìm hiểu thêm tại sao bạn lại bị “bóng đè" và làm thế nào để cải thiện chất lượng giấc ngủ. Bóng đè là gì?Bóng đè thực chất là một hiện tượng có tên chứng liệt do ngủ. Liệt do ngủ xảy ra khi đầu óc bạn tỉnh táo trong lúc ngủ, nhưng cơ thể không thể nhúc nhích. Chứng liệt do ngủ, hay có cái tên phổ biến là “bóng đè" xảy ra khi một người đang ở giữa ranh giới tỉnh và thức. Bạn không thể di chuyển cơ bắp, mất khả năng nói trong vài giây đến vài phút. Dấu hiệu bị bóng đèBị bóng đè không phải là một hiện tượng nguy hiểm cần cấp cứu. Thậm chí, nếu bị “bóng đè" vài lần, bạn sẽ làm quen với nó và có thể bình tĩnh, đợi hiện tượng này qua đi. Đặc điểm của bóng đè là không thể nói hay cử động. Hiện tượng này diễn ra trong vài giây đến khoảng 2 phút cùng các cảm giác khác như:
Bóng đè có thể tự biến mất, hoặc khi có ai đó chạm hay lay cơ thể bạn. Khi bị bóng đè, bạn vẫn có thể nhận thức về không gian xung quanh nhưng không thể làm gì. Và bạn có thể ghi nhớ từng chi tiết trong quá trình bị bóng đè sau khi trải nghiệm tồi tệ đó kết thúc. Trong số ít trường hợp, một số người trải qua những cơn ác mộng giống hoang tưởng khiến họ sợ hãi, lo lắng. Nhưng tất cả đều vô hại. Giải thích của khoa học về bóng đèKhi bạn ngủ, não trải qua 4 giai đoạn hoạt động khác nhau. Một trong số đó là pha REM (Rapid eye movement) - mắt chuyển động liên tục. Trong pha này, mắt bạn di chuyển theo nhiều hướng khác nhau. Đa số mọi người sẽ vào pha REM trong 90 phút đầu tiên sau khi ngủ. Ở pha REM, não sẽ gửi tín hiệu tới thần kinh tuỷ sống, “ngắt kết nối” vận động từ não tới chân tay bạn. Các cơ và dây thần kinh ở tay và chân sẽ hoàn toàn không có khả năng cử động, hiện tượng này được gọi là mất trương lực. Đây là cơ chế kỳ diệu của não bộ, ngăn bạn làm ra những hành động gây thương tích cho bản thân và người xung quanh khi đang mơ ngủ. Trong pha REM, mọi người cũng trải qua những giấc mơ phong phú do não tăng hoạt động. Nếu bạn thức tỉnh ngay trong pha REM, khả năng cao bạn sẽ bị bóng đè. Bởi khi bạn tỉnh dậy, não chưa kịp gửi tín hiệu “kết nối” trở lại tới tay và chân. Khiến cho đầu bạn đã bắt đầu tỉnh táo nhưng tay chân trong trạng thái “liệt", không thể cử động. Nguyên nhân khiến bạn bị bóng đèCả trẻ em và người lớn đều có thể bị bóng đè. Tuy nhiên, có một số người dễ bị bóng đè hơn những người khác:
Bóng đè thường cũng xảy ra với những người:
Thay đổi thời gian ngủ nghỉ cũng tăng rủi ro bị bóng đè. Chẳng hạn như khi thời gian ngủ của bạn bị đảo lộn do lịch làm việc đêm hay do lệch múi giờ. Trong một vài trường hợp, chứng liệt khi ngủ có xảy ra do di truyền. Tuy nhiên chưa có bằng chứng khoa học cho hiện tượng này. Bạn có thể làm gì để hạn chế bị bóng đèBạn có thể giảm tần suất bị bóng đè bằng cách thay đổi thói quen sinh hoạt:
Nếu bạn đang gặp vấn đề tâm lý như rối loạn lo âu hay trầm cảm, sử dụng thuốc chống trầm cảm sẽ giảm thiểu tần suất bị bóng đè. Hãy tham khảo tư vấn của bác sĩ Tâm lý trước khi sử dụng thuốc để đạt hiệu quả nhé. Tổng kếtChứng liệt do ngủ hay còn gọi là bóng đè là hiện tượng phổ biến. Tuy nó không nguy hiểm nhưng trải nghiệm này có thể khiến bạn bị lo âu, hoảng sợ, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Nếu hiện tượng bóng đè khiến bạn bị căng thẳng kéo dài, ảnh hưởng mạnh đến giấc ngủ, hãy tham khảo tư vấn từ bác sĩ. Các bác sĩ uy tín trên ứng dụng Doctor Anywhere có thể tư vấn tình trạng giấc ngủ của bạn dựa trên tình trạng sức khoẻ hiện tại. Nhập mã XINCHAO tại bước Thanh toán để được tư vấn miễn phí mọi lúc mọi nơi. Tham khảo từ Healthline, Medical News Today Xem thêm:
|
