Ngữ văn 6 Bức tranh của em gái tôi - Cánh Diều
|
Bức tranh của em gái tôi là truyện ngắn về tình cảm gia đình, lòng yêu thương, nhân hậu giữa người với người. Mời thầy cô và các bạn học sinh tham khảo bài soạn văn lớp 6 Bức tranh của em gái tôi dưới đây. I. Chuẩn bị
II. Đọc hiểuCâu hỏi 1: Từ nhan đề và hình minh họa, em có thể đoán nội dung chính của truyện này nói về việc gì? Nội dung chính liên quan đến em gái và bức tranh của em gái “tôi”. Câu hỏi 2: Người kể câu chuyện ở ngôi nào? Kể với ai? Người kể câu chuyện ở ngôi thứ nhất. Kể với người đọc. Câu hỏi 3: Tại sao nhân vật tôi lại bí mật theo dõi em gái? Vì nhân vật tôi cảm thấy tò mò với những hành động kỳ lạ của em gái. Câu hỏi 4: Phần 2 giúp người đọc hiểu ra điều gì? Tài năng cũng cần được phát hiện và thấu hiểu thì mới có thể tỏa sáng được. Câu hỏi 5: Chú ý sự thay đổi của nhân vật “tôi” qua tâm trạng, suy nghĩ và hành động ở phần 3. Sau khi người em gái được phát hiện tài năng, người anh đã có sự thay đổi về tâm trạng, suy nghĩ và hành động là:
Câu hỏi 6: Sự việc nào trong phần 4 làm cho câu chuyện tiếp tục hấp dẫn? Hấp dẫn ở chỗ nào?
Câu hỏi 7: Chú bé trong bức tranh được miêu tả như thế nào? Một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. Gương mặt và đôi mắt chú không chỉ suy tư mà còn rất thơ mộng. Câu hỏi 8: Chú ý sự thay đổi tâm trạng của nhân vật “tôi”. Người anh đầu tiên là vô cùng ngạc nhiên, sau đó là xúc động và cảm thấy xấu hổ, ân hận. III. Trả lời câu hỏiCâu hỏi 1: Truyện kể về việc gì? Hãy tóm tắt nội dung câu chuyện trong khoảng 8- 10 dòng. Truyện kể về hai anh em Kiều Phương hay còn gọi Mèo. Mèo là cô bé nghịch ngợm và thường bí mật tự pha màu để vẽ tranh. Một ngày chú Tiến Lê - bạn của bố đến nhà chơi và phát hiện ra năng khiếu đặc biệt của cô bé. Từ đó cuộc sống của Mèo dường như thay đổi, tài năng của bé được chú ý và phát triển hơn. Nhưng điều này vô tình làm người anh ghen tỵ và cảm giác tự ti do không có bất kỳ năng khiếu gì. Người anh đối xử xấu tính và thô lỗ với Mèo nhưng cô bé vẫn yêu quý anh mình. Mèo tham gia cuộc thi vẽ, cô bé giành giải nhất và muốn người anh cùng tham gia nhưng người anh lại tỏ ra khó chịu. Khi thấy bức tranh của Mèo là chính anh trai mình, người anh vừa cảm thấy bất ngờ vừa cảm động và xấu hổ về hành động thô lỗ của mình. Câu hỏi 2: Hãy nêu ra một số chi tiết trong văn bản để thấy sự khác nhau giữa tính cách của nhân vật người anh và nhân vật người em (Kiều Phương). Người anh tự ti, ghen tỵ với chính em gái mình:
Người em lại hồn nhiên và vô cùng yêu thương anh của mình
Câu hỏi 3: Nhân vật người em thường được tái hiện qua hành động, còn nhân vật người anh thường được tác giả chú ý miêu tả tâm trạng. Hãy chỉ ra các chi tiết cụ thể để làm sáng tỏ điều đó. Ngôi kể có liên quan gì đến cách miêu tả hai nhân vật đó? Nhân vật người em được tái hiện qua hành động:
Nhân vật người anh được chú ý miêu tả tâm trạng:
Ngôi kể thứ nhất bằng lời người anh nên người anh dễ dàng thể hiện được những cảm xúc, tâm tư của mình. Trong khi đó, người em là ngôi thứ ba nên thường được tập trung miêu tả hành động nhiều hơn. Câu hỏi 4: Đọc phần 5 và trả lời các câu hỏi: a. Tại sao người anh “muốn khóc quá”? Người anh cảm động trước tấm lòng nhân hậu của em gái. b. Câu nói “Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy!” cho em hiểu gì về người anh? Người anh vô cùng tôn trọng và yêu quý em gái mình. c. Điều gì đã tạo nên sự bất ngờ cho kết thúc truyện? Bức tranh đạt giải Nhất lại là bức tranh về người anh trai - người luôn khó chịu và có thái độ không tốt với em gái. Câu hỏi 5: Cuối truyện, tác giả viết: “Tôi nhìn như thôi miễn vào dòng chữ đề trên bức tranh: “Anh trai tôi”. Vậy mà dưới mắt tôi thì…”. Em hiểu nội dung chưa được viết vào dấu ba chấm ấy là những gì? Điều đó thể hiện tâm trạng như thế nào của người anh? Em đã từng có tâm trạng ấy chưa? Sau dấu ba chấm là những suy nghĩ, hành động ích kỷ của người anh dành cho em gái. Điều đó thể hiện tâm trạng người anh đang rất phức tạp, hối hận khi nhớ đến những hành động của mình. Em nghĩ có lẽ ai cũng từng có tâm trạng hối hận như người anh trong câu truyện. Câu hỏi 6: Theo em, truyện muốn đề cao, ca ngợi điều gì? Điều đó có liên quan đến cuộc sống hằng ngày của mỗi người như thế nào? Truyện đề cao tình yêu thương trong sáng, nhân hậu giữa con người với con người. Mỗi người trong cuộc sống này đều nên có tấm lòng cởi mở, vị tha và đối xử tốt đẹp với nhau. Đó là cách soạn văn lớp 6 bài Bức tranh của em gái tôi trong chương trình sách mới Cánh diều mà các bạn học sinh có thể tham khảo. Mong rằng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bài học này!
Soạn bài Bức tranh của em gái tôi ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 6 Cánh diều giúp học sinh soạn văn 6 dễ dàng hơn.  1. Chuẩn bị Câu hỏi trang 66 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Khi đọc truyện ngắn, các em cần chÚ ý: + Truyện kể về việc gì? Thời gian và địa điểm xảy ra câu chuyện? + Truyện có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính? Nhân vật chính là người thế nào? + Truyện kể theo ngôi kế thứ mấy và tác dụng của ngôi kế ấy? + Truyện nêu lên vấn đề gì? Vấn để ấy có liên quan đến cuộc sống hiện nay và cá nhân em như thế nào? Trả lời: - Câu chuyện kể về người anh và cô em gái có tài hội họa tên là Kiều Phương – thường gọi là Mèo. Khi tài năng hội họa của em gái được phát hiện, người anh không vui mà lại thấy buồn bã, thất vọng vì bản thân mình không có tài năng và cảm thấy bị cả nhà lãng quên. Từ đó, cậu nảy sinh thái đố khó chịu hay gắt gỏng với em gái và không thể thân với em như trước. Đứng trước bức tranh đạt giải nhất của em. Người em nhận ra những yếu kém của mình và hiểu được tâm hồn và lòng nhân hậu của cô em gái. - Truyện có các nhân vật là em gái Kiều Phương, người anh trai, bố mẹ, chú Tiến Lê, bé Quỳnh (con gái chú Tiến Lê). Người anh trai là nhân vật chính, nhân vật chính người anh trai có tính cách đố kị với em gái và chán nản, buồn bã khi không tìm ra ở mình tài năng gì, nhưng sau đó bằng trái tim và lòng nhân hậu của em gái mình người anh đã hiểu ra. - Truyện kể theo ngôi thứ I. Tác dụng việc lựa chọn ngôi kể thứ I giúp cho câu chuyện chân thật, đáng tin cậy. - Truyện nếu lên vấn đề trong cuộc sống hiện nay: Tình cảm trong sáng, nhân hậu bao giờ cũng lớn hơn, cao đẹp hơn lòng ghen ghét, đố kị. Không nên đố kị, ghen ghét trước tài năng của người khác mà cần phải biết vượt qua tất cả những mặc cảm, tự ti để vượt qua chính mình.lòng Câu hỏi trang 66 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Đọc trước truyện Bức tranh của em gái tôi tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Tạ Duy Anh. Trả lời: Tiểu sử - Nguyên tên khai sinh của ông là Tạ Việt Đãng, sinh ngày 9 tháng 9 năm 1959. Quê ông ở thôn Cổ Hiền, xã Hoàng Diệu, huyện Chương Mỹ, Hà Tây (nay thuộc Hà Nội). - Ông từng làm cán bộ giám sát chất lượng bê tông ở Nhà máy thủy điện Hòa Bình, trung sĩ bộ binh ở Lào Cai. Sau đó Tạ Duy Anh tham gia học ở Trường viết văn Nguyễn Du. Trải qua 4 năm học, ông đỗ đầu và được giữ lại làm giảng viên. Là cây bút trẻ trong thời kì đổi mới. Hiện ông là biên tập viên tại Nhà xuất bản Hội Nhà văn. Tạ Duy Anh trở thành hội viên Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1993. Tác phẩm tiêu biểu của Tạ Duy Anh Bến thời gian. Bố cục hoàn hảo. Ngày hội cuối cùng. Quả trứng vàng. Ba đào ký. Bức tranh của em gái tôi (truyện ngắn). 2. Đọc hiểu a. Trong khi đọc Câu hỏi trang 67 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Từ nhan đề và hình minh họa, em có thể đoán nội dung chính của truyện này nói về việc gì? Trả lời: - Nội dung chính của truyện nói về bức tranh của người em gái, bức tranh chứa đựng tình yêu và lòng nhân hậu của cô bé đã làm người anh thức tỉnh. Câu hỏi trang 67 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Người kể câu chuyện ở ngôi nào? Kể với ai? Trả lời: - Người kể câu chuyện ở ngôi thứ nhất - Kể với mọi người Câu hỏi trang 67 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Tại sao nhân vật tôi lại bí mật theo dõi em gái? Trả lời: - Nhân vật tôi bí mật theo dõi em gái mình vì thấy em mình chế thuốc vẽ. Câu hỏi trang 67 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Phần (2) giúp người đọc hiểu ra điều gì Trả lời: - Phần (2) giúp người đọc hiểu ra Kiều Phương có tài năng hội họa, các bức tranh em vẽ đều có thể được treo ở bất cứ phòng tranh nào. Chứ không phải là con Mèo hay lục lọi, nghịch ngợm. Câu hỏi trang 68 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Chú ý sự thay đổi của nhân vật " tôi" qua tâm trạng, suy nghĩ và hành động ở phần (3) Trả lời: - Tâm trạng của nhân vật tôi sau khi cả nhà phát hiện ra tài năng của mèo là sự tự ti, mặc cảm và có đôi chút đố kị với em gái mình. Nhân vật này đã quyết định làm hành động mà trước đây mình vẫn coi khinh đó là xem trộm những bức tranh của Mèo Câu hỏi trang 68 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Sự việc nào trong phần 4 làm cho câu chuyện tiếp tục hấp dẫn? Hấp dẫn ở chỗ nào? Trả lời: - Sự việc trong phần 4 làm cho câu chuyện tiếp tục hấp dẫn là + Bé Phương tham gia trại thì vẽ quốc tế + Với chủ đề:" cháu hãy vẽ cái gì thân thuộc nhất với cháu" người em được trao giải nhất. + Em muốn cả anh trai cùng em đi nhận giải + Thật bất ngờ, bức tranh mà người em chính là vẽ người anh khiến người anh sững sờ - Hấp dẫn ở chỗ bức tranh mà Mèo vẽ chính là người anh trai của mình. Câu hỏi trang 69 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Chú bé trong bức tranh được miêu tả như thế nào? Trả lời: - Chú bé trong bức tranh được miêu tả: một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. Mặt chú bé như tỏa ra một thứ ánh sáng rất lạ. Toát lên từ cặp mắt, tư thế ngồi của chú không chỉ sự suy tư mà còn rất thơ mộng nữa. Câu hỏi trang 69 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Chú ý sự thay đổi tâm trạng của nhân vật " tôi" Trả lời: - Sự thay đổi tâm trạng của nhân vật " tôi": ngỡ ngàng rồi đến hãng diện rồi xấu hổ b. Sau khi đọc Câu 1 trang 70 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Truyện kể về việc gì? Hãy tóm tất nội dung câu chuyện trong khoảng 8- 10 dòng. Trả lời: Nhà có hai anh em, Kiều Phương là em gái. Hai anh em vốn quý mến nhau, anh đặt cho em biệt danh là "Mèo" và được em rất thích. Biết em lấy nhọ nồi và phẩm màu tự chế thuốc vẽ nhưng anh cũng không mách mẹ. Em tinh nghịch, có trêu anh thì anh cũng vui vẻ cho qua. Thế rồi, một hôm, chú Tiến Lê, bạn của bố, phát hiện Kiều Phương có năng khiếu đặc biệt về hội họa. Từ hôm đó, mọi người cố gắng tạo điều kiện cho Kiều Phương rèn luyện, phát triển khả năng. Thấy vậy, anh rất buồn vì cảm thấy mình bị coi thường, vì mình bất tài. Tâm trạng ấy khiến anh không thân thiện với em nữa, anh hay bắt bẻ em. Còn em vẫn hồn nhiên như trước kia. Kiều Phương được đi dự trại thi vẽ thiếu nhi quốc tế. Trước khi đi, Kiều Phương có vẻ xét nét anh hơn. Trong cuộc thi ấy, Kiều Phương đã được giải nhất. Kiều Phương mời cả anh đi nhận giải cùng mình. Trong phòng trưng bày tranh, người anh đã "ngỡ ngàng, rồi đến hãnh diện, sau đó là xấu hổ" trước bức tranh em gái vẽ mình là người anh hoàn hảo. Anh hiểu ra rằng bức tranh ấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em gái. Câu 2 trang 70 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Hãy nêu ra một số chi tiết trong văn bản để thấy sự khác nhau giữa tính cách của nhân vật người anh và nhân vật người em (Kiểu Phương). Trả lời:
Câu 3 trang 70 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Nhân vật người em thường được tái hiện qua hành động, còn nhân vật người anh thường được tác giả chú ý miêu tả tâm trạng. Hãy chỉ ra các chi tiết cụ thể để làm sáng tỏ điều đó. Ngôi kể có liên quan gì đến cách miêu tả hai nhân vật đó? Trả lời: + Sau khi có vẻ đã hài lòng, nó lôi trong túi ra ba bốn lọ nhỏ, cái màu đỏ, cái màu vàng, cái màu xong lục,... đều do nó tự chế. + Nó đưa mắt canh chừng rồi lại nhét tất cả vào túi sau khi cho màu đen nhọ nồi vào trong một cái lọ còn bỏ không. + Nó lao vào ôm cổ tôi, nhưng tôi viện cớ đang dở việc đẩy nhẹ nó ra. Tuy thế, nó vẫn kịp thì thầm vào tai tôi:" Em muốn cả anh cùng đi nhận giải" Ngôi kể: rất thích hợp với chủ đề, hơn nữa để cho sự hối hận được bày tỏ một cách chân thành hơn, đáng tin cậy hơn. Câu 4 trang 70 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Đọc phần 5 và trả lời các câu hỏi: a) Tại sao người anh “muốn khóc quá”? b) Câu nói "Không phải con đâu. Đẩy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy!" cho em hiểu gì về người anh? c) Điều gì đã tạo nên sự bất ngờ cho kết thúc truyện? Trả lời: a. Người anh muốn khóc vì cậu cảm thấy ân hận trước những hành động của mình khi nhìn thấy bức ảnh của em gái. b. Câu nói "Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy!" cho em hiểu rằng thực ra bản chất của người anh không xấu, người anh cảm nhận được tâm hồn và lòng nhân hậu của người em, nhận thấy tình cảm của em gái dành cho mình và từ đó thấy bản thân mình thật hẹp hòi, ích kỉ. c. Điều bất ngờ chính là từ bức tranh của người em gái, về tình cảm của người em dành cho anh, và sự xấu hổ của người anh lúc này Câu 5 trang 70 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Cuối truyện, tác giả viết: “Tôi nhìn như thôi miễn vào dòng chữ đề trên bức tranh: “Anh trai tôi". Vậy mà dưới mắt tôi thì...". Em hiểu nội dung chưa được viết vào dấu ba chấm ấy là những gì? Điều đó thể hiện tâm trạng như thế nào của người anh? Em đã từng có tâm trạng ấy chưa? Trả lời: - Cuối truyện, tác giả viết: “Tôi nhìn như thôi miễn vào dòng chữ đề trên bức tranh: “Anh trai tôi". Vậy mà dưới mắt tôi thì...". - Nội dung của dấu ba chấm: Vậy mà dưới mắt tôi thì luôn đố kị, ghen tức với em gái của mình - Dấu 3 chấm ở đây thể hiện sự nghẹn ngào, xấu hổ và ân hận của người anh. Câu 6 trang 70 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Theo em, truyện muốn đề cao, ca ngợi điều gì? Điều đó có liên quan đến cuộc sống hằng ngày của mỗi người như thế nào? Trả lời: - Theo em, truyện muốn đề cao trái tim và lòng nhân hậu của cô bé Kiều Phương, lòng nhân hậu của em đã làm thức tỉnh người anh, giúp người anh vượt qua những tự ti, đố kị của bản thân. - Theo em điều này liên quan mật thiết đến cuộc sống của mỗi người. Mỗi chúng ta ai cũng cần gạt bỏ sự tự ti, đố kị để có cuộc sống hạnh phúc và tràn đầy tình yêu thương |
