Ngành tự động hóa là gì năm 2024

Ngày nay, nhu cầu thị hiếu con người ngày càng cao, yêu cầu về số lượng và chất lượng của các sản phẩm xã hội cũng không ngừng tăng. Điều đó đòi hỏi các dây chuyền sản xuất trong công nghiệp ngày càng hiện đại, có mức độ tự động hóa ngày càng cao với việc sử dụng các kỹ thuật điều khiển hiện đại có trợ giúp của máy tính.

Tự động hóa là gì?

Tự động hóa là một ngành công nghệ liên quan đến việc ứng dụng các kỹ thuật cơ khí hiện đại, kỹ thuật điều khiển và kỹ thuật máy tính vào việc vận hành và điều khiển quá trình sản xuất.

Công việc tưởng chừng rất đơn điệu và nhàm chán, chạy qua chạy lại những vòng quay của một dây chuyền sản xuất? Không hẳn vậy! Công việc còn có thể là vận hành thiết bị tự động cho một dây chuyền sản xuất như: nhà máy sản xuất xi măng, nhà máy bia, cung cấp lắp đặt thiết bị hạ tầng tự động…

Nhiệm vụ của kỹ sư tự động hóa là theo dõi các hệ thống điều khiển, phát hiện những sai sót của hệ thống để kịp thời sửa chữa hoặc hoàn thiện, vận hành, bảo dưỡng, bảo trì hệ thống điện tự động…

Tự động hóa là ngành học hấp dẫn và nhiều triển vọng

Một số chức danh và công việc chuyên sâu của một Kỹ sư Tự động hóa

-

Kỹ sư vận hành và bảo trì (bảo đảm vận hành, bảo dưỡng và sửa chữa các hệ thống điện, điện tử, tự động);

- Kỹ sư điện tự động hóa (vận hành bảo dưỡng sửa chữa các thiết bị và hệ thống tự động của các nhà máy, xí nghiệp);

- Chuyên gia hệ thống (phân tích nhu cầu về hệ thống điện, tự động hóa của các công ty, nhà máy);

- Chỉ huy các dự án (thiết kế, xây lắp các hệ thống tự động và tham gia thi công các dự án đó);

- Kỹ sư thiết kế (thiết kế các hệ thống tự động hóa cho nhà máy, xí nghiệp);

- Kỹ sư lập trình ứng dụng (lập các chương trình điều khiển cho hệ vi xử lý, PLC, CNC, các bộ điều khiển lập trình);

- Tư vấn (cung cấp các tư vấn, giải pháp trong lĩnh vực tự động, tham gia các chương trình huấn luyện nhân viên và giáo dục đào tạo);

Các kỹ sư Tự động hóa có thể làm việc phù hợp ở các dây chuyền sản xuất hiện đại trong công nghiệp như dây chuyền lắp ráp ôtô, vận hành nhà máy điện, tự động hoá phục vụ hàng không, các nhà máy chế biến thực phẩm, trong ngành dầu khí, dây chuyền sản xuất xi măng, dây chuyền sản xuất giấy, dệt, dây chuyền xử lý nước thải… Trong nông nghiệp, bạn có thể thiết kế hệ thống tự động hóa trong trồng rau sạch, hệ thống điều khiển sinh trưởng của các loại cây… Hoặc bạn có thể vận hành, thiết kế hệ thống tự động hóa đèn giao thông thành phố, hệ thống điều khiển và tín hiệu giao thông…

Tự động hóa là một ngành công nghệ được áp dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực của đời sống. Đây là xu thế hội nhập toàn cầu, không loại trừ Việt Nam.

Tự động hóa là việc sử dụng công nghệ để thực hiện công việc và giảm thiểu sự can thiệp của con người. Điều này bao gồm nhiều ứng dụng doanh nghiệp như: Tự động hóa quy trình kinh doanh (BPA - Business process automation), tự động hóa công nghệ thông tin, tự động hóa mạng, tự động hóa tích hợp giữa các hệ thống, tự động hóa công nghiệp (robot) và ứng dụng tiêu dùng như tự động hóa gia đình,...

1. Tự động hóa là gì?

Tự động hóa (Automation) là quá trình sử dụng công nghệ và hệ thống để thực hiện những công việc mà trước đây được thực hiện thủ thông hoặc cần sự can thiệp của con người. Mục tiêu chính của tự động hóa là tăng cường hiệu suất, đảm bảo tính chính xác và hiệu quả trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Trong ngữ cảnh nền công nghiệp và các công nghệ phát triển mạnh mẽ như hiện nay, tự động hóa thường liên quan đến việc sử dụng máy móc, thiết bị điều khiển và hệ thống máy tính để thực hiện tác vụ một cách tự động, giảm thiểu tối đa vai trò của con người.

Tự động hóa có thể được áp dụng đa dạng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm tự động hóa quá trình sản xuất công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp, y tế,.. Các ứng dụng của tự động hóa có thể bao gồm quy trình sản xuất, kiểm soát máy móc, hệ thống tự lái, quy trình tự động trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và giáo dục.

Tự động hóa mang lại nhiều lợi ích, bao gồm: Tăng hiệu suất, đảm bảo độ chính xác cao, giảm sai số do con người, tiết kiệm chi phí lao động, tăng khả năng làm việc liên tục, tăng cường an toàn.

Nhìn chung, tự động hóa hỗ trợ nhiều ngành công nghiệp và đóng góp vào sự tiến bộ, hiện đại hóa của xã hội.

2. Các loại tự động hóa

Tự động hóa được phân loại như sau:

Tự động hóa cơ bản (Basic automation)

Tự động hóa cơ bản thực hiện những nhiệm vụ đơn giản, lặp đi lặp lại một cách tự động. Mức độ tự động hóa này liên quan đến số hóa công việc nhờ sử dụng automation để hợp lý hóa và tập trung công việc thường ngày.

Điều này giúp loại bỏ sai sót, đẩy nhanh tốc độ công việc và giải phóng thời gian của mọi người để làm những công việc có giá trị cao hơn, ý nghĩa hơn.

Tự động hóa quá trình (Process automation)

Tự động hóa quy trình thực hiện tự động các quy trình gồm nhiều bước phức tạp và có thể lặp lại bằng cách tích hợp với nhiều hệ thống. Mức độ tự động hóa này quản lý quy trình kinh doanh và công nghệ thông tin (CNTT) để đảm bảo tính đồng nhất và minh bạch.

Tự động hóa quy trình giúp tăng năng suất và hiệu quả trong doanh nghiệp. Nó cũng có thể cung cấp những hiểu biết mới về thách thức kinh doanh và CNTT, đồng thời đề xuất giải pháp bằng cách đưa ra quyết định dựa trên quy tắc.

Tự động hóa thông minh (Intelligent automation)

Mức độ tự động hóa tiên tiến nhất là tự động hóa thông minh, sự kết hợp giữa tự động hóa với khả năng của trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học (ML).

Máy móc được tự động hóa liên tục “học hỏi” và đưa ra quyết định, cũng như hành động ngày càng tốt hơn dựa trên dữ liệu từ các tình huống trước đây mà chúng đã từng gặp phải, phân tích. Tự động hóa quy trình bằng robot (RPA - Robotic process automation) là một ví dụ về tự động hóa thông minh.

Ví dụ: Trong dịch vụ khách hàng, chatbot được hỗ trợ bởi AI/ML tự động phản hồi theo yêu cầu, có thể giảm chi phí nhân sự, tạo ra trải nghiệm dịch vụ khách hàng tối ưu, được cá nhân hóa.

Intelligent automation là mức độ tự động hóa cao nhất - Ảnh: Internet

3. Ứng dụng của tự động hóa

Tự động hóa được ứng dụng rộng rãi để thực hiện những nhiệm vụ:

Tự động hóa kinh doanh

Doanh nghiệp sử dụng phần mềm để tự động hóa những công việc, giao dịch kinh doanh lặp lại hàng ngày, được kết nối với nhiều hệ thống CNTT và điều chỉnh cụ thể cho nhu cầu của tổ chức.

• Quản lý nội dung: Giải pháp quản lý nội dung thu thập, lưu trữ, kích hoạt, phân tích và tự động hóa nội dung kinh doanh.
• Xử lý văn bản: Giải pháp xử lý tài liệu kết hợp AI và học sâu (Deep learning) để hợp lý hóa việc xử lý tài liệu kinh doanh.
• Quản lý tài liệu: Giải pháp quản lý tài liệu thu thập, theo dõi và lưu trữ thông tin từ tài liệu số.
• Tự động hóa quy trình làm việc: Giải pháp tự động hóa quy trình làm việc sử dụng logic và thuật toán dựa trên quy tắc để thực hiện nhiệm vụ với sự hạn chế hoặc hoặc loại bỏ hoàn toàn vai trò của con người.
• Quản lý quyết định: Mô hình giải pháp, quản lý và tự động hóa các quyết định kinh doanh thông qua học máy.
• Lập bản đồ quy trình: Giải pháp lập bản đồ quy trình cải thiện hoạt động bằng cách xác định điểm nghẽn và cho phép cộng tác giữa các tổ chức.

Tự động hóa CNTT

Tự động hóa CNTT là quá trình tạo ra phần mềm và hệ thống tự động để thay thế quy trình lặp lại và giảm sự can thiệp thủ công, đẩy nhanh việc cung cấp cơ sở hạ tầng và ứng dụng CNTT.

• Khả năng quan sát: Giải pháp nâng cao khả năng giám sát hiệu suất ứng dụng cung cấp bối cảnh người dùng cần nhằm giải quyết sự cố nhanh hơn.
• Tối ưu hóa chi phí đám mây lai: Giải pháp tối ưu hóa chi phí trên nền tảng đám mây lai cho phép loại bỏ phỏng đoán bằng tính năng tự động hóa liên tục, giúp tiết kiệm thời gian và tối ưu hóa chi phí.
• Chủ động quản lý sự cố: Giải pháp quản lý sự cố chủ động ước tính cách giải quyết, thích ứng với sự cố.
• Quản lý hiệu suất mạng: Giải pháp hiệu suất mạng tối ưu hóa hoạt động CNTT với thông tin chuyên sâu thông minh.

Tích hợp

Tích hợp là sự kết nối dữ liệu, ứng dụng, API và thiết bị trong tổ chức CNTT của doanh nghiệp để hoạt động hiệu quả, năng suất và linh hoạt hơn. Một số ví dụ bao gồm:

• Quản lý API: Giải pháp quản lý API giúp tạo, quản lý, bảo mật, xã hội hóa và kiếm tiền từ các giao diện lập trình ứng dụng web hoặc API.
• Tích hợp ứng dụng: Giải pháp tích hợp ứng dụng kết nối ứng dụng và dữ liệu.

4. Tại sao nên ứng dụng tự động hóa

Lợi ích của tự động hóa đã được thể hiện khi ứng dụng trong nhiều lĩnh vực đời sống:

Hiệu quả

Tự động hóa tác động lớn đến hiệu quả chung của tổ chức theo nhiều cách khác nhau

• Xử lý nhanh hơn: So với con người, RPA có thể hoàn thành số quy trình lớn hơn gấp nhiều lần trong cùng một khoảng thời gian.
• Hoạt động 24/7: RPA không cần nghỉ ngơi và không cảm thấy mệt mỏi. Chúng xử lý công việc bất kể thời gian, đảm bảo các nhiệm vụ và hoạt động kinh doanh cố định luôn hoạt động mọi lúc.
• Bộ sưu tập phân tích: RPA thu thập dữ liệu về mọi hoạt động của chúng, đưa dữ liệu vào báo cáo để phân tích và xác định vấn đề trong quy trình mà con người không nhận thấy.
• Cải thiện độ chính xác: Sử dụng phần mềm RPA giúp loại bỏ phần lớn lỗi do con người khỏi các quy trình nhờ tuân theo quy tắc cụ thể.

Máy móc có thể hoạt động liên tục mà không cảm thấy mệt mỏi, buồn chán - Ảnh: Internet

Tăng năng suất

Bên cạnh việc cải thiện sản lượng nhờ khả năng thực hiện nhiệm vụ nhanh chóng, liên tục, tự động hóa còn giải quyết một số thời gian lãng phí do “nghịch lý năng suất” gây ra. Trong đó, công nghệ ngày càng làm chậm các quy trình khi con người dành nhiều thời gian vào điều hướng, chuyển đổi và đào tạo những ứng dụng mới.

Sản lượng được tăng cường phụ thuộc vào loại robot RPA đang được triển khai.

Xem thêm bài viết:

• Robot là gì? Các loại robot nổi tiếng hiện nay
• Robot AI có thể thay thế con người trong tương lai?

Loại robot khác nhau có mối quan hệ làm việc khác nhau với con người, tùy thuộc vào nhiệm vụ cần được tự động hóa và tính chất doanh nghiệp. Nhìn chung, tự động hóa hướng đến quy trình sản xuất nhiều hơn và ít lãng phí thời gian hơn.

Tiết kiệm chi phí

Đầu tiên, tự động hóa loại bỏ những công việc lặp đi lặp lại, “nhàm chán” của người lao động để họ tập trung thời gian vào những nhiệm vụ quan trọng hơn, đòi hỏi tư duy sáng tạo và phản biện. Điều này giúp tiết kiệm chi phí bằng cách loại bỏ thời gian lãng phí, giảm thiểu hoặc thay thế hoàn toàn nhân công.

Khoản chi phí đó có thể được tái đầu tư vào những công việc khác, tạo ra tác động lớn hơn đến hoạt động kinh doanh.

Loại bỏ quy trình giấy tờ truyền thống

Tự động hóa góp phần bảo vệ môi trường vì nó cho phép số hóa những quy trình thường tiêu tốn nhiều giấy mực và các tài nguyên khác.

Ngoài ra, quy trình làm việc của tài liệu kỹ thuật số còn kết hợp tự động hóa vào các quy trình liên quan đến tệp. Nó định tuyến từng tài liệu đến bất kỳ người nào cần đăng nhập, sau đó lưu trữ trong một thư mục chia sẻ dễ tìm kiếm.

Kết luận

Tầm quan trọng của tự động hóa sẽ trở nên vô cùng rõ ràng khi doanh nghiệp phát triển và khách hàng yêu cầu xử lý hàng hóa, dịch vụ nhanh hơn. Tự động hóa quy trình không chỉ giúp cải thiện hoạt động kinh doanh mà còn bảo vệ tính liên tục của quá trình.

Việc giảm ngân sách do tự động hóa quy trình có thể được sử dụng để mở rộng quy mô công ty, thuê nhân tài cần thiết hoặc đầu tư vào các sáng kiến ​​đổi mới.

Khi ngày càng nhiều ngành nghề đầu tư vào tự động hóa, nhà lãnh đạo nên xem xét chiến lược tự động hóa doanh nghiệp, không chỉ giúp họ chuyển đổi hoạt động kinh doanh mà còn cho phép họ duy trì tính cạnh tranh trên thị trường.

Chuyên ngành tự động hóa là làm gì?

Có thể hiểu, Kỹ thuật điều khiển và Tự động hoá là ngành học nghiên cứu, thiết kế, vận hành các hệ thống tự động, các dây chuyền sản xuất tự động tại các nhà máy (xi măng, sắt thép, nước giải khát, dược phẩm,…); thiết kế, điều khiển và chế tạo robot; quản lý sản phẩm tại các công ty trong và ngoài nước kinh doanh về ...

Ngành tự động hóa cần học những gì?

Điều khiển tự động hóa hay còn được gọi là Control and Automation Engineering là ngành học chủ yếu tập trung vào thiết kế, nghiên cứu về cách vận hành các dây chuyền sản xuất tự động và các hệ thống tự động dựa trên những dữ liệu và ứng dụng của cảm biến trong các nhà máy và xí nghiệp.

Kỹ sư tự động hóa Tiếng Anh là gì?

Automation Engineer/ Kỹ sư tự động hóa - Foods.

Tại sao cần phải tự động hóa?

Tự động hóa mang lại nhiều lợi ích, bao gồm: Tăng hiệu suất, đảm bảo độ chính xác cao, giảm sai số do con người, tiết kiệm chi phí lao động, tăng khả năng làm việc liên tục, tăng cường an toàn. Nhìn chung, tự động hóa hỗ trợ nhiều ngành công nghiệp và đóng góp vào sự tiến bộ, hiện đại hóa của xã hội.