Mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân

Mệt mỏi xảy ra hầu hết là một phần của phức hợp triệu chứng, nhưng đôi khi nó xuất hiện đơn độc hoặc là một triệu chứng chính, mệt mỏi là một trong những triệu chứng phổ biến nhất.

Mệt mỏi là khó khăn khi bắt đầu và duy trì hoạt động do thiếu năng lượng và kèm theo mong muốn nghỉ ngơi. Mệt mỏi thường gặp sau khi gắng sức, căng thẳng kéo dài, và thiếu ngủ.

Bệnh nhân có thể đề cập những triệu chứng quan trọng khác giống với mệt mỏi; và thường cần phải phân biệt chúng với triệu chứng mệt mỏi,bằng cách đặt câu hỏi chi tiết.

  • Buồn ngủ, một triệu chứng của các rối loạn gây mất ngủ (ví dụ: viêm mũi dị ứng Viêm mũi dị ứng Bệnh viêm mũi dị ứng theo mùa hoặc ngứa kéo dài, hắt hơi, chảy nước mũi, nghẹt mũi, và đôi khi viêm kết mạc, do phơi nhiễm với phấn hoa hoặc các chất gây dị ứng khác. Chẩn đoán nhờ khai thác... đọc thêm , trào ngược thực quả Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) Cơ thắt thực quản dưới hoạt động kém hiệu quả khiến cho các phần bên trong dạ dày trào ngược vào thực quản gây đau bỏng rát. Trào ngược kéo dài có thể dẫn đến viêm thực quản, chít hẹp và trong... đọc thêm

    Mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân
    n, rối loạn cơ xương gây đau, ngưng thở khi ngủ Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm các giai đoạn đóng lại toàn bộ hoặc một phần của đường thở trên xảy ra trong thời gian ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là giai đoạn ngưng... đọc thêm , bệnh mạn tính nặng), là cảm giác thèm ngủ mạnh bất thường. Thường gặp hiện tượng ngáp và ngủ gật vài giờ vào ban ngày. Bệnh nhân thường có thể nói sự khác biệt giữa ngủ gà và mệt mỏi. Tuy nhiên, sự thiếu ngủ do khó đi vào giấc ngủ có thể gây đau cơ và mệt mỏi, và nhiều bệnh nhân bị mệt mỏi có rối loạn giấc ngủ, do đó sự khác biệt giữa mệt mỏi và buồn ngủ có thể là khó khăn.

Mệt mỏi có thể được phân loại theo thời gian, chẳng hạn như sau:

  • Mệt mỏi gần đây: < 1 tháng

  • Mệt mỏi kéo dài: 1-6 tháng

  • Mệt mỏi mạn tính: > 6 tháng

Hầu hết các bệnh cấp tính (và nhiều bệnh nhẹ) và mạn tính nghiêm trọng gây ra sự mệt mỏi. Tuy nhiên,một vài trong số này có các biểu hiện khác nổi bật hơn (ví dụ như đau, ho, sốt, vàng da) được bệnh nhân kể. Thảo luận này tập trung vào các rối loạn có thể biểu hiện chủ yếu là mệt mỏi.

Các rối loạn phổ biến nhất biểu hiện chủ yếu là mệt mỏi gần đây (kéo dài < 1 tháng) là

Nguyên nhân phổ biến nhất biểu hiện chủ yếu là mệt mỏi kéo dài (kéo dài 1-6 tháng) là

Nguyên nhân phổ biến nhất biểu hiện chủ yếu là mệt mỏi mạn tính (kéo dài > 6 tháng) là

  • Hội chứng mệt mỏi sau nhiễm vi rút

  • Thuốc

Mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân

Mệt mỏi có thể là cảm nhận rất chủ quan. Rất khác nhau giữa những bệnh nhân phụ thuộc vào những gì họ cho là mệt mỏi và cách mà họ mô tả. Cũng có vài cách để xác nhận một cách khách quan triệu chứng mệt mỏi hoặc cho biết mức độ nghiêm trọng của nó. Hỏi tiền sử và khám bệnh cần tập trung vào việc xác định các biểu hiện tinh tế của các căn bệnh tiềm ẩn (đặc biệt là các bệnh nhiễm trùng, rối loạn nội tiết và thấp khớp, thiếu máu và trầm cảm) có thể được sử dụng để hướng dẫn kiểm tra.

Bệnh sử của bệnh hiện mắc bao gồm các câu hỏi mở về "mệt mỏi" là gì, lắng nghe những mô tả có thể nghĩ đến khó thở khi gắng sức, ngủ gà, hoặc yếu cơ. Nên cố gắng tìm ra được những mối quan hệ giữa mệt mỏi với hoạt động,nghỉ ngơi, như là hoàn cảnh khởi phát, thời gian diễn biến và cách diễn biến, và các yếu tố làm tăng hoặc giảm mệt mỏi.

Xem xét một cách hệ thống nên được kỹ lưỡng bởi vì các nguyên nhân tiềm ẩn của sự mệt mỏi là rất nhiều và đa dạng. Trong số các triệu chứng không đặc hiệu quan trọng là sốt, giảm cân và ra mồ hôi trộm về đêm (có thể nghĩ đến ung thư, rối loạn về thấp khớp hoặc nhiễm trùng). Cần khai thác tiền sử kinh nguyệt với đối tượng là phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ. Trừ phi có nguyên nhân rõ ràng, bệnh nhân nên được hỏi các câu hỏi sàng lọc về rối loạn tâm thần (ví dụ như trầm cảm, lo âu, lạm dụng chất, rối loạn dạng cơ thể, bạo lực gia đình).

Tiền sử bệnh lý nên giải quyết các rối loạn đã biết. Tiền sử lạm dụng chất bao gồm lạm dụng thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn và các chất sử dụng trong giải trí (ma túy,thuốc lắc vv..).

Tiền sử gia đình nên được khai thác kỹ về chế độ ăn uống, lạm dụng chất, và ảnh hưởng của sự mệt mỏi đến chất lượng cuộc sống, việc làm, và các mối quan hệ xã hội và gia đình.

Các dấu hiệu sinh tồn cần được kiểm tra như sốt, nhịp tim nhanh, thở nhanh, và hạ huyết áp. Khám tổng quát cần đặc biệt toàn diện, bao gồm khám toàn thân và khám bộ phận như tim, phổi, bụng, đầu và cổ, vú, trực tràng (bao gồm khám tuyến tiền liệt và xét nghiệm tìm hồng cầu trong phân), bộ phận sinh dục, gan, lá lách, hạch bạch huyết, khớp và da. Kiểm tra hệ thống thần kinh cần kiểm tra tối thiểu các yếu tố sau: tình trạng tinh thần, thần kinh sọ, khí sắc, ảnh hưởng, sức mạnh,khối lượng và trương lực cơ, phản xạ gân xương và dáng đi. Thông thường nếu mệt mỏi là của khởi phát gần đây,việc khám xét chi tiết hơn sẽ giúp tìm được nguyên nhân. Nếu mệt mỏi là mãn tính, khám xét thường không chắc tìm ra nguyên nhân; tuy nhiên, khám sức khoẻ toàn diện là một cách quan trọng để xây dựng mối quan hệ với bệnh nhân và thỉnh thoảng có ích cho chẩn đoán.

  • Giảm cân mãn tính

  • Sốt mãn tính hoặc ra mồ hôi trộm về đêm

  • Bệnh hạch bạch huyết toàn thể

  • Đau cơ hoặc đau

  • Các triệu chứng không phải mệt mỏi nghiêm trọng (ví dụ như ho ra máu,nôn máu, khó thở nặng, cổ trướng, lẫn, ý tưởng tự sát)

  • Sự tham gia của > 1 hệ thống cơ quan (ví dụ, phát ban kèm viêm khớp)

  • Đau đầu mới xuất hiện hoặc các loại đau đầu khác hoặc mất thị lực, đặc biệt là đau cơ, ở người lớn tuổi lớn hơn

Thông thường, mệt mỏi thường là một trong nhiều triệu chứng phức hợp hơn là mệt mỏi là triệu chứng duy nhất. Mệt mỏi tăng lên khi hoạt động và giảm đi khi nghỉ gợi ý một rối loạn thực tổn. Mệt mỏi xảy ra liên tục và không giảm bớt khi nghỉ ngơi, đặc biệt là thi thoảng cảm giác mất hết năng lượng, có thể chỉ ra rối loạn tâm lý.

Trong trường hợp không có dấu hiệu cờ đỏ, hỏi kỹ tiền sử, khám lâm sàng và xét nghiệm thường quy (cộng với các xét nghiệm định hướng chẩn đoán -xem Diễn giải các dấu hiệu được Chọn trong Đánh giá suy nhược Giải thích các kết quả được chọn trong đánh giá mệt mỏi

Mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân
) nên làm đủ cho một đánh giá ban đầu. Nếu kết quả xét nghiệm âm tính,nên theo dõi cẩn thận và khám lại khi cần thiết ; nếu mệt mỏi trầm trọng hoặc các triệu chứng và dấu hiệu khác phát triển, bệnh nhân cần được đánh giá lại.

Một số nguyên nhân có thể được xem xét đối với bệnh nhân bị mệt mỏi kéo dài hoặc mạn tính và được lựa chọn các dấu hiệu lâm sàng thông thường hoặc cụ thể khác.

Mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân

Xét nghiệm tập trung vào nguyên nhân nghi ngờ dựa trên kết quả khám xét lâm sàng. Nếu không có nguyên nhân rõ ràng hoặc nghi ngờ dựa trên kết quả khám xét lâm sàng, xét nghiệm thường không thể chẩn đoán được nguyên nhân. Tuy nhiên, nhiều bác sĩ lâm sàng khuyến cáo nên xét nghiệm những thông số dưới đây:

  • Công thức máu toàn phần

  • Ferritin

  • Tốc độ máu lắng (ESR)

  • Hormon kích thích tuyến giáp (TSH)

  • Hóa sinh máu, bao gồm xét nghiệm điện giải, glucose, canxi, và các xét nghiệm về thận và gan

  • Mệt mỏi mãn tính ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, không giảm khi nghỉ, và không giải thích được bằng khám lâm sàng hoặc kết quả bất thường ở các xét nghiệm kể trên

  • Đối với bệnh không dung nạp gắng sức hệ thống/hội chứng mệt mỏi mãn tính, khó chịu sau khi đẻ và ngủ không thoải mái, cũng như suy giảm nhận thức hoặc không dung nạp tư thế

  • Đối với viêm não tủy/hội chứng mệt mỏi mãn tính, sự hiện diện của ≥ 4 trường hợp sau: đau họng, ngủ không ngon giấc, khó tập trung hoặc trí nhớ ngắn hạn, đau cơ, đau nhiều khớp mà không sưng khớp, đau đầu mới hoặc khác, và cổ tử cung mềm hoặc hạch nách

  • Mệt mỏi là một triệu chứng thường gặp.

  • Mệt mỏi được gây ra chủ yếu do rối loạn thể chất và thường tăng lên khi hoạt động và giảm khi nghỉ.

  • Xét nghiệm trong phòng thí nghiệm ít có giá trị chẩn đoán nếu không có dấu hiệu lâm sàng gợi ý.

  • Điều trị sẽ thành công hơn nếu người thực hành điều trị chính là bệnh nhân và bệnh nhân là đối tượng hiểu biết.