Chuyên gia phân tích niên đại gọi là gì năm 2024

Một trong những phương pháp xác định niên đại cổ vật phổ biến nhất trong giới khảo cổ là cacbon phóng xạ. Phương pháp này liên quan đến việc đo số lượng carbon-14, một đồng vị carbon phóng xạ. Carbon-14 có ở khắp nơi trong môi trường.

Thomas Higham là nhà khảo cổ học và chuyên gia xác định niên đại cacbon phóng xạ tại Đại học Oxford, Anh. Ông cho hay cả thực vật, động vật và con người đều hấp thụ carbon-14.

Trong đó, thực vật hấp thụ CO2, nghĩa là đưa cả carbon-12 và carbon-14 vào cơ thể mà nguồn gốc của carbon-14 chính là N14 chuyển hóa dưới ảnh hưởng của các tia vũ trụ. Động vật sử dụng thực vật làm thức ăn cho nên trong cơ thể có carbon-14. Con người dùng cả động và thực vật làm thức ăn, mặc nhiên trong cơ thể cũng có carbon-14.

Dạng phổ biến nhất của carbon có 6 neutron thì cacbon-14 có thêm 2 neutron. Điều đó làm cho đồng vị nặng hơn và kém ổn định hơn nhiều so với dạng carbon phổ biến nhất.

Vì vậy, sau hàng nghìn năm, carbon-14 sẽ bị phá vỡ. Một trong các neutron của nó tách thành một proton và một electron. Trong khi electron thoát ra, proton vẫn là một phần của nguyên tử. Với một neutron ít hơn và một proton nữa, đồng vị này phân rã thành nitơ.

Khi sinh vật chết đi, chúng sẽ ngừng hấp thụ carbon-14 và lượng còn lại trong cơ thể chúng bắt đầu quá trình phân rã. Các nhà khoa học biết thời gian để một nửa lượng cacbon-14 nhất định bị phân hủy được gọi là chu kỳ bán rã.

Điều này giúp các chuyên gia xác định được tuổi của một phần vật chất hữu cơ, cho dù đó là da hay bộ xương động vật, tro hay vòng cây.

Chu kỳ bán rã của carbon-14 là 5.730 năm. Điều này có nghĩa cứ sau 5.730 năm thì carbon-14 chỉ còn một nửa. Thông qua phương pháp này, các chuyên gia còn có thể biết được các mô hình khí hậu trong quá khứ cũng như người dân khi đó sống như thế nào.

Đối với những hiện vật lâu đời hơn, các chuyên gia sử dụng phương pháp Uranium-thorium-lead để xác định niên đại. Với phương pháp này, các chuyên gia có thể đo số lượng của nhiều loại đồng vị phóng xạ khác nhau, tất cả đều phân rã thành dạng chì ổn định. Các chuỗi phân rã riêng biệt này bắt đầu bằng sự phân hủy của uranium-238, uranium-235 và thorium-232.

Khi chúng phân hủy sẽ hình thành một dãy đồng vị phóng xạ khác nhau trước khi trở thành chì. Mỗi đồng vị có chu kỳ bán rã khác nhau (từ vài ngày đến hàng tỷ năm). Các chuyên gia sẽ tính toán tỷ lệ giữa các đồng vị trên rồi đem so sánh chúng với chu kỳ bán rã tương ứng. Kết quả thu được sẽ giúp các chuyên gia xác định niên đại của cổ vật.

Hệ thống chuyên gia hay hệ thống cơ sở trí tuệ nhân tạo trong tiếng Anh được gọi là Expert Systems - ES.

Hệ thống chuyên gia có nguồn gốc từ nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo. Đó là kết quả những cố gắng nhằm biểu diễn bằng các công cụ tin học những tri thức của một chuyên gia về một lĩnh vực nào đó. Hệ thống chuyên gia được hình thành bởi một cơ sở trí tuệ và một động cơ suy diễn.

Hệ thống chuyên gia là một dạng DSS đặc biệt chuyên dùng để phân tích thông tin quan trọng đối với hoạt động của tổ chức và cung cấp các phương tiện hỗ trợ ra quyết định chiến lược cho những nhà điều hành cấp cao nhất (CEO).

Các hệ thống chuyên gia

Một số hệ thống chuyên gia như:

- Hệ thống cung cấp tri thức (Knowledge Working System – KWS) hỗ trợ lao động tri thức (là những nhân công có trình độ cao với nhiệm vụ là tạo ra những thông tin và kiến thức mới).

Các hệ thống KWS có thể kể đến là hệ thống hỗ trợ thiết kế kiến trúc hay cơ khí (AutoCAD), hệ thống phân tích chứng khoán, hệ thống phát triển phần mềm...

- Hệ thống tự động hoá văn phòng (Office Automated System - OAS) giúp ích cho lao động dữ liệu. Các hệ thống OAS là những hệ thống ứng dụng được thiết kế nhằm hỗ trợ các công việc phối hợp và liên lạc trong văn phòng, liên kết các lao động tri thức, các đơn vị và bộ phận chức năng.

Chúng giúp quản lí văn bản thông qua các chức năng xử lí văn bản, chế bản điện tử, quản lí tập tin; quản lí thời gian biểu qua chức năng lịch điện tử và giúp liên lạc thông qua thư điện tử hay các chức năng truyền giọng nói và hình ảnh qua mạng...

- Hệ thống thông tin tăng cường khả năng cạnh tranh (Information System for Competitive Advantage, ISCA) được sử dụng như một trợ giúp chiến lược.

Hệ thống thông tin tăng cường khả năng cạnh tranh được thiết kế cho những người sử dụng là những người ngoài tổ chức, có thể là một khách hàng, một nhà cung cấp và cũng có thể là một tổ chức khác của cùng ngành công nghiệp...

Khác với các hệ thống khác có mục đích trợ giúp những hoạt động quản lí của tổ chức, hệ thống tăng cường khả năng cạnh tranh cung cấp những công cụ thực hiện các ý đồ chiến lược (vì vậy có thể gọi là Hệ thống thông tin chiến lược).

Chúng cho phép tổ chức thành công trong việc đối đầu với các lực lượng cạnh tranh thể hiện qua khách hàng, các nhà cung cấp, các doanh nghiệp cạnh tranh mới xuất hiện, các sản phẩm thay thế và các tổ chức khác trong cùng ngành.

là ai Hỏi Đáp Là gì Cryto Phân tích C14 là gì

Chuyên gia phân tích niên đại gọi là gì năm 2024

Các hệ thống chuyên gia

Bài Viết Liên Quan

Quảng Cáo

Có thể bạn quan tâm

Toplist được quan tâm

Quảng cáo

Xem Nhiều

Quảng cáo

Chúng tôi

Điều khoản

Trợ giúp

Mạng xã hội