Trồng rau cần nước làm giàu

Giới thiệu kỹ thuật trồng và chăm sóc rau cần nước bà con có thể quan tâm: chọn địa điểm trồng rau cần nước, làm đất, chuẩn bị cây trồng, cấy trồng cây cần nước, tưới nước và bón phân, phòng trị sâu bệnh, thu hoạch

Cần nước là loại rau dễ ăn và bổ dưỡng vì trong thân rau chứa nhiều nước, chất xơ, đạm, sắt và các loại vitamin khác,... rau còn có vị ngọt và tính mát nên ăn loại rau này có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe như giải nhiệt, giải độc, trị ho, giúp sáng mắt,... Tuy nhiên, nhiều người cũng khá lo ngại về việc ăn rau cần nước mua ngoài chợ thường bị phun thuốc, chất kích thích và rau trồng tại vùng nước bị ô nhiễm,... vì ăn rau cần nước không đảm bảo vệ sinh rất dễ bị giun sán và các bệnh về đường ruột. Sau đây là kỹ thuật trồng và chăm sóc rau cần nước bà con có thể quan tâm:

1. Chọn địa điểm trồng rau cần nước

Địa điểm trồng rau cần là nơi có nhiều nước, nếu trồng rau cần với diện tích lớn sẽ trồng ở ao, hồ, ven sông hoặc các thửa ruộng được cày xới đất nhuyễn và bơm ngập nước.

Nếu trồng cần nước tại nhà, có thể trồng trong các thùng xốp, xô chậu,...

2. Làm đất trồng cần nước

Đất trồng rau cần nước phải là loại đất bùn hoặc đất thịt nhưng phải luôn ẩm ướt và chứa nhiều chất dinh dưỡng, nhiều mùn, độ pH từ 6-7. 

Nếu trồng ở ao hay ruộng nước, phải tát hết nước ở trong ao, ruộng cho khô nước chỉ để mặt đất ẩm. Nếu trồng ở ao hồ, không cần bón phân lót. Nếu trồng ở ruộng, phải cày bừa đất kỹ, bón lót phân chuồng để tăng dưỡng chất cho đất trồng. 

Nếu trồng rau cần nước tại nhà, làm đất cho tơi xốp, tưới nước và bón phân chuồng, phân hữu cơ sinh học vào đất. Trồng rau cần trong thùng xốp không cần nhiều đất, vì vậy chỉ cần đổ đất vào thùng khoảng 1/3 mặt thùng rồi tưới đẫm nước.

3. Hướng dẫn chi tiết cách trồng rau cần nước

Chuẩn bị cây trồng

Rau cần nước rất dễ trồng và dễ sống, rau cần nước được trồng bằng cách chiết gốc. Vì vậy để trồng rau cần nước cần chuẩn bị những đoạn thân cây cần nước già, có nhiều đốt và rễ, độ dài khoảng 10 – 15 cm.

Cấy trồng cây cần nước

Nhóm 2 - 3 nhánh cần nước rồi cấy xuống 1 khóm, cấy thành hàng thẳng, khoảng cách mỗi hàng 10 cm và mỗi khóm cách nhau 5 cm.

Chú ý: Cấy sâu nhánh rau xuống đất, để lại 2 - 3 đốt trên mặt nước để cây đâm nhánh ra cây mới. Nên tiến hành trồng rau vào buổi chiều mát. 

* Lưu ý:

Sau khi trồng, che phủ tạo bóng râm cho rau trồng trong vòng 3 - 4 ngày đầu.

Nếu trồng ở ruộng, trong 2 tuần đầu sau khi cấy không được trổ nước vào làm ngập thân cây, chỉ để mặt nước xăm xắp để đất đủ ẩm.

Nếu trồng trong chậu, thùng xốp, sau khi cấy xong, mỗi ngày tưới cho cây 2 lần để đảm bảo mặt chậu luôn dư nước.

Tưới nước & bón phân

Sau khi trồng được 1 tuần, cây bắt đầu bén rễ, tiến hành rải tro bếp phủ kín mặt ruộng để giữ ẩm và cung cấp chất dinh dưỡng cho cây sinh trưởng.

Khi cây trồng được 2 tuần, bắt đầu cho nước vào ruộng với mực nước ngập cách ngọn cây 3 - 5 cm. Chú ý, nguồn nước phải sạch và không bị ô nhiễm.

Khi rau cần bắt đầu phát triển, tiến hành trổ nước và bón phân với các thời điểm như sau:

- Giai đoạn cây cao 15 - 20 cm cho nước ngập sâu 5 - 7 cm. Bón thúc phân NPK hoặcDAP cho rau. 

- Giai đoạn cây cao 25 - 30 cm, đưa nước ngập 15 - 20 cm. Bón phân đạm và kali cho rau. 

- Giai đoạn cây cao 50 - 60 cm đưa nước ngập cách ngọn cây 15 - 20 cm. Bón thêm phân đạm và kali. 

Phòng trị sâu bệnh

Rau cần ta gần như không bị nhiễm sâu bệnh, tuy nhiên, cần chú đến triệu chứng rau bị bệnh sương mai, đỏ lá, bệnh hại này gây ra chủ yếu do điều kiện thời tiết, nhiệt độ,... Để phòng và trị bệnh hại này, có thể sử dụng một trong số các loại thuốc Alpine 80 WP, Ridomin MZ72 WP, Zineb 80Wp... để phun.

Thu hoạch

Rau cần nước cho thu hoạch trong vòng 2 tháng sau khi trồng. Khi thu hoạch rau, cần rút nước trong ruộng ra còn để mực nước xăm xắp chừng 3 - 5 cm. Cắt chừa gốc lại từ 2 - 3 cm.

Sau mỗi đợt thu hoạch thì bổ sung thêm đất dinh dưỡng như phân chuồng, đạm, ure, phân NPK để bổ sung thêm dinh dưỡng cho cây ra nhánh mới.

“Vụ rau cần thường bắt đầu từ khoảng tháng 9 âm lịch đến tháng 2 năm sau. Mỗi vụ rau cần cho thu hoạch 3 lứa. Với diện tích 1,5 sào, mỗi lứa rau nhà tôi thu hoạch được khoảng 1,5 tấn. Với giá bán từ 6.000-7.000 đồng/kg, một vụ rau cần thường cho thu nhập từ 25-30 triệu đồng, cao gấp nhiều lần so với trồng lúa mà lại đỡ tốn công chăm bón hơn lúa”. Ông Hoàng Văn Thủy, xóm Bắc, xã Hải Xuân (Hải Hậu) trao đổi với chúng tôi ngay bên ruộng rau cần mướt xanh chỉ 5-7 hôm nữa là cho thu hoạch.

Ruộng rau cần đang đợi ngày thu hoạch của hộ ông Hoàng Văn Thủy, xóm Bắc, xã Hải Xuân (Hải Hậu).

Ông Nguyễn Văn Đăng, người đã có thâm niên 25 năm trồng rau cần và là người đầu tiên mạnh dạn chuyển đổi diện tích ruộng trồng lúa sang trồng rau cần ở xóm Bắc thì cho biết: trước đây, đồng đất Hải Xuân chỉ trồng được 2 vụ lúa/năm nhưng vụ lúa mùa do hay bị mặn xâm nhập nên năng suất chẳng được là bao mà lại tốn công chăm bón. Vì thế, từ năm 1992, ông mạnh dạn để ra một khoảng ruộng nhỏ thử trồng rau cần, vừa là phục vụ nhu cầu của gia đình và bán lẻ quanh chợ Cồn, chợ Đập... để có thu nhập cải thiện kinh tế gia đình. Giống rau cần mà ông và nhiều hộ trong xóm trồng là rau cần ta (còn gọi là rau cần nước, cần cơm, cần ống), là giống rau dễ trồng, ít sâu bệnh và không cần chăm sóc nhiều, có thể trồng quanh năm, nhưng thích hợp nhất là vào mùa đông. Nhận thấy những ưu điểm của cây rau cần, những vụ sau, khi đã tích lũy được kinh nghiệm, ông mạnh dạn mở rộng diện tích trồng rau cần, rồi dần dần (khoảng chục năm trở lại đây), thay vì trồng lúa mùa, ông chuyển hết ruộng sang trồng rau cần. Sau khi thu hoạch vụ lúa xuân, để đất nghỉ một thời gian, ông tháo nước vào ruộng, thuê máy làm đất về cày thật kỹ rồi đánh luống, mặt luống gạt phẳng như gieo mạ, bón lót bằng phân chuồng hoặc các loại phân hữu cơ để tăng dưỡng chất cho đất rồi mới xuống giống rau. Rau cần trồng theo mật độ 10 cm/gốc, mỗi m2 trồng được khoảng 200 gốc. Một sào ruộng đánh thành 10-12 luống rau. Rau cần sinh trưởng và phát triển trong khoảng 45-50 ngày, nếu trời lạnh và có gió heo may thì rau đẻ nhánh tốt. Một gốc rau cần nếu thời tiết thuận lợi cho thể đẻ từ 15-20 nhánh. Để rau cần sinh trưởng và phát triển ổn định, ngoài các kỹ thuật như: trồng vào lúc chiều mát; cắm sâu nhánh cây giống xuống đất chỉ để lại 2-3 đốt trên mặt nước còn phải rất chú ý che phủ bằng ni-lông, bạt tạo bóng râm cho ruộng rau cần trong vòng 3-4 ngày đầu để cây bén rễ; mặc dù là loại cây ưa nước nhưng trồng ở trên ruộng thì trong vòng 2 tuần đầu khi mới trồng phải luôn giữ mực nước xăm xắp gốc, đủ độ ẩm để cây thích nghi, ngoài thời gian trên mới bơm nước ngập gốc (cách ngọn cây từ 3-5cm) để kích thích cây sinh trưởng, đẻ nhánh đều. Khi rau cần bắt đầu phát triển thì phải duy trì mực  nước và bón phân vào các thời điểm: giai đoạn cây cao 15-20cm cho nước ngập sâu 5-7cm, bón thúc phân NPK hoặc DAP cho rau; giai đoạn cây cao 25-30cm, đưa nước ngập 15-20cm, bón thêm phân đạm và kali; giai đoạn cây cao 50-60cm đưa nước ngập cách ngọn cây 15-20cm và bón thêm phân đạm và kali. Theo ông Đăng, một sào rau cần chi phí hết khoảng 3-4 triệu đồng tiền giống và phân bón; chăm sóc rất đơn giản, chỉ cần chú trọng mực nước và đảm bảo kỹ thuật khi thu hoạch là thành công. Khi thu hoạch, rút nước xuống cách gốc 3-5cm; dùng dao cắt sát gốc cách mặt nước khoảng 2-3cm. Bình quân, mỗi sào rau cần thu hoạch trong 7-10 ngày là xong. Sau khi thu hoạch tùy kinh nghiệm thâm canh của từng hộ mà có thể để gốc cũ, bổ sung chất dinh dưỡng như phân chuồng, phân đạm, u-rê… để kích thích cho gốc phát triển ra nhánh mới và tiếp tục điều tiết nước, chăm bón để thu hoạch lứa sau hoặc xuống giống mới để bảo đảm năng suất. Với giá bán bình quân 1.000 đồng/bó, sau khi trừ tất cả chi phí, mỗi lứa rau cần cho thu nhập thực tế từ 7-8 triệu đồng/sào. Mỗi năm mùa rau cần cho thu hoạch 3 lứa. Như vậy mỗi sào rau cần người dân xóm Bắc bỏ túi 20-25 triệu đồng, cao gấp trên 20 lần so với trồng lúa. Chính vì thế, phong trào trồng rau cần trên ruộng phát triển nhanh chóng. Hiện tại ở xóm Bắc có gần 30 hộ mạnh dạn chuyển đổi từ trồng lúa sang trồng rau cần. Hộ nhiều như nhà ông Đăng có trên 3 sào chuyên trồng rau cần, hộ ít như ông Thủy thì cũng có từ 1-2 sào. Ngoài chi phí về giống, phân bón; điểm tối quan trọng đối với cây rau cần là nguồn nước phải đảm bảo vệ sinh, đặc biệt là không được nhiễm mặn. Vì thế, khoảng 7-8 năm trở lại đây, khi phong trào chuyển đổi từ trồng lúa sang trồng rau cần phát triển mạnh ở xóm Bắc, nhiều hộ đã mạnh dạn đầu tư khoan giếng UNICEF và máy bơm (chi phí khoảng 3-4 triệu đồng) tại ruộng để đảm bảo nguồn nước cho rau sinh trưởng và phát triển. Ngoài ra, xóm Bắc đã tự chủ được nguồn giống rau tại chỗ thay vì phải mua từ nơi khác như trước. Hiện tại, ở xóm Bắc ngoài hộ ông Đăng còn có hộ ông Nguyễn Văn Lợi chuyên cung cấp rau giống không chỉ cho ruộng nhà và các hộ trong xóm mà còn bán cho cả các hộ trồng rau cần ở các xã xung quanh như: Hải Đông, Hải Tây, Thị trấn Cồn…

Cây rau cần đang là loại cây giúp người dân xóm Bắc khai thác, sử dụng đất trồng hiệu quả, không chỉ thoát nghèo mà có thể vươn lên làm giàu ngay tại quê hương./.

Bài và ảnh: Thành Trung