Phận làm trai 12 bến nước nghĩa là gì năm 2024

Trong kho tàng tiếng Việt, chúng ta bắt gặp nhiều thành ngữ, tục ngữ được sử dụng rộng rãi nhưng ít ai biết được nguồn gốc sâu xa của nó. Ví dụ như chúng ta thường hay nghe câu hát: "Mẹ ơi, phận gái mười hai bến nước, biết bến nào trong, biết sông nào đục". Vậy thành ngữ "Phận gái mười hai bến nước"? bắt nguồn từ đâu và tại sao lại là "mười hai" chứ không phải một số khác?

Có ý kiến cho rằng "mười hai bến nước" chính là mười hai con giáp trong tử vi. Tuy nhiên, không có tài liệu chính thống nào ghi nhận điều này.

Cũng có người cho rằng, "mười hai" ở đây là mười hai cương vị trong xã hội xưa. Tác giả Lê Văn Đức và Lê Ngọc Trụ trong Việt Nam tự điển cũng giảng: "Mười hai bến nước: Mười hai hạng người trong xã hội, sang hèn khác nhau, mà dầu muốn dầu không, mỗi người con gái đều phải nhận một người để làm chồng" , bao gồm:

1. Sĩ – học trò.

2. Nông – người làm ruộng.

3. Công – người thợ.

4. Thương – người buôn bán.

5. Ngư – người đánh cá.

6. Tiều – người đốn củi.

7. Canh – người trồng tỉa.

8. Mục – người nuôi con vật.

9. Công – quan tước có công.

10. Hầu – quan tước có hầu.

11. Bá – quan tước có bá.

12. Tử – quan tước có tử.

Cách giải thích này thoạt nghe có vẻ xuôi tai, hợp lý nhưng thực tế lại không phù hợp vì các hạng người này đã bao hàm lẫn nhau. Chẳng hạn, "người trồng tỉa" cũng có nét bao gồm "người làm ruộng". Và "công, hầu" thì cũng là "kẻ sĩ".

Học giả An Chi thì cho rằng "mười hai bến nước" này tương ứng với thập nhị nhân duyên trong nhà Phật, bao gồm vô minh, hành, thức, danh sắc, lục nhập, xúc, thọ, ái, hữu, thủ, sinh, lão tử. Tuy nhiên, khó có thể đồng tình được rằng tác giả dân gian lại sử dụng những khái niệm mang tính "chuyên môn" như vậy.

Còn trong Đại Nam quốc âm tự vị của Huỳnh Tịnh Của lại giải thích như sau: "Con gái mười hai bến nước: Thân con gái như chiếc đò, hoặc gặp bến trong, hoặc mắc bến đục, hoặc đưa người tốt, hoặc đưa người xấu. May thì được nhờ, rủi thì chịu, tiếng nói mười hai bến nước là nói cho vần" . Như vậy, theo quan điểm này, con số "mười hai" thực chất chỉ là để cho vần "phận gái – mười hai" mà thôi. Cách giải thích này có phần hợp tình, hợp lý hơn cả.

Trong kho tàng Tiếng Việt còn nhiều câu thành ngữ có nguồn gốc thú vị như:

- "Nuôi ong tay áo, nuôi cáo trong nhà": Nhằm chỉ việc giúp đỡ, tạo điều kiện cho người xấu phản chủ, rắp tâm hãm hại người trong gia đình. Câu thành ngữ là lời cảnh báo, nhắc nhở chúng ta cần cẩn trọng trước người ngoài, đừng vì lòng thương mà sẵn sàng giúp đỡ người khác để bị họ lợi dụng, hãm hại.

- "Rồng đến nhà tôm": Sở dĩ có yếu tố "rồng" và "tôm" xuất hiện vì thành ngữ này vốn bắt nguồn từ một câu chuyện dân gian từ xa xưa. Đây là một câu chuyện ý nghĩa về tình bạn. "Rồng" ở đây chỉ cá chép, sau khi đã đỗ đạt, ở vị thế cao sang nhưng vẫn nhớ tình xưa nghĩa cũ. Còn "tôm" thì không hề tự ti, mặc cảm về xuất thân hay hoàn cảnh mà vẫn trân trọng tình bạn này. Ấy là lối ứng xử văn hóa mang đậm tình người.

- "Nghèo rớt mồng tơi": Ở đây, "tơi" không phải là loại rau mồng tơi như chúng ta vẫn nghĩ. "Tơi" là một loại áo mặc đi mưa vào thời xưa.

Các cụ xưa thường hay nói “phận gái 12 bến nước, trong nhờ đục chịu”, ám chỉ người phụ nữ phải sống lệ thuộc vào chồng. Nếu may mắn gặp được người tử tế yêu thương thì đó là phúc phần, nếu gặp phải người chồng tệ bạc thì vẫn phải nhẫn nhục cam chịu.

Đến ngày nay, quan niệm này gần như đã biến mất và thay vào đó là sự bình đẳng nam nữ, xem trọng vai trò của người phụ nữ trong gia đình. Dẫu vậy, giờ đây nhiều anh chàng lại biến tấu câu nói này thành “phận trai 12 bến nước” để nói vui, than thở phận làm chồng cũng chẳng sung sướng gì.

Mới đây, Lương Thế Thành đã kể lể về “phận làm trai” của mình lên trang cá nhân, đăng kèm theo đó là 2 bức ảnh tả thực để làm dẫn chứng. Một bức là cảnh anh đang lúi húi nấu ăn trong bếp, một bức là cảnh cô vợ Thúy Diễm đang ôm con nằm ngủ ngon lành trên ghế sofa.

Lương Thế Thành đang cặm cụi trong bếp thì Thúy Diễm lại cùng con trai nằm ngủ ngon lành.

Đáng nói, dẫu “cực” như thế nhưng nam diễn viên lại chẳng dám kêu than lấy nửa lời vì sợ bị vợ la rầy, nên anh chỉ có thể mượn facebook để kể khổ: “Kẻ làm không hết, người thì nằm chơi, phận trai 12 bến nước thiệt là…, mà không có dám than sợ bị rầy hic hic”.

Thế nhưng, “nóc nhà” Thúy Diễm lại không những không động viên, an ủi hay khích lệ chồng mà thay vào đó là giục anh nhanh nhanh cái tay lên để làm việc khác. “Lẹ còn giặt đồ lau nhà, rửa chén rồi dỗ con ngủ”, người đẹp viết.

Lời vợ nói như chiếu thư ban xuống, Lương Thế Thành chỉ đành ngậm ngùi đồng ý: “Oke vợ, 2 mẹ con cứ thong thả nằm chơi nha, việc nhà đã có anh”.

Sau khi làm hết việc nhà, Lương Thế Thành còn cho con đi ngủ.

Một lúc sau, nam diễn viên vào báo cáo với bà xã rằng anh đã hoàn tất công việc được giao phó và cảm thấy đây là một ngày thật ý nghĩa vì làm được nhiều việc như vậy. Bên cạnh đó, nam diễn viên sinh năm 1982 cũng khẳng định lại một lần nữa với vợ rằng anh “không hề than tí nào nha”.

Phía dưới phần bình luận, rất nhiều người vào khen Lương Thế Thành là một người chồng người cha gương mẫu, hào phóng chấm điểm 10 cho anh. Với những anh chàng chưa lập gia đình, họ lại tỏ ra ghen tị, chỉ mong sớm được làm việc nhà như nam diễn viên mà thôi.

Từ lâu, nam diễn viên đã được nhận xét là một người đàn ông khéo chăm con, chiều vợ.

Lương Thế Thành và Thúy Diễm kết hôn từ năm 2016, cặp đôi đón con trai đầu lòng vào năm 2018. Từ lâu, nam diễn viên đã được nhận xét là một người đàn ông khéo chăm con, chiều vợ.

Có khoảng thời gian Thúy Diễm đi quay phim và không thể về nhà suốt 6 tháng vì ảnh hưởng của dịch Covid-19, một mình Lương Thế Thành đã ở nhà chăm sóc con, lo toan mọi việc trong nhà để vợ yên tâm theo đuổi công và hoàn thành tốt nhất vai diễn.

Lương Thế Thành và Thúy Diễm kết hôn từ năm 2016, cặp đôi đón con trai đầu lòng vào năm 2018.

“Tôi may mắn khi cưới được Diễm và tôi phải cảm ơn cô ấy vì đã hi sinh nhiều thứ cho tôi. Cho nên, về mặt gia đình, tôi nói với vợ không cần phải lo, cứ đi quay và hoàn thành tốt vai diễn”, Lương Thế Thành chia sẻ. Nhưng cũng chính vì vậy, nam diễn viên mới biết nội trợ trong nhà nhiều khi còn vất vả hơn công việc ngoài xã hội, từ đó mà anh thấy thương và thấm thía cho sự mệt nhọc của những người làm mẹ.

Thực ra, cuộc sống ngày càng bình đẳng, không còn việc đàn ông giao hết việc nhà cho vợ, chỉ tập trung lo kiếm tiền mà giờ đây họ cũng làm việc nhà cùng vợ. Bởi lẽ người phụ nữ cũng đi làm để phụ giúp tài chính chứ không chỉ ở nhà quanh quẩn trong căn bếp. Nhưng cũng chính vì vậy mà hai vợ chồng mới hiểu được sự vất vả của đối phương, từ đó yêu thương nhau nhiều hơn, gia đình hạnh phúc viên mãn.

Tiến Luật và Thu Trang trải qua 11 năm hôn nhân nhưng tình cảm vẫn mặn nồng như ngày đầu tiên cũng một phần là nhờ vào mối quan hệ mẹ chồng nàng dâu...

Tại sao lại nói phận con gái 12 bến nước?

Vì sao nói 'Phận gái mười hai bến nước'? Trong Đại Nam quốc âm tự vị của Huỳnh Tịnh Của giải thích như sau: "Con gái mười hai bến nước: Thân con gái như chiếc đò, hoặc gặp bến trong, hoặc mắc bến đục, hoặc đưa người tốt, hoặc đưa người xấu. May thì được nhờ, rủi thì chịu, tiếng nói mười hai bến nước là nói cho vần".