Sữa thanh trùng khác sữa tiệt trùng thế nào năm 2024

Phương thức diệt khuẩn phổ biến ở sữa là đun nóng sữa và làm nguội nhanh. Diệt bằng cách đun nóng thì quá dễ, nhưng diệt mà vẫn giữ được mức dinh dưỡng và hương vị của sữa mới khó.

Sữa thanh trùng và tiệt trùng khác nhau thế nào? Chất lượng sữa ra sao so với sữa nguyên vừa vắt?

Đun sữa tà tà ở nhiệt độ vừa phải, hay đun thiệt lẹ ở nhiệt độ cao, là điều mà nhà chế biến sữa phải chọn lựa. Người tiêu dùng cũng phải chọn lựa luôn, vì sản phẩm ít nhiều khác nhau về dinh dưỡng và hương vị.

Nhiệt thấp đun lâu và nhiệt cao đun lẹ

Nhiệt vừa phải trước đây thường dùng để đun sữa diệt khuẩn là khoảng 63 độ C, và kéo dài đến 30 phút. Thời gian dài, dĩ nhiên bất lợi cho sản xuất. Hiện nay, người ta đưa nhiệt độ lên cao tới 72 độ, và rút ngắn thời gian đun chỉ còn 15 giây. Trong công nghệ gọi đây là “nhiệt cao đun lẹ” (HTST – High temperature short time pasteurization). Sản phẩm sữa nếu bày bán ở Mỹ, phải ghi nhãn là Pasteurized. Trong nước thường gọi là sữa thanh trùng.

Gọi là “nhiệt cao đun lẹ”, nhưng thanh trùng HTST chẳng nhằm nhò gì so với phương pháp UHT (Ultra-Heat Treatment), gọi là nôm na là “siêu cao siêu lẹ”, nâng nhiệt độ lên đến 138 độ, với thời gian đun chỉ còn lại 2 giây. Sản phẩm ghi nhãn là Ultra-pasteurized. Tiếng Việt gọi là sữa tiệt trùng.

Sữa thanh trùng và sữa tiệt trùng có gì khác biệt?

Sữa tươi thanh trùng HTST vì được hấp ở nhiệt độ thấp (72 độ), nên không thể diệt được toàn bộ vi khuẩn, vẫn còn lại một lượng vi khuẩn chấp nhận được, đủ dể không gây hư và an toàn cho người sử dụng. Tuy nhiên, trong quá trình tồn trữ, số lượng vi khuẩn sẽ tăng lên, tới mức nào đó sẽ bị hư và không an toàn. Vì vậy sữa thanh trùng phải được giữ lạnh, và tuổi thọ chỉ khoảng hai tuần. Phải bảo quản lạnh và tuổi thọ ngắn là trở ngại cho việc phân phối sữa thanh trùng tới những vùng xa hơn từ nơi sản xuất.

Sữa tiệt trùng UHT được làm nóng ở nhiệt độ “siêu cao” (138 độ), nên diệt khuẩn khá triệt để. Với công nghệ đóng gói liền ngay sau diệt khuẩn, sữa tiệt trùng không cần phải bảo quản lạnh, và tuổi thọ có thể kéo dài vài ba tháng hoặc hơn.

Do đó, về mặt an toàn thì sữa tiệt trùng “chắc ăn” hơn so với sữa thanh trùng.

Tuy nhiên, đưa nhiệt độ lên “siêu cao”, sữa tiệt trùng cũng phải trả giá bằng sự hao hụt các vitamin, giá trị dinh dưỡng thấp hơn so với sữa thanh trùng. Nhưng sữa không phải là nguồn chủ yếu cung cấp vitamin (trong rau củ quả tươi nhiều và đa dạng hơn), mà sữa chủ yếu cung cấp protein và các khoáng như calcium… Điều quan trọng chính là protein trong sữa thuộc loại hoàn hảo. Xét chung về giá trị dinh dưỡng, không có sự khác biệt đáng kể giữa sữa tiệt trùng và thanh trùng.

Về hương vị, thì sữa thanh trùng, vì xử lý ở nhiệt độ thấp hơn, nên còn giữ khá đầy đủ mùi vị đặc trưng của sữa. Màu trắng của sữa cũng “tự nhiên” như… sữa hơn. Còn sữa tiệt trùng, màu đậm ngà hơn, mùi hơi “ngai ngái khét”.

Những người quen uống sữa thanh trùng, hoặc nông dân nuôi bò quen uống sữa tươi thứ thiệt sẽ nhận ra ngay sự khác biệt về hương vị…Còn dân thành thị, mua sữa tiệt trùng đóng hộp (giấy), uống quen, lại tưởng mùi “ngai ngái khét” ấy là hương vị… tự nhiên của sữa bò.

Tóm lại, nếu không cầu kỳ quá, thì không có sự khác biệt gì đáng kể giữa sữa tươi thanh trùng và sữa tươi tiệt trùng. Miễn là đừng lấy sữa bột pha thành sữa nước, thêm chút sữa tươi, đóng hộp rồi dán nhãn là sữa tươi tiệt trùng. Chơi như thế thì không đẹp!

Sữa thanh trùng và tiệt trùng – đây là 2 loại sữa tươi có rất nhiều điểm tương đồng tuy nhiên cũng có một số điểm khác nhau, đôi lúc khiến chúng ta bối rối.

Sữa thanh trùng và tiệt trùng có gì khác nhau?

Đầu tiên, chúng ta cần phân biệt sự khác nhau giữa 2 dòng sữa tươi này.

Sữa thanh trùng được làm hoàn toàn từ sữa tươi nguyên chất 100%. Sản phẩm được tạo ra nhờ công nghệ thanh trùng hiện đại – xử lý ở nhiệt độ 90oC trong 30 giây rồi làm lạnh nhanh ở 4oC nhằm giữ lại trọn vẹn hương vị tươi ngon cùng lượng Vitamin và khoáng chất từ sữa bò tươi nguyên chất.

Sữa tiệt trùng cũng được làm từ sữa tươi nhưng có thể bổ sung thêm một số hương liệu tự nhiên cùng các vitamin cùng khoáng chất. Sữa sử dụng công nghệ tiệt trùng UHT hiện đại, xử lý ở nhiệt độ 140oC trong 4 – 6 giây, sau đó làm lạnh đột ngột giúp tiêu diệt hết vi khuẩn và nấm men có hại nhưng đồng thời cũng khiến các lợi khuẩn trong sữa biến mất.

Sử dụng Sữa thanh trùng và tiệt trùng thế nào cho đúng

Về thành phần dinh dưỡng, cả sữa thanh trùng và tiệt trùng đều chứa hàm lượng dưỡng chất cao, rất tốt cho sức khỏe của cả gia đình.

Do vậy, khi quyết định sử dụng loại sữa nào, bạn nên dựa trên sở thích về hương vị cũng như hoàn cảnh sử dụng. Nếu muốn thưởng thức vị sữa nguyên bản, thuần khiết 100% thì sữa thanh trùng sẽ là sự lựa chọn tối ưu. Trong khi đó, sữa tiệt trùng lại được bổ sung thêm nhiều hương vị khác để bạn thay đổi như các vị trái cây.

Một điểm cần lưu ý là cả sữa thanh trùng và tiệt trùng đều không nên bảo quản ở những nơi có ánh nắng mặt trời hoặc ánh đèn chiếu trực tiếp.

Sữa thanh trùng phải được giữ lạnh liên tục ở môi trường có nhiệt độ từ 3 – 5 độ C dù bạn đã mở chai sữa ra hay chưa. Hơn nữa, sữa thanh trùng có hạn sử dụng không dài thường thì chỉ trong vòng khoảng 6 ngày nhờ đó hàm lượng vitamin tự nhiên trong sữa thanh trùng cao hơn hẳn với vitamin A, E, B1, B2, C, PP… Lớp váng tự nhiên gồm nhiều khoáng chất (Ca, Na, K,…), protein, canxi… điều này đồng nghĩa với việc hương vị sữa sẽ giữ được 100% sự thuần khiết.

Trong khi đó, sữa tiệt trùng có thể bảo quản ở nhiệt độ bình thường trong vòng 6 – 12 tháng. Chỉ khi sữa đã mở hộp thì mới cần phải bảo quản trong môi trường lạnh và có nhiều hương vị hơn như dâu, socola, vani, táo, nho…thường là các hương vị mà trẻ em rất thích.

Vì sữa thanh trùng cần được bảo quản kỹ lưỡng hơn nên phù hợp khi sử dụng ở nhà hoặc ở môi trường có tủ lạnh. Ngược lại, sữa tươi tiệt trùng có thể mang theo sử dụng mọi lúc mọi nơi như lúc đi học, đi làm hay đi chơi.

Với những kiến thức cơ bản này, chúng ta sẽ dễ dàng hơn trong quá trình sử dụng, phát huy tối đa những điểm mạnh của 2 loại sữa tươi này.