Chức năng thu phát sóng vô tuyến là gì
(Mic.gov.vn) - Show Bộ TT&TT vừa ban hành Thông tư số 18 quy định chi tiết thi hành Nghị định số 187/2013/NĐ-CP của Chính phủ đối với việc cấp giấy phép nhập khẩu thiết bị phát, thu - phát sóng vô tuyến điện. Trong thời gian qua, nhiều vụ nhập lậu, kinh doanh thiết bị gây can nhiễu tần số vô tuyến điện bị phát hiện. Ảnh: Internet. Thông tư số 18 do Bộ TT&TT ban hành ngày 26/11/2014 nêu rõ: thiết bị phát, thu-phát sóng vô tuyến điện phải có giấy phép nhập khẩu là thiết bị hoàn chỉnh có đặc tính kỹ thuật, mô tả hàng hóa theo đúng chỉ tiêu kỹ thuật, cấu trúc thiết kế, có thể hoạt động độc lập; không áp dụng đối với các linh kiện hoặc phụ kiện của các thiết bị phát, thu-phát sóng vô tuyến điện này và không bao gồm thiết bị chỉ thu sóng vô tuyến điện. Cụ thể, thiết bị phát, thu - phát sóng vô tuyến điện có băng tần số nằm trong khoảng từ 9 KHz đến 400 GHz và công suất từ 60 mW trở lên (gọi chung là thiết bị phát, thu - phát sóng vô tuyến điện) thuộc diện quản lý chuyên ngành của Bộ TT&TT. Bao gồm: thiết bị trạm gốc thông tin di động (GSM, CDMA 2000-1x, W-CDMA FDD, DECT, PHS, hệ thống băng rộng); điện thoại không dây; điện thoại di động mặt đất, thiết bị đầu cuối thông tin di động mặt đất; thiết bị điện thoại vô tuyến MF, HF, VHF, UHF dùng cho nghiệp vụ thông tin vô tuyến cố định hoặc di động mặt đất… Ngoài ra còn có thiết bị phát, thu - phát sóng vô tuyến điện chuyên dùng cho truyền hình quảng bá, phát thanh quảng bá; thiết bị phát, thu - phát sóng vô tuyến điện chuyên dùng cho định vị và đo đạc từ xa (trừ thiết bị dùng ngoài khơi cho ngành dầu khí)… Các thiết bị phát, thu - phát sóng vô tuyến điện nhập khẩu cần phải đáp ứng các điều kiện: phù hợp với các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật do Bộ TT&TT ban hành hoặc công bố bắt buộc áp dụng; phù hợp với vị trí lắp đặt thiết bị và các quy định về quản lý viễn thông; phù hợp với các Quy hoạch tần số vô tuyến điện, các quy định về sử dụng tần số vô tuyến điện và mục đích nhập khẩu. Những thiết bị không đáp ứng các điều kiện trên hoặc nhập khẩu phục vụ cho các mục đích đặc biệt thì thực hiện theo hướng dẫn của Bộ TT&TT đối với từng trường hợp cụ thể. Thông tư số 18 cũng quy định rõ các thiết bị phát, thu - phát sóng vô tuyến điện được miễn giấy phép nhập khẩu bao gồm: thiết bị phát, thu - phát sóng vô tuyến điện của cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự của nước ngoài, đại diện tổ chức quốc tế tại Việt Nam; đoàn đại biểu cấp cao nước ngoài đến thăm Việt Nam được hưởng quy chế ưu đãi, miễn trừ ngoại giao; phóng viên nước ngoài vào hoạt động báo chí không thường trú ở Việt Nam (có giấy phép hoạt động báo chí của Bộ Ngoại giao). Khi sử dụng các thiết bị phải được Cục Tần số vô tuyến điện cấp giấy phép sử dụng tần số vô tuyến điện theo quy định hiện hành. Ngoài ra, các thiết bị được miễn giấy phép nhập khẩu còn có điện thoại di động mặt đất (không miễn giấy phép nhập khẩu đối với điện thoại di động vệ tinh) ký gửi cùng chuyến hoặc không cùng chuyến của người nhập cảnh hoặc được nhập khẩu theo đường bưu chính, dịch vụ chuyển phát quốc tế để phục vụ cho mục đích cá nhân; điện thoại di động mặt đất tạm xuất, tái nhập để phục vụ mục đích bảo hành, sửa chữa, thay thế với điều kiện còn trong thời hạn bảo hành theo hợp đồng nhập khẩu. Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 16/1/2015. Cục Viễn thông thuộc Bộ TT&TT là cơ quan cấp giấy phép nhập khẩu thiết bị phát, thu - phát sóng vô tuyến điện. Bạn đã từng chơi những chiếc xe điều khiển từ xa và rất muốn tạo ra một chiếc xe như vậy? Với tôi, đó đã từng là động lực thúc đẩy tôi nghiên cứu Arduino, vậy còn bạn thì sao? Định nghĩa về sóng đã được giải thích rất kĩ trong sách giáo khoa Vật lí lớp 12. Tuy nhiên, những kiến thức này chứa đựng khá nhiều kiến thức hàn lâm (kiến thức dùng trong nghiên cứu vật lý). Vì vậy, để bạn dễ dàng tiếp cận được khái niệm sóng một cách đơn giản nhất có thể, nhưng vẫn nắm được hết các nguyên lý của nó, tôi sẽ đi theo một hướng khác thiên về ứng dụng sóng và liên hệ thực tế để các bạn mong chóng nắm được bản chất vấn đề. Cuối cùng, điều quan trọng nhất mà tôi đặt ra ở bài này là tầm quan trọng của sóng trong Arduino. Khi mới nghiên cứu về sóng vô tuyến (lúc ấy tôi học lớp 11), tôi thấy khái niệm này rất là lạ nhưng cũng lại rất là quen. Cái thân quen ở đây đó là việc tôi nghe rất nhiều về sóng vô tuyến, và cái lạ là tôi chẳng biết nó là gì ngoài sóng truyền tín hiệu cho xe điều khiển từ xa và ti vi. Ban đầu, tôi tự hỏi: “Tại sao lại là sóng vô tuyến” mà không phải là một thứ gì đấy vô tuyến, vì tôi nghĩ, sóng (biển) nó chả liên quan gì đến vật lý cả. Chữ “vô” thì tôi có thể hiểu được ý nó là không, nghĩa là sóng vô tuyến không thể nhìn thấy (bằng mắt thường) được. Còn chữ “tuyến” thì tôi hiểu là “hướng“. Và nếu ghép hai chữ “vô tuyến” lại thì ta sẽ hiểu ý nghĩa là “không có hướng nào” ?!?. “Vô lý, vì có truyền từ điều khiển của tôi đến chiếc xe đồ chơi mà?“. Và ngẫm một lúc, tôi hiểu rằng, chữ “vô” không chỉ có nghĩa là “không” mà còn có nghĩa là “mọi“. Vì vậy, khái niệm “vô tuyến” sẽ có nghĩa là mọi hướng. Vậy còn từ “sóng” nó thì liên quan gì đến vật lý chứ? Sau một hồi tìm kiếm trên Google, suy nghĩ của tôi đã dần dần được khai sáng:
Kết luận: Kết hợp lại những khái niệm trên, tôi nghĩ rằng, sóng vô tuyến là một dạng dao động sóng, không nhìn thấy được và được lan tỏa theo mọi hướng. Tiếng Việt thật hay, rất ngắn nhưng hàm chứa nhiều điều, đến nỗi nó bao hàm cả một định nghĩa, đúng không nào? Sóng vô tuyến hoạt động như thế nào ?Như đã tiềm hiểu ở trên, bạn đã nắm được sóng vô tuyến là gì. “À, mà nó hoạt động ra sao?”, bạn đang nghĩ như vậy phải không? Đừng lo, tôi sẽ giúp bạn. Để hiểu kĩ càng và nắm hết được mọi “kiến thức” về sóng, tôi khuyên bạn nên đọc hết chương “Sóng” trong sách Vật lý 12. Nhưng cái quan trong ở bài này, như đã nói ở trên, chúng ta không đi sâu vào các định nghĩa, phép tính mà là cách dùng của nó. Vì vậy, tôi sẽ trả lời câu hỏi này bằng cách đơn giản nhất, ai đọc vào cũng có thể hiểu ngay được nguyên lý của nó. “Khi bạn cột 2 đầu của một dây chun (dây xu) vào 2 cây gỗ và búng“, bạn sẽ tạo ra sóng Trong điện tử, một môi trường con người không tiếp xúc trực tiếp được mà phải tiếp xúc với nó thông qua dòng diện, vì vậy, bạn sẽ tạo sóng bằng điện. Vậy, nó gửi tín hiệu như thế nào? Đơn giản thôi, bạn hãy xem rằng, khi sử dụng module phát sóng thì mọi dữ liệu của bạn sẽ được chuyển thành tín hiệu điện và sẽ được gửi đi trong không trung thông qua ănten. Vậy làm sao, tôi thu được tín hiệu sóng vô tuyến. Sóng vô tuyến được truyền vào không trung, và càng đi xa nó càng rộng, vì vậy nó sẽ càng yếu đi. Để thu được sóng vô tuyến, bạn cần phải có một mạch thu sóng. Ăn ten của mạch thu sẽ dựa vào những dao động của sóng vô tuyến để tạo thành tín hiệu điện mà điện tử có thể hiểu được rồi từ đó dịch mã ra các giá trị. Nếu như vậy lỡ có nhiều mạch phát và nhiều mạch thu thì sao, lúc này sẽ có chuyện gì xảy ra? Sóng có nhiều đại lượng đặc trưng cơ bản, trong đó có một đại lượng và bạn đã từng rất nhiều lần nghe qua, đó là tần số. Tần số nghĩa là số lần dao động trong 1 giây. Đại lượng này đặc trưng duy nhất cho mỗi mạch thu / phát sóng, nghĩa là mỗi mạch chỉ có thể truyền phát lẫn nhau khi nó cũng tần số. Ví dụ như xe điều khiển từ xa có tần số mạch phát = tần số mạch thu = 27MHz. Tần số trong truyền sóng thường rất lớn (từ 27Mhz – 5GHz) nên có rất nhiều tần số thoải mái cho bạn lựa chọn. Quay lại trọng tâm câu hỏi, nếu bạn sử dụng nhiều mạch phát và nhiều mạch thu thì có thể xảy ra 1 trong 2 trường hợp sau:
Kết luận: Để truyền phát thông tin qua sóng vô tuyến chúng ta cần 2 module: 1 là thu, và 2 là phát. Tuỳ thuộc vào ứng dụng của ta mà ta lựa chọn tần số cho phù hợp. Những module có tần số cao thường truyền rất xa nhưng không “xuyên tường” được, trong khi đó các loại có tần số thấp hơn thì lại xuyên tường tốt. Cao và thấp ở đây, mình không dám định nghĩa, vì đó chỉ là suy nghĩ của mình, vì vậy mình xin đưa ra một ví dụ: bộ phát sóng Wifi mới nhất ở tần số 5GHZ truyền rất là xa (vài km) nhưng lại xuyên tường cực yếu, còn bộ phát Wifi ở tấn số 2.4GHz thì lại có khoảng cách thu sóng ổn định gần hơn nhưng được cái xuyên tường tốt,… Có thể bạn sẽ đặt câu hỏi, nếu sóng Wifi (bản chất nó là sóng vô tuyến cả thôi) có tần số 2.4GHz thì sao điện thoại / máy tính lại bắt được nhiều sóng thế. Vâng, câu hỏi này rất hay, bởi vì, sóng Wifi có nhiều tần số khác nhau, và điểm chung của nó là gần bằng 2.4GHz (ví dụ: 2.39 GHz, 2.411 GHz,..) và bộ phận thu sóng Wifi có một chức năng khá hay là điều chỉnh, tìm và kết nối (tiếng Anh là pair), vì vậy, nó sẽ quét hết các sóng có thể có của Wifi rồi chính bạn sẽ lựa chọn bộ phát để kết nối. Ứng dụng của sóng vô tuyến trong thực tếNói đến sóng vô tuyến, tôi có thể kể cho các bạn nghe rất nhiều ứng dụng thực tế hay và thiết thực trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt trong lĩnh vực giải trí. Chẳng hạn như: Xe điều khiển từ xa, tôi mê món này Truyền hình ảnh vô tuyến …. và còn rất nhiều ứng dụng khác nữa, trong đó đang chờ đợi ứng dụng của bạn Sức mạnh của nó trong ArduinoVới Arduino, về căn bản, bạn có thể truyền mọi loại dữ liệu, từ số, chữ cho đến hình ảnh, âm thanh, video. Tất nhiên, mức độ khó sẽ tăng dần lên, và càng khó thì nó lại cần những bộ phận phức tạp. Thường thường, tôi hay sử dụng sóng vô tuyến để truyền tin điều khiển và dùng sóng wifi (bản chất nó là sóng vô tuyến) để truyền hình ảnh, âm thanh, video. Nếu chỉ dựng lại ở việc truyền dữ liệu để điều khiển, thì mạch của tôi rất đơn giản, bạn chỉ cần một mạch thu, một mạch phát, 2 con Arduino, các linh kiện cần cho dự án của bạn và cuối cùng là tư duy lập trình thì đã có thể xây dựng cho mình một dự án truyền tin bá đạo rồi. Mạch thu (trên) và mạch phát (dưới) Còn nếu bạn muốn xây dựng một sản phẩm truyền tin có thể truyền được nhiều loại dữ liệu thì bạn phải xây dựng một mô hình bá đạo hơn trong đó phải xử dụng thêm các module wifi cho đến các máy tính mini-linux. Ví dụ, trong dự án mới nhất của mình (đến thời điểm hiện tại). Mình đã xây dựng một mô hình truyền tin qua Internet (tất nhiên trước đó phải liên lạc từ thu wifi đến phát wifi) và truyền tin qua sóng vô tuyến 2.4GHz. Và đây là mô hình của mình. Kết luận: Về cơ bản, các sản phẩm của bạn sẽ CỰC KÌ bá đạo nếu sử dụng các công cụ truyền tin, hãy nghĩ đến một tương lai dây điện là một thứ gì đấy rất kém thẩm mĩ và trong tương lai mọi đồ dùng đều dùng sóng vô tuyến để giao tiếp với nhau. Theo mình, một thế giới điện tử thông minh, là thế giới không dây điện “ra ngoài”! Kết luậnQua bài viết này, bạn đã tự trả lời được câu hỏi sóng vô tuyến là gì, cách thức truyền tin và khả năng của nó. Câu hỏi cuối cùng, theo tôi nghĩ bạn muốn biết, đó là cách sử dụng mạch vô tuyến và Arduino như thế nào? Phần này liên quan đến lập trình nhiều hơn nên hẹn các bạn ở bài sau nhé. |