Chính sách phát triển nông nghiệp của Trung Quốc
Quốc vụ viện (Chính phủ) Trung Quốc mới đây công bố Quy hoạch thúc đẩy hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn trong giai đoạn thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm lần thứ 14, với tầm nhìn đến năm 2035, cơ bản hoàn thành mục tiêu hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn trên phạm vi cả nước.
Cụ thể, quy hoạch nhằm đưa ra các định hướng chiến lược, mục tiêu chủ yếu, nhiệm vụ trọng tâm và các giải pháp chính sách nhằm tăng cường khả năng bảo đảm và vai trò bình ổn của nông nghiệp, nông thôn đối với sự phát triển kinh tế-xã hội, tiếp tục nâng cao mức sống của người dân nông thôn. Mục tiêu mà quy hoạch đưa ra là đến năm 2025, nền nông nghiệp Trung Quốc có nền tảng vững chắc, thúc đẩy toàn diện chiến lược chấn hưng nông thôn, hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn đạt được bước tiến quan trọng; thúc đẩy những khu vực có điều kiện cơ bản thực hiện mục tiêu hiện đại hóa, những khu vực đã thoát nghèo kết hợp hiệu quả giữa củng cố thành quả xóa đói giảm nghèo với phát triển nông thôn. Tầm nhìn đặt ra là đến năm 2035, công cuộc chấn hưng toàn diện nông thôn đạt được bước tiến có tính quyết định, cơ bản thực hiện mục tiêu hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn. Đến thời điểm đó, nguồn cung lương thực và các sản phẩm nông nghiệp quan trọng được bảo đảm hiệu quả, năng lực sản xuất tổng hợp được giữ vững, duy trì sản lượng khoảng 650 triệu tấn, bảo đảm tuyệt đối an ninh lương thực trong nước. Theo yêu cầu của quy hoạch, Trung Quốc sẽ hoàn thiện các chính sách hỗ trợ sản xuất lương thực, như ổn định trợ cấp cho nông dân, hoàn thiện chính sách giá tối thiểu thu mua lúa gạo và lúa mì cùng chính sách trợ cấp cho người sản xuất ngô và đậu tương; đa dạng hóa các hình thức liên kết sản xuất và tiêu dùng lương thực, khuyến khích xây dựng các cơ sở sản xuất lương thực tập trung; mở rộng phạm vi bảo hiểm trồng trọt lương thực… Trung Quốc sẽ tập trung phát triển ngành chăn nuôi hiện đại để bảo đảm nguồn cung thịt, trứng, sữa, trong đó sản lượng thịt lợn giữ ổn định ở mức 55 triệu tấn; đẩy nhanh quá trình chuyển đổi và nâng cấp ngành đánh bắt và nuôi trồng thủy hải sản... Đáng chú ý, quy hoạch lần này đề ra mục tiêu phát triển ngành nông nghiệp thông minh, thông qua xây dựng và mở rộng ứng dụng hệ thống dữ liệu lớn (big data) về nông nghiệp và nông thôn, thúc đẩy kết hợp sâu rộng giữa sản xuất, kinh doanh nông nghiệp với các công nghệ thế hệ mới như internet kết nối vạn vật, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo và chuỗi khối (blockchain)..., nhằm xây dựng mô hình cánh đồng số, khu vực tưới tiêu số hóa và hệ thống nông trường, ngư trường thông minh. HỮU HƯNG (Phóng viên Báo Nhân Dân thường trú tại Trung Quốc) Văn kiện số 1 Văn kiện Trung ương số 1 (gọi tắt Văn kiện số 1) là văn bản chính sách đầu tiên mà Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc và Quốc vụ viện (Chính phủ) ban hành vào dịp đầu năm mới và thường là chỉ dấu về các ưu tiên chính sách của đất nước trong năm đó. Năm 2017, Văn kiện số 1 có tiêu đề “Các quan điểm về thúc đẩy cải cách cơ cấu về nguồn cung trong lĩnh vực nông nghiệp và đẩy nhanh động lực tăng trưởng mới trong lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn”. Đây là năm thứ 14 liên tiếp, Văn kiện số 1 tập trung vào vấn đề nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Điều đó cho thấy, Đảng và Chính phủ Trung Quốc đặc biệt chú trọng tới sự phát triển toàn diện của lĩnh vực này. Lý giải về tiêu đề của văn kiện, ông Tang Renjian, Phó Trưởng nhóm công tác Trung ương về nông thôn, cho biết trong khuôn khổ kỳ họp Quốc hội tháng 3.2016, Tổng Bí thư Tập Cận Bình đã nhấn mạnh vấn đề chủ yếu mà ngành nông nghiệp đang phải đối mặt không phải là sự thiếu hụt nguồn cung mà là cơ cấu nguồn cung. Vấn đề nghiêm trọng là sự tồn tại song song của cả tình trạng dư cầu lẫn dư cung. Vì vậy, việc thúc đẩy cải cách về nguồn cung trong lĩnh vực nông nghiệp cũng như tăng khả năng cạnh tranh và lợi ích toàn diện trong lĩnh vực này đã trở thành mục tiêu quan trọng trong quá trình hoạch định chính sách của Chính phủ. Tăng nguồn cung sạch và chất lượng Văn kiện số 1 của năm 2017, gồm 6 mục với 33 chính sách và biện pháp, được chia ra làm hai phần. Phần thứ nhất đề cập tới các điều chỉnh mang tính cơ cấu và bao gồm 2 khía cạnh: Điều chỉnh cơ cấu sản phẩm, các phương pháp sản xuất và cơ cấu công nghiệp; tăng cường hỗ trợ cơ bản và hỗ trợ công nghệ. Liên quan tới việc điều chỉnh cơ cấu sản phẩm, theo ông Tang, Trung Quốc sẽ giảm nguồn cung giá rẻ, chất lượng thấp và thiếu hiệu quả, trong khi tăng nguồn cung có chất lượng, giá trị cao, đồng thời thúc đẩy các phương pháp sản xuất “xanh” và cải thiện hệ sinh thái. Đặc biệt, Văn kiện số 1 nhấn mạnh việc tạo ra các nông sản an toàn, bền vững và có chất lượng cao hơn, hạn chế sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu. Một chuỗi các trung tâm đổi mới sẽ được thành lập, và phương pháp sản xuất sạch sử dụng ít nước hơn sẽ được thúc đẩy. Bên cạnh đó, Trung Quốc sẽ điều chỉnh cơ cấu công nghiệp, phát triển các ngành công nghiệp mới và mô hình kinh doanh mới; tăng cường hội nhập các ngành cấp 1, cấp 2 và cấp 3 ở khu vực nông thôn; nâng cấp toàn diện lĩnh vực nông nghiệp, tăng giá trị của lĩnh vực này. Đối với vấn đề hỗ trợ công nghệ, Trung Quốc sẽ tạo ra các công nghệ mang tính sáng tạo để đối phó với sự chuyển đổi từ sự phát triển theo hướng ưu tiên số lượng sang ưu tiên cho chất lượng. Còn về hỗ trợ cơ bản, sẽ tăng cường các mối liên kết đang yếu về cơ sở hạ tầng và các dịch vụ công để thúc đẩy sự phát triển bền vững trong lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn. Tiếp thêm sinh lực cho thị trường Theo Văn kiện số 1, một trong những yêu cầu khi tiến hành cải cách cơ cấu về bên cung trong lĩnh vực nông nghiệp là an ninh lương thực quốc gia phải được bảo đảm. Trung Quốc sẽ tập trung vào 3 vấn đề. Trước hết, sẽ tiếp thêm sinh lực cho thị trường. Để làm được điều đó, văn kiện trên đã nêu ra các chính sách và biện pháp về cải cách cơ chế định giá cho các nông sản chủ chốt, cải cách hệ thống thu mua và dự trữ, và cải thiện hệ thống trợ cấp nông nghiệp. Tiếp đến là thực hiện các giải pháp nhằm thúc đẩy sự lưu chuyển tự do của các nguồn lực. Đó là những cải cách về hệ thống ngân sách hỗ trợ cho ngành nông nghiệp, thúc đẩy đổi mới trong các hệ thống tài chính nông thôn, đưa cải cách về hệ thống sở hữu trí tuệ tập thể đi vào chiều sâu, và nghiên cứu các biện pháp để thiết lập một hệ thống nhằm đảm bảo nguồn cung đất đai cho sự phát triển nông nghiệp và nông thôn. Cuối cùng, Trung Quốc sẽ có các biện pháp khuyến khích những bên tham gia thị trường như phát triển các doanh nghiệp kinh doanh nông nghiệp và nhà cung cấp dịch vụ nông nghiệp kiểu mới, khai thác nguồn nhân lực ở khu vực nông thôn, và thu hút các chuyên gia nhằm thúc đẩy khởi nghiệp và sáng tạo ở khu vực nông thôn. Đặc biệt, Nhà nước sẽ khuyến khích lao động nông thôn đang làm ăn ở nơi khác quay về và khởi nghiệp trên chính quê hương của mình. Các cơ quan quản lý sẽ ban hành các chính sách thuế ưu đãi cho các doanh nghiệp khởi nghiệp ở nông thôn cùng với sự hỗ trợ về tài chính, sử dụng đất và bảo hiểm xã hội.
|