Dặt sonde bàng quang là thủ thuật loại gì năm 2024

Ông nội tôi 83 tuổi, bị tai biến mạch máu não. Gần đây, ông yếu hơn, bí tiểu phải chườm nước ấm và massage bụng mới đi tiểu được. Có nên đặt ống thông tiểu cho ông không? (Minh Hòa, Đồng Tháp)

Trả lời:

Ống thông tiểu là một ống rỗng nhỏ, dài 22-26 cm, được làm từ nhựa, cao su (PVC), silicone, có nhiều kích cỡ và chủng loại.

Bàng quang bị ứ đọng nước tiểu do bất kỳ nguyên nhân nào, lâu ngày dẫn đến suy thận hoặc tổn thương thận vĩnh viễn. Đặt ống thông tiểu là thủ thuật điều trị được dùng nhiều trong điều trị các bệnh về đường tiết niệu, thận, phẫu thuật... nhằm dẫn lưu nước tiểu, làm trống bàng quang. Một đầu ống thông đặt ở bàng quang và dẫn nước tiểu ra ngoài, chứa trong một túi kín bên ngoài cơ thể.

Bác sĩ có thể chỉ định đặt sonde tiểu trong một số trường hợp như bí tiểu, bệnh bàng quang thần kinh (do đái tháo đường, chấn thương cột sống, di chứng tai biến mạch máu não, các phẫu thuật lớn vùng chậu...); dẫn lưu bàng quang trước và sau khi làm một số thủ thuật, phẫu thuật. Người hóa trị ung thư bàng quang cũng cần đặt sonde tiểu để đưa thuốc trực tiếp vào bàng quang. Đặt ống thông tiểu còn là phương pháp điều trị cuối cùng cho chứng tiểu không tự chủ khi các phương pháp khác không thành công.

Bạn nên đưa ông đến cơ sở y tế uy tín để được khám và chẩn đoán tình trạng bệnh, từ đó có phương án điều trị phù hợp.

Đặt ống thông tiểu là một thủ thuật xâm lấn, phải được thực hiện tại bệnh viện, các y bác sĩ có chuyên môn, kỹ thuật. Phương pháp này có thể gây ra một số rủi ro như nhiễm trùng đường tiết niệu, co thắt bàng quang, rò rỉ quanh ống thông, chấn thương niệu đạo... Ống thông tiểu sử dụng càng lâu, nguy cơ nhiễm trùng càng cao và tăng nguy cơ hẹp niệu đạo. Do đó, khi đặt ống tiểu, các bác sĩ theo dõi tình trạng sức khỏe người bệnh, đảm bảo ống được đặt đúng cách, bảo trì và sử dụng trong thời gian nhất định, hạn chế thấp nhất rủi ro.

Đặt ống thông tiểu có thể tạm thời. Với người già yếu, người bị thương tật hoặc bệnh nặng, bác sĩ có thể để ống cố định trong thời gian dài, từ vài tuần đến vài tháng hoặc đến khi người bệnh có thể đi tiểu tự nhiên.

Nếu người nhà bạn được đặt ống thông tiểu, sau khi hoàn thành thủ thuật, bạn nên hỏi bác sĩ khi nào người bệnh có thể tiếp tục các hoạt động hàng ngày như sinh hoạt, vận động, tập thể dục. Với trường hợp cần sử dụng trong thời gian dài, trước khi xuất viện, bác sĩ hướng dẫn người chăm sóc cụ thể về cách tháo lắp, thay thế và chăm sóc ống thông tiểu tại nhà đúng cách, an toàn.

Sau khi đặt ống, người bệnh có thể có các biểu hiện như chảy máu trong hoặc xung quanh ống thông; sốt hoặc ớn lạnh; có lượng lớn nước tiểu rò rỉ xung quanh ống thông; sưng tấy niệu đạo; nước tiểu có mùi nồng, đặc hoặc có màu đục... Những trường hợp này cần đến viện ngay để được xử trí kịp thời.

Đặt sonde tiểu nữ thường được sử dụng để hỗ trợ dẫn đường nước tiểu để khi tình trạng sức khỏe của bệnh nhân không đảm bảo. Thủ thuật này thường được thực hiện bởi nhân viên y tế như bác sĩ hoặc y tá.

Đặt sonde tiểu nữ là gì?

Đặt ống thông tiểu nữ là một quá trình sử dụng các ống nhỏ được thiết kế đặc biệt để hỗ trợ dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài qua đường niệu đạo nữ. Các loại ống thông tiểu dành cho nữ được chế tạo để phù hợp với cấu trúc niệu đạo và thường được áp dụng trong việc điều trị tình trạng bí tiểu.

Đặt ống thông tiểu nữ hỗ trợ dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài

Trên thị trường hiện nay, có nhiều loại ống thông tiểu phù hợp với giải phẫu của phụ nữ, bao gồm ống thông thẳng, ống ưa nước, hệ thống kín, và ống thông nhỏ. Trước khi thực hiện việc đặt ống thông tiểu nữ, bác sĩ sẽ lựa chọn loại ống phù hợp với cơ thể và tình trạng sức khỏe cụ thể của bệnh nhân.

Ống thông tiểu được sản xuất với nhiều kích cỡ và chất liệu khác nhau như cao su, silicone, và teflon (dạng nhựa polyme), cũng như có đầu thẳng hoặc đầu cong nhẹ. Chiều dài của ống thông tiểu nữ thường dao động từ 12 đến 20cm với đường kính khoảng 0,33mm. Quá trình lựa chọn ống thông tiểu được thực hiện để đảm bảo sự thoải mái và hiệu quả tối đa trong việc hỗ trợ quá trình tiểu đường.

Việc đặt ống thông tiểu nữ được áp dụng cho những bệnh nhân nữ trong các tình huống sau:

Tiểu không tự chủ: Đây là trường hợp khi bệnh nhân gặp vấn đề về việc kiểm soát nước tiểu, có thể xuất hiện rò rỉ nước tiểu hoặc không thể kiểm soát khi đi tiểu.

Bí tiểu: Đối với những người không thể tự nhiên đi tiểu, nước tiểu có thể tồn đọng quá nhiều ở bàng quang, gây ra tình trạng bí tiểu.

Phẫu thuật bộ phận sinh dục: Trong trường hợp phải thực hiện các phẫu thuật liên quan đến bộ phận sinh dục, đặt ống thông tiểu có thể là một biện pháp hỗ trợ và thuận tiện.

Người bệnh mắc đa xơ cứng, chấn thương tủy sống: Đặt ống thông tiểu là lựa chọn thích hợp cho những người mắc các vấn đề về đa xơ cứng, chấn thương tủy sống, nơi hỗ trợ quá trình tiểu đường.

Người bệnh nặng, người già phải nằm một chỗ: Trong trường hợp bệnh nhân đang ở trong tình trạng nặng, người già và phải nằm một chỗ, việc đặt ống thông tiểu có thể giúp duy trì quá trình tiểu đường một cách hiệu quả và tiện lợi.

Chỉ định đặt sonde tiểu nữ

Việc đặt thông tiểu ở phụ nữ được chỉ định trong các tình huống sau:

Làm rỗng bàng quang trước và sau phẫu thuật: Quá trình đặt ống thông tiểu có thể được thực hiện để làm rỗng bàng quang trước và sau các ca phẫu thuật liên quan đến khu vực bụng dưới và bàng quang.

Làm rỗng bàng quang trước và sau phẫu thuật

Ống dẫn nước tiểu bị hẹp, tắc nghẽn: Trong trường hợp ống dẫn nước tiểu bị hẹp hoặc tắc nghẽn, việc đặt thông tiểu là một phương pháp để giải quyết vấn đề dẫn nước tiểu một cách hiệu quả.

Sản phụ sinh con trong tình trạng giảm đau ngoài màng cứng: Việc đặt ống thông tiểu có thể thực hiện để giảm áp lực trên bàng quang và giảm đau khi phụ nữ đang sinh con và sử dụng phương pháp giảm đau ngoại màng cứng.

Đưa thuốc trực tiếp vào bàng quang trong điều trị ung thư bàng quang hoặc các bệnh lý khác: Đặt thông tiểu có thể là một cách để chuyển thuốc trực tiếp vào bàng quang để điều trị các bệnh lý như ung thư bàng quang.

Điều trị bệnh tiểu không kiểm soát không thể phẫu thuật: Trong trường hợp không thể thực hiện phẫu thuật, việc đặt thông tiểu là một phương pháp quản lý cho những người mắc bệnh tiểu không kiểm soát.

Dùng trong các trường hợp cần duy trì ống thông tiểu trong thời gian dài: Trong một số trường hợp nặng hơn, bệnh nhân có thể cần phải duy trì việc đặt thông tiểu trong thời gian dài, từ vài ngày đến vài tuần hoặc vài tháng, tùy thuộc vào tình trạng bệnh.

Quy trình đặt sonde tiểu nữ

Kỹ thuật đặt ống thông tiểu nữ là một thủ thuật điều trị xâm lấn, thường được thực hiện tại bệnh viện dưới sự giám sát của các bác sĩ chuyên khoa tiết niệu có kinh nghiệm. Tuy nhiên, trong quá trình chăm sóc bệnh nhân sử dụng ống thông tiểu, người chăm sóc có thể được hướng dẫn về cách đặt ống thông tiểu nữ theo đúng kỹ thuật.

Đặt ống thông tiểu nữ thực hiện dưới sự giám sát của các bác sĩ chuyên khoa

Quy trình thực hiện:

Đặt bệnh nhân nằm ngửa ở tư thế mổ sỏi, hông và đầu gối gập đứng, gót chân đặt trên giường, hông dạng ra thoải mái.

Chuẩn bị dụng cụ:

• Bộ ống thông nước tiểu.
• Gel bôi trơn tan trong nước.
• Khăn sạch.
• Nước ấm.
• Gương phóng đại.
• Túi đựng nước tiểu.

Các bước thực hiện đặt thông tiểu nữ:

Bước 1: Sử dụng xà phòng hoặc dung dịch vệ sinh để làm sạch bộ phận sinh dục bằng nước ấm và rửa tay sạch. Có thể sử dụng khăn thấm nước ấm để vệ sinh vùng kín, rửa từ trước ra sau.

Bước 2: Bôi trơn từ 6 – 8cm ở một đầu của ống thông, đầu còn lại đặt vào bồn cầu, chậu rửa hoặc túi đựng nước tiểu.

Bước 3: Vén rộng môi lớn, môi bé và âm hộ, sau đó sử dụng gương phóng đại hoặc ngón tay trỏ để tìm niệu đạo.

Bước 4: Đưa ống thông từ từ vào niệu đạo. Nếu có cảm giác đau nhói, rút ống và thử lại.

Bước 5: Khi thấy nước tiểu chảy ra, dừng lại để ống thông rút hết nước từ bàng quang. Rút ống khi nước tiểu ngưng chảy.

Nếu sử dụng ống thông tiểu ngắt quãng, sau mỗi lần sử dụng, cần thay ống mới và không tái sử dụng ống cũ để tránh nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.