Quyền tác giả hay bản quyền copyright là gì năm 2024

Kính gửi Văn phòng luật Phan Law Vietnam, tôi có một vấn đề mong nhận được giải đáp từ Quý công ty như sau: Tôi vẫn chưa hiểu rõ có phải hai thuật ngữ “quyền tác giả” và “bản quyền” là một phải không? hay nó là hai quy định riêng biệt? nhiều khi cũng hay bị lẫn lộn khi dùng hay thuật ngữ trên. Xin chân thành cảm ơn!

Xem thêm: \>> Video bài giảng bị người khác lấy đăng lại có vi phạm quyền tác giả không? \>> Quyền tác giả đối với tác phẩm sân khấu được quy định thế nào trong pháp luật? \>> Khởi tố phimmoi.net đây là “Dấu mốc cực kỳ quan trọng trong xử lý vi phạm bản quyền phim”

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng để chia sẻ thắc mắc của mình đến Phan Law Vietnam. Đối với trường hợp mà bạn đang gặp phải, chúng tôi xin phép được giải đáp thắc mắc và tư vấn dựa trên những quy định của pháp luật hiện hành như sau:

Quyền tác giả có khác với bản quyền hay không?

Bản quyền trong tiếng anh được gọi là copyright. Trong hệ thống pháp luật Anh – Mỹ (common law), thuật ngữ copyright dùng để chỉ quyền phi vật thể của tác giả đối với các tác phẩm trí tuệ được tác giả đó tạo ra. Theo hệ thống pháp luật Anh – Mỹ, bản quyền bảo vệ quyền lợi kinh tế của người sở hữu quyền tác giả hơn là quyền nhân thân của tác giả.

Còn quyền tác giả vốn là thuật ngữ của hệ thống pháp luật châu Âu lục địa (civil law). Quyền tác giả coi tác giả là trung tâm và bảo hộ tất cả các quyền về cả quyền nhân thân và quyền tài sản của tác giả.

Khi so sánh giữa bản quyền với quyền tác giả thì chủ thể được bảo hộ là tương đối khác nhau. Trong khi quyền tác giả coi người sáng tạo ra tác phẩm, tác giả là trung tâm và bảo hộ tất cả các quyền về cả quyền nhân thân và quyền tài sản thì Bản quyền lại chỉ bảo vệ quyền lợi kinh tế của người sở hữu quyền tác giả hơn là chính tác giả. Người sở hữu quyền tác giả được Bản quyền bảo vệ thường là những người khai thác các quyền tác giả về mặt kinh tế ví dụ như nhà xuất bản,… Trong hệ thống common law, những người này sẽ được có các quyền sử dụng và quyền định đoạt đối với tác phẩm. Còn tác giả chỉ là người giữ lại các quyền phủ quyết có giới hạn để ngăn cản việc lạm dụng của Bản quyền từ phía những người khai thác các quyền này.

Ngoài ra luật về Quyền tác giả còn bảo vệ cả những quyền nhân thân của tác giả trong khi các nước thuộc hệ thống Anh-Mỹ khi đưa ra quy định về Bản quyền hầu như không có những quy định bảo hộ các quyền về nhân thân của tác giả cho đến thời gian gần đây mới bổ sung các quy định này.

Với phần giả thích trên, hai thuật ngữ quyền tác giả và bản quyền có sự khác nhau cơ bản về cơ sở hình thành, gắn liền với sự khác nhau giữa hệ thống pháp luật châu Âu lục địa và hệ thống pháp luật Anh-Mỹ. Như vậy, dù đều là các khái niệm để chỉ về các quyền đối với tác phẩm nhưng giữa bản quyền và quyền tác giả vẫn có những khác biệt nhất định. Tuy nhiên theo thời gian do sự hội nhập của các quốc gia và các tổ chức quốc tế, pháp luật của các nước giao thoa với nhau nên những khác biệt này cũng dần được thay đổi, hoà hợp với nhau hơn.

Quyền tác giả có khác với bản quyền hay không?

Quyền tác giả theo pháp luật Việt Nam

Theo pháp luật Việt nam quy định trong Luật sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi bổ sung 2009, 2019 (Luật sở hữu trí tuệ), chỉ có quyền tác giả là được luật quy định nhưng theo thực tiễn áp dụng, quyền tác giả được hiểu nôm na là bản quyền hay tác quyền, là quyền của tác giả cho tác phẩm của mình tạo ra khỏi bị vi phạm bởi người khác.

Tại Điều 18 Luật sở hữu trí tuệ quy định: “Quyền tác giả đối với tác phẩm quy định tại Luật này bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản.”, cụ thể như sau:

Quyền nhân thân

Quyền nhân thân bao gồm các quyền sau đây:

• Đặt tên cho tác phẩm;
• Đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm; được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng;
• Công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm;
• Bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.

Quyền tài sản

Quyền tài sản bao gồm các quyền sau đây:

• Làm tác phẩm phái sinh;
• Biểu diễn tác phẩm trước công chúng;
• Sao chép tác phẩm;
• Phân phối, nhập khẩu bản gốc hoặc bản sao tác phẩm;
• Truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác;
• Cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính.

Lưu ý: Các quyền trên do tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả độc quyền thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện theo quy định. Tổ chức, cá nhân khi khai thác, sử dụng một, một số hoặc toàn bộ các quyền tài sản và quyền công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm của Luật sở hữu trí tuệ phải xin phép và trả tiền nhuận bút, thù lao, các quyền lợi vật chất khác cho chủ sở hữu quyền tác giả.

Trên đây là tư vấn của Phan Law Vietnam xin được thông tin đến quý khách. Nếu còn vướng mắc hoặc cần sự hỗ trợ pháp lý khác quý khách vui lòng liên hệ thông tin dưới đây để có thể được giải đáp nhanh nhất.