-Đối tượng nghị luận về một ý kiến bàn về văn học rất đa dạng: về văn học, về lí luận văn học, về tác phẩm văn học,...
-Nội dung: khi làm bài văn nghị luận về một ý kiến văn học thường tập trung giải thích, chứng minh, nêu ý nghĩa và tác dụng của ý kiến đó đối với người học.
Câu 1 [trang 93, sgk Ngữ văn 12, tập 1]
I.Mở bài
Giới thiệu, dẫn dắt ý kiến của Thạch Lam
II.Thân bài
-Giải thích ý kiến: câu nói của Thạch Lam là một ý kiến hoàn toàn đúng đắn, nó giúp chúng ta thấy rõ hai chức năng cơ bản của văn học là chức năng đói với hiện thực xã hội và chức năng hình thành, bồi dưỡng những tình cảm nhân văn của con người
-Phân tích, chứng minh, bình luận về ý kiến:
+Văn chương là tố cáo và thay đổi một thế giới giả dối và tàn ác:
•Văn chương là sự phản ánh thế giới hiện thực một cách chân thực, khách quan. Từ đó, nó có sức mạnh tố cáo, phê phán những hiện tượng xã hội bất công, trái chiều
•Văn chương hướng tới mục đích thay đổi, cải tạo xã hội tốt đẹp hơn, xóa bỏ những cái xấu xa, tàn bạo, bất công
+Văn chương làm cho lòng người thêm trong sạch và phong phú hơn: văn chương bồi đắp thêm cho con người những thứ tình cảm tốt đẹp, luyện cho ta những tình cảm sẵn có.
-Đánh giá về ý kiến:
+câu nói đã mở ra một quan niệm mới, đúng đắn, sâu sắc về vai trò, chức năng to lớn và quan trọng của văn chương đối với mỗi người
+câu nói đặt ra yêu cầu to lớn đối với nhà văn trong quá trình sáng tạo tác phẩm văn học
III.Kết bài
Khái quát vấn đề nghị luận và nêu suy nghĩ của bản thân
Câu 2 [trang 93, sgk Ngữ văn 12, tập 1]
I.Mở bài
-Giới thiệu khái quát về tác giả Tố Hữu
-Trích dẫn nhận định của nhà phên bình Hoài Thanh
II.Thân bài
-Giải thích ý kiến:
+Thơ Tố Hữu chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố: gia đình, quê hương, thời đại,...
+Song, ý kiến của Hoài Thanh nhấn mạnh “thái độ toàn tâm, toàn ý với cách mạng” là yếu tố hàng đầu dẫn tới thành công của thơ Tố Hữu
-Phân tích, chứng mình, bình luận ý kiến:
+Thơ Tố Hữu thể hiện những tình cảm lớn, lẽ sống lớn, niềm vui lớn của con người cách mạng
+Chặng đường thơ của Tố Hữu gắn bó sâu sắc với chặng đượng lịch sử của dân tộc
+Thơ tố hữu là tấm gương trong sáng phản chiếu tâm hồn một người chiến sĩ cách mạng suốt đời phấn đấu hi sinh vì tương lai dân tộc, cuộc sống hạnh phúc của con người
+Thơ Tố Hữu đậm đà tính dân tộc
-Đánh giá lại ý kiến: Ý kiến của Hoài Thanh phù hợp với thực tế sáng tác của Tố Hữu, phù hợp với lí luận sáng tác thơ ca.
III.Kết bài
-Khái quát vấn đề nghị luận
-Suy nghĩ của bản thân về sự nghiệp sáng tác của Tố Hữu
Xem tiếp các bài Soạn văn lớp 12 siêu ngắn:
Loạt bài Soạn văn lớp 12 siêu ngắn | Tác giả - Tác phẩm Văn lớp 12 được biên soạn bám sát nội dung sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 12.
Hướng dẫn soạn bài Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học, gợi ý trả lời câu hỏi bài tập trang 93 SGK Ngữ văn lớp 12 tập 1.
Soạn bài Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học nhằm giúp các em củng cố và nâng cao kiến thức về nghị luận văn học, biết được cách làm bài nghị luận về một ý kiến bàn về văn học.
Cùng tham khảo …
Tóm tắt lí thuyếtNghị luận về một ý kiến bàn về văn học
1. Khái niệm nghị luận về một ý kiến đối với văn học
– Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học là một hình thức của bài nghị luận văn học mà nội dung là bình luận, phân tích một ý kiến đối với văn học.
– Người viết phải biết cách giải thích đúng đắn nội dung một ý kiến đối với văn học, biết nhận định, đánh giá ý kiến ấy.
2. Cách viết bài văn nghị luận về một ý kiến đối với văn học
– Bước 1: Tìm hiểu đề
– Bước 2: Lập dàn ý
=> Việc nghị luận về một ý kiến bàn về văn học thường tập trung vào giải thích nêu ý nghĩa và tác dụng của ý kiến đó đối với đời sống và văn học.
Hướng dẫn cách làm các câu hỏi bài tập phần Luyện tập [SGK trang 93] từ ngắn gọn cho tới chi tiết, đầy đủ nhất và cung cấp cả những bài văn mẫu cho các đề bài trong SGK.
Soạn bài Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học ngắn gọn
Câu 1 trang 93 SGK Ngữ văn 12 tập 1
Trình bày suy nghĩ của anh [chị] đối với ý kiến của nhà văn Thạch Lam: “Văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có để vừa tố cáo và thay đổi một thế giới giả dối tàn ác, vừa làm cho lòng người thêm trong sạch và phong phú hơn“.
Gợi ý:
a. Mở bài: Giới thiệu về nhà văn Thạch Lam và trích dẫn ý kiến của ông về vai trò, tác dụng của văn chương đối với con người và xã hội: “Văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực…”
b. Thân bài
* Giải thích
– Nói rõ văn chương không để giúp cho con người thoát li. Quên lãng cuộc sống hiện thực.
– Khẳng định đó là một vũ khí thanh cao để tố cáo thế giới giả dối và tàn ác, làm cho con người trong sạch và phong phú hơn.
→ Trong tình hình văn học trước Cách mạng tháng Tám 1945, đây là một quan niệm nghệ thuật rất tiến bộ. Đến nay, quan niệm đó vẫn còn nguyên giá trị.
* Bình luận
– Ý kiến trên thể hiện niềm tin của nhà văn vào khả năng của văn chương, khả năng tự cải tạo tâm hồn của con người và quan trọng hơn là niềm tin vào một tương lai tươi sáng hơn của cuộc sống.
c. Kết bài
– Đây là một quan niệm đúng đắn về vai trò và tác dụng của văn chương đối với đời sống xã hội.
– Quan niệm của Thạch Lam cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị.
Câu 2 trang 93 SGK Ngữ văn 12 tập 1
Bàn về thơ Tố Hữu, nhà phê bình Hoài Thanh viết: “Thái độ toàn tâm, toàn ý vì cách mạng là nguyên nhân chính đưa đến thành công của thơ anh“. Hãy bày tỏ ý kiến đối với nhận định trên.
Gợi ý:
a, Mở bài
– Giới thiệu ý kiến của nhà phê bình Hoài Thanh: “Thái độ toàn tâm toàn ý vì cách mạng…”
– Nhận định khái quát về ý kiến đó.
b, Thân bài
– Giới thiệu khái quát những thành công của thơ Tố Hữu.
– Thái độ toàn tâm toàn ý đối với sự nghiệp cách mạng là nguyên nhân chính dẫn đến sự thành công của thơ Tố Hữu.
– Ở Tố Hữu, nhiệt tình cách mạng hòa làm một với tâm hồn nhạy cảm và nghệ thuật thơ điêu luyện.
c, Kết bài: Bài học về sáng tác rút ra từ ý kiến của nhà phê bình Hoài Thanh.
Soạn bài Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học hay nhất
Bài 1 trang 93 SGK Ngữ văn 12 tập 1
Trình bày suy nghĩ của anh [chị] đối với ý kiến của nhà văn Thạch Lam: “Văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có để vừa tố cáo và thay đổi một thế giới giả dối tàn ác, vừa làm cho lòng người thêm trong sạch và phong phú hơn“.
Gợi ý:
Dàn ý tham khảo:
a. Mở bài:
– Nêu ý kiến của Thạch Lam về văn chương.
– Khái quát ý nghĩa: nói về chức năng, sứ mệnh của văn học.
b. Thân bài:
* Giải thích:
– Văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực nghĩa là: Văn chương là công cụ nghề nghiệp hoàn hảo của nhà văn, là vũ khí có kĩ năng giúp nhà văn hoàn thành sứ mệnh của mình một cách có hiệu quả. Nó không bị sử dụng vào mục đích xấu, hơn nữa nó luôn tác động bằng con đường tình cảm.
– Tố cáo và thay đổi một cái thế giới giả dối và tàn ác “làm cho lòng người đọc thêm trong sạch và phong phú hơn”.
Nghĩa là:
+ Văn chương vạch trần, phê phán những tệ nạn, những cái xấu xa của xã hội và đòi hỏi diệt trừ, thay thế.
+ Đồng thời bồi đắp tinh thần, xây dựng đời sống tâm hồn, thanh lọc tình cảm con người.
* Bình luận:
– Thạch Lam rất tự hào về vũ khí của mình
+ Nhận xét đúng đắn, khái quát, sát thực.
+ Ý thức được sức mạnh và sự cao cả của văn chương.
+ Thấy được cách tác động đặc thù của văn chương vào cuộc sống.
– Nhận thức đúng về hiện trạng đời sống lúc bấy giờ:
+ Xác định đúng mục tiêu, nhiệm vụ của văn chương.
+ Hiểu rõ tương quan giữa hai nhiệm vụ [phản ánh, đả phá và xây dựng tâm hồn].
+ Đầy niềm tin ở khả năng của văn học, khả năng tự cải tạo của tâm hồn con người.
c. Kết luận
– Khẳng định quan niệm đúng đắn về vai trò, tác dụng của văn chương trong đời sống xã hội.
– Ý nghĩa lịch sử và ý nghĩa lâu dài của ý kiến ấy.
Văn mẫu tham khảo: Trong một bức thư bàn luận về văn chương
Bài 2 trang 93 SGK Ngữ văn 12 tập 1
Bàn về thơ Tố Hữu, nhà phê bình Hoài Thanh viết: “Thái độ toàn tâm, toàn ý vì cách mạng là nguyên nhân chính đưa đến thành công của thơ anh“. Hãy bày tỏ ý kiến đối với nhận định trên.
Gợi ý:
Dàn ý tham khảo:
a. Mở bài
– Giới thiệu ý kiến của nhà phê bình Hoài Thanh [trích nguyên văn, nêu xuất xứ].
– Trình bày nhận định chung của mình về ý kiến đó.
b. Thân bài
– Có nhiều nguyên nhân thành công của thơ Tố Hữu [năng khiếu bẩm sinh, truyền thống gia đình, quê hương, công phu tu dưỡng nghệ thuật…]. Nhưng “thái độ toàn tâm, toàn ý vì cách mạng là nguyên nhân chính” đưa đến sự thành công của thơ ông.
– Chứng minh: có toàn tâm, toàn ý với cách mạng mới luôn luôn suy nghĩ, trăn trở, lo toan, đau khổ và sướng vui trên những chặng đường lịch sử của đất nước. Tâm tư, tình cảm chân thành, sâu sắc ấy của nhà cách mạng Tố Hữu chính là chất liệu của thơ trữ tình – chính trị của ông, giữa con người nhà thơ có sự thống nhất hài hòa.
Ví dụ: Phân tích những câu thơ, đoạn thơ để chứng minh cho sự thành công của thơ Tố Hữu. Có thể lấy dẫn chứng trong Từ ấy, Việt Bắc, Gió lộng, …
– Do nhu cầu tinh thần của con người hết sức phong phú, đa dạng nên cùng với thơ trữ tình chính trị còn có những loại thơ khác [thơ tình yêu, thơ thế sự, thơ điền viên…] với những nguyên nhân thành công khác cũng rất cần cho đời sống tinh thần của con người.
c. Kết bài
Ý kiến của Hoài Thanh phù hợp với thực tế sáng tác của Tố Hữu, phù hợp với lí luận sáng tác thơ ca. Do đó, có thể gợi ý cho những người nghiên cứu và sáng tác thơ.
Văn mẫu tham khảo: Hoài Thanh nói về thơ Tố Hữu: Thái độ toàn tâm, toàn ý vì cách mạng
—Tổng kết—
- Đối tượng nghị luận về một ý kiến bàn về văn học rất đa dạng: về văn học sử, về lí luận văn học, về tác phẩm văn học,…
- Việc nghị luận về một ý kiến bàn về văn học thường tập trung vào giải thích, nêu ý nghĩa và tác dụng của ý kiến đó đối với văn học và đời sống.
Trên đây là nội dung chi tiết của bài soạn Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học do Đọc tài liệu tổng hợp và biên soạn. Hi vọng, thông qua việc soạn bài Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học cũng như việc học tập bài học này trên lớp sẽ giúp các em củng cố và nâng cao kiến thức về nghị luận văn học. Từ đó, các em sẽ nắm được cách làm một bài nghị luận về một ý kiến bàn về văn học hay và sâu sắc. Chúc các em học tốt !