16:41, 18/08/2017
BHG - Bệnh truyền nhiễm là bệnh lây lan từ con vật này sang con vật khác trong quần thể động vật thụ cảm thông qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với mầm bệnh.
Bệnh truyền nhiễm thường lây lan từ địa phương này sang địa phương khác, thậm chí lây từ nước này sang nước khác nếu không được ngăn chặn kịp thời như: Bệnh Lở mồm long móng, bệnh tai xanh, bệnh dịch tả lợn, bệnh gà rù, bệnh cúm gà, bệnh Gumboro, bệnh dịch tả vịt, bênh dại và bệnh ca rê ở chó...
Bệnh không truyền là loại bệnh xảy ra một cách lẻ tẻ trên từng con vật, không lây lan từ con vật này sang con vật khác như: Bệnh chướng hơi dạ cỏ ở trâu bò, bệnh đau bụng, bệnh sót nhau, bệnh bại liệt...
1. Nguyên nhân gây bệnh truyền nhiễm: Do mầm bệnh là vi sinh vật [chủ yếu là do vi khuẩn hoặc do vi rút] gây ra.
2. Điều kiện để bệnh truyền nhiễm xảy ra
+ Nguồn chứa mầm bệnh [hay còn gọi là nguồn bệnh]: Là các loại động vật đang bị bệnh hoặc đang mang mầm bệnh trong cơ thể, hàng ngày bài xuất mầm bệnh ra ngoài môi trường.
+ Vật trung gian truyền bệnh [môi trường] như: Thức ăn, nước uống, không khí, đất, côn trùng [ruồi, muỗi, gián...], các loại động vật [chó, chuột, mèo..], người cũng có thể là nhân tố trung gian truyền bệnh.
+ Quần thể động vật cảm thụ: Là nhóm động vật hay đàn vật nuôi bị cảm nhiễm với mầm bệnh truyền nhiễm và bị phát bệnh. Có loại mầm bệnh gây bệnh truyền nhiễm cho nhiều loài vật nuôi, như: Bệnh dại, bệnh lở mồm long móng,... nhưng cũng có loại mầm bệnh chỉ gây bệnh truyền nhiễm riêng cho một loài vật nuôi nhất định, như: Bệnh dịch tả lợn chỉ gây cho lợn, bệnh Gumboro chỉ gây cho gà.
- Bệnh truyền nhiễm thường xảy ra khi có đủ 3 yếu tố: Mầm bệnh, môi trường và quần thể động vật cảm thụ, đồng thời phải có mối tương tác chặt chẽ giữa 3 khâu, nếu thiếu 1 trong 3 yếu tố trên bị cắt đứt thì dịch bệnh truyền nhiễm không thể xảy ra. Như vậy, muốn phòng bệnh truyền nhiễm cho vật nuôi cần phải xoá bỏ một trong 3 yếu tố trên hay cắt đứt mối liên hệ giữa chúng với nhau.
3. Phương pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm
3.1. Phòng bệnh
- Phòng bệnh là việc sử dụng tất cả các bệnh pháp để bảo vệ vật nuôi không bị mắc bệnh.
- Đối với mầm bệnh: Là những vật nuôi đang bị bệnh, cần phải cách ly triệt để, nhốt riêng con vật ốm ra một nơi cách xa các vật nuôi khoẻ và điều trị kịp thời bằng những thuốc phù hợp, nhằm tiêu diệt mầm bệnh ngay trong cơ thể con vật nuôi.
- Sát trùng chuồng trại:
+ Xác động vật chết, phân, rác: Đốt rồi chôn sâu.
+ Sát trùng kỹ chuồng nuôi và khu vực xung quanh bằng cách quét dọn, thu gom chất thải: Phân, nước tiểu, lông da... của vật nuôi bị bệnh đem đốt cháy, rồi chôn.Toàn bộ tường chuồng trại nuôi được quét bằng nước vôi đặc 20% [pha 2 kg vôi sống trong 10 lít nước]; rắc vôi bột ở cửa chuồng, nền chuồng, hố xung quanh chuồng trại, hoặc phun một số hoá chất thường dùng theo hướng dẫn của cán bộ thú y.
+ Máng ăn, máng uống cọ rửa sạch rồi sát trùng bằng Fomol 2% hoặc Chioramim 2% sau đó đem phơi nắng.
Lưu ý: Khi sử dụng cụ thú y để phòng, chống bệnh cần sát trùng dụng cụ, như: Bơm, kim tiêm luộc trong nước sôi 30 phút; dao, kéo, panh, kim khâu.. sát trùng bằng cồn 900 hoặc luộc trong nước sôi 30 phút.
* Để ngăn chặn không cho mầm bệnh phân tác ra ngoài và truyền đi nơi khác cần thực hiện tốt các khâu:
- Cấm bán chạy, vận chuyển vật nuôi đang bị mắc bệnh truyền nhiễm, từ nơi có dịch đi nơi khác.
- Cấm vận chuyển động vật mẫn cảm từ nơi khác vào trong vùng dịch.
- Không vứt bừa bãi xác vật nuôi chết vì bệnh truyền nhiễm ra vườn hay cống, rãnh mà phải đem đốt hoặc chôn sâu, rắc vôi bột lên trên.- Tích cực tiêu diệt các loại côn trùng có hại như ruồi, muỗi, ve mòng; tiêu diệt chuột.
- Không cho người vào tham quan khi đàn vật nuôi đang bị dịch.
3.2. Đối với quần thể động vật cảm thụ [thực hiện tốt 3 sạch và 3 chống]
- Ba sạch:
+ Ăn sạch: Thức ăn phải đảm bảo số lượng, chất lượng, không mốc, không thiu thối...
+ Uống sạch: Nước phải đảm bảo vệ sinh [nước máy, nước giếng khơi, nước mưa, không cho vật nuôi nước uống nước ao tù, nước mương, rãnh].
+ Ở sạch: Chuồng trại phải quét dọn sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh, cao ráo sạch sẽ, thoáng mát về mùa Hè và ấm áp về mùa Đông..- Ba chống:
+ Chống nóng: Chuồng trại phải thoáng mát thông gió không bị ánh nắng chiếu trực tiếp vào buổi chiều.
+ Chống lạnh: Về mùa Đông chuồng trại không bị gió lùa, phải có hệ thống che chắn gió vào những ngày trời lạnh.
+ Chống ẩm: Nền chuồng trại luôn khô ráo, không để nước đọng, ẩm ướt.
3.3. Phòng bệnh bằng vắc xin:
- Vắc xin là những chế phẩm chứa mầm bệnh [vi rút, vi khuẩn....] nhưng đã được làm yếu hoặc giết chết, sau khi tiêm chủng vào cơ thể sẽ kích thích cơ thể sản sinh ra kháng thể dặc hiệu để chống bệnh.
- Có 2 loại vắc xin:
+ Vắc xin nhược độc: Sản xuất từ mầm bệnh đã được làm suy yếu, sau khi được tiêm chủng vào sẽ không gây bệnh mà kích thích cơ thể sản sinh ra kháng thể đặc hiệu, loại vắc xin này tạo miễn dịch sớm nhưng độ dài miễn dịch thường ngắn.
+ Vắc xin vô hoạt: Sản xuất từ mầm bệnh đã bị giết chết, loại vắc xin này tạo miễn dịch chậm nhưng độ dài miễn dịch thường kéo dài, dùng an toàn hơn vắc xin nhược độc.
- Sau khi dùng vắc xin 2-3 tuần, lượng kháng thể đặc hiệu đã sản sinh đủ, vật nuôi sẽ không bị mắc loại bệnh đã được tiêm phòng.
* Nguyên tắc cơ bản khi dùng vắc xin
- Sử dụng:
+ Dùng vắc xin phải đủ liều, đúng lịch theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
+ Phải lắc kỹ lọ vắc xin trước khi dùng, nhất là các loại vắc xin chết. Vắc xin đông khô phải pha bằng dung dịch bán kèm vắc xin, nước muối sinh lý 0,9 % vô trùng hoặc nước cất.
+ Tiêm vắc xin phải đúng vị trí, đủ đọ sâu. Vắc xin đã pha hoặc đã cắm kim tiêm nên dùng càng sớm càng tốt, nếu thừa phải huỷ, không nên để qua đêm.
+ Không vứt bừa bãi chai, lọ, kim tiêm
- Bảo quản và vận chuyển: Vận chuyển, bảo quản vắc xin trong hộp xốp có đá lạnh. Không cho quá nhiều nước đá cục vào hộp xốp làm vắc xin đông thành đá. Nên có bông, vải ngăn cách vắc xin với đá. Tránh ánh nắng trực tiếp.
Trần Minh Tuyết
Em hãy đề xuất biện pháp chống dịch bệnh ở vật nuôi mà em biết
#hãy #đề #xuất #biện #pháp #chống #dịch #bệnh #ở #vật #nuôi #mà #biết
[rule_3_plain]#hãy #đề #xuất #biện #pháp #chống #dịch #bệnh #ở #vật #nuôi #mà #biết
Hiện nay, thời tiết chuyển mùa, môi trường chăn nuôi ô nhiễm, đây là điều kiện thuận lợi để mầm bệnh có điều kiện thuận lợi sinh sôi nảy nở, phát tán nhanh. Sau đây là đề xuất biện pháp chống dịch bệnh ở vật nuôi, mời các bạn tham khảo.
Biện pháp phòng chống dịch bệnh gia súc, gia cầm
I. VỆ SINH PHÒNG BỆNH
1. Vệ sinh chuồng trại và thiết bị chăn nuôi
Chuồng trại phải đảm bảo phù hợp với từng đối tượng vật nuôi, thoáng mát mùa hè, ấm áp mùa đông, đảm bảo cách ly với môi trường xung quanh.
Tẩy uế chuồng trại sau mỗi lứa nuôi bằng phương pháp: Rửa sạch, để khô sau đó phun sát trùng bằng các loại thuốc sát trùng và trống chuồng ít nhất 15 ngày với vật nuôi thương phẩm, 30 ngày đối với vật nuôi sinh sản. Với những chuồng nuôi lưu cữu hoặc chuồng nuôi có vật nuôi bị bệnh truyền nhiễm, cần phải vệ sinh tổng thể và triệt để: Sau khi đưa hết vật nuôi ra khỏi chuồng, xử lý theo hướng dẫn của thú y, cần phun sát trùng kỹ [pha dung dịch sát trùng và phun theo hướng dẫn khi chống dịch] toàn bộ chuồng nuôi từ mái, các dụng cụ và môi trường xung quanh, để khô và dọn, rửa. Các chất thải rắn trong chăn nuôi cần thu gom để đốt hoặc ủ sinh học; chất thải lỏng, nước rửa chuồng cần thu gom để xử lý, không thải trực tiếp ra môi trường. Cần phun sát trùng 1-2 lần/tuần trong suốt thời gian trống chuồng, ít nhất trong 30 ngày. Các thiết bị, dụng cụ chăn nuôi cần rửa sạch, phơi khô, sát trùng và đưa vào kho bảo quản. Vệ sinh và phun sát trùng xung quanh chuồng nuôi.
Trước khi nuôi lứa mới, cần chuẩn bị đầy đủ điều kiện như chuồng nuôi, các dụng cụ, thiết bị đã vệ sinh sạch sẽ và vật tư cần thiết như thức ăn, nước uống, thuốc thú y thiết yếu đảm bảo chất lượng…
Vật nuôi nên mua từ cơ sở giống có uy tín, chất lượng, khi mới mua về phải nhốt riêng tại khu cách ly để đảm bảo an toàn, không mắc bệnh truyền nhiễm mới đưa vào khu chăn nuôi.
Vật nuôi ốm cần được cách ly và điều trị. Vật nuôi chết phải xử lý theo quy định của thú y.
Đối với người trực tiếp chăn nuôi, phải dùng bảo hộ lao động [quần, áo, ủng, mũ] sử dụng riêng trong khu vực chăn nuôi.
Chuồng trại nên có tường bao quanh, không để người không phận sự, động vật khác vào khu vực chăn nuôi. Các loại xe, thiết bị, dụng cụ chăn nuôi trước khi đưa vào khu chăn nuôi cần vệ sinh, sát trùng.
2. Vệ sinh thức ăn nước uống
Thức ăn, nước uống đảm bảo chất lượng, không sử dụng thức ăn bị hư hỏng, ôi, mốc. Không dùng nước ao hồ, sông ngòi hoặc nước giếng có hàm lượng sắt cao cho vật nuôi uống.
3. Quan sát vật nuôi hàng ngày
Cần sớm phát hiện vật nuôi có biểu hiện bất thường như: Bỏ ăn hoặc kém ăn; ủ rũ, nằm một chỗ hoặc lười vận động, nằm chồng đống lên nhau hoặc nằm tách xa đàn. Mắt lờ đờ, mắt sưng, chảy nước mắt, nước mũi, sưng mặt, lông sù. Sốt cao, uống nhiều nước, tai đỏ hoặc tím tái. Ho, khó thở, thở mạnh, tiêu chảy. Biểu hiện thần kinh, tiếng kêu bất thường…
Xuất huyết ngoài da hoặc tím tái các vùng da như tai, mõm, chân [đối với lợn].
4. Biện pháp xử lý khi vật nuôi có biểu hiện bất thường
Cách ly vật nuôi có biểu hiện bất thường để theo dõi và báo cáo người phụ trách [nếu có]. Nếu vật nuôi chết, đưa ngay xác vật nuôi ra khỏi khu vực chăn nuôi và xử lý tuỳ từng loại bệnh.
Báo cán bộ thú y đến kiểm tra hoặc gửi mẫu vật nuôi ốm, chết đi kiểm tra.
Tăng cường các biện pháp vệ sinh và sát trùng chuồng trại, không đưa vật nuôi ốm, chết và các chất thải của chúng ra môi trường khi chưa xử lý.
Không mổ vật nuôi ốm, chết gần khu vực chăn nuôi và không cho vật nuôi ăn các phụ phẩm của các loại thịt sống của vật nuôi bị bệnh và không rõ nguồn gốc.
Không đem thức ăn thừa của vật nuôi bệnh cho vật nuôi khác ăn.
Không chuyển các thiết bị, dụng cụ chưa được vệ sinh sát trùng từ khu vực có vật nuôi ốm, chết đến khu vực khác.
2. PHÒNG BỆNH BẰNG VẮC XIN
Phòng bệnh bằng vắc xin là biện pháp phòng bệnh chủ động có hiệu quả nhất. Khi đưa vắc xin vào cơ thể vật nuôi, chưa có kháng thể chống bệnh ngay mà phải sau 7 – 21 ngày [tuỳ theo từng loại vắc xin] mới có miễn dịch.
Sử dụng vắc xin phòng bệnh cho vật nuôi theo hướng dẫn của nhà sản xuất và theo dịch tễ từng vùng để hiệu quả phòng bệnh cao.
Khi dùng đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh cho vật nuôi nhưng vẫn cần phải thực hiện tốt công tác vệ sinh phòng bệnh.
Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Tài liệu của KTHN VN.
#hãy #đề #xuất #biện #pháp #chống #dịch #bệnh #ở #vật #nuôi #mà #biết
[rule_2_plain]#hãy #đề #xuất #biện #pháp #chống #dịch #bệnh #ở #vật #nuôi #mà #biết
[rule_2_plain]#hãy #đề #xuất #biện #pháp #chống #dịch #bệnh #ở #vật #nuôi #mà #biết
[rule_3_plain]#hãy #đề #xuất #biện #pháp #chống #dịch #bệnh #ở #vật #nuôi #mà #biết
Hiện nay, thời tiết chuyển mùa, môi trường chăn nuôi ô nhiễm, đây là điều kiện thuận lợi để mầm bệnh có điều kiện thuận lợi sinh sôi nảy nở, phát tán nhanh. Sau đây là đề xuất biện pháp chống dịch bệnh ở vật nuôi, mời các bạn tham khảo.
Biện pháp phòng chống dịch bệnh gia súc, gia cầm
I. VỆ SINH PHÒNG BỆNH
1. Vệ sinh chuồng trại và thiết bị chăn nuôi
Chuồng trại phải đảm bảo phù hợp với từng đối tượng vật nuôi, thoáng mát mùa hè, ấm áp mùa đông, đảm bảo cách ly với môi trường xung quanh.
Tẩy uế chuồng trại sau mỗi lứa nuôi bằng phương pháp: Rửa sạch, để khô sau đó phun sát trùng bằng các loại thuốc sát trùng và trống chuồng ít nhất 15 ngày với vật nuôi thương phẩm, 30 ngày đối với vật nuôi sinh sản. Với những chuồng nuôi lưu cữu hoặc chuồng nuôi có vật nuôi bị bệnh truyền nhiễm, cần phải vệ sinh tổng thể và triệt để: Sau khi đưa hết vật nuôi ra khỏi chuồng, xử lý theo hướng dẫn của thú y, cần phun sát trùng kỹ [pha dung dịch sát trùng và phun theo hướng dẫn khi chống dịch] toàn bộ chuồng nuôi từ mái, các dụng cụ và môi trường xung quanh, để khô và dọn, rửa. Các chất thải rắn trong chăn nuôi cần thu gom để đốt hoặc ủ sinh học; chất thải lỏng, nước rửa chuồng cần thu gom để xử lý, không thải trực tiếp ra môi trường. Cần phun sát trùng 1-2 lần/tuần trong suốt thời gian trống chuồng, ít nhất trong 30 ngày. Các thiết bị, dụng cụ chăn nuôi cần rửa sạch, phơi khô, sát trùng và đưa vào kho bảo quản. Vệ sinh và phun sát trùng xung quanh chuồng nuôi.
Trước khi nuôi lứa mới, cần chuẩn bị đầy đủ điều kiện như chuồng nuôi, các dụng cụ, thiết bị đã vệ sinh sạch sẽ và vật tư cần thiết như thức ăn, nước uống, thuốc thú y thiết yếu đảm bảo chất lượng…
Vật nuôi nên mua từ cơ sở giống có uy tín, chất lượng, khi mới mua về phải nhốt riêng tại khu cách ly để đảm bảo an toàn, không mắc bệnh truyền nhiễm mới đưa vào khu chăn nuôi.
Vật nuôi ốm cần được cách ly và điều trị. Vật nuôi chết phải xử lý theo quy định của thú y.
Đối với người trực tiếp chăn nuôi, phải dùng bảo hộ lao động [quần, áo, ủng, mũ] sử dụng riêng trong khu vực chăn nuôi.
Chuồng trại nên có tường bao quanh, không để người không phận sự, động vật khác vào khu vực chăn nuôi. Các loại xe, thiết bị, dụng cụ chăn nuôi trước khi đưa vào khu chăn nuôi cần vệ sinh, sát trùng.
2. Vệ sinh thức ăn nước uống
Thức ăn, nước uống đảm bảo chất lượng, không sử dụng thức ăn bị hư hỏng, ôi, mốc. Không dùng nước ao hồ, sông ngòi hoặc nước giếng có hàm lượng sắt cao cho vật nuôi uống.
3. Quan sát vật nuôi hàng ngày
Cần sớm phát hiện vật nuôi có biểu hiện bất thường như: Bỏ ăn hoặc kém ăn; ủ rũ, nằm một chỗ hoặc lười vận động, nằm chồng đống lên nhau hoặc nằm tách xa đàn. Mắt lờ đờ, mắt sưng, chảy nước mắt, nước mũi, sưng mặt, lông sù. Sốt cao, uống nhiều nước, tai đỏ hoặc tím tái. Ho, khó thở, thở mạnh, tiêu chảy. Biểu hiện thần kinh, tiếng kêu bất thường…
Xuất huyết ngoài da hoặc tím tái các vùng da như tai, mõm, chân [đối với lợn].
4. Biện pháp xử lý khi vật nuôi có biểu hiện bất thường
Cách ly vật nuôi có biểu hiện bất thường để theo dõi và báo cáo người phụ trách [nếu có]. Nếu vật nuôi chết, đưa ngay xác vật nuôi ra khỏi khu vực chăn nuôi và xử lý tuỳ từng loại bệnh.
Báo cán bộ thú y đến kiểm tra hoặc gửi mẫu vật nuôi ốm, chết đi kiểm tra.
Tăng cường các biện pháp vệ sinh và sát trùng chuồng trại, không đưa vật nuôi ốm, chết và các chất thải của chúng ra môi trường khi chưa xử lý.
Không mổ vật nuôi ốm, chết gần khu vực chăn nuôi và không cho vật nuôi ăn các phụ phẩm của các loại thịt sống của vật nuôi bị bệnh và không rõ nguồn gốc.
Không đem thức ăn thừa của vật nuôi bệnh cho vật nuôi khác ăn.
Không chuyển các thiết bị, dụng cụ chưa được vệ sinh sát trùng từ khu vực có vật nuôi ốm, chết đến khu vực khác.
2. PHÒNG BỆNH BẰNG VẮC XIN
Phòng bệnh bằng vắc xin là biện pháp phòng bệnh chủ động có hiệu quả nhất. Khi đưa vắc xin vào cơ thể vật nuôi, chưa có kháng thể chống bệnh ngay mà phải sau 7 – 21 ngày [tuỳ theo từng loại vắc xin] mới có miễn dịch.
Sử dụng vắc xin phòng bệnh cho vật nuôi theo hướng dẫn của nhà sản xuất và theo dịch tễ từng vùng để hiệu quả phòng bệnh cao.
Khi dùng đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh cho vật nuôi nhưng vẫn cần phải thực hiện tốt công tác vệ sinh phòng bệnh.
Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Tài liệu của KTHN VN.