Hải miên là tên gọi khác của con gì năm 2024
|
Hải miên hay còn được gọi với cái tên quen thuộc hơn là bọt biển, đây không chỉ là nhánh thấp và nguyên thủy nhất trong cây phả hệ động vật mà ngày nay nó còn đóng vai trò rất quan trọng trong sinh thái biển. Show
Đặc biệt, hải miên là một trong những nguyên liệu quan trọng phục vụ chiết xuất nhiều hợp chất sinh học mới cho y dược. Hải miên vẫn chăm chỉ lao động dù không có “sự sống”“Hải miên tên thường gọi là Bọt biển thuộc ngành động vật thân lỗ (Porifera), là động vật đa bào đơn giản và nguyên thủy nhất. Chúng được cấu tạo bởi một vài loại tế bào sắp xếp theo các lớp khác nhau. Trong nhiều trường hợp, các tế bào này hoạt động độc lập với nhau, thể hiện trên toàn bộ cơ thể như một khối giống nhau” (Ruetzler, 2004). Tính đến hiện tại đã có khoảng hơn 8500 loài hải miên được mô tả chính thức, nhưng theo nhiều người dự đoán thì số loài hải miên thực tế có thể nhiều gấp đôi số được mô tả cụ thể. Đa phần hải miên sống ở các vùng nước trên trái đất; cụ thể là biển, hồ nước ngọt và ở cả những vùng lạnh giá ở Bắc Cực. Hải miên ưa phân bố ở các vùng nước ấm và nông, nhưng người ta cũng có thể tìm thấy hải miên từ từ vùng sâu nhất ở đại dương. Dù là một động vật bậc thấp (tức là không có hệ thần kinh, hệ hô hấp lẫn bộ phận bất kỳ để di chuyển) hay nói dễ hiểu thì chúng là sinh vật biển không có sự sống; song; hải miên lại là loài rất năng nổ hoạt động. Điều đáng tiếc là chúng ta không thể nhìn thấy điều đó bằng mắt thường. Để có thể nạp vào khoảng 30g thức ăn, hải miên phải bơm rất nhiều nước qua cơ thể rồi sau đó tiến hành “lọc” và chừa lại những sinh vật đơn bào làm thức ăn nuôi cơ thể. Những khả năng kỳ diệu của hải miênTrong quá khứ, những nghiên cứu liên quan đến hải miên vẫn còn khá hạn chế. Hiện nay, nhờ có tiến bộ khoa học - kỹ thuật mà việc nghiên cứu, cụ thể là về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của hải miên dần thu hút nhiều người. Nếu như trước đó, người ta chỉ biết đến hải miên như một thành tố quan trọng trong hệ sinh thái biển với vai trò chủ yếu là trở thành thức ăn hay là nơi cư trú của một số sinh vật biển khác thì ngày nay hải miên được phát hiện là loài có nhiều khả năng kỳ diệu thông qua các nghiên cứu về khả năng chữa bệnh của chúng. Trong hệ sinh thái biển, hải miên có khả năng tạo ra sự liên kết những mảnh nhỏ san hô và làm tăng khả năng gắn kết các phần này với nhau. Theo như kết quả được quan sát và thực nghiệm đã cho thấy rằng số lượng hải miên tăng hay giảm có liên quan mật thiết đến kết cấu vững chắc của san hô. Thêm nữa, nhờ cộng sinh với tảo biển mà hải miên còn giúp quá trình phân hủy nitơ và cung cấp nitơ vô cơ cho vi tảo biển. Đối với giá trị trong y học, hải miên cũng có đóng góp không hề nhỏ. Trong ngành y dược, hải miên cùng một số vi sinh vật và động vật thân mềm đang được nghiên cứu để tìm ra các phương thuốc chống ung thư. Cụ thể, hải miên có chứa hợp chất leiodermatolide có thể chặn đứng quá trình gia tăng nhanh và phát triển của các tế bào ung thư. Sau quá trình điều trị, người ta phát hiện ra nhờ được điều trị bằng leiodermatolide, các khối u nhỏ đi nhanh hơn so với dùng thuốc gemcitabine vẫn được chỉ định để điều trị khối u tuyến tụy. Bên cạnh đó, hợp chất này cũng có tác dụng chặn đứng sự phát triển của các tế bào ung thư di căn ác tính, ung thư đại tràng, u lympho,... Trên thị trường hiện nay cũng có những loại thuốc giảm đau, kháng viêm hay kháng sinh có nguồn gốc từ hải miên như Ara-A, Ara-C,... Và cả một số dược phẩm khác vẫn đang trong quá trình thực nghiệm như ET-743, Manzamine A,… Những nghiên cứu được thực hiện trong thời gian gần đây đã cho thấy nỗ lực của con người trong việc phát hiện và tận dụng nguồn lợi từ đại dương, cụ thể là trong ngành y dược. Nhờ đó, chúng ta mới hiểu thêm về thành phần hóa học cũng như giá trị sinh học to lớn của hải miên - một loài không có sự sống nhưng lại có thể mang đến sức khỏe, sự sống cho con người. Hai Miên (1862-1899) là thông ngôn, ông Phán, tri huyện hàm thời Pháp thuộc tại miền Nam Việt Nam. Ông nổi tiếng là một người ăn chơi nhưng hay giúp đỡ người thất cơ, lỡ vận. Ông được người dân tin yêu, kính mến nên dân Chợ Cầu Muối, Sài Gòn đã lập đình để thờ ông. Các bài vè, thơ nói về ông được nhiều người biết đến và lưu truyền lại. Cuộc đời[sửa | sửa mã nguồn]Hai Miên tên thật là Huỳnh Công Miên, ông sinh năm 1862 tại tỉnh Gò Công (nay thuộc vùng Gò Công Đông, Tiền Giang). Ông là con của Huỳnh Công Tấn một lãnh binh tay sai đắc lực của thực dân Pháp chuyên đàn áp người dân. Vì là gia đình có thế lực và giàu có nên năm 17 tuổi, Hai Miên được cha đưa sang Pháp học trường La Seyne gần Toulouse. Ông học ở đó 4 năm nhưng không đạt được bất cứ bằng cấp gì, may thay cũng do thời gian đi học mà ông Hai Miên nói được rất trôi chảy tiếng Pháp. Vì vậy khi về lại Việt Nam, ông được chọn làm thông ngôn, sau đó thăng dần lên các chức phán và Tri huyện. Quan Tri huyện Hai Miên làm việc cho Pháp dưới trướng Tổng đốc Trần Bá Lộc. Thời đó, mọi người đều nghĩ Huỳnh Công Miên sẽ giống tính cách của cha ông, chuyên đàn áp những người Việt chống đối sự cai trị của thực dân. Thế nhưng với trường hợp của Lãnh Binh Huỳnh Công Tấn và Cậu Hai Huỳnh Công Miên được người đời cho là trường hợp khác thường "cây đắng sanh trái ngọt" khi ông hoàn toàn không giống bản tính của cha mình. Khi Tổng đốc Bá Lộc đem quân ra Khánh Hòa để dẹp cuộc khởi nghĩa của Mai Xuân Thưởng, Hai Miên cũng được cho theo. Thế nhưng khi chứng kiến tổng đốc bắt mẹ Mai Xuân Thưởng để buộc người này ra hàng và sự đàn áp của quân lính với dân thường, Hai Miên đã xin từ chức. Ông chọn cho mình một cuộc sống giang hồ, ngồi ghe để chu du khắp Nam Kỳ lục tỉnh. Giàu có và quyền lực do thừa hưởng gia tài đồ sộ của cha để lại, Hai Miên càng có đủ điều kiện để phá phách. Ông coi tiền như rác, mỗi ngày đều đi đá gà, rượu chè, bài bạc... Công tử Hai Miên được giới giang hồ thời đó gọi là "miễn tử lưu linh" do ông được miễn sưu thuế, có thể đi khắp nơi mà không sợ bị "hỏi giấy". Ông nổi danh khắp nơi, từ dân đến quan đều tỏ ra e ngại thiếu gia chịu chơi này. Các giai thoại[sửa | sửa mã nguồn]Tương truyền, danh Cậu Hai Miên là một công tử ăn chơi khét tiếng Nam Kỳ Lục tỉnh với lối sống theo kiểu giang hồ hảo hán, hoang đàng. Nhưng lại làm những việc nghĩa hiệp "giữa đàng thấy chuyện bất bằng chẳng tha". Hai Miên đã từng tống tiền quan tham biện tỉnh Mỹ Tho Do nể uy quyền của quan lớn Tấn, cha của Hai Miên, nên ông quan Tây đành bảo "Hết tiền, cậu cứ xuống kho lấy xài". Cậu Hai Miên từng đánh cặp rằn Tây do ức hiếp dân phu đào ao tại Trường Đua ở Gò Công, ông coi thường quan Tây, trừng trị quan người Việt như hương quản, do cầm roi cá đuối đánh đập dân làng.. Tại Bạc Liêu có gia đình ông chủ Thời rất thế lực và nổi tiếng hách dịch. Ông Thời có cô con gái tên là Hai Sáng. Dân chúng trong vùng sợ cha con họ đến nỗi không dám nói đến chữ Sáng như "buổi sáng", "sáng mai", mà phải nói lại "buổi sớm"; "sớm mơi". Một lần đoàn ghe của cậu Hai Miên ngao du tới đây. Nghe kể về ông chủ Thời và cô Hai Sáng, Hai Miên rất tức giận. Ông đã cho ghe ghé lại, ra lệnh bắt trói cô Hai Sáng và kéo lên cột buồm. Ông chủ Thời thấy vậy vội vã xuống năn nỉ, thương lượng với Cậu Hai Miên xin chuộc cô Hai Sáng bằng một bao lớn tiền giấy bạc. Ông Hai Miên bằng lòng, mở trói cho cô Hai Sáng, rồi cùng gia nhân ôm bao giấy bạc xuống ghe, chèo đi. Từ đó, ông chủ Thời và con gái đã bớt hống hách với dân làng. Nhưng riêng Bà Hai Sáng thì vẫn còn căm lắm, bà nghĩ cách để trả thù cho bằng được ông Hai Miên để rửa hận. Qua đời[sửa | sửa mã nguồn]Ngày mùng 6 tháng 12 năm Kỷ Hợi, 1899, sau khi đi ngao du nhiều nơi, ông Hai Miên về nhà ở vùng Cầu Kho. ông bị cô Hai Sáng bày mưu trả thù. Cô Hai Sáng lúc đó đã thuê hơn 40 tay giang hồ "đâm thuê chém mướn" cầm dao xắt chuối bao vây Cậu Hai Miên. Mặc dù giỏi võ, nhưng ông Hai đã không đương cự lại nổi số quá đông nên qua đời, hưởng dương 38 tuổi. Trước năm 1975, mộ của Cậu Hai Miên nằm trong vuông đất ở đường Phát Diệm, Sài Gòn. Mộ được xây bằng đá xanh, có dựng bia, nhưng vì lâu ngày đã bị rêu phong cỏ mọc, đọc không rõ . Gia đình[sửa | sửa mã nguồn]Cha của Hai Miên, Huỳnh Công Miên là Lãnh Binh Tấn tức Huỳnh Công Tấn, là một cộng sự đắc lực của thực dân Pháp trong việc đàn áp các cuộc khởi nghĩa của nông dân vào những năm gần cuối thế kỷ 19 tại Nam Kỳ, Việt Nam. ông này là người thôn An Long (Yên luông nhị thôn), huyện Tân Hòa (Gò Công), trước thuộc tỉnh Định Tường, nay thuộc tỉnh Tiền Giang. Năm 1874, Sau khi Huỳnh Tấn mất, Chủ tỉnh Pháp là E. Puech (1873 - 1874) cho xây dựng "đài ghi công" ông tại tỉnh Gò Công (nay là thị xã Gò Công). Trên đó có khắc dòng chữ: "À la mémoire du Lanh binh Huynh Cong Tan, chevalier de la Légion d'honneur, tidèle serviteur de France". Nghĩa là: "Kỷ niệm Huỳnh Công Tấn, Bắc Đẩu Bội tinh, công bộc trung thành của nước Pháp". Năm 1945, đài này bị người dân đập phá hoàn toàn. Cha mẹ của Hai Miên có năm người con: Hai Miên là con trai thứ hai, con trai út là Huỳnh Công Viễn, ông bà có ba người con gái giữa, trong đó hai người con gái là nữ tu của đạo Công giáo và một người chết khi còn nhỏ. Vợ của ông Hai Miên là bà Lê Thị Túy. Bà Tuý là em gái quan cai tổng Lê Quang Chiểu (người Phong Điền, Cần Thơ), một tiểu thư khuê các, văn hay chữ tốt, nhà ở vùng Tân Hòa, nay là khu vực phường Cầu Kho và phường Nguyễn Cư Trinh (quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh). Tri ân[sửa | sửa mã nguồn]Để ghi nhận những đóng góp và tri ân ông Hai Miên, người dân Sài Gòn xưa đã xây dựng nên Đình Nhơn Hòa để thờ ông, đình rộng hơn 1.500 m2, còn có tên gọi là Đình Cậu Hai Miên hay Đình Cầu Muối. Ngôi đình này đã được công nhận là "Di sản kiến trúc dân tộc cổ truyền", hiện toạ lạc tại số 27 Cô Giang, thuộc phường Cầu Ông Lãnh, quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh Trong dân gian cũng lưu truyền bài vè ca ngợi khi phách của cậu Hai Miên. Bài "Vè cậu Hai Miên" cùng với vè Sáu Trọng và vè Thông Chánh đã bị thực dân Pháp thời đó cấm. Trong bài vè, cậu Hai Miên được nhắc với danh xưng ngộ nghĩnh là "lưu linh miễn tử" . Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
Sách tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]
|
