Cách đọc bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học năm 2024

Ghi nhớ Bảng tuần hoàn nguyên tố hóa học Mendeleev là điều cơ bản giúp học sinh học tốt môn Hóa học từ cấp 2 sang cấp 3. Dưới đây là một số mẹo học thuộc Bảng tuần hoàn nguyên tố hóa một cách đơn giản bằng thơ hoặc ghi chú.

Ý nghĩa Bảng tuần hoàn nguyên tố hóa học Mendeleev

Nhà hóa học người Nga Dimitri Mendeleev phát minh ra Bảng tuần hoàn các nguyên tố vào năm 1869.

Bảng nguyên tố biểu diễn thường xuyên và theo chu kỳ các tính chất của các nguyên tố hóa học. Bởi vì nhiều nguyên tố hóa học mới đã được phát hiện sau đó nên bảng tuần hoàn đã được mở rộng và tinh chỉnh theo thời gian. Hiện tại trong bảng nguyên tố hóa học có 118 nguyên tố hoàn chỉnh

Dựa vào vị trí trên bảng của một nguyên tố hóa học mà ta có thể đoán được tính chất của nó. Nếu xét theo chiều ngang của các hàng, tính chất của các nguyên tố hóa học sẽ khác với chiều dọc của cột bảng.

Bảng tuần hoàn Mendenleev được sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực hóa học, vật lý, sinh học, kỹ thuật và công nghiệp.

Bảng tuần hoàn nguyên tố hóa học Mendeleev

Cách nhớ các nguyên tố trong Bảng tuần hoàn Mendeleev

Cách học bài bản nhớ lâu bản chất nguyên tố

- Chia bảng thành hàng, cột, nhóm hoặc khối để dễ học hơn. Mỗi ngày học một số nguyên tố, sau khi thuộc mới chuyển sang loạt nguyên tố tiếp theo.

- Xác định các thành phần giống nhau của các nguyên tố sau khi biết tên nguyên tố, số hiệu nguyên tử và ký hiệu hóa học.

- Tự in hoặc tạo ra một bản sao của bảng tuần hoàn.

- Tạo thẻ flashcard cho mỗi nguyên tố và ghi chi tiết các tính chất của nó.

- Thường xuyên ôn luyện, xem lại từng phần bảng tuần hoàn khi rảnh rỗi để kiến thức ghi nhớ lâu hơn.

Mẹo học thuộc Bảng tuần hoàn nguyên tố hóa học Mendeleev bằng thơ hoặc ghi chú vui vẻ

Ghi nhớ các dãy bằng những câu nói có nghĩa:

- Nhóm IA: Hi rô - Li - Na - Không - Rời bỏ - Cộng sản - Pháp. (H;Li;Na;K;Rb;Cs;Fr)

- Nhóm IIA: Banh - Miệng - Cá - Sấu - Bẻ - Răng. (Be;Mg;Ca;Sr;Ba;Ra)

- Nhóm IIIA: Ba - Anh lấy - Gà – Trong(In) - Tủ lạnh. (B;Al;Ga;In;Tl)

- Nhóm IV: Chú - Sỉ - Gọi em - Sang nhậu - Phỏ bò. (C;Si;Ge;Sn;Pb)

- Nhóm V: Ni cô - Phàm tục - Ắc - Sầu - Bi. (N;P;As;Sb;Bi)

- Nhóm VI: Ông - Say - Sỉn - Té - Pò. (O;S;Se;Te;Po)

- Nhóm VII: Phải - Chi - Bé – yêu(I) - Anh. (F;Cl;Br;I;At)

- Nhóm VIII: Hằng - Nga - Ăn - Khúc - Xương - Rồng .(He;Ne;Ar;Kr;Xe;Rn)

Một cách khác ((nguồn: Công Trữ)

Nhóm IA: Lính nào không rượu cà phê

Nhóm IIA: Bé Mang Cá Sang Bà Rán

Nhóm IIIA: Cô Sinh Ghé Sang Phố

Nhóm IV: Ông Say Sưa Táp Phở

Nhóm V: Fải Có Bánh Ít Ăn

Nhóm VI: Hè Này Anh Không Xuống Ruộng

Cách nhớ bảng tuần hoàn bằng thơ (nguồn: thầy Ung Thanh Hải)

Các nguyên tố có số thứ tự từ 1-20:

Hoàng hôn lặn bể Bắc/ Chợt nhớ ở phương Nam/ Nắng mai ánh sương phủ/ Song cửa ai không cài

Các nguyên tố có số thứ tự từ 21-30:

Sớm tối vui ca múa/ Phải có nhạc có kèn

Còn dưới đây là một bài thơ hóa trị vô cùng hài hước:

Mẹo học thuộc Bảng tuần hoàn nguyên tố hóa học bằng thơ vui vẻ

Hy vọng với các mẹo học thuộc, nhớ lâu Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học trên sẽ giúp ích cho các bạn học sinh trong quá trình chinh phục môn Hóa học nhé!

Cha mẹ có thể dạy con về các mẹo học phép tính cộng trừ, cách học thuộc nhanh bảng cửu chương cho học sinh lớp 1, lớp 2 dưới đây để bé có nền tảng kiến thức đầu tiên môn Toán học nhé!

Bảng tuần hoàn hay bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học rất quen thuộc đối với mỗi bạn học sinh, sinh viên hay những ai làm trong lĩnh vực nghiên cứu hóa học. Đây là một phương pháp giúp liệt kê các nguyên tố hóa học thành bảng dựa trên số hiệu nguyên tử (số proton trong hạt nhân), cấu hình electron cùng các tính chất hóa học đặc trưng của chúng.

Có nhiều dạng bảng nguyên tố khác nhau, nhưng ở nước ta chủ yếu sử dụng bảng cổ điển ở dạng ô, trong đó các nguyên tố hóa học được sắp xếp theo số proton mà mỗi nguyên tố có trong hạt nhân nguyên tử của nó.

Bảng tuần hoàn là gì

2. Tìm hiểu ý nghĩa bảng tuần hoàn hóa học

Có thể bạn chưa biết, bảng tuần hoàn hóa học ra đời có ý nghĩa rất lớn đối với sự phát triển của nhân loại. Không chỉ là một tài liệu rất cần thiết phục vụ trong học tập mà nó còn được ứng dụng trong các công trình nghiên cứu, chứa đựng cả kho tàng thông tin hữu ích. Không chỉ được ứng dụng trong nhiều ngành khác nhau, nó còn tạo tiền đề cho sự phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực nguyên tử.

Cụ thể như sau:

• Nếu biết vị trí của một nguyên tố trong bảng tuần hoàn, từ đó biết được cấu tạo của nguyên tố đó và ngược lại.

Ví dụ: Nguyên tố ở STT 20, chu kỳ 4 và thuộc nhóm IIA thì có thể xác định được nguyên tố đó là Ca, có 20p, 20e trong nguyên tử và có 4 lớp e với số e lớp ngoài cùng là 2.

• Khi biết vị trí của nguyên tố trong bảng, có thể hiểu được những tính chất hóa học cơ bản của nó.
• Dựa vào quy luật biến đổi tính chất của các nguyên tố có trong bảng, ta cũng có thể so sánh tính chất hóa học của một nguyên tố với các nguyên tố lân cận khác.

Tìm hiểu ý nghĩa bảng tuần hoàn hóa học

3. Hướng dẫn cách đọc bảng tuần hoàn hóa học dễ hiểu nhất

• Trước tiên, ta cần hiểu ở trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học được sắp xếp theo thứ tự số hiệu nguyên tử tăng dần.
• Các nguyên tố sẽ được ký hiệu sắp xếp trong mỗi ô.
• Một bảng chuẩn gồm có 18 cột, 7 dòng, 2 dòng kép nằm riêng bên dưới là họ Lantan và họ Actini.

Sau đây, để đọc được bảng tuần hoàn ta cần lưu ý:

3.1 Cần hiểu rõ về cấu trúc của bảng

• Được bắt đầu từ bên trái phía trên và kết thúc ở cuối hàng cuối cùng, nằm gần phía dưới bên phải.
• Tuy nhiên, không phải hàng hay cột nào cũng chứa đủ các nguyên tố. Do đó, nếu bắt gặp ô trống ở giữa, chúng ta vẫn tiếp tục đọc bảng tuần hoàn từ trái sang phải.
• Các nguyên tố có cùng cấu hình e lớp ngoài cùng sẽ được sắp xếp theo cột đứng và được gọi là nhóm nguyên tố. Trong cùng một nhóm, chúng ta sẽ đọc từ trên xuống dưới. Số nhóm có thường được đánh ở trên các cột, ở một vài nhóm khác lại được đánh số phía dưới. Cách đánh số có thể sử dụng chữ số La Mã, hoặc Ả Rập hay con số từ 1-18.
• Với các nguyên tố sắp xếp theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần và có cùng số lớp trong lớp vỏ e, được gọi là chu kỳ bảng tuần hoàn. Cụ thể, có 7 chu kỳ được đánh số từ 1 đến 7 ở bên trái của bảng và trong một chu kỳ thì được đọc theo chiều từ trái sang phải trong đó chu kỳ sau sẽ lớn hơn chu kỳ trước.
• Cần hiểu được cách phân loại màu sắc cho các nhóm kim loại, á kim hay phi kim.
• Đôi khi các nguyên tố hóa học cũng được sắp xếp thành từng họ.

3.2 Đọc được ký hiệu hóa học cùng tên nguyên tố

• Ta cần đọc ký hiệu hóa học trước, nó là sự kết hợp của 1 hay 2 chữ cái được thống nhất sử dụng.
• Đọc tên thông thường của nguyên tố, nó được đặt ngay dưới ký hiệu hóa học và sẽ được thay đổi phù hợp với ngôn ngữ của bảng tuần hoàn.

3.3 Đọc số hiệu nguyên tử

• Đọc bảng tuần hoàn hóa học theo số hiệu nguyên tử nằm ở giữa bên trên hoặc ở trên bên trái của mỗi ô nguyên tố (ô nguyên tố bao gồm tên nguyên tố, kí hiệu hóa học, số hiệu nguyên tử, nguyên tử khối trung bình, độ âm điện, cấu hình electron và số oxi hóa). Số hiệu nguyên tử sẽ được sắp xếp tăng dần theo chiều từ góc trái bên trên sang góc phải bên dưới (Nó là số proton có trong hạt nhân nguyên tử của nguyên tố đó).
• Việc thêm bớt các proton sẽ tạo thành nguyên tố khác.
• Khi tìm ra số proton cũng sẽ tìm được số electron trong nguyên tử đó, vì số proton và số electron bằng nhau trong một nguyên tử trừ một số trường hợp đặc biệt. Dấu trừ và cộng bên cạnh ký hiệu hóa học tương ứng điện tích âm và dương

3.4 Đọc trọng lượng nguyên tử

• Trọng lượng nguyên tử là số được ghi bên dưới tên nguyên tố và được biểu thị hầu hết dưới dạng thập phân.
• Từ trọng lượng nguyên tử có thể tìm được số nơtron có trong nguyên tử bằng cách: làm tròn trọng lượng nguyên tử đến số nguyên gần nhất trừ đi số proton sẽ được số nơtron.

Hướng dẫn cách đọc bảng tuần hoàn hóa học dễ hiểu nhất

4. Một số mẹo giúp ghi nhớ lâu bảng tuần hoàn nguyên tố

Nếu bạn thấy việc hiểu và nhớ bảng tuần hoàn còn gặp nhiều khó khăn, hãy thử áp dụng một số mẹo dưới đây. Rất nhiều bạn áp dụng cách này đã thành công để hiểu hơn về chúng: