Các nguyên nhân gây viêm phổi
Viêm phổi là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp dưới phổ biến ở mọi lứa tuổi. Bệnh gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người bệnh, thậm chí là các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy, hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa viêm phổi là cơ sở vững chắc giúp bạn đối phó với căn bệnh nguy hiểm này. Show
Mục lục
Viêm phổi là bệnh lý nhiễm trùng đặc trưng bởi tình trạng viêm các phế nang trong phổi do một nguyên nhân bất kỳ gây ra. Tình trạng nhiễm trùng có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai phổi, tại một vị trí cố định hay một vài vùng. Hình ảnh viêm phổiViêm phổi có thể được phân loại theo nhiều cách khác nhau: ➤ Theo nguyên nhân gây bệnh: Viêm phổi do vi khuẩn, viêm phổi do virus, viêm phổi do nấm, viêm phổi do hóa chất. ➤ Theo nguồn lây nhiễm: Viêm phổi có thể được chia làm 2 loại:
Mức độ nghiêm trọng của viêm phổi có thể từ nhẹ đến nặng, phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, tuổi tác và sức khỏe của bạn. Viêm phổi thường nghiêm trọng hơn ở các đối tượng như trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, người lớn trên 65 tuổi và người có vấn đề về sức khỏe hoặc hệ miễn dịch bị suy yếu. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây viêm phổiNguyên nhânViêm phổi có thể do nhiều nguyên nhân gây nên. Việc xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh là một bước quan trọng để xây dựng được phương pháp điều trị thích hợp. Dưới đây là một số nguyên nhân viêm phổi thường gặp: ➤ Viêm phổi do vi khuẩn Vi khuẩn là nguyên nhân phổ biến nhất gây bệnh viêm phổi. Viêm phổi do vi khuẩn có thể tự xảy ra hoặc phát triển sau khi bạn bị nhiễm virus nhất định như cảm lạnh, cúm. Một số vi khuẩn thường gây viêm phổi bao gồm: Phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae), Legionella pneumophila, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Haemophilus influenzae,… ➤ Viêm phổi do virus Virus là nguyên nhân phổ biến thứ 2 gây nên viêm phổi, sau vi khuẩn. Một số loại virus lây nhiễm qua đường hô hấp có thể gây viêm phổi như: Virus hợp bào hô hấp (RSV), virus cảm lạnh và cúm, SARS-CoV-2 (virus gây ra bệnh COVID 19),.. Bạn có thể bị lây nhiễm các loại virus này từ môi trường bị ô nhiễm hoặc từ những người bệnh khác. ➤ Viêm phổi do nấm Nấm cũng là một trong những nguyên nhân gây nên bệnh viêm phổi. Viêm phổi do nấm thường gặp nhiều hơn ở những người mắc các bệnh lý mãn tính hoặc hệ miễn dịch bị suy yếu. Các loại nấm có thể gây viêm phổi thường gặp: Pneumocystis (PCP), Coccidioidomycosis, Cryptococcus. ➤ Viêm phổi do hóa chất Viêm phổi do hóa chất chiếm tỉ lệ rất nhỏ trong những trường hợp bị bệnh viêm phổi. Có rất nhiều chất có thể gây nên tình trạng này, bao gồm cả các chất lỏng, khí và các chất dạng hạt như bụi hoặc khói. Bên cạnh việc gây tổn thương cho phổi, một số hóa chất độc còn có thể gây hại đến các cơ quan khác ngoài phổi và dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng cho người bệnh. Yếu tố nguy cơViêm phổi thường gặp ở trẻ em dưới 2 tuổiViêm phổi có thể gặp ở bất kỳ đối tượng, lứa tuổi nào. Tuy nhiên, nếu bạn có các yếu tố nguy cơ dưới đây, khả năng mắc phải viêm phổi của bạn sẽ cao hơn và bệnh có thể diễn biến nặng hơn so với những người khác:
Triệu chứng của bệnh viêm phổiCác triệu chứng của viêm phổi có thể thay đổi từ mức độ nhẹ đến nặng và thường bao gồm:
Bên cạnh đó, các triệu chứng của viêm phổi có thể thay đổi tùy theo độ tuổi và tình trạng sức khỏe của bạn:
Trong đa số các trường hợp, viêm phổi thường xuất hiện ở dạng cấp tínhvới các triệu chứng phát triển đột ngột và rất rõ ràng trong những ngày đầu mới phát bệnh. Đặc biệt, người bệnh có thể gặp phải tình trạng khó thở diễn biến nặng dần, có nguy cơ tử vong trong thời gian ngắn. Ngược lại, khi bị viêm phổi mạn tính, người bệnh cũng có các biểu hiện tương tự nhưng thời gian bệnh kéo dài không dứt. Bạn sẽ được chẩn đoán bệnh viêm phổi mạn tính khi bệnh kéo dài quá 6 tuần. ☛ Tham khảo thêm tại: Các triệu chứng, dấu hiệu bệnh viêm phế quản Viêm phổi có lây không?Viêm phổi do vi khuẩn hoặc virus rất dễ lây lan. Chúng có thể lây nhiễm khi bạn hít phải chúng vào phổi. Tuy nhiên, không phải bất cứ ai tiếp xúc với vi trùng gây viêm phổi cũng sẽ mắc bệnh. Bạn có thể bị viêm phổi do nấm từ môi trường, nhưng chúng không lây lan từ người sang người. Viêm phổi lây lan khi các giọt chất lỏng có chứa vi khuẩn hoặc virus gây viêm phổi được phóng ra vào không khí khi ai đó ho hoặc hắt hơi và sau đó bị người khác hít vào. Bạn cũng có thể bị viêm phổi khi tiếp xúc với các bề mặt hoặc đồ vật nhiễm vi khuẩn/virus gây viêm phổi hoặc chạm vào khăn giấy mà người bị bệnh sử dụng rồi chạm vào miệng hoặc mũi của bạn. Trong trường hợp viêm phổi do vi khuẩn, bạn vẫn được coi là có khả năng lây nhiễm cho đến khoảng ngày thứ hai sau khi bắt đầu dùng thuốc kháng sinh và bạn không còn bị sốt nữa (nếu có). Nếu bạn bị viêm phổi do vi-rút, bạn được coi là có thể lây nhiễm cho đến khi bạn cảm thấy khỏe hơn và hết sốt trong vài ngày. Viêm phổi do vi khuẩn và virus rất dễ lây lanCác biến chứng của bệnh viêm phổiHầu hết người bệnh viêm phổi đều có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu được chẩn đoán sớm và điều trị phù hợp. Tuy nhiên, trong một số trường hợp chẩn đoán muộn, điều trị không đúng cách hoặc do cơ thể quá suy kiệt, viêm phổi có thể tiến triển nặng hơn và gây ra các biến chứng nguy hiểm như:
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?Viêm phổi nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nặng nề cho sức khỏe người bệnh. Vì vậy, nếu bạn nghi ngờ rằng bạn hay người thân đang có các triệu chứng của viêm phổi, bạn nên đến gặp bác sĩ sớm nhất có thể. Đặc biệt, bạn cần đi khám ngay lập tức nếu có các biểu hiện bất thường như:
Ngoài ra, những người thuộc nhóm nguy cơ cao dưới đây cần đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt:
Chẩn đoán viêm phổiViêm phổi đôi khi khó chẩn đoán vì các triệu chứng của chúng rất khác nhau và thường rất giống với các biểu hiện của bệnh cảm lạnh hay cảm cúm. Vì vậy, để chẩn đoán bệnh viêm phổi và xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ tiến hành hỏi về tiền sử bệnh của bạn. thăm khám lâm sàng và thực hiện một số xét nghiệm. Bác sĩ sẽ bắt đầu bằng cách hỏi về tiền sử bệnh của bạn qua những câu hỏi về các dấu hiệu và triệu chứng, cách thức và thời điểm chúng bắt đầu cũng như một số câu hỏi về khả năng phơi nhiễm như: nghề nghiệp của bạn, lịch sử tiếp xúc với những người bệnh khác, nơi bạn hay đi gần đây, các bệnh lý mới mắc gần đây…. Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành khám sức khỏe, bao gồm cả việc nghe phổi bằng ống nghe để kiểm tra xem có bọt khí bất thường hoặc âm thanh bất thường gợi ý bệnh viêm phổi hay không. Hình ảnh X-quang phổi là tiêu chuẩn quan trọng để chẩn đoán viêm phổiNếu bác sĩ nghi ngờ bạn có thể bị viêm phổi, họ sẽ yêu cầu bạn thực hiện một số xét nghiệm để chẩn đoán xác định và tìm hiểu rõ hơn về tình trạng nhiễm trùng, bao gồm:
Nếu bạn trên 65 tuổi, đang nằm viện hoặc có các triệu chứng hay tình trạng nghiêm trọng về sức khỏe, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện một số xét nghiệm bổ sung, bao gồm:
Điều trị viêm phổi như thế nào?Điều trị viêm phổi sẽ phụ thuộc vào loại viêm phổi bạn mắc phải, mức độ nghiêm trọng, độ tuổi và các tình trạng sức khỏe mắc kèm của bạn. Dưới đây là một số phương pháp có thể sử dụng trong điều trị viêm phổi. Sử dụng thuốcDựa vào nguyên nhân gây viêm phổi, bác sĩ có thể chỉ định cho bạn dùng các loại thuốc sau:
Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định cho bạn một số thuốc làm giảm triệu chứng như:
Các biện pháp chăm sóc tại nhàTrong trường hợp không có các dấu hiệu nặng của bệnh, người bệnh viêm phổi có thể điều trị tại nhà. Khi đó, bên cạnh việc dùng thuốc, bạn có thể thực hiện các biện pháp dưới đây để kiểm soát triệu chứng và cải thiện tình trạng bệnh: ☛ Nghỉ ngơi nhiều hơn Khi trẻ có triệu chứng viêm phổi, bạn nên để trẻ nghỉ ngơi tại nhà, không nên đến trường học để hạn chế lây lan bệnh. Người viêm phổi do virus cũng cần nghỉ ngơi, hạn chế giao tiếp, đến nơi làm việc cho đến khi khỏi bệnh hoàn toàn. ☛ Uống nhiều nước Uống nhiều chất lỏng, đặc biệt là nước để giúp làm lỏng dịch tiết và long đờm, dễ ho khạc ra hơn. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng máy tạo độ ẩm để làm ẩm không khí, giúp thông thoáng đường thở và dễ thở hơn ☛ Đảm bảo môi trường sống sạch sẽ Viêm phổi là bệnh có khả năng lây lan cao, do đó cần đảm bảo vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, ngăn ngừa lây nhiễm bằng cách thường xuyên thay ga giường, chiếu, chăn màn của người bệnh. Bên cạnh đó, bạn cũng cần chú ý giữ vệ sinh cá nhân bằng cách rửa tay thường xuyên với xà phòng và nước, che miệng khi hắt hơi, ho để ngăn ngừa lây nhiễm cho người xung quanh. ☛ Chú ý đến chế độ dinh dưỡng Chế độ ăn uống lành mạnh, đủ dinh dưỡng sẽ giúp tăng cường sức đề kháng, khỏe mạnh và nhanh khỏi bệnh hơn. Do đó, khi bị viêm phổi, bạn cần lưu ý một số điều về chế độ ăn dưới đây:
☛ Dùng thuốc đầy đủ theo hướng dẫn của bác sĩ Khi sử dụng thuốc để điều trị viêm phổi, bạn cần lưu ý tuân thủ đúng theo phác đồ điều trị dùng thuốc ngay cả khi các triệu chứng đã có dấu hiệu cải thiện. Việc tự ý ngưng thuốc không những khiến bệnh lâu khỏi mà còn có thể gây ra tình trạng kháng thuốc làm bệnh khó điều trị hơn trong tương lai. Điều trị tại bệnh việnNếu các triệu chứng viêm phổi trở nên trầm trọng hoặc kèm theo vấn đề sức khỏe khác, bạn sẽ phải nhập viện. Tại bệnh viện, bác sĩ sẽ theo dõi nhịp tim, nhiệt độ, nhịp thở của bạn và thực hiện các phương pháp điều trị như:
Các biện pháp phòng ngừa bệnh viêm phổiViêm phổi là một bệnh lý hô hấp nguy hiểm đối với mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, bạn có thể phòng ngừa bệnh lý này bằng cách tiêm chủng và duy trì lối sống, sinh hoạt lành mạnh. Tiêm phòng viêm phổiTiêm vắc xin phòng viêm phổi là biện pháp phòng ngừa tốt nhấtTiêm phòng theo khuyến cáo là một trong những cách tốt nhất để ngăn ngừa viêm phổi. Viêm phổi có thể là biến chứng của cảm cúm. Vì vậy, tiêm phòng cúm hàng năm để ngăn ngừa bệnh cúm theo mùa là một cách hiệu quả giúp bạn ngăn ngừa bệnh viêm phổi cho bản thân và người thân trong gia đình. Đối với trẻ em dưới 5 tuổi và người lớn từ 65 tuổi trở lên, các đối tượng này nên được tiêm vắc xin phòng viêm phổi do phế cầu, một dạng viêm phổi do vi khuẩn phổ biến hiện nay. Tiêm vắc xin phòng phế cầu cũng được khuyến cáo cho tất cả trẻ em và người lớn, những người có nhiều nguy cơ mắc bệnh phế cầu khuẩn do các tình trạng sức khỏe khác. Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ về loại vắc xin mà bạn hay người thân trong gia đình nên tiêm và thực hiện tiêm phòng đầy đủ để giảm nguy cơ mắc bệnh và mức độ nghiêm trọng của bệnh khi mắc phải. Thực hiện lối sống lành mạnhBên cạnh việc tiêm vắc xin phòng bệnh, bạn có thể thực hiện các biện pháp thay đổi lối sống dưới đây để ngăn ngừa viêm phổi cũng như nhiều bệnh lý khác, bao gồm:
Trên đây là những thông tin chi tiết về bệnh viêm phổi. Hy vọng bài viết đã cung cấp đến bạn nhiều kiến thức bổ ích về bệnh lý này để có thể phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe tốt nhất cho bản thân và người thân trong gia đình. Tài liệu tham khảo:
Dấu hiệu của viêm phổi là gì?Các dấu hiệu và triệu chứng thường gặp của viêm phổi do vi khuẩn bao gồm:. Ho có đờm.. Sốt trên 38 độ C.. Thở nhanh.. Khó thở. Đau ngực.. Mệt mỏi.. Viêm phổi nặng phải làm sao?Viêm phổi vi khuẩn thường được điều trị bằng thuốc kháng sinh, điều trị hô hấp, thuốc không kê đơn. Nếu trường hợp nghiêm trọng, bạn cần nhập viện để được tiêm tĩnh mạch kháng sinh. Các triệu chứng sẽ bắt đầu cải thiện từ 1 – 3 ngày sau khi dùng kháng sinh, nhưng sẽ mất ít nhất 1 tuần hoặc lâu hơn để cơ thể hồi phục…
Viêm phổi có nguy có gì?Viêm phổi là bệnh rất nguy hiểm, biến chứng viêm phổi có thể xảy ra ở các cơ quan khác nhau, trong đó có những biến chứng có thể gây tử vong nhanh chóng như suy hô hấp do tràn dịch màng phổi, áp xe phổi, nhiễm trùng huyết, suy tim, suy thận.
|