Giả sử bạn có một số tiền muốn đi gửi tiết kiệm, có việc cần đến vay vốn. Bạn thực hiện những giao dịch tín dụng và được nghe nhắc đến lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực.
Tuy được nghe nhắc đến nhiều, nhưng nhiều người còn thắc mắc và không nắm rõ lãi suất danh nghĩa là gì? Lãi suất thực là gì?
Việc này có ảnh hưởng nhiều đến quyền lợi của các bên giao dịch. Bài viết sẽ giúp bạn hiểu hơn và phân biệt được hai loại lãi suất này.
Xem thêm:
LÃI SUẤT DANH NGHĨA VÀ LÃI SUẤT THỰC LÀ GÌ?
Lãi suất danh nghĩa là gì?
Lãi suất danh nghĩa là tỷ lệ biểu hiện cho sự gia tăng của tiền sau một thời gian nhất định. Bỏ qua sự thay đổi sức mua của đồng tiền trong khoảng thời gian này – thường là trong 1 năm.
Trong thực tế, lãi suất danh nghĩa bạn thường gặp là mức lãi suất mà bạn kiếm được từ tiền của mình. Khoản tiền này từ tài khoản tiết kiệm, hoặc cũng là mức lãi suất mà bạn phải trả khi bạn vay tiền.
Nếu lãi suất danh nghĩa là tỷ lệ biểu hiện cho sự gia tăng của tiền thì lãi suất thực biểu hiện cho sự gia tăng vật sau một khoảng thời gian nhất định. Khoảng thời gian để xem sự thay đổi này cũng thường là 1 năm.
Lãi suất thực là gì?
Lãi suất thực trong thực tế là lãi suất mà bạn thực sự thu được từ khoản đầu tư. Hoặc trả cho một khoản vay, sau khi lãi suất ghép được tính.
SỰ KHÁC NHAU CƠ BẢN GIỮA LÃI SUẤT DANH NGHĨA VÀ LÃI SUẤT THỰC
Lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực khác nhau ở nhiều điểm, do bản chất của chúng liên quan đến các đại lượng khác nhau.
Tuy nhiên, nếu chỉ tìm hiểu để có thể hiểu hơn khi giao dịch. Thì hiểu về sự khác nhau cơ bản đã là đủ để cho bạn dễ phân biệt và so sánh hơn thiệt trong một giao dịch.
Khác nhau về đặc điểm
Nếu lãi suất thực tế là lãi suất được tính sau khi trừ đi tỷ lệ lạm phát. Thì, lãi suất danh nghĩa lại là lãi suất không đề cập đến các yếu tố gây lạm phát.
Lãi suất thực tế được áp dụng khi đo lường sức mua mà biên lai tiền lãi có thể dùng. Về tính chất tham khảo, lãi suất danh nghĩa được dùng nhiều hơn so với lãi suất thực.
Khác nhau về cách tính
Một bên chịu và một bên không chịu ảnh hưởng bởi lạm phát đã gây ra 2 cách tính khác nhau cho hai loại lãi suất.
Lãi suất thực được tính bằng xấp xỉ lãi suất danh nghĩa trừ đi tỷ lệ lạm phát. Lãi suất này là lãi suất nhà đầu tư hy vọng nhận lại được khi đã trừ đi lạm phát.
Tuy nhiên, đây không phải là một số cố định cho tất cả nhà đầu tư. Với những kỳ vọng về tỷ lệ lạm phát khác nhau, con số về lãi suất thực từ đó cũng không giống nhau.
Nếu các nhà đầu tư cùng nhận được 5% lãi trong năm tới. Với người dự đoán lạm phát là 2% thì nhà đầu tư đó hy vọng nhận lại được lãi thực là 3%. Với người dự đoán lạm phát 3%, thì kỳ vọng về lãi suất thực của người đó chỉ là 2%.
MỐI QUAN HỆ GIỮA LÃI SUẤT DANH NGHĨA VÀ LÃI SUẤT THỰC
Tuy khác nhau về một cách tính cũng như yếu tố tác động lên mỗi loại lãi suất. Nhưng về bản chất, đây đều là 2 loại lãi suất cũng như thường cùng gắn trong một giao dịch.
Do đó, hai loại lãi suất này có mối quan hệ rất chặt chẽ và thông thường người ta sẽ lấy lãi suất thực đế tính lãi suất.
Muốn biết lãi suất thực, phải xem xét tỷ lệ lạm phát là bao nhiêu. Không phải lúc nào tỷ lệ lạm phát cũng như nhau, tùy thời điểm tùy vào bối cảnh kinh tế mà lạm phát sẽ khác nhau. Còn lãi suất danh nghĩa luôn được công bố trước khi đi đến thỏa thuận cuối cùng cho giao dịch.
Bỏ qua tỷ lệ lạm phát, lãi suất danh nghĩa không tính đến sự gia tăng lên về giá cả hàng hóa, dịch vụ. Còn lãi suất thực thì xấp xỉ bằng lãi suất danh nghĩa trừ đi tỷ lệ lạm phát. Trên thực tế, lạm phát luôn diễn ra. Việc bỏ qua lạm phát sẽ không phản ánh đúng thực chất khoản lãi mà bạn nhận từ khoản tiết kiệm.
KẾT LUẬN
Lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực ít được mọi người quan tâm. Bởi cái suy nghĩ nó không ảnh hưởng đến chúng ta. Nhưng thực chất, nó lại ảnh hưởng đến các quyết định về tài chính của chính bạn.
Để đưa ra quyết định đúng hơn hay không bị thiệt trong phân chia lợi ích, bạn phải biết phân biệt hai loại lãi suất này. Trên đây bài viết đã phân biệt và đưa ra ví dụ để bạn có thể hiểu rõ hơn.
Thông tin được biên tập bởi: laisuataz.com – Website cập nhật lãi suất ngân hàng mới nhất!
Có thể bạn đã nghe đến nhiều loại lãi suất, chẳng hạn như lãi suất thả nổi, lãi suất cố định… nhưng liệu rằng bạn có biết lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực là gì chưa? Trong bài viết này, banktop.vn sẽ giúp bạn tìm hiểu sự khác nhau giữa lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực cũng như cách tính của nó.
Xem thêm:
- lãi suất chiết khấu là gì?
- lãi suất điều chỉnh là gì?
Tìm hiểu khái niệm lãi suất thực và lãi suất danh nghĩa
Lãi suất danh nghĩa là gì?
Lãi suất danh nghĩa được hiểu là lãi suất của khoản vay hoặc khoản tiền đầu tư trên giấy tờ, chưa phải là thực tế do chưa tính đến lạm phát và sự ảnh hưởng của lãi kép – Theo wikipedia.
Ví dụ, khi bạn vay tiền trả góp tại ngân hàng, mức lãi suất áp dụng cho khoản vay của bạn là 10%/năm, thì điều đó có nghĩa lãi suất danh nghĩa cho khoản vay của bạn là 10%.
Tuy nhiên, có một thực tế luôn luôn xảy ra đối với nền kinh tế đó là lạm phát, và lạm phát sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến lãi suất. Lãi suất sau cùng sau khi dùng lãi suất danh nghĩa trừ đi tỉ lệ lạm phát được gọi là lãi suất thực tế.
Xem thêm:
- Công ty tài chính là gì?
- Lãi suất thả nổi là gì?
Lãi suất thực là gì?
Lãi suất thực tế là lãi suất thực sự mà bạn có thể thu được từ một khoản đầu tư hoặc phải trả cho một khoản vay sau khi tính đến tác động của lãi suất ghép. Lãi suất thực tế cũng là lãi suất mà nhà đầu tư hi vọng có thể thu về được sau khi trừ đi sự tác động của yếu tố lạm phát.
Xem thêm: lãi suất cơ bản là gì?
Lãi suất thực và Lãi suất danh nghĩa khác nhau như thế nào?
Khác nhau về bản chất
Lãi suất thực tế là lãi suất được tính sau khi trừ đi tỉ lệ lạm phát. Ngược lại, lãi suất danh nghĩa sẽ không đề cập đến các yếu tố lạm phát.
Khác nhau về đặc điểm
Lãi suất danh nghĩa mà tính chất tham khảo nhiều hơn khi so với lãi suất thực. Lãi suất thực tế được áp dụng để đo lường sức mua của biên lai tiền lãi.
Khác nhau về cách tính
- Cách tính lãi suất danh nghĩa không có gì khó khăn. Đó chính là mức lãi suất được ngân hàng đưa ra trên giấy tờ. Giả sử, khi bạn vay tín chấp với mức lãi suất 15% / năm thì lãi suất danh nghĩa củng là mức 15% này.
- Ngược lại, lãi suất thực tế còn lại sau khi dùng lãi suất danh nghĩa trừ đi tỉ lệ lạm phát. Lãi suất thực tế được tính theo công thức : [1 + r][1 + i] = [1 + R] trong đó: r là lãi suất thực tế, i là tỷ lệ lạm phát và R là lãi suất danh nghĩa.
Xem thêm: lãi suất kép là gì?
Công thức tính Lãi suất danh nghĩa và Lãi suất thực
Công thức tính lãi suất danh nghĩa
Có thể hiểu lãi suất danh nghĩa chính là mức lãi suất đơn vị tính dụng đưa ra cho bạn trong giao dịch. Ví dụ bạn vay 100.000 USD từ ngân hàng với mức lãi suất là 5% thì lãi suất danh nghĩa là 5%.
Công thức tính lãi suất thực tế
Lãi suất thực tế được tính xấp xỉ bằng lãi suất danh nghĩa trừ đi tỷ lệ lạm phát. Đây là lãi suất mà nhà đầu tư hy vọng nhận được sau khi trừ đi lạm phát.
Đây không phải là số đơn thuần, vì các nhà đầu tư khác nhau có kỳ vọng về tỷ lệ lạm phát khác nhau. Nếu một nhà đầu tư nhận được 5% lãi trong năm tới và dự đoán rằng lạm phát là 2% thì ông ta hy vọng nhận được lãi thực là 3%.
Tuy nhiên, nếu tỷ lệ lạm phát là 2%, thì lãi suất thực tế là 3% [5-2]. Về cơ bản, lãi suất thực được tính bằng cách lấy lãi suất danh nghĩa trừ đi tỷ lệ lạm phát.
Công thức tính lãi suất thực tế được tính như sau:
Trong đó:
- i = lãi suất danh nghĩa
- r = lãi suất thực
- E[I] = tỷ lệ lạm phát kỳ vọng
Công thức tính tỷ lệ lạm phát được tính như sau:
Xem thêm: Cách tính lãi suất vay ngân hàng nhanh và chính xác nhất
Mối quan hệ giữa Lãi suất thực tế và Lãi suất danh nghĩa
Quan hệ giữa lãi suất thực và lãi suất danh nghĩa được biểu thị bằng các công thức sau:
[1 + r][1 + i] = [1 + R]
Trong đó:
- r là lãi suất thực tế,
- i là tỷ lệ lạm phát
- R là lãi suất danh nghĩa.
Lãi suất thực tế = Lãi suất danh nghĩa – Tỷ lệ lạm phát dự kiến
Lãi suất thực tế và lãi suất danh nghĩa luôn có sự tương phản ở mức nhất định khi liên quan đến lạm phát. Lãi suất thực tế sẽ tỉ lệ nghịch với tỷ lệ lạm phát. Nhưng khi nhìn vào thực tế thì tỷ lệ lạm phát khi đã xảy ra có thể khác so với tỷ lệ lạm phát dự kiến. Do đó, bạn không thể biết trước được một cách chính xác lãi suất thực tế là bao nhiêu.
Ngược lại, lãi suất danh nghĩa sẽ được công bố ngay sau đó cho người vay tiền, nhà đầu tư biết.
Xem thêm: lãi suất liên ngân hàng là gì?
Kết luận
Như vậy chúng ta có thể thấy rằng, giữa lãi suất thực tế và lãi suất danh nghĩa có sự khác nhau cơ bản nhất đó là chịu và không chịu tác động bởi lạm phát. Banktop.vn khuyên bạn, khi gửi tiết kiệm hoặc vay tiền nhanh hãy lựa chọn thời điểm thích hợp nhất để giảm thiểu sự ảnh hưởng của lạm phát một cách hiệu quả.
Thông tin được biên tập bởi: banktop.vn