Xin chào bạn, cảm ơn bạn đã quan tâm đến website của Gia Nguyễn Lawfirm. Luật sư của công ty sẽ thông tin tới bạn về "phân biệt thuế, phí và lệ phí" như sau:
Các thuật ngữ Thuế, Phí và Lệ phí đã rất quen thuộc với chúng ta vì nó được sử dụng một cách phổ biến trong cuộc sống. Tuy vậy, không ít người nhầm lẫn về các thuật ngữ này do hiểu không đúng bản chất của chúng. Họ chỉ biết, được yêu cầu nộp tiền thì họ sẽ nộp nhất là với những người lao động có trình độ thấp Họ chỉ quan tâm đến việc họ phải nộp cho nhà nước những khoản nào và nộp bao nhiêu mà ít để ý đến việc mục đích của việc thu các loại thuế, phí và lệ phí. Để nhằm nâng cao hiểu biết và nhận thức sự khác nhau giữa các khoản thu này, sau đây Luật Gia Nguyễn và Cộng sự xin đưa ra quan điểm pháp lý nhằm so sánh, phân biệt các loại Thuế, Phí, và Lệ phí.
1. Điểm giống nhau
Thuế và lệ phí, phí đều là nguồn thu cho ngân sách Nhà nước và đều mang tính pháp lý.
2. Điểm khác nhau
2.1. Khái niệm
- Thuế là khoản thu bắt buộc mang tính cưỡng chế bằng sức mạnh của nhà nước mà các tổ chức, cá nhân có nghĩa vụ phải nộp vào ngân sách nhà nước khi có đủ những điều kiện nhất định. Các khoản thu này không mang tính đối giá và hoàn trả trực tiếp cho người nộp thuế.
- Phí là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải trả nhằm cơ bản bù đắp chi phí và mang tính phục vụ khi được cơ quan Nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền giao cung cấp dịch vụ công
- Lệ phí là là khoản thu vừa mang tính chất phục vụ cho đối tượng nộp lệ phí về việc thực hiện một số thủ tục hành chính vừa mang tính chất động viên sự đóng góp cho ngân sách Nhà nước.
2.2. Cơ sở pháp lý
- Với Thuế: các luật thuế [Luật Thuế thu nhập cá nhân, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt,...], các Nghị quyết, Pháp lệnh.
- Với Phí: Luật phí và Lệ phí năm 2015
- Với Lệ phí: Luật phí và Lệ phí năm 2015 ngoài ra còn được điều chỉnh bởi những văn bản dưới luật [Nghị định, quyết định], do Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền ban hành.
2.3. Mục đích
- Với Thuế: Có nhiều loại thuế khác nhau, mỗi loại thuế mang một mục đích nhất định. Tên gọi các sắc thuế thường phản ánh đối tượng tính thuế.
- Với Phí: Nhằm cơ bản bù đắp chi phí và mang tính phục vụ khi được cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao cung cấp dịch vụ công.
- Với Lệ phí: Không nhằm để bù đắp chi phí.
2.4. Vai trò
- Thuế là khoản thu chủ yếu, quan trọng, chiếm trên 90% các khoản thu cho Ngân sách nhà nước.
=>Nhằm điều chỉnh các hoạt động sản xuất, kinh doanh, quản lý và định hướng phát triển kinh tế và đảm bảo sự bình đẳng giữa những chủ thể kinh doanh và công bằng xã hội.
Như vậy, thuế có tác động lớn đến toàn bộ quá trình phát triển kinh tế – xã hội của một quốc gia, đồng thời thuế là một bộ phận rất quan trọng cấu thành chính sách tài chính quốc gia.
- Phí là khoản thu phụ, không đáng kể, chỉ đủ chi dùng cho các hoạt động phát sinh từ phí.
- Lệ phí: khoản tiền này không phải dùng đáp ứng nhu cầu chi tiêu của Nhà nước, mà trước hết dùng để bù đắp các chi phí hoạt động của các cơ quan cung cấp cho xã hội một số dịch vụ công cộng: dịch vụ công chứng, dịch vụ đăng ký quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng tài sản, dịch vụ hải quan…
2.5. Tính đối giá và hoàn trả trực tiếp
- Về Thuế: Không mang tính đối giá và hoàn trả trực tiếp ho người dân mà sẽ hoàn trả gián tiếp thông qua các hoạt động phục vụ người dân như các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng như đường đi, trạm y tế trường học hay các hoạt động khác nhằm phục vụ cho các hoạt động công ích, phúc lợi xã hội,…
- Về Phí và Lệ phí: Mang tính đối giá rõ ràng và hoàn trả trực tiếp cho các cá nhân, tổ chức thông qua kết quả của việc thực hiện các dịch vụ công. Ví dụ lệ phí cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất được hoàn trả trực tiếp cho người đóng lệ phí bằng Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất mang tên họ.
2.6. Tính bắt buộc
- Thuế: Mang tính bắt buộc đối với cả người nộp thuế và cơ quan thu thuế
- Phí và Lệ phí: Chỉ bắt buộc khi chủ thể nộp lệ phí, phí thừa hưởng trực tiếp những dịch vụ do Nhà nước cung cấp
2.7. Phạm vi áp dụng
- Với Thuế, phạm vi áp dụng không có giới hạn, không có sự khác biệt giữa các đối tượng, các vùng lãnh thổ; áp dụng hầu hết đối với các cá nhân, tổ chức.
- Với Phí, mang tính địa phương, địa bàn rõ ràng; chỉ thu của các tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ công do cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao cung cấp. Ví dụ: Phí thăm quan, Phí sát hạch lái xe,...
- Với Lệ phí: cũng như phí, lệ phí cũng mang tính địa phương, địa bàn rõ ràng; Tổ chức, cá nhân phải nộp lệ phí khi được cơ quan nhà nước cung cấp dịch vụ công, phục vụ công việc quản lý nhà nước. Ví dụ: Lệ phí trước bạ, Lệ phí cấp căn cước công dân,....
2.8. Thẩm quyền
- Với Thuế: cơ quan thuế nhà nước [Chi cục thuế, Tổng cục thuế]
- Với Phí: Cơ quan nhà nước; đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao cung cấp dịch vụ công.
- Với Lệ phí: Cơ quan nhà nước.
2.9. Nguyên tắc xác định mức thu
- Với Thuế: căn cứ vào tình tình phát triển kinh tế của đất nước, thu nhập bình quân đầu người của cả nước, tình hình ngân sách nhà nước nhằm bảo đảm thực hiện chức năng nhiệm vụ của nhà nước.
- Với Phí: Mức thu phí được xác định cơ bản bảo đảm bù đắp chi phí, có tính đến chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước trong từng thời kỳ, bảo đảm công bằng, công khai, minh bạch và bình đẳng về quyền và nghĩa vụ của công dân.
- Với Lệ Phí: Mức thu lệ phí được ấn định trước, không nhằm mục đích bù đắp chi phí; mức thu lệ phí trước bạ được tính bằng tỷ lệ phần trăm trên giá trị tài sản; bảo đảm công bằng, công khai, minh bạch và bình đẳng về quyền và nghĩa vụ của công dân.
Trên đây là nội dung của Công ty Luật TNHH Gia nguyễn và cộng sự thông tin cho bạn.
Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ: Công ty Luật TNHH Gia nguyễn và cộng sự; địa chỉ: Số 79 Thiên Hiền, phường Mỹ Đình 1, quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội; số điện thoại: 0243.8373.888 để được tư vấn miễn phí.
Trân trọng và cảm ơn.
Thuế, phí, lệ phí đều là các khoản đóng cho ngân sách nhà nước, tại sao không gọi chung bằng một tên mà lại chia ra nhiều cách gọi như vậy? Bản chất thuế, phí, lệ phí có gì khác nhau? Để nhằm nâng cao hiểu biết cho người dân về vấn đề này, AZLAW sẽ có bài so sánh, phân biệt các điểm giống và khác nhau của thuế, phí, lệ phí!
Về khái niệm thuế, phí, lệ phí
Thuế là gì?
Thuế là một khoản nộp ngân sách nhà nước bắt buộc của tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân theo quy định của các luật thuế.
[Khoản 1 điều 3 Luật quản lý thuế 2019]
Phí là gì?
Phí là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải trả nhằm cơ bản bù đắp chi phí và mang tính phục vụ khi được cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao cung cấp dịch vụ công được [Khoản 1 điều 3 Luật phí và lệ phí 2015]
Lệ phí là gì?
Lệ phí là khoản tiền được ấn định mà tổ chức, cá nhân phải nộp khi được cơ quan nhà nước cung cấp dịch vụ công, phục vụ công việc quản lý nhà nước [Khoản 2 điều 3 Luật phí và lệ phí 2015]
Xem thêm: Lệ phí môn bài
Vai trò thuế, phí, lệ phí
Thuế có vai trò là nguồn thu chủ yếu, quan trọng để vận hành bộ máy nhà nước. Việc đóng thuế vừa là quyền, vừa là nghĩa vụ của công dân. Thuế tác động lớn tới vấn đề phát triển kinh tế, xã hội của một quốc gia. Có câu “Dân giàu thì nước mới mạnh“
Phí, lệ phí là khoản thu nhỏ trong ngân sách nhà nước không mang tính chất vận hành bộ máy nhà nước mà chủ yếu phục vụ bù đắp cho các dịch vụ mà do cơ quan nhà nước cung cấp để phục vụ cho xã hội: lệ phí đăng ký kinh doanh, lệ phí đăng ký bảo hộ nhãn hiệu…
Điểm giống nhau của thuế, phí, lệ phí
– Cả thuế, phí và lệ phí đều là một trong những khoản thu bắt buộc của Nhà nước, đóng góp vào Ngân sách Nhà nước của quốc gia;– Là những khoản mà cá nhân, tổ chức bắt buộc phải đóng;– Cá nhân, tổ chức chỉ phải đóng thuế, phí, lệ phí trong một số trường hợp và điều kiện nhất định theo quy định của pháp luật;
– Cá nhân, tổ chức sẽ nộp các khoản tiền căn cứ vào các văn bản pháp luật do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành đã được phê duyệt.
Có thể thấy chúng đều là các khoản nộp cho ngân sách nhà nước theo một cách nào đó. Ví dụ: Thuế thu nhập doanh nghiệp, lệ phí đăng ký kinh doanh….
Điểm khác nhau của thuế, phí, lệ phí
Luật điều chỉnh: Thuế được điều chỉnh bởi các văn bản quy phạm pháp luật có giá trị cao như Hiến pháp, Bộ luật, Luật. Mỗi một loại thuế khác nhau thì sẽ được điều chỉnh bởi các luật khác nhau tương ứng. Riêng đối với phí và lệ phí được điều chỉnh bằng Luật phí và lệ phí 2015 và các văn bản pháp luật khác có liên quan.
Vị trí, vai trò: Đối với thuế mục đích để Nhà nước thu là bổ sung vào nguồn vốn của ngân sách Nhà nước, từ đây là cơ sở cho việc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền sử dụng nhằm phục vụ các hoạt động chung của cả cộng đồng hay các hoạt động khác theo quy định của pháp luật. Đối với phí và lệ phí chỉ là những khoản thu phụ của ngân sách Nhà nước và cũng không phải là nguồn thu đáp ứng nhu cầu chi tiêu mọi mặt của Nhà nước, mà trước hết dùng để bù đắp các chi phí trong quá trình hoạt động của các cơ quan Nhà nước hoặc các cơ quan được Nhà nước giao thẩm quyền cung cấp cho xã hội một số dịch vụ công.
Tính bắt buộc: Thuế mang tính chất bắt buộc áp dụng đối với tất cả các đối tượng chịu thuế theo quy định của pháp luật về thuế. Đối với phí và lệ phí thì cũng mang tính chất bắt buộc nhưng chỉ bắt buộc khi cá nhân, tổ chức được cơ quan Nhà nước hoặc cơ quan có thẩm quyền được Nhà nước giao quyền đáp ứng các dịch vụ công. Như vậy, đối với trường hợp khi nộp phí, lệ phí thì chỉ áp dụng bắt buộc trong một số trường hợp nhất định.
Phạm vi áp dụng: Đối với thuế được áp dụng trên phạm vi cả nước, đối với tất cả mọi người, không phân biệt đơn vị hành chính lãnh thổ hay phân biệt các công dân khác nhau. Mức đóng thuế sẽ do Quốc hội hoặc các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ở Trung ương quyết định trong các luật hoặc văn bản quy phạm pháp luật dưới luật. Đối với phí, lệ phí thì được áp dụng chỉ trong những trường hợp, lĩnh vực nhất định hoặc trong phạm vi lãnh thổ theo sự phân chia địa giới hành chính. Mức đóng phí, lệ phí thường sẽ do cơ quan quản lý về lĩnh vực trong dịch vụ công ban hành hoặc do chính quyền địa phương ban hành. Ví dụ như lệ phí cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyến sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất sẽ do Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành.
Tính hoàn trả: Đối với thuế thì không hoàn trả trực tiếp cho người dân mà sẽ hoàn trả gián tiếp thông qua các hoạt động phục vụ người dân như các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng như đường đi, trạm y tếm trường học hay các hoạt động khác nhằm phục vụ cho các hoạt động công ích, phúc lợi xã hội… Đối với phí và lệ phí thì mang tính hoàn trả trực tiếp cho các cá nhân, tổ chức thông qua kết quả của việc thực hiện các dịch vụ công. Ví dụ lệ phí cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất được hoàn trả trực tiếp cho người đóng lệ phí bằng Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất mang tên họ.
Cơ quan thu: Đối với thuế cơ quan có thẩm quyền thu đó là cơ quan thuế được thành lập theo quy định của pháp luật. Đối với lệ phí, phí thì cơ quan thực hiện, cung cấp thủ tục, dịch vụ công chính là cơ quan có thẩm quyền thu lệ phí và phí trực tiếp mà không thông qua cơ quan thuế hay các cơ quan khác.