Những cách bảo quản thực phẩm truyền thống Việt Nam ta đã nuôi nấng con người biết bao thế hệ, cho đến nay vẫn giữ nguyên vẹn giá trị ẩm thực và đời sống. Tuy không mấy xa lạ nhưng liệu bạn có biết hết các phương pháp mà cha ông ta để lại chưa nào. Cùng Patyca điểm qua một vài cách thức bảo quản ẩm thực truyền thống nhé!
Phơi khô, sấy khô
Phương pháp bảo quản thực phẩm phơi khô là một trong các phương pháp lâu đời và phổ biến nhất. Từ xa xưa cha ông ta đã biết phơi cá khô, tận dụng năng lượng ấm nóng của mặt trời và gió biển để làm giảm lượng nước có trong thực phẩm. Từ đó giảm sự phát triển của vi khuẩn.
Cá khô, món ăn phổ biến và sử dụng phương pháp truyền thống cho đến ngày nay
Ngoài các loại thịt cá, phương pháp bảo quản thực phẩm này còn có một biến thể khác cũng dùng nhiệt đó là sấy khô. Sấy khô chủ yếu được sử dụng cho các loại thực phẩm như rau củ quả, thảo mộc. Thường thấy và lâu đời nhất đó chính là phương pháp sao trà trên các vùng cao. Người ta sử dụng nhiệt lượng của lửa vừa phải để làm bay hơi lượng nước có trong thực phẩm, khi đến độ khô nhất định sẽ cất giữ trong lọ và bảo quản được lâu hơn.
Sao trà, phương pháp bảo quản, chế biến thực phẩm còn giữ trọn vẹn giá trị cho đến ngày nay
Hun khói bếp
Nói đến phương pháp này, không thể không nhắc đến món thịt gác bếp trứ danh. Món ăn này chủ yếu được người dân vùng cao sử dụng do vị trí địa lý và tập tục. Để sử dụng phương pháp này, thịt trâu, bò, thịt rừng… sẽ được cắt tỉ mỉ thành từng thớ dài khoảng 20cm, dày 5cm kết hợp cùng nhiều hương liệu thiên nhiên. Nhờ vào khói nóng từ bếp mà thịt được bảo quản đồng thời làm chín cách tự nhiên.
Thịt gác bếp được xem là đặc sản vùng cao mang nhiều giá trị văn hóa ẩm thực
Muối chua
Muối chua là phương pháp bảo quản thực phẩm chìm trong dung dịch muối, đường, hoặc giấm. Phương pháp này thường dùng cho các loại rau củ quả. Cà pháo, dưa cải, củ kiệu… là các món được dùng bảo quản bằng phương pháp này.
Muối dưa được sử dụng phổ biến ở hầu hết các gia đình
Ướp đường
Thường được dùng cho các món trái cây mà chúng ta thường gọi là mứt hoặc Siro. cách bảo quản thực phẩm truyền thống này tận dụng khả năng hút nước ra khỏi tế bào vi khuẩn từ đó giúp thực phẩm an toàn.
Phương pháp bảo quản ướp đường chủ yếu được dùng cho các loại thực phẩm trái cây
Ướp muối
Với cơ chế hút khô nước trong tế bào vi khuẩn như phương pháp ướp đường, nhưng ướp muối được dùng cho các món thịt cá hơn là rau củ quả. Hiện nay cá tàu cá địa phương vẫn dùng phương pháp ướp muối này. Ngoài ra còn kết hợp với ướp đá, vừa ức chế được vi khuẩn, vừa đảm bảo được độ tươi ngon của thực phẩm.
Phương pháp ướp muối thường được dùng cho các loại thực phẩm như cá tươi
Những phương pháp bảo quản thực phẩm truyền thống này được sử dụng cho đến ngày nay và vẫn giữ trọn vẹn giá trị văn hóa, đời sống. Bạn thích món ăn được làm từ phương pháp nào bên trên? Gia đình bạn đã sử dụng những phương pháp bảo quản truyền thống nào? Đừng ngần ngại chia sẻ cho Patyca cùng biết nhé!
Bảo quản thực phẩm là cách để giữ được chất lượng thực phẩm như ban đầu [tự nhiên] và không bị hư hỏng. Thực phẩm sẽ không bị nhiễm bẩn, biến chất trong thời hạn bảo quản.
Vì vi sinh vật luôn có trong thực phẩm, bạn cần tiêu diệt và ngăn cản sự hoạt động của các loại vi khuẩn, nấm mốc, nấm men. Sử dụng chất bảo quản thực phẩm là một biện pháp giúp ngăn ngừa sự phát triển, sinh sản của các vi sinh vật và giúp bạn phòng chống nguy cơ ngộ độc thực phẩm. Tuy nhiên, cách này lại có hóa chất, khiến bạn lo ngại về độ an toàn. Vậy có những cách nào giúp bảo quản thực phẩm mà không cần dùng hóa chất không?
Muối được xem là “chất bảo quản thực phẩm” hiệu quả mà ông bà ta thường áp dụng. Đặc biệt, những thực phẩm tươi sống như cá, thịt... thường được ướp muối để được tươi, ngon hơn. Nồng độ mặn của muối giúp tiêu diệt đa số các loại nấm và vi khuẩn có hại. Thịt heo, trâu, bò và thịt cừu cũng có thể áp dụng ướp muối tương tự.
Đây là cách dễ dàng và đơn giản nhất mà ai cũng có thể thực hiện được. Không cần dùng đến chất bảo quản thực phẩm, bạn cũng có thể duy trì độ tươi sống, chỉ với việc đưa thực phẩm ráo vào ngăn đá tủ lạnh. Thời gian bảo quản thực phẩm tươi sống ở nhiệt độ từ 0 - 2 độ C và tối đa là 30 ngày. Nhìn chung, đây là cách phổ biến nhất vì tiết kiệm thời gian. Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này là thực phẩm không được khử trùng hoặc tiêu diệt vi khuẩn. Bên cạnh đó, làm giảm độ tươi ngon, dinh dưỡng của thực phẩm.
Một số lưu ý khi bảo quản thực phẩm bằng tủ lạnh:
Không để thực phẩm đã chế biến ở bên dưới thực phẩm chưa chế biến.
Không để các hộp đựng thực phẩm không có nắp đậy chồng lên nhau.
Không đặt trực tiếp thực phẩm không được bao gói vào trong tủ lạnh.
Không để quá nhiều thực phẩm làm chật tủ lạnh gây cản trở việc lưu thông không khí trong tủ lạnh. Điều này có thể dẫn đến thực phẩm không được làm lạnh nhanh, đồng đều.
Không để thực phẩm vừa chế biến còn nóng vào tủ lạnh. Nên để nguội dần ở nhiệt độ phòng trong khoảng 15-20 phút trước khi cho vào tủ lạnh.
Sấy khô là phương pháp bảo quản thực phẩm hữu hiệu, giúp kéo dài thời gian sử dụng thực thẩm. Có nhiều kỹ thuật để phơi, sấy và làm khô thực phẩm. Bạn có thể đem phơi dưới ánh nắng mặt trời hoặc dùng các dụng cụ sấy chuyên dụng. Thực phẩm được bảo quản bằng phương pháp này là hoa quả, thực phẩm có nhiều xơ, thịt và cá… Men trong thực phẩm cũng bị ngừng hoạt động do thực phẩm thường được trần hấp [làm trắng] trước khi sấy.
Để các vi sinh vật không có cơ hội tấn công thực phẩm, bạn nên vệ sinh sạch sẽ các dụng cụ đựng thức ăn. Đó có thể là bát ăn, đĩa hay hộp nhựa đựng thực phẩm. Nước rửa chén Sunlight Thiên Nhiên là giải pháp cho các mẹ nội trợ vệ sinh dụng cụ đựng thực phẩm cho gia đình. Với chiết xuất lô hội và muối khoáng, không chất tạo màu, không chứa parabens, Sunlight Thiên Nhiên thích hợp để dùng rửa chén bát cho gia đình, đặc biệt là chén đĩa cho trẻ em. Với hộp đựng thức ăn được đảm bảo vệ sinh, bạn không cần lo vi khuẩn xâm nhập nữa. Bên cạnh đó, Sunlight Thiên Nhiên còn được Viện Da Liễu Trung ương chứng nhận đảm bảo an toàn cho da tay. Bà nội trợ sẽ không còn nỗi lo da tay bong tróc sau khi rửa chén như trước đây.
Sử dụng nước ép cần tây để duy trì màu đỏ / hồng mà ta đã quen nhìn thấy trong các loại thịt nguội và cần tây cũng sẽ giúp ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn có hại.
Phương pháp bảo quản thực phẩm bằng tỏi là một cách bảo quản thực phẩm thiên nhiên mà bạn không nên bỏ qua. Tỏi được biết là có đặc tính chống virut và có thể giúp ngăn chặn sự phát triển mạnh mẽ của vi khuẩn trong quá trình bạn muốn bảo quản món ăn của mình.
Đường là một chất bảo quản tự nhiên hoạt động bằng cách rút nước ra khỏi thực phẩm. Như vậy sẽ làm vi khuẩn chết đói bằng cách làm cạn kiệt nước [một quá trình mà các nhà khoa học gọi là thẩm thấu]. Không có nước, vi khuẩn không có cách nào để phát triển, phân chia hoặc sinh sản một cách hiệu quả . Đường thường được sử dụng để bảo quản trái cây giúp ngăn vi khuẩn, nấm mốc và nấm men phát triển.
Đây là một cách dễ dàng và tự nhiên để giảm lượng oxy trong bao bì nhằm kéo dài thời hạn sử dụng. Việc giảm hoặc không có oxy sẽ làm chậm quá trình phân hủy thực phẩm và tăng thời gian bảo quản. Bao bì hút chân không có thể sử dụng nhiều để loại bỏ không khí giúp bảo quản các mặt hàng thực phẩm. Việc sử dụng phương pháp xả khí có thể thêm khí vào bao bì để giảm hoặc loại bỏ hàm lượng oxy.
Một trong những loại khí phổ biến nhất được sử dụng là nitơ. Nitơ chiếm 78% không khí mà chúng ta hít thở. Một luồng khí nitơ vào một thùng chứa sẽ đẩy oxy ra ngoài và để lại nitơ trong gói. Sự kết hợp của mức nitơ và oxy phù hợp có thể làm tăng tuổi thọ lưu trữ thực phẩm một cách lâu dài nhất.
Hy vọng những thông tin trong bài sẽ hữu ích đối với bạn trong việc bảo quản, lưu trữ thức ăn của cả gia đình.
Tác giả: Team Cleanipedia
Bản quyền thuộc về: Unilever Vietnam. Ghi rõ nguồn khi tham khảo
Bạn không nên bảo quản thực phẩm tươi quá 7 ngày vì chất dinh dưỡng trong thực phẩm sẽ bị biến mất và sự sinh sôi của vi khuẩn cũng sẽ xuất hiện gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn.
Bạn nên trữ thực phẩm của mình trong các hộp kín hoặc túi kín để tránh tình trạng ám mùi tủ lạnh, mùi giữa các thực phẩm với nhau và điều quan trọng là sẽ ngăn cản nguy cơ lây lan của vi khuẩn.
Bạn nên chọn hộp lưu trữ thức ăn với chất liệu thủy tinh để có thể dễ dàng nhìn thấy được tình trạng thức ăn hiện tại, thức ăn được bảo quản lâu hơn, không bị ám mùi bởi những loại thức ăn khác và hộp thủy tinh có thể tái sử dụng nhiều lần giúp tiết kiệm chi phí mà còn dễ dàng làm sạch.
Xuất bản lần đầu 1 tháng 4 năm 2021