Nói có đầu có đũa là phương châm gì năm 2024
|
Khi giao tiếp, cần nói cho có nội dung, của lời nói phải đáp ứng đúng với yêu cầu của cuộc giao tiếp, không thiếu, không thừa Show
Câu 3 : Con hãy lựa chọn đáp án Đúng hoặc Sai Thành ngữ “nói đơm nói đặt” liên quan tới phương châm hội thoại? Câu 4 : Con hãy lựa chọn đáp án Đúng hoặc Sai Câu “Chú chó nghiệp vụ đang ngửi mọi thứ bằng chiếc mũi của nó” vi phạm phương châm nào? Câu 5 : Con hãy lựa chọn đáp án Đúng hoặc Sai Đọc truyện cười sau và trả lời câu hỏi: CON RẮN VUÔNG Anh chàng nọ tính khoác lác đã quen. Bữa kia đi chơi về bảo vợ: – Này mình ạ! Hôm nay tôi đi vào rừng trông thấy một con rắn, chao ôi, to đến là to, dài đến là dài. Bề ngang thì chắc chắn là bốn mươi thước rồi, còn bề dài thì dễ đến hơn trăm thước. Vợ không tin, nhưng cũng định trêu chồng một mẻ: – Tôi nghe người ta nói có rắn dài đã nhiều. Nhưng làm gì có giống rắn dài như anh nói thế. Tôi nhất định không tin. Chồng làm như thật: – Thật quả có rắn như thế. Dài hơn một trăm thước thì chẳng đến, nhưng tám mươi thì nhất định. Vợ bĩu môi: – Cũng chẳng đến! Chồng cương quyết: – Tôi chắc chắn là nó dài sáu mươi thước chứ không ngoa. Vợ vẫn khăng khăng: – Vẫn không dài đến nước ấy đâu! Chồng rút lui một lần nữa: – Lần này tôi nói thật nhé. Con rắn dài đến bốn mươi thước, không kém một phân. Vợ bò lăn ra cười: – Con rắn anh thấy, bề ngang đã chắc chắn là bốn mươi thước, bề dài cũng lại đến bốn mươi thước không kém một phân thì chẳng hoá ra là con rắn vuông à? (Truyện cười dân gian Việt Nam) Anh chồng đã vi phạm phương châm gì trong giao tiếp? Câu 6 : Con hãy lựa chọn đáp án Đúng hoặc Sai Câu trả lời trong đoạn hội thoại sau vi phạm phương châm hội thoại nào? Một cô gái hỏi thăm người ven đường: - Chị có biết Đài phát thanh truyền hình Hà Nội ở đâu không? - Thì ở Hà Nội chứ ở đâu! Câu 7 : Con hãy lựa chọn đáp án Đúng hoặc Sai Các câu tục ngữ sau phù hợp với phương châm hội thoại nào trong giao tiếp? 1. Nói có sách mách có chứng 2. Biết thưa thì thốt Không biết dựa cột mà nghe. Câu 8 : Con hãy lựa chọn đáp án Đúng hoặc Sai Những câu sau đã vi phạm phương châm hội thoại nào?
Câu 9 : Con hãy lựa chọn đáp án Đúng hoặc Sai Đọc truyện cười sau và trả lời câu hỏi: NÓI CÓ ĐẦU CÓ ĐUÔI Lão nhà giàu nọ có anh đầy tớ tính rất bộp chộp, thấy gì nói ấy, gặp đâu nói đó, chẳng có đầu có đuôi gì cả. Lão mới gọi anh ta bảo: - Mày ăn nói chẳng có đầu có đuôi gì cả, người ta cười cả tao lẫn mày. Từ rày nói cáigì thì phải nói cho có đầu có đuôi nghe không? Anh đầy tớ vâng vâng dạ dạ. Một hôm lão mặc quần áo sắp sửa đi chơi, đang ngồi hút thuốc thì thấy anh đầy tớ đứng chắp tay trịnh trọng nói: - Thưa ông, con tằm nó nhả tơ, người ta đem tơ đi bán cho người Tầu, người Tầu đem dệt thành the rồi bán sang ta. Ông đi mua the về may thành áo. Hôm nay ông mặc áo, ông hút thuốc. Tàn thuốc nó rơi vào áo ông, và áo ông đang cháy… Lão giật mình nhìn xuống thì áo đã cháy to bằng bàn tay rồi. - Thành ngữ ông nói gà, bà nói vịt dùng để chỉ tình huống hội thoại mà mỗi người nói một ý, không khớp với nhau, không hiểu nhau. - Khi giao tiếp, cần nói đúng vào đề tài mà hội thoại đang đề cập, tránh nói lạc đề (phương châm quan hệ). II. Phương châm cách thức 1. Thành ngữ dây cà ra dây muống, lúng búng như ngậm hột thị dùng để chỉ những cách nói dài dòng, rườm rà; cách nói ấp úng, không thành lời, không rành mạch. Những cách nói đó làm cho người nghe khó tiếp nhận hoặc tiếp nhận không đúng nội dung truyền đạt. Vì vậy, khi giao tiếp, cần chú ý đến cách nói ngắn gọn, rành mạch. 2. Xác định những cách hiểu khác nhau đối với câu: Tôi đồng ý với những nhận định về truyện ngắn của ông ấy . - Câu trên có thể được hiểu theo hai cách tùy thuộc vào việc xác định cụm từ “của ông ấy” bổ nghĩa cho nhận định nào, nếu bổ nghĩa cho nhận định truyện ngắn thì câu trên có thể hiểu là: Tôi đồng ý với những nhận định của ông ấy về truyện ngắn. - Nếu “của ông ấy” bổ nghĩa cho truyện ngắn thì câu trên có thể hiểu là: Tôi đồng ý với những nhận định của một (những) người nào đó về truyện ngắn của ông ấy (truyện ngắn do ông ấy sáng tác). - Trong giao tiếp, cần chú ý nói ngắn gọn, rành mạch; tránh cách nói mơ hồ (phương châm cách thức). III. Phương châm lịch sự - Vì sao ông lão ăn xin và cậu bé trong câu chuyện Người ăn xin (SGK) đều cảm thấy như mình đã nhận được từ người kia một cái gì đó? + Tuy cả hai người đều không có của cải, tiền bạc nhưng cả hai đều cảm nhận được tình cảm mà người kia đã dành cho mình, đặc biệt là tình cảm của cậu bé đối với ông lão ăn xin. + Đối với một người ở vào hoàn cảnh bần cùng (đã già, đôi mắt đỏ hoe, nước mắt giàn giụa, đôi môi tái nhợt, áo quần tả tơi) cậu bé không hề tỏ ra khinh miệt, xa lánh mà vẫn có thái độ và lời nói hết sức chân tình, thể hiện sự tôn trọng và quan tâm đến người khác. - Có thể rút ra được bài học: Trong giao tiếp, dù địa vị xã hội và hoàn cảnh của người đối thoại như thế nào đi nữa thì người nói cũng phải chú ý đến cách nói tôn trọng đối với người đó. Không phải vì cảm thấy người đối thoại thấp kém hơn mình mà dùng những lời lẽ thiếu lịch sự. - Khi giao tiếp, cần tế nhị và tôn trọng người khác (phương châm lịch sự). IV. Luyện tập 1. Qua các câu tục ngữ, ca dao (bài tập 1, SGK), cha ông đã khuyên chúng ta trong giao tiếp nên dùng những lời lẽ lịch sự, nhã nhặn. 2. Biện pháp tu từ đã học liên quan đến phương châm lịch sự là biện pháp nói giảm nói tránh. 3. Chọn từ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống trong các câu sau:
Các từ ngữ điền vào các câu trên đều chỉ những cách nói vi phạm phương châm lịch sự. 4. Đôi khi người ta phải dùng những cách diễn đạt như:
5. Giải thích nghĩa các thành ngữ và phương châm hội thoại của các thành ngữ. - Nói băm, nói bổ: Ăn nói bốp chát, thô bạo, xỉa xói với người khác (phương châm lịch sự). - Nói như đấm vào tai: Nói khó nghe, khó chịu, trái ý với người khác (phương châm lịch sự). - Điều nặng tiếng nhẹ: Nói trách móc, chì chiết (phương châm lịch sự). - Nửa úp nửa mở: Nói mập mờ, ỡm ờ, không hết ý (phương châm cách thức). - Mồm loa mép giải: Lắm lời, đanh đá, nói át người khác (phương châm lịch sự). - Đánh trống lảng: Nói lái sang vấn đề khác, không muốn đề cập tới vấn đề đang trao đổi (phương châm quan hệ). - Nói như dùi đục chấm mắm cáy: Nói không hay, không khéo, cộc lốc, thiếu tế nhị (phương châm lịch sự). Nói chuyện con cà con kê là phương châm gì?Như vậy, “con cà, con kê” là những câu chuyện vãn, chuyện phiếm, cốt giết thời giờ rảnh rỗi. Vì là chuyện gẫu (gặp đâu nói đó) nên câu chuyện thường chuyển từ chủ đề này sang chủ đề khác lúc nào không hay. Nói có đầu có đuôi là phương châm gì?Phương châm lịch sự. Nói mật liên quan đến phương châm gì?- Phương châm lịch sự: nói mát, nói hớt, nói móc, nói leo. - Phương châm cách thức: nói ra đầu ra đũa. Ăn không nói có liên quan đến phương châm gì?Ăn không nói có: Là cách nói vu khống, bịa đặt, nói những điều mà người khác không làm. Khua môi múa mép: Có nghĩa là cách nói chuyện khoác lác, ba hoa, chém gió. Nói dơi nói chuột: là kiểu nói lăng nhăng, linh tinh, không xác thực. => Cả 4 câu thành ngữ trên đều sử dụng phương châm quan hội thoại về chất. |
