Có mấy loại mạch máu cho biết sự khác nhau của các loại mạch đó
|
Hệ thống mạch máu có chức năng rất quan trọng trong hệ tuần hoàn và là một phần không thể thiếu của sự sống. Đúng vậy, nhờ mạch máu, các tế bào được cung cấp kịp thời và đầy đủ nước, oxy cũng như các chất dinh dưỡng. Cùng NESFACO tìm hiểu xem có những loại mạch máu nào và chức năng chính của chúng là gì thông qua nội dung sau. Show Khái quát về mạch máuMạch máu bao gồm nhiều loại khác nhau về kích thước, chức năng và hợp thành một hệ thống kín giúp dẫn máu từ tim đến các cơ quan và từ các cơ quan trở về tim. Cụ thể, bao gồm ba loại mạch máu chính là động mạch, mao mạch và tĩnh mạch. Các mạch phối hợp nhịp nhàng trong một hệ thống kín giúp quá trình trao đổi chất diễn ra thuận lợi. Có những loại mạch máu nào?Để hiểu hơn về cấu trúc mạch máu, chúng ta cần nắm bắt được những kiến thức tổng quát sau về các loại mạch. Động mạchCó thể ví hệ thống mạch máu như phần rễ của cây. Ban đầu động mạch chủ sẽ có kích thước to nhất sau đó phân thành nhiều nhánh với kích thước nhỏ dần gọi là tiểu động mạch. Càng di chuyển xa tim, thiết diện mạch máu sau theo quy luật sẽ nhỏ hơn so với thiết diện mạch máu trước nhưng quy cho cùng tổng thiết diện của hệ thống mạch sẽ tăng. Máu được truyền từ tim đến động mạch chủ sau đó di chuyển qua tiểu động mạch và đi vào các mô kế đến là mao mạch. Như vậy, chức năng chính của động mạch là vận chuyển máu từ tim đến các mô. Máu được bơm từ tim tống đi với lực lớn vì vậy, để đảm nhận được trách nhiệm, cấu tạo của động mạch thường rắn chắc và cứng cáp hơn so với mao mạch, tĩnh mạch. Cụ thể, thành động mạch khỏe, dày, được phân thành tổng cộng 3 lớp như sau:
Tĩnh mạchTrái ngược với động mạch, tĩnh mạch bắt nguồn từ mao mạch, là điểm tập trung máu từ các mao mạch và có vai trò vận chuyển máu kém dưỡng khí từ mô trở lại tim. Trong hệ thống mạch máu, tĩnh mạch có dưỡng khí cao nhất tập trung vào tĩnh mạch rốn và tĩnh mạch phổi. Trong thực tế, người ta còn gọi tĩnh mạch là ven, tuy không có thành dày như động mạch nhưng cấu trúc của tĩnh mạch cũng bao gồm 3 lớp: lớp trong, lớp giữa, lớp ngoài. Tĩnh mạch có dạng hình ống với lớp cấu tạo ngoài cùng là collagen và những vòng cơ trơn, khi chứa dưỡng chất sẽ phồng khi không chứa dưỡng chất sẽ quay về trạng thái xẹp xuống. Bên cạnh đó, lớp áo trong là các nội mô tế bào có thêm các van là những nếp chập đôi để giúp máu chảy theo một chiều nhất định. So với động mạch, tĩnh mạch có thể di dịch tương đối tùy theo cơ thể chứ không cố định một vị trí. Lớp ngoài mạch cũng tương tự động mạch được tạo thành từ sợi collagen và vòng cơ trơn. THAM KHẢO THÊM BÀI VIẾT Mao mạchMao mạch phân thành hai loại là mao mạch máu và mao mạch bạch huyết: Mao mạch máuMao mạch là do các tiểu động mạch phân nhánh tạo thành. Chúng là cầu nối giữa động mạch và tĩnh mạch, là những mạch máu rất nhỏ dài và mỏng với độ dày khoảng 0,5 µm tạo thành một lớp tế bào nội mô. Ngay đầu mao mạch có vòng tiền mao mạch nhằm kiểm soát lượng máu đi vào mao mạch. Giữa những tế bào mao mạch có các lỗ nhỏ với đường kính từ 6nm đến 7nm để tăng cường khả năng trao đổi chất. Bên cạnh đó, trong tế bào nội mô còn chứa các bọc ẩm bào hỗ trợ quá trình trao đổi chất. Trong cấu tạo mạch máu, có đến gần 10.000 triệu mao mạch tại nhiều vị trí khác nhau. Mao mạch bạch huyếtVai trò chính của những mao mạch bạch huyết là khả năng duy trì cân bằng thể dịch, biến lượng máu bị thoát ra từ mao mạch trở thành bạch huyết. Các mao bạch huyết xuất hiện tại hầu hết các mô trừ tủy xương, thần kinh trung ương, sụn, biểu bì, giác mạc. So với mao mạch máu, mao mạch bạch huyết không bao gồm lớp màng nền cũng như các tế bào biểu mô đơn giản nhưng khả năng thẩm thấu lại cao hơn và có khuynh hướng hoạt động như van mở một chiều. Lời kếtNhư vậy, cơ thể có những loại mạch máu nào? Dựa theo cấu tạo mạch máu có thể thấy rằng mạch máu chia thành 3 loại chính bao gồm động mạch, tĩnh mạch và mao mạch. Trong đó, mỗi loại sẽ có kích thước và cấu tạo khác nhau để đảm nhận nhiệm vụ tương ứng. Mạch có vai trò quan trọng nhất là các động mạch chủ, tổn thương động mạch chủ có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe, trong khi mao mạch ít quan trọng hơn nhưng vẫn là nơi trực tiếp diễn ra quá trình trao đổi chất nên không thể xem nhẹ. THÔNG TIN LIÊN HỆ
- Có 3 loại máu là động mạch, tĩnh mạch và mao mạch. - Sự khác biệt giữa các loại mạch máu: Các loại mạch máu Sự khác biệt về cấu tạo Giải thích Động mạch Thành có 3 lớp với mô liên kết và lớp cơ trơn dày hơn của tĩnh mạch. Lòng hẹp hơn của tĩnh mạch Thích hợp với chức năng dẫn máu từ tim đến các cơ quan với vận tốc cao, áp lực lớn. Tĩnh mạch Thành có 3 lớp nhưng lớp có mô liên kết và lớp cơ trơn mỏng hơn của động mạch. - Lòng rộng hơn của động mạch. Có van một chiều ở những nơi máu phải chảy ngược chiều trọng lực. Thích hợp với chức năng dẫn máu từ khắp các tế bào của cơ thể về tim với vận tốc và áp lực nhỏ. Mao mạch Nhỏ và phân nhánh nhiều. - Thành mỏng, chỉ gồm một lớp biểu bì. - Lòng hẹp Thích hợp với chức năng toả rộng tới từng tế bào của các mô, tạo điều kiện cho trao đổi chất với các tế bào. 04:22 Ngày 07/10/2019  Cấu tạo động mạch, tĩnh mạch, mao mạch Mạch máu là phần quan trọng của hệ tuần hoàn trong cơ thể người, là hệ thống kín dẫn máu từ tim đến các cơ quan trong cơ thể rồi trở lại tim tạo thành vòng tuần hoàn khép kín. Hệ thống mạch máu gồm có động mạch, tĩnh mạch và mao mạch. Cùng tìm hiểu cấu tạo mạch máu, hiểu rõ để có những nhận định và đánh giá đúng về sức khoẻ của chính mình. Mối quan hệ giữa động mạch, mao mạch, tĩnh mạchMô phỏng động mạch, tĩnh mạch, mao mạch Động mạchĐộng mạch là mạch máu thuộc hệ tuần hoàn trong cơ thể, dẫn máu từ tim đến các cơ quan. Máu trong động mạch giàu Oxy, trừ động mạch phổi và động mạch rốn. Hệ động mạch có tỉ lệ huyết áp cao hơn trong hệ tuần hoàn. Áp lực máu thay đổi từ cực đại trong quá trình tim co lại, gọi là áp lực tâm thu, đến cực tiểu – áp lực tâm trương – khi tim giãn và máu dồn về tim. Sự thay đổi áp lực trong động mạch tạo ra mạch động và có thể cảm nhận được nhịp đập này, đây là dấu hiệu phản ánh sự hoạt động của tim. Động mạch mang máu từ tim đến các tế bào cần oxy, riêng động mạch phổi, máu đến phổi để oxy hoá.
Hình ảnh động mạch chủ ở tim Chức năng: Động mạch có chức năng đưa máu từ tim đến các mao mạch toàn cơ thể. Động mạch chủ rời tim và phân thành những động mạch nhỏ hơn đến các vùng khác nhau của cơ thể. Các động mạch này lại phân thành những động mạch nhỏ hơn nữa, gọi là tiểu động mạch. Các tiểu động mạch đến mô điều hoà phân phối máu vào mao mạch theo nhu cầu của từng bộ phận trong cơ thể. Thành động mạch bao gồm 3 lớp áo chính: - Lớp áo trong nằm trong cùng được cấu tạo bởi các tế bào nội mô dẹt - Lớp áo giữa gồm các sợi cơ trơn và các sợi chun - Lớp áo ngoài do các tổ chức liên kết sợi tạo nên Tĩnh mạchTĩnh mạch hay còn gọi là ven là mạch máu thuộc hệ tuần hoàn trong cơ thể, dẫn máu trở về tim (ngược lại với động mạch). Thường máu tại tĩnh mạch có lượng oxy thấp ngoài tĩnh mạch rốn và tĩnh mạch phổi là 2 trường hợp máu tĩnh mạch có lượng dưỡng khí cao. Tính mạch có dạng ống, khi không có dung lượng thì xẹp xuống. Lớp ngoài cùng của tĩnh mạch chủ yếu là collagen bao bọc bởi nhiều vòng cơ trơn. Lớp trong cùng của tĩnh mạch là lớp tế bào nội mô. Đa số các tĩnh mạch đều có van để ngăn ngừa máu chảy ngược chiều hoặc ứ đọng ở các chi dưới vì trọng lực. Vị trí tĩnh mạch thường di dịch ít nhiều theo từng cá nhân, khác với sự cố định một cách tương đối của động mạch. Vòng tuần hoàn của tĩnh mạch: Tuần tự trong hệ thống tuần hoàn thì máu từ tim bơm ra sau khi tời tâm thất trái thì theo động mạch luân lưu qua các bộ phận cơ thể và bắp thịt. Máu nhả dưỡng khí (O2) ra và nhận thán khí (CO2) vào ở các vi huyết quản. Sau đó nguồn máu này theo tĩnh mạch trở về tim, vào tâm nhĩ phải rồi qua tâm thất phải trước khi được bơm qua hai lá phổi nơi bộ phận hô hấp nhận dưỡng khí vào và thả thán khí ra. Máu từ phổi trở về tim ở tâm nhĩ trái, rồi qua tâm thất trái, hoàn tất cuộc huyết lưu tuần hoàn. Thành của tĩnh mạch cũng gồm 3 lớp như ở động mạch nhưng khác nhau ở 1 số điểm: - Thành tĩnh mạch mỏng hơn và có độ đàn hồi kém hơn do lớp áo giữa ít cơ trơn, mỏng hơn.- Ở tĩnh mạch, lớp áo trong có các van tĩnh mạch. Đó là những nếp chập đôi của lớp áo trong, có tác dụng cho máu chảy theo một chiều. Xem thêm: Suy giãn tĩnh mạch chân chẩn đoán và điều trị theo Đông y Nhận biết 7 cấp độ của suy giãn tĩnh mạch chân Bị suy giãn tĩnh mạch có nên ngâm chân không? Mao mạchMao mạch là những mạch rất nhỏ nối giữa động mạch và tĩnh mạch. Thành mao mạch chỉ có một lớp tế bào nội mô, giữa các tế bào này có những lỗ nhỏ để cho quá trình trao đổi chất giữa các tế bào và máu được thực hiện. Mao mạch là mạch máu duy nhất có vách cho phép trao đổi giữa máu và dịch mô xung quanh. Điều gì xảy ra khi mạch máu tắc nghẽn?Mạch máu giống như những đường ống dẫn oxy và dưỡng chất đến từng tế bào, đảm bảo nguồn sống cho các tế bào, các cơ quan trong cơ thể. Nếu mạch máu bị tắc nghẽn hoặc bị thu hẹp lại, thì máu sẽ lưu thông chậm lại, ùn ứ. Từ đó oxy và chất dinh dưỡng không thể cung cấp đủ, dẫn đến tế bào, các cơ quan bị cạn kiệt dưỡng chất, bị suy kiệt dần, xuất hiện nhiều bệnh lý về tim mạch, thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Kết luận: Như vậy với những kiến thức mà chúng tôi đã cung cấp phía trên thì chắc hẳn các bạn đã phần nào hiểu được về động mạch, mao mạch, tĩnh mạch và những vấn đề khác nhau của chúng. Ngoài những vấn đề trên thì người đọc còn quan tâm đến các căn bệnh thường gặp ở 3 loại mạch này. Chính vì vậy các bạn có thể đọc thêm về một số bệnh thường gặp là: Suy giãn tĩnh mạch. Viêm tắc mạch máu. Nếu thấy thông tin chúng tôi chia sẻ hữu ích các bạn nhớ vote 5 sao và chia sẻ cho mọi người nhé. Ngoài ra nếu có bất kỳ câu hỏi thắc mắc nào các bạn hãy truy cập HỘI CHIA SẺ CÁCH CHỮA SUY GIÃN TĨNH MẠCH để nhận chia sẻ từ mọi người. Bạn có thể tham khảo thêm các video bệnh nhân chia sẻ về hành trình trị suy giãn tĩnh mạch dưới đây nhé: Câu chuyện của bạn Hà Linh và bí quyết loại bỏ suy giãn tĩnh mạch để luôn tự tin: Bác Thư Vũ và hành trình loại bỏ tê bì chân tay: |
