Xét nghiệm ung thư da như thế nào năm 2024

Theo Hiệp hội Ung thư Mỹ, ung thư da có những dấu hiệu rõ rệt trên da và phát hiện sớm là cách tốt nhất để đảm bảo điều trị thành công nên các bác sĩ khuyên rằng nên tự kiểm tra thường xuyên, ít nhất một lần một tháng.

Quá trình tự kiểm tra da đạt hiệu quả tốt nhất trong không gian đầy đủ ánh sáng, có gương, bao gồm cả gương cầm tay để soi vào những vùng da khó quan sát như lưng, gáy, đùi sau, da đầu... Bạn có thể thực hiện các bước cùng bạn bè, người thân... để kiểm tra dễ dàng và chính xác hơn.

Lưu ý, trong lần kiểm tra đầu tiên, bạn phải ghi nhớ toàn bộ bề mặt da cơ thể mình và đặc biệt chú ý tới nốt ruồi, tàn nhang, bớt và những dấu vết trên da khác để theo dõi chúng nó biến đổi bất thường sau một khoảng thời gian nhất định hay không.

Các bước thực hiện tự kiểm tra da như sau:

Đầu tiên, cần kiểm tra những khu vực dễ quan sát nhất là: Khuôn mặt, tai, cổ, ngực và bụng. Đối với phụ nữ, cần phải nâng ngực lên để kiểm tra da bên dưới chân ngực. Tiếp theo, quan sát vùng nách, cả hai bên cánh tay, khuỷu tay, lòng bàn tay, ở giữa các ngón tay và dưới móng tay của bạn.

Xét nghiệm ung thư da như thế nào năm 2024

Bước ba, ngồi xuống và kiểm tra mặt trước của đùi, cẳng chân, đầu gối, đầu ngón chân, kẽ ngón chân và phần dưới móng chân của bạn. Sau đó, sử dụng gương cầm tay để soi vào lòng bàn chân, mé cạnh, bắp chân, đùi sau... và lưu ý, phải kiểm tra kỹ lưỡng cả hai bên.

Xét nghiệm ung thư da như thế nào năm 2024

Bước năm, tiếp tục sử dụng gương cầm tay để kiểm tra mông, bộ phận sinh dục, thắt lưng, gáy và tai hoặc có thể dễ dàng hơn khi nhìn vào lưng bạn trong gương treo tường bằng gương cầm tay. Cuối cùng, sử dụng lược hoặc máy sấy tóc để chia tóc và kiểm tra da đầu.

Xét nghiệm ung thư da như thế nào năm 2024

Thời gian tốt nhất để tự kiểm tra da là trong và ngay sau khi tắm. Không bỏ qua bất kỳ nốt ruồi, bớt hay dấu vết này trên da từ đỉnh đầu đến ngón chân của bạn và nếu kiểm tra da thường xuyên, bạn sẽ biết đâu là những dấu vết bình thường đối với bạn bởi không phải tất cả các loại bệnh ung thư da đều có dấu hiệu giống nhau, trên thực tế, chúng nó nhiều hình dạng, kích thước khác nhau.

Ung thư da thường xảy ra ở các bộ phận thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như khuôn mặt, đầu, cổ, cánh tay... nhưng cũng có thể xảy ra ở bất cứ đâu. Có một số dấu hiệu cảnh báo ung thư da của cơ thể như các đốm đỏ, vết sưng tấy trên da có xu hướng tăng kích thước, thay đổi hình dạng; các vết loét nhiều ngày không lành; xuất hiện mảng mẩn đỏ, sần sùi, có vảy, có thể bị vỡ ra và chảy máu; mụn cóc xuất hiện nhiều; nốt ruồi thay đổi kích thước, hình dạng, màu sắc; nốt ruồi có màu sắc, hình dạng kỳ lạ, không đều màu...

Xét nghiệm ung thư da như thế nào năm 2024

Xem thêm hình ảnh dấu hiệu ung thư da tại đây.

Nếu phát hiện ra bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trên da, bạn cần tới gặp bác sĩ da liễu ngay lập tức để thực hiện xét nghiệm, chụp X quang và sinh thiết để có được kết luận chính xác.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Đỗ Thị Hoàng Hà - Bác sĩ hóa sinh khoa Xét nghiệm, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Hiện nay, nhiều người muốn phát hiện sớm bệnh ung thư ngay từ giai đoạn đầu để có cách điều trị kịp thời nhưng đồng thời lại băn khoăn làm cách nào để thực hiện điều đó. Có nhiều ý kiến cho rằng trong giai đoạn này cần đi xét nghiệm máu. Vậy xét nghiệm máu có giúp chúng ta phát hiện sớm được ung thư hay không?

Xét nghiệm máu giúp chúng ta tìm ra các dấu ấn ung thư, đó là các protein đặc biệt, do tế bào ung thư sinh ra hoặc các hormon (ví dụ ung thư gan là AFP, ung thư đại tràng là CEA, ung thư tụy CA19-9, ung thư phổi là CYFRA 21, ung thư buồng trứng là CA 125...)

Xét nghiệm máu tìm gen gây ung thư: Đây là một phương pháp rất mới vì có quan điểm cho rằng ung thư là do đột biến gen gây ra, ví dụ xét nghiệm máu tìm gen ung thư vú BRCA2, ung thư đại tràng là gen APC... Xét nghiệm này có khả năng phát hiện bệnh ung thư từ giai đoạn rất sớm.

2. Xét nghiệm máu không thể hiện 100% bản chất ung thư

Cần khẳng định rằng, xét nghiệm máu không thể hiện 100% bản chất ung thư, vì có thể cho kết quả dương tính giả do máu có những chất tương đồng với khối u. Để xác định có khối u ung thư hay không, thường phải làm lại xét nghiệm sau một thời gian 3- 6 tháng... Nếu đúng là có khối u ung thư thì các chỉ số này sẽ tăng theo tỷ lệ kích thước khối u. Khi các chỉ số tăng lên sẽ kết hợp với các chẩn đoán hình ảnh khác để xác định “đối tượng”. Ví dụ chụp CT toàn thân, chụp hình cộng hưởng khuếch tán toàn thân phát hiện ung thư giai đoạn rất sớm. Nếu là dương tính giả, chỉ số sẽ vọt lên rồi sụt xuống.

Điều lo ngại nhất là hiện tượng âm tính giả, tức là người bệnh thực sự có ung thư nhưng xét nghiệm máu lại không phát hiện được, ví dụ ung thư gan không tiết AFP vào máu. Đây là vấn đề nan giải, vì đôi khi bệnh nhân tưởng mình không mắc bệnh, nhưng thật ra bệnh vẫn âm thầm phát triển.

Xét nghiệm ung thư da như thế nào năm 2024

Xét nghiệm AFP phát hiện sớm ung thư gan

Dấu ấn ung thư còn được sử dụng để theo dõi điều trị và tiên lượng tình hình bệnh nhân. Trước khi điều trị bác sĩ sẽ chỉ định làm xét nghiệm, ví dụ trước mổ chỉ số là 100 đơn vị, thì sau khi mổ sẽ giảm xuống còn vài chục thậm chí là một-hai đơn vị. Nhưng sau mổ một thời gian, xét nghiệm lại, thấy chỉ số tăng cao là báo hiệu có di căn. Song, giá trị của các chỉ số ung thư không phải tuyệt đối, nó chưa thể kết luận chính xác bạn có mắc ung thư hay không. Tuy nhiên nếu xét nghiệm mà các dấu ấn ung thư tăng cao, bác sĩ sẽ căn cứ vào đó để chỉ định làm thêm các xét nghiệm chẩn đoán chuyên sâu khác.

3. Xét nghiệm máu có thể phát hiện nguy cơ những loại ung thư nào?

  • Chỉ số CEA tăng cao trong máu có thể bệnh nhân bị ung thư đại trực tràng, ung thư thực quản, ung thư vú, ung thư vùng đầu cổ, phổi, dạ dày, gan, tụy, ung thư tuyến giáp, buồng trứng, cổ tử cung.

Xét nghiệm ung thư da như thế nào năm 2024

Chỉ số CEA tăng cao trong máu có thể phát hiện nguy cơ nhiều bệnh ung thư khác nhau

  • Chỉ số AFP tăng cao có thể xuất hiện trong ung thư gan nguyên phát, ung thư buồng trứng, ung thư tinh hoàn.
  • CA 125 tăng cao có thể xuất hiện trong ung thư buồng trứng, ngoài ra có thể tăng trong ung thư phổi, ung thư vú, ung thư tử cung và các ung thư đường tiêu hóa.
  • CA 19-9 tăng cao có thể xuất hiện trong ung thư dạ dày, tuyến tụy và ung thư đường tiêu hóa khác.
  • CA 15-3 tăng cao có thể xuất hiện trong ung thư vú, đôi khi trong ung thư phổi.
  • HCG tăng cao (ngoài kỳ mang thai) có thể xuất hiện trong ung thư tinh hoàn, ung thư màng đệm.
  • CYFRA 21-1 tăng cao trong ung thư thực quản, ung thư phổi không tế bào nhỏ, ung thư vú, tuyến tụy, cổ tử cung.Ngoài ra Cyfra 21-1 có thể tăng cao trong các bệnh như viêm phổi, nhiễm trùng máu, suy thận..
  • Kháng nguyên PSA (PSA toàn phần và PSA tự do) giúp phát hiện ung thư tuyến tiền liệt.
  • CA 72-4 tăng cao có thể xuất hiện trong ung thư dạ dày, ung thư buồng trứng, ung thư tinh hoàn.
  • NSE (Neuro Specifc Enolase) tăng cao có thể xuất hiện trong ung thư phổi tế bào nhỏ, u nguyên bào thần kinh, u nội tiết ...

Các chỉ số trong xét nghiệm máu tăng cao có thể do rất nhiều nguyên nhân, vì thế để chẩn đoán chính xác bạn có mắc ung thư hay không người bệnh cần làm kết hợp nhiều xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh khác như chụp CT, chụp MRI, chụp PET, siêu âm, nội soi, sinh thiết... (tùy từng trường hợp bệnh cụ thể).

Để tiến hành xét nghiệm máu nhanh chóng với kết quả chính xác, người bệnh nên tìm đến các cơ sở y tế, bệnh viện uy tín có đầy đủ máy móc, trang thiết bị y tế. Đặc biệt tay nghề của bác sĩ rất quan trọng giúp chẩn đoán chính xác bệnh lý từ các chỉ số xét nghiệm có được và đánh giá chính xác mức độ, tình trạng sức khỏe của từng người bệnh. Căn cứ vào đó đưa ra phương pháp điều trị kịp thời, hiệu quả.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số hoặc đặt lịch trực tiếp . Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Tầm soát ung thư: Phương pháp phát hiện sớm bệnh, giảm chi phí điều trị và tỷ lệ tử vong do ung thư

XEM THÊM:

  • Có nên chụp CT toàn thân để tầm soát ung thư?
  • Chỉ định chụp cắt lớp vi tính tầm soát toàn thân
  • Tìm hiểu về phương pháp sàng lọc ung thư vú từ A đến Z

Bài viết này được viết cho người đọc tại Sài Gòn, Hà Nội, Hồ Chí Minh, Phú Quốc, Nha Trang, Hạ Long, Hải Phòng, Đà Nẵng.