Vì sao kháng sinh không có tác dụng với virus

Sự khác biệt về đặc điểm sinh học của virus và vi khuẩn

Cấu trúc tế bào

Vi khuẩnlà những sinh vật nhân sơ. Cấu trúc của tế bào còn đơn giản, không có màng nhân nhưng chúng có khả năng tự tổng hợp chất dinh dưỡng để phát triển và tự sinh sản nhân lên. Cấu trúc vi khuẩn thường bao gồm lớp vỏ nhầy, thành tế bào, màng tế bào chất, tế bào chất, thể nhân, ribosome, mesosome, các hạt chức năng khác, nhung mao giúp bám dính và tiên mao để di chuyển.

Viruslà một nhóm vi sinh vật nhỏ hơn vi khuẩn khoảng 10- 100 lần. Cấu trúc vô cùng đơn giản chỉ gồm lớp vỏ bao bọc vật chất di truyền bên trong, không có chứa các enzyme chuyển hóa hay enzyme hô hấp. Do đó, virus chỉ có thể sinh sản bên trong tế bào sống của vật chủ và rất khó để diệt virus. Dựa vào vật chất di truyền trong cấu tạo, virus được phân loại hai loại là ARN virus hoặc ADN virus.

Khác biệt về sinh sản

Trong điều kiện thích hợp, vi khuẩn sinh sản vô tính bằng cách phân đôi. Sau đó, mỗi tế bào 'con' sẽ tiếp tục phân chia và cứ tiếp tục như vậy. Chỉ cần một thời gian rất ngắn- trong vòng 08 giờ, một loại vi khuẩn có thể phát triển thành một quần thể hơn 500.000 con.

Nếu điều kiện môi trường không phù hợp với vi khuẩn, một số loài sẽ chuyển sang trạng thái không hoạt động. Chúng tạo ra một lớp vỏ bao phủ bên ngoài để bảo vệ, những tế bào vi khuẩn không hoạt động này được gọi là bào tử. Bào tử khó bị tiêu diệt hơn vi khuẩn đang hoạt động vì tính thấm kém của lớp phủ bên ngoài của chúng.

Khác với vi khuẩn, virus chỉ có thể nhân lên trong tế bào chủ [vi khuẩn, thực vật, động vật]. Các giai đoạn nhân lên của virus thường bao gồm hấp phụ, xâm nhập vào tế bào chủ, tổng hợp các thành phần cấu trúc, lắp ráp sau đó phá vỡ tế bào chủ để ra ngoài và tiếp tục xâm nhập vào tế bào chủ khác.

Với các mARN virus, muốn tích hợp vào ADN của tế bào chủ để được nhân lên, chúng cần có enzyme phiên mã ngược để tổng hợp ADN từ mARN. Chính vì đặc điểm phá vỡ tế bào chủ hàng loạt trong quá trình nhân lên của virus, nên trong giai đoạn tiến triển của bệnh, người nhiễm virus có những triệu chứng rầm rộ.

Kháng sinh hoạt động như thế nào?

Kháng sinh không giải quyết được mọi trường hợp viêm nhiễm của con bạn. Thực tế, có 2 loại vi trùng là thủ phạm chính của hầu hết các loại viêm nhiễm, đó là virus và vi khuẩn. Và kháng sinh chỉ có tác dụng với vi khuẩn.

• Vi khuẩn là sinh vật đơn bào với kích cỡ chỉ một phần vài nghìn milimét. Chúng sống trên da, hệ tiêu hóa, miệng và vòm họng của con người. Thực chất, có hàng trăm nghìn tỉ cá thể vi khuẩn đang sinh sống và nảy nở cả trong lẫn trên cơ thể chúng ta. Dù hầu hết không gây hại, thậm chí còn có lợi [ví dụ như phân rã các chất dinh dưỡng trong bữa ăn], một vài trong số chúng có thể khiến ta mắc bệnh. Vi khuẩn là thủ phạm của rất nhiều bệnh ở trẻ em, như viêm tai, viêm họng do Streptococcus, viêm xoang và viêm niệu đạo.
• Virus có kích thước nhỏ hơn vi khuẩn. Điển hình như poliovirus [gây bệnh viêm tủy xám], đường kính chỉ đạt 16 phần triệu milimét. Dù nhỏ bé, virus có thể gây các bệnh từ nhẹ cho tới nguy kịch khi chúng xâm nhập được vào các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể. Chúng là thủ phạm của các cơn cảm lạnh, cúm, và hầu hết các ca đau họng và ho. Virus còn có thể gây bệnh đậu mùa, sởi, quai bị, viêm gan và hội chứng suy giảm miễn dịch [AIDS]. Dù hiệu quả với vi khuẩn tới đâu, thuốc kháng sinh vẫn không thể tiêu diệt vius hay chống lại các bệnh lây nhiễm do virus. Nếu được kê đơn kháng sinh khi mắc bệnh lây nhiễm do virus, con bạn không chỉ đối mặt với tác dụng phụ, mà còn cả vấn đề lờn thuốc kháng sinh. Để đối phó với virus, chỉ thuốc kháng virus mới có hiệu quả.

Thuốc kháng sinh cho trẻ em có nhiều dạng, như viên nén, viên con nhộng, dạng lỏng và kẹo nhai. Số khác dạng thuốc mỡ, thuốc tra [ví dụ như thuốc nhỏ tai]. Khi bác sĩ của con bạn kê đơn có kháng sinh, họ sẽ lựa chọn loại có hiệu quả nhất với chủng vi trùng đang gây bệnh cho con bạn.

Đi tìm những con virus

Khi còn là một cậu bé, một trong những bộ phim hoạt hình yêu thích của tôi là “Cuộc phiêu lưu vào không gian bên trong cơ thể”. Trong đó, bạn sẽ bước lên một con tàu mà có thể thu nhỏ đến kích thước một phân tử. Một cuộc phiêu lưu tuyệt vời mở ra khi chúng ta đi vào không gian sinh học bên trong cơ thể.

Bây giờ, tôi có thể sử dụng một ý tưởng tương tự để giải thích cho bạn: tại sao thuốc kháng sinh không làm việc với virus. Hãy cùng bước lên tàu và hạ cánh vào bên trong mũi của một ai đó.

Khi con tàu thu nhỏ đến thích thước khoảng vài mm, bạn đã có thể dễ dàng đứng trong mũi của một người trưởng thành. Lúc này, những sợi lông mũi là rất lớn và bạn sẽ cần một cái nút tai để tránh những âm thanh ồn ào trong đầu anh ta.

Tiếp tục thu nhỏ xuống, bạn sẽ thấy các mô bên trong mũi không hề là một tấm phẳng đồng nhất và mịn màng. Chúng được xếp lại từ hàng ngàn tế bào san sát nhau như những viên gạch nhấp nhô. Những tế bào này chính là mục tiêu tấn công của virus cảm lạnh thông thường.

Khi đạt đến cấp độ nhỏ hơn nữa, bạn sẽ nhìn thấy hàng tá vi khuẩn đang tồn tại trên các tế bào. Tuy nhiên, hầu hết các vi khuẩn này hiền lành và vô tội.

Một số đang bơi xung quanh niêm mạc mũi với một cái đuôi hình roi, số khác chỉ di chuyển lân cận tại chỗ. Thậm chí, trong số đó có những loại vi khuẩn rất tốt, làm nhiệm vụ ngăn chặn vi khuẩn có hại sinh sôi trong mũi bạn.

Hãy quan sát kỹ những con vi khuẩn, bạn có thể thấy chúng đang sống. Chúng di chuyển, chúng sinh sản, ăn đường và nhả ra khí. Nhưng ngay khi bạn phun vào mũi một loại kháng sinh, chúng sẽ chết.

Bây giờ, hãy đi tìm dấu vết của những con virus, bạn phải tiếp tục thu nhỏ mình xuống. Đến mức độ bạn có thể nhận ra một số tế bào lót trong mũi trông có vẻ bất thường. Chúng có những vết rách trên bề mặt.

Lúc này, bạn chưa thể biết lí do tại sao đâu. Cho đến khi bạn đã đủ nhỏ để nhìn vào bên trong tế bào, lúc này những con virus mới hiện ra trước mắt. Chúng chính là hàng ngàn những hạt nhỏ đang chảy ra từ vết nứt của tế bào.