Đây là công viên địa chất [CVĐC] toàn cầu thứ ba ở Việt Nam, sau CVĐC Cao nguyên đá Đồng Văn [Hà Giang] và CVĐC toàn cầu Non nước Cao Bằng [Cao Bằng].
CVĐC toàn cầu UNESCO là danh hiệu dành cho một khu vực tự nhiên có ranh giới địa lý - hành chính rõ ràng, chứa đựng một tập hợp các di sản địa chất tầm cỡ quốc tế có giá trị khoa học, giáo dục và thẩm mỹ, cùng các giá trị khác về đa dạng sinh học, khảo cổ, lịch sử, văn hóa, xã hội..., tất cả cùng được bảo tồn và phát huy giá trị một cách tổng thể. Một công viên địa chất toàn cầu UNESCO cần có diện tích đủ lớn để có tác động đáng kể vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội bền vững của địa phương.
|
Hang C7 có chiều dài 1.067m, được xác định là hang động dung nham dài nhất Đông Nam Á - Ảnh: CVĐC Đắk Nông |
CVĐC Đắk Nông được UBND tỉnh Đắk Nông thành lập ngày 31.12.2015, có diện tích 4.760km², trải dài trên địa phận 6 huyện, thị xã [Krông Nô, Cư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk G'long và TX.Gia Nghĩa]. Theo thông tin từ Ban quản lý CVĐC Đắk Nông, lịch sử của vùng đất này bắt nguồn từ 140 triệu năm trước. Do các vận động kiến tạo của lớp vỏ trái đất, khu vực này được nâng lên và xuất hiện núi lửa. Chính hoạt động phun trào núi lửa đã che phủ đến một nửa diện tích khu vực này bởi các lớp dung nham bazan. Đáng ngạc nhiên là cách đây khoảng 10.000 năm, núi lửa vẫn còn hoạt động, tạo nên hệ thống hang động núi lửa độc đáo, đồ sộ nhất khu vực Đông Nam Á. CVĐC Đắk Nông có khoảng 65 điểm di sản địa chất, địa mạo, bao gồm hệ thống gần 50 hang động có tổng chiều dài hơn 10.000 m, các miệng núi lửa, thác nước... Đây còn là vùng đất đỏ trù phú với hệ sinh thái rừng nhiệt đới, nơi lưu trữ các giá trị đặc trưng về đa dạng sinh học, cùng với nhiều nét độc đáo về văn hóa, địa chất, tự nhiên cũng như dấu tích hoạt động của người tiền sử.
Ban quản lý CVĐC Đắk Nông cho biết, việc được công nhận là CVĐC toàn cầu không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với tỉnh Đắk Nông mà còn là vinh dự, tự hào lớn cho Việt Nam, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước đến bạn bè quốc tế. Ngoài những lợi ích cụ thể về kinh tế còn là những lợi ích tổng thể. Đó là các loại hình di sản được nhìn nhận, bảo tồn và phát huy giá trị một cách cân bằng và hài hòa với các hoạt động kinh tế; các hoạt động giáo dục và nghiên cứu khoa học được chú trọng; việc phát huy, ứng dụng giá trị di sản vào các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội; mở ra nhiều cơ hội việc làm, cải thiện thu nhập của người dân; tạo thêm nhiều cơ hội đầu tư từ phía nhà nước, tư nhân lẫn nước ngoài… Cũng giống như các danh hiệu di sản thế giới khác, trở thành CVĐC toàn cầu cũng đồng nghĩa rằng các loại hình di sản ở khu vực đó từ nay đã không chỉ còn là di sản của địa phương hoặc của quốc gia đó mà đã trở thành di sản chung của toàn nhân loại và của các thế hệ mai sau.
|
Hệ thống hang động độc đáo tại CVĐC toàn cầu Đắk Nông Ảnh: CVĐC Đắk Nông |
\n
Có thể nói, việc được công nhận CVĐC toàn cầu đối với CVĐC Đắk Nông có ý nghĩa không chỉ là một danh hiệu, mà còn là một mô hình phát triển bền vững. CVĐC toàn cầu UNESCO chứa đựng, liên kết trong mình các di sản: địa chất, văn hóa, lịch sử, thiên nhiên, cảnh quan, đa dạng sinh học... Bên cạnh mục tiêu bảo tồn, nghiên cứu khoa học, nâng cao nhận thức cộng đồng, CVĐC toàn cầu đề ra một mục tiêu rất rõ ràng là nâng cao đời sống cộng đồng, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển một cách bền vững, đặc biệt là thúc đẩy du lịch và phát triển hạ tầng, dịch vụ phục vụ du lịch.
Hiện nay, Đắk Nông đã xây dựng 3 tuyến du lịch trong vùng CVĐC Đắk Nông. Cùng với đó, tỉnh đầu tư hoàn thiện các hệ thống cơ sở vật chất tại các điểm tham quan du lịch; tập trung đẩy mạnh đầu tư, hỗ trợ phát triển các mô hình hợp tác xã sản xuất, bảo tồn nghề truyền thống đảm bảo theo chất lượng, tiêu chuẩn, cung ứng sản phẩm cho khách du lịch đến tìm hiểu, tham quan, trải nghiệm, hướng tới mục tiêu tạo thương hiệu du lịch Đắk Nông.
|
Cảnh hồ Tà Đùng nhìn từ trên cao Ảnh: Phan Lê |
UBND tỉnh Đắk Nông cho biết đang đưa ra các giải pháp quản lý, quy hoạch và đầu tư nhằm khai thác hiệu quả CVĐC toàn cầu Đắk Nông. Tỉnh đang phối hợp với các đơn vị chuyên môn để xây dựng kế hoạch quản lý công viên địa chất theo các yêu cầu của Mạng lưới CVĐC toàn cầu. Đây là yêu cầu bắt buộc của Mạng lưới đối với CVĐC thành viên, do đó cần tham khảo ý kiến của chuyên gia UNESCO để đảm bảo công tác quản lý đạt hiệu quả cao. Về công tác quy hoạch, tỉnh đang cho tích hợp quy hoạch CVĐC vào quy hoạch chung của tỉnh. Bên cạnh đó, CVĐC Đắk Nông đang tiến hành xây dựng đề án khoanh vùng bảo tồn và phát huy các giá trị di sản trong vùng CVĐC. Đây là cơ sở bước đầu để khoanh định các giá trị di sản cũng như đề xuất các điểm, mô hình phát triển du lịch.
Hiện nay, tỉnh Đắk Nông đã đầu tư bước đầu làm cơ sở hình thành 44 điểm theo 3 tuyến du lịch để bước đầu vận hành CVĐC. Thời gian tới, sau khi đã hoàn chỉnh đề án khoanh vùng bảo tồn và phát huy các giá trị di sản trong vùng CVĐC, tỉnh sẽ mời gọi đầu tư vào các khu điểm du lịch trọng điểm cũng như đầu tư phát triển các mô hình du lịch cộng đồng, nhằm góp phần thúc đẩy kinh tế xã hội của địa phương nói chung và CVĐC nói riêng.
14:38 | 22/10/2021
Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông cùng với Công viên địa chất toàn cầu UNESCO cao nguyên đá Đồng Văn, Công viên địa chất toàn cầu UNESCO non nước Cao Bằng được Bộ Thông tin và Truyền thông lựa chọn đưa vào 3 mẫu tem và 1 blốc phát hành trên mạng lưới bưu chính từ ngày 30/10/2021 đến ngày 30/06/2023.
Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nôngcó diện tích 4.760 km², trải dài trên địa bàn 5 huyện: Krông Nô, Cư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk Glong và thành phố Gia Nghĩa thuộc tỉnh Đắk Nông, với khoảng 65 điểm di sản địa chất, địa mạo, bao gồm hệ thống gần 50 hang động với tổng chiều dài hơn 10.000 m, các miệng núi lửa, thác nước...
Đây là một trong 3 mẫu tem của Bộ tem "Công viên địa chất toàn cầu" do họa sĩ Nguyễn Du [Tổng công ty Bưu điện Việt Nam] thiết kế, được cung ứng trên mạng lưới bưu chính từ ngày 30/10/2021 đến ngày 30/06/2023.
Tại Việt Nam, UNESCO đã vinh danh 3 công viên địa chất toàn cầu là: Công viên địa chất toàn cầu UNESCO cao nguyên đá Đồng Văn, Hà Giang [năm 2010]; công viên địa chất toàn cầu UNESCO non nước Cao Bằng [năm 2018] và công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông [năm 2020].
T/h: Vỹ Phượng
Không quá xa lạ với những người mê khám phá, đặc biệt là đối tượng giới trẻ trong nước, Công viên địa chất Đắk Nông không chỉ có giá trị về mặt khoa học, tự nhiên mà còn có nhiều giá trị về mặt lịch sử và văn hóa.
Trải dài trên diện tích 4.760 km2, bao gồm các huyện Krông Nô, Cư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk G’long và thị xã Gia Nghĩa, Công viên địa chất Đắk Nông có khoảng 65 điểm di sản địa chất, địa mạo, bao gồm hệ thống gần 50 hang động với tổng chiều dài hơn 10.000 m, các miệng núi lửa, thác nước….
Nơi đây từ lâu đã nổi tiếng là một vùng đất đỏ trù phú với hệ sinh thái rừng nhiệt đới, nơi lưu giữ các giá trị đặc trưng về đa dạng sinh học. Vùng đất này cũng lưu giữ nhiều nét độc đáo về văn hóa, địa chất, tự nhiên cũng như dấu tích hoạt động của người tiền sử.
Lịch sử của vùng đất này bắt nguồn từ 140 triệu năm cách ngày nay, khi nơi đây còn là một phần của đại dương rộng lớn với các dấu tích được tìm thấy như đá trầm tích, hóa thạch cúc đá và các loại hóa thạch khác. Vận động kiến tạo của lớp vỏ Trái đất đã khiến khu vực này được nâng lên và xuất hiện núi lửa. Chính hoạt động phun trào núi lửa đã che phủ đến một nửa diện tích khu vực này bởi các lớp dung nham bazan.
Đáng chú ý, cách đây khoảng 10.000 năm, núi lửa vẫn còn hoạt động, tạo nên hệ thống hang động núi lửa độc đáo, đồ sộ nhất khu vực Đông-Nam Á, trong đó đặc biệt đã phát hiện được dấu tích cư trú của người tiền sử từ khoảng 10.000 năm cách ngày nay.
Lễ Iun Jông [hay còn gọi là lễ gắn kết tình thân] của cộng đồng dân tộc Mạ xuất phát từ tình cảm gia đình . [Ảnh: DAKNONGGEOPARK]
Đây cũng là quê hương của ba dân tộc bản địa Mạ, M’nông, Êđê. Vào cuối những năm 70 của thế kỷ trước, nhiều dân tộc phía Bắc đã di cư đến Đắk Nông lập nghiệp, biến nơi đây thành vùng đất đa sắc màu văn hóa của hơn 40 dân tộc.
Bên cạnh đó, vùng đất Đắk Nông còn là một phần của “Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên” đã được tổ chức UNESCO công nhận là “Kiệt tác Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại” năm 2005.
Các nhà khảo cổ đang khai quật các di chỉ trong Hang C6.1 [Ảnh: DAKNONGGEOPARK]
Trong đó đáng chú ý có việc phát hiện ra bộ đàn đá cổ được chế tác từ đá bazan có niên đại khoảng 2.500 năm - là một trong những nhạc cụ lâu đời nhất của nhân loại. Trong âm thanh rộn ràng của cồng chiêng, sử thi và các nhạc cụ dân tộc, hòa cùng tiếng gió reo, thác đổ, tiếng cỏ cây hoa lá, tiếng núi lửa phun trào và cả những âm vang hào hùng của những bản tráng ca lịch sử, đàn đá nổi bật lên như là biểu tượng của sự kết tinh các âm điệu trong vùng Công viên Địa chất Đắk Nông.
Một cây thiêng trong tâm niệm của những người dân thuộc Công viên địa chất Đắk Nông [Ảnh: DAKNONGGEOPARK]
Đến với Công viên Địa chất Đắk Nông là đến với xứ sở của những Âm điệu để trải nghiệm “Trường ca của Lửa và Nước”, thưởng thức “Bản giao hưởng của Làn gió mới” và lắng nghe “Âm vang từ Trái Đất”.
Trước khi tận mắt chứng kiến và trải nghiệm những điều hấp dẫn của Công viên địa chất toàn cầu Đắk Nông, chúng ta có thể khám phá ba tuyến du lịch chính qua ứng dụng izi.TRAVEL trên điện thoại. “Du lịch” tại chỗ qua ứng dụng đặc biệt này, bạn không chỉ được mãn nhãn với những hình ảnh đẹp mà còn cảm nhận được hơi thở của cuộc sống thường nhật trên vùng đất đa sắc màu văn hóa này với những âm thanh sống động.
Hãy cùng chiêm ngưỡng một số hình ảnh đẹp như tranh của Công viên địa chất toàn cầu Đắk Nông.
Hồ Tà Đùng [Ảnh: DAKNONGGEOPARK]
TRANG LINH