So sánh tiền tệ và hàng hóa thông thường
+ Giống nhau: đều là hàng hoá và cũng có hai thuộc tính giá trị và giá trị sử dụngGiá trị sử dụng chỉ thể hiện khi con người sử dụng hay tiêu dùng
+ Khác nhau:Hàng hoá sức lao động :Là hàng hóa đặc biệt,bao hàm cả yếu tố lịch sử và yếu tố tinh thầnHàng hóa sức lao động gắn liền với cơ thể sống của con ngườiNgười mua có quyền sử dụng, ko có quyền sở hữu, người bán phải phục tùng người muaMua bán có thời hạn Mua đứt, bán đứtGiá cả nhỏ hơn giá trị Giá cả có thể tương đương với giá tri
+ Giống nhau: đều là hàng hoá và cũng có hai thuộc tính giá trị và giá trị sử dụng.Giá trị sử dụng chỉ thể hiện khi con người sử dụng hay tiêu dùng
+ Khác nhau: :Là hàng hóa đặc biệt,bao hàm cả yếu tố lịch sử và yếu tố tinh thầnHàng hóa sức lao động gắn liền với cơ thể sống của con ngườiNgười mua có quyền sử dụng, ko có quyền sở hữu, người bán phải phục tùng người mua
1. Tiền tệ là gì?
Tiền tệ là một phạm trù lịch sử, nó là sản phẩm tự phát của nền kinh tế hàng hóa, sản phẩm của sự phát triển các hình thái giá trị. Đồng thời cũng là sản phẩm của sự phát triển mâu thuẫn giữa lao động và phân công lao động xã hội trong sản xuất hàng hóa. Sự ra đời và phát triển của tiền tệ gắn liền với sự ra đời và phát triển của sản xuất và trao đổi hàng hóa.
Theo Mac, tiền tệ là một thứ hàng hoá đặc biệt, được tách ra khỏi thế giới hàng hoá, dùng để đo lường và biểu hiện giá trị của tất cả các loại hàng hoá khác. Nó trực tiếp thể hiện lao động xã hội và biểu hiện quan hệ sản xuất giữa những người sản xuất hàng hóa.
Theo Mác, tiền tệ xuất hiện sau một quá trình phát triển lâu dài của trao đổi và các hình thái giá trị. Quá trình phát triển của các hình thái giá trị để đi đến hình thái giá trị diễn ra như sau:
Hình thái giá trị tương đối – vật ngang giá chung.
Hình thái giá trị toàn bộ hay mở rộng xuất hiện sau lần phân công lao động lần thứ nhất. Lúc này giá trị của vật không chỉ biểu hiện thông qua giá trị sử dụng của một vật mà còn biểu hiện thông qua giá trị sử dụng của nhiều hàng hoá khác.
Hình thái giá trị chung khi sự phân công lao động lần thứ 2, thủ công nghiệp tách rời khỏi nông nghiệp.
Hình thái tiền tệ khi vật ngang giá chung cố định ở một thứ hàng hoá, đó là kim loại [kẽm, đồng, sắt, bạc, vàng] chỉ đến lúc này thì hình thái tiền tệ mới được xác lập và vàng với tư cách là vật ngang giá chung và đã trở thành tiền tệ, gọi là kim tệ.
Kết luận:
Sự ra đời và tồn tại của tiền tệgắn liền với sự ra đời và tồn tại của sản xuất và trao đổi hàng hóa. Và trong quá trình này nó xuất hiện vật ngang giá chung.
Xem thêm: Lý thuyết khu vực tiền tệ tối ưu là gì? Nội dung và ví dụ trong thực tế
Vàng, tiền tệ được coi là một hàng hoá đặc biệt.
Theo các nhà kinh tế hiện đại: Tiền được định nghĩa là bất cứ cái gì được chấp nhận chung trong việc thanh toán để nhận hàng hoá, dịch vụ hoặc trong việc trả nợ.
Tiền tệ là tiền khi chỉ xét tới chức năng là phương tiện thanh toán, là đồng tiền được luật pháp quy định để phục vụ trao đổi hàng hóa và dịch vụ của một quốc gia hay nền kinh tế. Vì định nghĩa như vậy, tiền tệ còn được gọi là “tiền lưu thông”. Tiền tệ có thể mang hình thức tiền giấy hoặc tiền kim loại [tiền pháp định] do Nhà nước [Ngân hàng nhà nước, Bộ tài chính…] phát hành, tiền hàng hóa [vỏ sò, gạo, muối, vàng], tiền thay thế [coupon, dặm bay, điểm thưởng, phỉnh poker,…], hoặc tiền mã hóa do một mạng lưới máy tính phát hành [điển hình là Bitcoin].
Khi phân biệt tiền tệ của quốc gia này với tiền tệ của quốc gia khác, người ta dùng cụm từ “đơn vị tiền tệ”. Đơn vị tiền tệ của nhiều quốc gia có thể có cùng một tên gọi [ví dụ: dollar, france…] và để phân biệt các đơn vị tiền tệ đó, người ta thường phải gọi kèm tên quốc gia sử dụng đồng tiền [ví dụ: dollar Úc]. Với sự hình thành của các khu vực tiền tệ thống nhất, ngày nay có nhiều quốc gia dùng chung một đơn vị tiền tệ như đồng EUR.
Tiền tệ là phương tiện thanh toán pháp quy nghĩa là luật pháp quy định người ta bắt buộc phải chấp nhận nó khi được dùng để thanh toán cho một khoản nợ được xác lập bằng đơn vị tiền tệ ấy. Một tờ séc có thể bị từ chối khi được dùng để thanh toán nợ nhưng tiền giấy và tiền kim loại thì không. Tuy nhiên tiền kim loại có thể là phương tiện thanh toán pháp quy bị luật pháp của một quốc gia giới hạn không vượt quá một số lượng đơn vị tiền tệ nào đó tuỳ theo mệnh giá của những đồng tiền kim loại ấy.
Mục lục
- 1 Giá trị và giá cả của tiền tệ
- 2 Tính chất của tiền tệ
- 3 Lịch sử tiền tệ
- 4 Phân loại tiền tệ
- 5 Đặc lợi phát hành tiền tệ
- 6 ISO 4217
- 7 Các đơn vị tiền tệ quốc tế
- 8 Các đơn vị tiền tệ kế toán
- 9 Một số đơn vị tiền tệ đang được xem xét để chính thức hoá
- 10 Thị trường ngoại hối
- 11 Khủng hoảng tiền tệ
- 12 Xem thêm
- 13 Tham khảo
- 14 Liên kết ngoài