Phát biểu nội dụng phép lai phân tích

Phép lai phân tích là phép lai giữa sinh vật có tính trạng trội được quy định kiểu gen và sinh vật có tính trạng lặn.

Vậy chính xác thì phép lai phân tích là gì? Mục đích của việc phân tích trong tương lai là gì? Tương quan lặn là gì? Tương quan trội – lặn có ý nghĩa gì? Tất cả đều được giải đáp qua bài viết về con lai tính trạng qua bài viết dưới đây.

I. Phân tích lai

Phép lai phân tích là gì? Phép lai phân tích là phép lai giữa cá thể mang tính trạng trội được quy định kiểu gen và cá thể mang tính trạng lặn.

• Kiểu gen là tổng hợp tất cả các gen trong tế bào của sinh vật.

* Ví dụ: Kiểu gen AA tạo hoa đỏ và kiểu gen aa tạo hoa trắng. Kiểu gen chứa một cặp gen gồm 2 gen giống nhau được gọi là thể đồng hợp: AA – đồng hợp tử trội, aa – đồng hợp tử lặn. Kiểu gen chứa một cặp gen với hai gen tương ứng khác nhau được gọi là thể dị hợp (Aa). Như trong thí nghiệm của Mendel, hoa đỏ chiếm ưu thế ở F2 do sự đồng biểu hiện của kiểu gen AA và Aa.

• Phép lai phân tích là phép lai giữa cá thể mang tính trạng trội cần quy định kiểu gen và cá thể mang tính trạng lặn. Nếu kết quả phép lai là đồng hợp tử thì cá thể mang tính trạng trội là đồng hợp tử, còn nếu kết quả phép lai phân tích thì cá thể có kiểu gen dị hợp tử.

Mục đích của phép lai phân tích: để xác định kiểu gen của cá thể mang tính trạng trội;

xác định kiểu gen của sinh vật mang tính trạng trội là đồng hợp tử (thuần chủng) hay dị hợp tử (không thuần chủng), xác định tính trạng do một cặp gen alen quy định hay do nhiều cặp gen tương tác với nhau quy định.

Tương quan trội – lặn là gì? Tương quan trội – lặn là hiện tượng phổ biến ở nhiều tính trạng ở thực vật, động vật và người.

* Ví dụ: Ở cà chua, tính trạng quả đỏ, nhẵn, thân cao là tính trạng trội, còn quả vàng, nhiều lông, lùn là tính trạng lặn; Ở lợn guinea, tính trạng lông đen và ngắn là tính trạng trội, trong khi tính trạng lông trắng và dài là tính trạng lặn.

– Thông thường tính trạng trội là tính trạng tốt còn tính trạng lặn là tính trạng xấu. Một trong những mục tiêu của giống là xác định các tính trạng trội và tập trung nhiều gen trội vào một kiểu gen để tạo ra giống cây trồng có giá trị thương phẩm cao.

– Phép lai phân tích được sử dụng để xác định tương quan trội – lặn:

* Ví dụ: P: AA × aa

fNgày thứ nhất: Ahh

fNgày thứ nhất × FNgày thứ nhất: Aa × Aa

f2 có tỉ lệ KG: 1AA: 2Aa: 1aa

→ KH: 3 trội: 1 lặn

Tầm quan trọng của tương quan trội – lặn trong sản xuất?

– Trong chọn tạo giống đáp ứng nhu cầu: xác định tính trạng mong muốn và tập trung nhiều gen có giá trị vào một kiểu gen để tạo ra giống chất lượng cao. Người ta dựa vào mối tương quan trội – lặn.

– Trong sản xuất, cần kiểm tra độ thuần chủng của giống để tránh tình trạng phân li tính trạng, nơi tính trạng kém ảnh hưởng đến chất lượng và năng suất vật nuôi, cây trồng.

III. thống trị không đầy đủ

Biểu đồ kết hợp:

Phát biểu nội dụng phép lai phân tích
thống trị không đầy đủ

+ Hình trên là kết quả của phép lai giữa hai loại hạt phấn hoa đỏ và hoa trắng. fNgày thứ nhất Tất cả các bông hoa màu hồng và F2 Tỉ lệ: 1 cây hoa đỏ: 2 cây hoa rỗng: 1 cây hoa trắng.

Chi phối không hoàn toàn là gì? Trội không hoàn toàn là hiện tượng di truyền trong đó kiểu hình của sinh vật lai F.Ngày thứ nhất cho thấy trung gian giữa cha và mẹ, trong khi ở F2 có tỉ lệ kiểu hình 1: 2: 1.

hy vọng qua bài viết Kết hợp một số đặc điểm (Còn tiếp) Nội dung bài học Sinh học lớp 9 Bài 3 trên hayhochoi.vn giúp các em học sinh dễ dàng trả lời các câu hỏi như:

Phép lai phân tích là gì? Mục đích của việc phân tích là gì? Tương quan trội – lặn là gì? Ý anh là gì? Mọi góp ý và thắc mắc các bạn vui lòng để lại bình luận bên dưới bài viết để Hay Learn có thể ghi nhận và hỗ trợ các bạn. Chúc các bạn học tốt.

Lai phân tích là gì? Cho ví dụ? Ý nghĩa của phép lai phân tích

Đánh giá bài viết

Lai phân tích là kiến thức quan trọng trong bộ môn Sinh học, nắm chắc kiến thức về lai phân tích và tương quan trội – lặn trong tự nhiên sẽ giúp các em vận dụng tốt vào giải các bài tập phép lai phân tích. Để tìm hiểu sâu hơn các em hãy tham khảo bài viết sau đây nhé!

Phép lai phân tích là gì?

Phép lai phân tích là phép lai giữa các cá thể mang tính trạng trội cần xác định kiểu gen với cá thể mang tính trạng lặn, nhằm mục đích kiểm tra kiểu gen của cá thể mang tính trạng trội có thuần chủng hay không.

Phát biểu nội dụng phép lai phân tích
Tìm hiểu về phép lai phân tích

Phép lai phân tích sẽ có kết quả như sau:

  • + Nếu kết quả của phép lai là đồng tính thì suy ra cá thể mang tính trạng trội có kiểu gen đồng hợp (AA) thuần chủng.
  • + Nếu kết quả của phép lai là phân tính thì suy ra cá thể mang tính trạng trội có kiểu gen dị hợp (Aa), không thuần chủng.

Mỗi phép lai trên đều được gọi là phép lai phân tích.

Thông thường khi nói tới kiểu gen của một cá thể nào đó, người ta chỉ xét đến một vài cặp gen có liên quan tới các tính trạng đang được quan tâm như: kiểu gen AA (thuần chủng quy định hoa tím), kiểu gen aa (thuần chủng quy định hoa trắng).

Kiểu gen có chứa cặp gen gồm 2 gen tương ứng giống nhau sẽ được gọi là thể đồng hợp như: AA là thể đồng hợp trội, aa là kiểu đồng hợp lặn. Kiểu gen chứa cặp gen bao gồm 2 gen tương ứng khác nhau sẽ được gọi là thể dị hợp (Aa). Như trong trên của thí nghiệm của Menđen, tính trạng trội hoa tím ở F2 là do 2 kiểu gen AA và Aa cùng biểu hiện.

Quy luật phân li

Mỗi tính trạng do một cặp alen quy định, sẽ một có nguồn gốc từ bố, một có nguồn gốc đến từ mẹ. Các alen tồn tại trong tế bào theo một cách riêng biệt, không hòa trộn vào nhau. Khi hình thành nên giao tử, các thành viên của một cặp alen sẽ phân li đồng đều về các giao tử, nên 50% số giao tử chứa alen này còn lại 50% giao tử chứa alen kia

Quy luật phân li độc lập là Các cặp nhân tố di truyền (cặp gen) đã được phân li độc lập trong quá trình phát sinh giao tử.

Phát biểu nội dụng phép lai phân tích
Kết quả từ phép lai phân tích của Menđen

Ứng dụng của phép lai phân tích

Lai phân tích làm xuất hiện những biến dị tổ hợp vô cùng phong phú ở các loài sinh vật khi giao phối. Loại biến dị này là một trong những nguồn nguyên liệu quan trọng đối với chọn lọc giống và quá trình tiến hoá.

Biến dị tổ hợp có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với chọn giống, tạo thành những tổ hợp gen hoàn toàn mới, từ đó tạo ra những kiểu hình mới cho năng suất tốt hơn phục vụ cho quá trình sản xuất, phát triển của con người.

Ý nghĩa của tương quan trội – lặn trong tự nhiên

Tương quan trội – lặn là một hiện tượng phổ biến ở nhiều tính trạng trên cơ thể thực vật, động vật và con người.

Ví dụ tương quan trội lặn trong tự nhiên:

  • Ở cà chua có tính trạng quả đỏ, nhẵn, thân cao là các tính trạng trội. Tính trạng quả vàng, có lông tơ, thân thấp là các tính trạng lặn.
  • Ở loài chuột: chuột có các tính trạng lông đen, ngắn là tính trạng trội, lông trắng, dài là các tính trạng lặn.

Để xác định được tương quan trội lặn trong tự nhiên người ta sử dụng phép lai phân tích như sau:

Ví dụ minh họa:

P: AA × aa

F1: Aa

F1 × F1: Aa × Aa

F2 có tỉ lệ KG: 1AA : 2Aa : 1aa

KH: 3 trội : 1 lặn

Từ những điều trên ta có thể nêu ý nghĩa của tương quan trội – lặn trong tự nhiên như sau:

Trong lựa chọn giống nhằm đáp ứng các nhu cầu: xác định được các tính trạng mong muốn và tập trung nhiều gen quý vào cùng 1 kiểu gen để tạo giống có giá trị cao nhất. Người ta thường dựa chủ yếu vào tương quan trội – lặn.

Để tránh được sự phân li tính trạng diễn ra thế hệ con (ở F1) làm xuất hiện tính trạng xấu (thường tính trạng lặn) ảnh hưởng tới phẩm chất và năng suất của vật nuôi, cây trồng người ta phải kiểm tra độ thuần chủng của các giống dựa vào phép lai phân tích.

Trội không hoàn toàn là gì?

Trội không hoàn toàn là một hiện tượng di truyền cos trong đó kiểu hình của F1với biểu hiện tính trạng trung gian giữa bố và mẹ còn F2 có tỉ lệ kiểu hình là 1:2:1.

Một trường hợp có kết quả khác với kết quả thí nghiệm của Menđen là cơ thể lai F1 mang tính trạng trung gian giữa bố và mẹ (chính là di truyền trung gian hay trội không hoàn toàn).

Ví dụ trội không hoàn toàn: Trong một trình bày kết quả phép lai giữa hai giống hoa cùng thuộc loài hoa phấn là hoa đỏ và hoa trắng.

F1 toàn hoa màu hồng (trung gian giữa đỏ và trắng), còn F2 có tỉ lệ: 1 hoa đỏ : 2 hoa hồng : 1 hoa trắng

Phát biểu nội dụng phép lai phân tích
Ví dụ về trội không hoàn toàn

Sự khác biệt giữa trội hoàn toàn & trội không hoàn toàn

Đặc điểm Trội hoàn toàn Trội không hoàn toàn
Kiểu hình ở F1 Tính trạng trội Tính trạng trung gian
Tỉ lệ kiểu hình ở F2 3 trội :  1 lặn 1 trội : 2 trung gian : 1 lặn
Phép lai phân tích được dùng trong trường hợp Được dùng ( vì tính trạng trội có 2 kiểu gen quy định) Không dùng được ( vì tính trạng trội do 1 kiểu gen quy định)

Bài viết trên là những kiến thức cơ bản về phép lai phân tích hy vọng qua bài viết chúng ta có thể hiểu được lai phân tích là gì? Ý nghĩa của phép lai này. Nắm được chắc những kiến thức trên sẽ giúp bạn vận dụng và giải tốt các bài tập liên quan đến phép lai phân tích.