Phong cách lãnh đạo dân chủ là một trong 4 phong cách lãnh đạo phổ biến nhất. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu kỹ hơn về khái niệm phong cách lãnh đạo dân chủ, phong cách dân chủ có đặc điểm gì hay ưu nhược điểm của phong cách quản lý này như thế nào.
Khái niệm về phong cách lãnh đạo dân chủ
Phong cách lãnh đạo dân chủ là hình thức quản lý mà theo đó nhà quản trị sử dụng uy tín cá nhân đưa ra những tác động đến người dưới quyền. Nói cách khác, nhà lãnh đạo rất ít sử dụng quyền lực hay uy tín chức vụ để tác động đến nhân viên cấp dưới.
Đối với phong cách quản lý này, người lãnh đạo thường sử dụng hình thức động viên khuyến khích; không đòi hỏi cấp dưới phục tùng tuyệt đối và thường thu thập ý kiến của những người dưới quyền nhằm thu hút, lôi cuốn cả tập thể.
Ví dụ về phong cách lãnh đạo của Tim Cook – CEO Apple, cũng được xem là một minh chứng tiêu biểu của phong cách dân chủ. Khi ý tưởng về iWatch bắt đầu hình thành, Tim Cook đã chọn cách ít tham gia vào các chi tiết kỹ thuật mà giao nhiệm vụ cho các thành viên tin cậy trong nội các của mình. Nhân viên của Apple cũng đánh giá ông là người chu đáo, tận tình và có mối quan hệ tốt đẹp với mọi người trong công ty.
Phong cách lãnh đạo dân chủ có đặc điểm gì?
Có thể nói, phong cách quản lý này được đặc trưng bởi một số điểm chính sau:
- Các thành viên trong nhóm được khuyến khích chia sẻ ý kiến và quan điểm, mặc dù người lãnh đạo vẫn giữ tiếng nói cuối cùng đối với các quyết định đưa ra.
- Các thành viên của nhóm cảm thấy được tham gia nhiều hơn vào quá trình này.
- Tư duy cầu tiến, sáng tạo khích và khen thưởng.
Nhà lãnh đạo dân chủ tốt thường thể hiện các đức tính như trung thực, thông minh, can đảm, sáng tạo, xuất sắc và công bằng. Bạn có khả năng truyền cảm hứng mạnh mẽ, nhận được sự tin tưởng và tôn trọng của những người dưới quyền. Mọi quyết định nhà lãnh đạo đưa ra đều thống nhất với các giá trị cốt lõi và tiêu chuẩn đạo đức của họ. Do đó, mọi thành viên trong tổ chức được trao quyền và động lực để “đi theo” nhà lãnh đạo.
Ngoài ra, cấp lãnh đạo dân chủ cũng có xu hướng lắng nghe các ý kiến đa chiều, không phản đối những tiếng nói bất đồng hoặc những quan điểm khác với suy nghĩ thông thường.
Ưu nhược điểm của phong cách lãnh đạo dân chủ
Tìm hiểu thêm:
>> 4 phong cách lãnh đạo phổ biến dành cho nhà quản lý tài ba
>> 5 kỹ năng quản trị cần có mà nhà quản lý nào cũng cần nắm vững
>> Phong cách lãnh đạo là gì? Bạn ở đâu trong 4 phong cách này?
Với đặc điểm như vậy, việc áp dụng phong cách lãnh đạo sẽ có những ưu và nhược điểm như thế nào?
Ưu điểm
- Khuyến khích tham gia vào công việc chung: bằng cách nuôi dưỡng sự gắn kết và hòa nhập, các thành viên trong nhóm cảm thấy mình quan trọng hơn. Khi bạn thể hiện tinh thần sẵn sàng lắng nghe những mối quan tâm của họ, nhân viên của bạn sẽ cảm thấy được trân trọng và sẵn sàng cống hiến cho doanh nghiệp.
- Mở rộng góc nhìn và quan điểm: nhiều kinh nghiệm và ý kiến hơn đồng nghĩa với nhiều thông tin đầu vào hơn cho quá trình ra quyết định. Từ đó, cấp quản lý nói riêng và toàn bộ nhóm nói chung có thể cân nhắc và đưa ra kế hoạch hành động toàn diện, khách quan hơn.
- Giải quyết vấn đề hiệu quả hơn: nhiều người góp ý hơn đồng nghĩa với việc số lượng các giải pháp tiềm năng sẽ nhiều hơn. Nhưng quyết định cuối cùng đưa ra, sẽ được thông qua một quy trình đánh giá nghiêm ngặt hơn nhờ đó , cấp lãnh đạo có thể xác định các hạn chế , rủi ro tiềm ẩn và điều chỉnh sớm.
- Hỗ trợ xây dựng văn hóa doanh nghiệp: khi ý tưởng đưa ra được lắng nghe, thảo luận và có khả năng được đưa vô thực hiện, thật khó để bạn không cảm thấy gắn kết với nhóm. Đây sẽ là nền tảng xây dựng văn hóa doanh nghiệp tích cực và lành mạnh, gia tăng mức độ cam kết và hợp tác chặt chẽ giữa các thành viên trong nhóm.
- Thích hợp với nhiều môi trường doanh nghiệp: mỗi phong cách lãnh đạo phát huy trong một số môi trường nhất định. Trong khi đó, lợi điểm của lãnh đạo dân chủ là có thể thích hợp được với đa dạng môi trường làm việc.
Nhược điểm
Tham khảo thêm:
>> Xu hướng quản trị doanh nghiệp mới nhất dành cho nhà quản lý
>> Bỏ túi “bí kíp” bố trí nhân sự hiệu quả dành cho nhà quản lý
Tuy được đánh giá là một trong những xu hướng quản lý hiệu quả nhất nhưng phong cách này vẫn bộc lộ một số nhược điểm như sau:
- Trì hoãn ra quyết định: bạn có thể đã từng nhận thấy hạn chế của phong cách này trong trường hợp vai trò các thành viên trong nhóm không được xác định rõ ràng, dẫn đến việc trì hoãn việc đưa ra quyết định. Khi đó, việc quản lý quá “tự do” có thể dẫn tới giao tiếp nội bộ kém hiệu quả, ảnh hưởng đến khả năng hoàn thành mục tiêu như mong đợi.
- Nguy cơ giải pháp kém chất lượng: phong cách quản lý dân chủ cũng thường tỏ ra kém hiệu quả nếu các thành viên nhóm không đủ kiến thức hoặc năng lực nghề nghiệp, năng lực chuyên môn cần thiết để đóng góp vào quá trình ra quyết định. Trong trường hợp này, huấn luyện và đào tạo là cần thiết để trang bị kiến thức cần thiết cho nhân viên của bạn.
- Bất động quan điểm: đây là rủi ro không thể tránh khỏi khi có nhiều luồng ý kiến được đưa ra thảo luận. Một số nhân viên có thể đặt câu hỏi liệu cấp lãnh đạo có thực sự đủ năng lực khi cần đến họ góp ý không. Tệ hơn, nếu ý kiến cá nhân đưa ra không được chấp nhận, mọi người có thể cho rằng ý tưởng của họ không được tôn trọng. Từ đó, dẫn tới suy giảm tinh thần và sự hài lòng nhân viên.
Kết luận
Tóm lại, phong cách lãnh đạo dân chủ cũng có những ưu và nhược điểm khác nhau. Tuy nhiên phong cách lãnh đạo này cũng có những ưu điểm tuyệt vời, để các nhà lãnh đạo cân nhắc áp dụng. Hy vọng bài chia sẻ trên đây đã thực sự hữu ích với bạn.
TestCenter.vn – Công cụ tạo bài test online dành riêng cho doanh nghiệp Việt Nam. Tự hào đồng hành cùng +100 khách hàng doanh nghiệp hàng đầu như HONDA, Đại học FPT, TopCV, Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam [MSB]…
Nếu bạn quan tâm đến giải pháp giúp nâng cao chất lượng tuyển dụng, đào tạo và đánh giá năng lực nhân sự giúp tối ưu chi phí lên tới 30%. Vui lòng đăng ký ngay tại đây để được tư vấn trực tiếp về Nền tảng đánh giá năng lực nhân sự TestCenter.
Phong cách lãnh đạo độc đoán [hay lãnh đạo chuyên quyền] đôi lúc sẽ khiến nhân viên cảm thấy thiếu tôn trọng và không có cảm tình tốt với nhà lãnh đạo. Tuy nhiên, đây lại là phong cách lãnh đạo được đánh giá là có năng suất hiệu quả cao.
Phong cách lãnh đạo độc đoán là gì?
Có thể nói, phong cách lãnh đạo độc đoán [autocratic leadership] là hình thức tự đưa ra những ý kiến và bắt buộc nhân viên phải thực hiện theo quyết định của họ. Sẽ không có bất kỳ một lời khuyên hay ý kiến đóng góp nào từ phía nhân viên cấp dưới. Người lãnh đạo quản lý tổ chức, doanh nghiệp bằng ý chí của mình, bác bỏ ý chí và sáng kiến của mọi thành viên trong tập thể.
Phong cách này thường chỉ được áp dụng với một số trường hợp như nhà lãnh đạo đã cầm chắc được sự thành công khi mà nhân viên thực hiện theo ý mình hoặc khi nhận thấy rằng nhân viên có đủ động lực để làm việc.
Nhìn chung, phong cách lãnh đạo độc đoán có những đặc điểm chính sau đây:
- Là người quyết định tất cả các phương pháp và quy trình làm việc
- Thành viên trong nhóm hiếm khi được tin tưởng khi đưa ra ý kiến hoặc thực hiện nhiệm vụ quan trọng
- Công việc được tổ chức bài bản và cứng nhắc
- Những sáng tạo và tư duy vượt trội của các thành viên không được ủng hộ
- Các quy tắc được đặt lên hàng đầu và được truyền đạt rõ ràng
Ví dụ điển hình về phong cách lãnh đạo độc đoán
Tìm hiểu thêm:
>> 4 phong cách lãnh đạo phổ biến dành cho nhà quản lý tài ba
>> Ưu nhược điểm của phong cách lãnh đạo dân chủ
>> Phong cách lãnh đạo là gì? Bạn ở đâu trong 4 phong cách này?
Một số nhà lãnh đạo tiêu biểu cho phong cách lãnh đạo độc đoán có thể kể đến như:
Steven Jobs
Steve Jobs có 1 câu nói nổi tiếng: “Dân chủ không tạo nên những sản phẩm tuyệt vời. Để làm được điều đó, anh cần một nhà độc tài thông thái”. Câu nói này đã thể hiện phong cách lãnh đạo độc đoán của ông. Steve Jobs tỏ thái độ hết sức quyết liệt đối với ý kiến của các chuyên gia và chỉ hành động theo những nguyên tắc của riêng mình. Ông thường xuyên đẩy mạnh quyền lực độc đoán của mình để đạt được những thành công đặc biệt.
Jobs vô cùng quyết đoán và mạnh mẽ với các quyết định của mình. Khi ông thấy gì đúng, ông sẽ bỏ mặc tất cả sự phản đối hay những chê trách của người ngoài để dự tính của mình. Khi Jobs vừa trở lại Apple trong thời kỳ đen tối nhất của Apple – giá cổ phiếu trượt giá liên tiếp và không phanh. Quyết định đầu tiên của ông là phải hạ giá cổ phiếu ưu đãi, tất cả các bộ phận tài chính đều phản đối ông, họ nói cần 2 tháng để họ nghiên cứu vấn đề này nhưng ông nhất quyết làm và “ Phải làm ngay” và ông đã thành công khi giá cổ phiếu từ 13 đô la tăng lên 20 đô la chỉ trong cùng một tháng.
Jack Welch
Đôi khi một CEO khó chịu có những điểm mạnh đủ để bù lại cho những hành vi độc đoán của anh ta, nhưng những điểm mạnh của anh ta thì không được báo giới kinh doanh chú ý nhiều bằng những điểm xấu. Trong những ngày đầu thành lập GE, Jack Welch cho triển lãm một tay đòn rất khoẻ của bánh lái khi ông ta ngoạn mục xoay ngược tình thế khó khăn của công ty.
Vào thời điểm và trong tình huống đó, đối với công ty của Welch, phong cách lãnh đạo chỉ đạo từ trên xuống dưới [top-down style] là thích hợp. Nhưng báo chí lại ít để ý đến Welch bằng cách nào cuối cùng đã chuyển dần sang phong cách lãnh đạo trí tuệ thông minh xúc cảm hơn, đặc biệt là khi ông ta đã khéo léo tạo triển vọng phát triển cho công ty và thúc đẩy mọi người làm theo.
Bill Gates
Bill Gates, một nhà lãnh đạo với phong cách lãnh đạo độc đoán khắc nghiệt như vậy, xét theo lý thuyết sẽ phá sản nhưng hiện tại Microsoft đang rất thành công. Thái độ được cho là tiêu cực của Gates được xem xét ở một khía cạnh khác. Gates là một nhà lãnh đạo hướng vào kết quả cuối cùng của mỗi cá nhân xuất sắc, trong một tổ chức mà các cá nhân và những người có động lực được lựa chọn kỹ càng.
Phong cách lãnh đạo rõ ràng rất khắc nghiệt của Gates đã thử thách những nhân viên phải cố gắng vượt qua những thành tích trước đây của họ. Điều này có thể rất hiệu quả khi nhân viên có khả năng, có động lực, và hầu như không cần sự hướng dẫn. Đó là tất cả những nét tính cách của các nhân sự IT của Microsoft.
Jeff Bezos
Tạp chí Forbes xếp ông đứng hàng đầu danh sách các CEO “đáng đồng tiền bát gạo” nhất nước Mỹ. Ông cũng lọt vào 5% những nhà lãnh đạo được đánh giá cao nhất ở các hạng mục như khả năng điều hành, tỷ lệ lương thưởng trên doanh số và tố chất lãnh đạo.
Những cựu quản lý ở Amazon vẫn luôn nhớ rõ quan điểm chăm sóc khách hàng tận lực của Bezos. Chẳng hạn, Simon Murdoch, người từng quản lý chi nhánh của Amazon ở Anh, kể rằng đích thân Bezos đã ra lệnh cho ông phải nới rộng hạn chót cho khách đặt hàng giao trong ngày từ 4 giờ chiều đến tận 6-7 giờ tối, bất chấp việc phải thay đổi toàn bộ kế hoạch hoạt động của bộ phận kho bãi và giao hàng. Với phong cách lãnh đạo độc đoán, ông đã giúp Amazon thành nhà bán lẻ hàng đầu thế giới.
Ưu nhược điểm của phong cách lãnh đạo độc đoán
Tiếp theo sẽ là phần chính của bài viết, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những ưu điểm cũng nhược điểm của phong cách lãnh đạo độc đoán.
Ưu điểm
Phong cách chuyên quyền gắn liền với sự độc đoán có vẻ tiêu cực khi làm việc trong một tập thể. Tuy nhiên, tính chất chuyên quyền sở hữu những ưu điểm mà các lãnh đạo khác không có được. Khi người lãnh đạo là người hiểu biết nhất trong nhóm, phong cách chuyên quyền có thể dẫn đến các quyết định nhanh chóng và hiệu quả trong điều hành doanh nghiệp.
- Hạn chế sự trì trệ: Theo đó, người đứng đầu sẽ tự mình vạch ra kế hoạch tối ưu nhất và yêu cầu các thành viên thực hiện theo chỉ thị của mình. Nhờ vậy, ngăn chặn các doanh nghiệp hoặc dự án bị trì trệ do tổ chức kém hoặc thiếu sự thống nhất.
- Thử thách năng lực nhân viên: Trong những tình huống như vậy, các nhà lãnh đạo độc đoán sẽ có sức ảnh hưởng lớn khiến các cá nhân buộc phải thực hiện nhiệm vụ đúng thời hạn được giao. Một số dự án đòi hỏi sự lãnh đạo mạnh mẽ để hoàn thành công việc một cách nhanh chóng và hiệu quả.
- Tạo áp lực tích cực: giúp các thành viên trong tổ chức phải trau dồi thường xuyên để có kỹ năng thực hiện các nhiệm vụ hiệu quả. Suy cho cùng, điều này sẽ có lợi cho sự thành công của toàn doanh nghiệp.
Nhược điểm
Bên cạnh những ưu điểm trên, những người lạm dụng phong cách lãnh đạo độc đoán này thường bị gắn với cái mác bảo thủ và độc tài.
Tham khảo thêm:
>> Xu hướng quản trị doanh nghiệp mới nhất dành cho nhà quản lý
>> Bỏ túi “bí kíp” bố trí nhân sự hiệu quả dành cho nhà quản lý
- Phong cách lãnh đạo độc đoán dễ dẫn đến sự bất đồng quan điểm và phẫn nộ giữa các thành viên trong nhóm.
- Các nhà lãnh đạo độc đoán có xu hướng bỏ qua những đề xuất mới và không tham khảo ý kiến của các thành viên khác. Vì vậy, các thành viên cảm thấy kỹ năng và ý kiến đóng góp của mình không được tôn trọng và không hài lòng.
- Tính chất độc đoán của người đứng đầu có thể loại bỏ các giải pháp sáng tạo cho các vấn đề, như vậy sẽ làm tổn hại đến thành công chung của nhóm. Trong khi đó lực lượng lao động ngày nay được giáo dục tốt hơn về kỹ năng và kiến thức và xu hướng hiện đại khuyến khích việc ra quyết định ở tất cả các cấp bậc.
Kết luận
Suy cho cùng sẽ không có phong cách lãnh đạo nào là toàn điểm mạnh, cũng không có phong cách lãnh đạo nào chỉ toàn nhược điểm. Song song với việc hiểu rõ bản thân, nhà quản lý cần hiểu rõ nhân viên để đưa ra sự lựa chọn phong cách phù hợp trong từng tình huống. Do đó, để đánh giá kết luận chính xác nhất, việc sử dụng các công cụ tạo bài test online để xây dựng bài kiểm tra năng lực đang được nhiều doanh nghiệp lựa chọn. Do đó, một nhà lãnh đạo sáng suốt phải tìm ra cho mình phong cách lãnh đạo phù hợp nhất, đem đến nhiều thành công cho doanh nghiệp mình.
TestCenter.vn – Nền tảng công nghệ cung cấp giải pháp test online dành riêng cho doanh nghiệp Việt Nam. Tự hào đồng hành cùng +100 khách hàng doanh nghiệp hàng đầu như HONDA, Đại học FPT, TopCV, Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam [MSB]…
Nếu bạn quan tâm đến giải pháp giúp nâng cao chất lượng tuyển dụng, đào tạo và đánh giá năng lực nhân sự giúp tối ưu chi phí lên tới 30%. Vui lòng đăng ký ngay tại đây để được tư vấn trực tiếp về Nền tảng đánh giá năng lực nhân sự TestCenter.