Cho đến thời điểm nào Người tối cổ trở thành Người tinh khôn?
Có sự khác nhau về màu da giữa các chủng tộc là do đâu?
Người tối cổ xuất hiện cách đây 4 triệu năm sống theo
Công cụ lao động thời đá mới có đặc điểm gì nổi bật?
Nội dung nào sau đây thể hiện óc sáng tạo của Người tinh khôn?
Phát minh quan trọng nhất, giúp cải thiện cuộc sống của Người tối cổ là
Thời đá mới, con người đạt được nhiều thành tựu lớn lao, ngoại trừ
Các nhà khảo cổ coi thời đá mới là một cuộc cách mạng do
Bước nhảy vọt thứ hai trong quá trinh tiến hóa từ vượn thành người là gì?
Thời đá mới có tiến bộ gì về lao động?
Hợp quần xã hội đầu tiên của con người gọi là
Tiến bộ quan trọng nhất trong đời sống của Người nguyên thủy là
Trong quá trình tiến hóa từ vượn thành người. Người tối cổ được đánh giá
Nhận xét nào sau đây là đúng về sự xuất hiện của loài người?
Người tối cổ khác loài vượn cổ ở điểm nào?
TL:
Phân biệt người tối cổ và người tinh khôn, đây cũng là câu hỏi bài tập SGK Lịch sử 6 tập 1. Chúng ta hãy cũng soạn bài so sánh sự khác nhau giữa người tối cổ và người tinh khôn qua từng yếu tố cụ thể ngay dưới đây nhé.
Thời gian xuất hiện
Người tối cổ:
Cách đây khoảng 4 triệu năm trước, từ loài vượn cổ trải qua quá trình tìm kiếm thức ăn đã tiến hoá thành người tối cổ.
Người tinh khôn:
Khoảng 4 vạn năm trước, người tối cổ dần trở thành người tinh khôn.
Đặc điểm con người
Người tối cổ:
Hầu như có thể đi, đứng bằng hai chân.Đầu nhỏ, trán thấp và bợt ra sau, hàm nhô về phía trước,…Trên cơ thể còn bao phủ bởi một lớp lông mỏng.Người tinh khôn:
Dáng đứng thẳng [như người ngày nay].Thể tích hộp sọ lớn hơn, trán cao, hàm không nhô về phía trước như người tối cổ.Lớp lông mỏng không còn.Công cụ sản xuất
Người tối cổ:
Biết chế tạo công cụ bằng cách lấy những mảnh đá hay hòn cuội lớn, đem ghè một mặt cho sắc và vừa tay cầm.
Người tinh khôn:
Ghè hai rìa của một mảnh đá, làm cho nó gọn và sắc cạnh hơn dùng làm rìu, dao, nạo. Lấy xương cá, cành cây để làm lao, biết chế tạo cung tên.
Tổ chức xã hội
Người tối cổ:
Bầy người nguyên thủy: sống theo bầy, gồm khoảng vài chục người.Ban ngày: hái lượm hoa quả và săn bắt thú rừng. Ban đêm: họ ngủ trong các hang động, dưới mái đá hoặc trong những túp lều làm bằng cây, lợp lá hoặc cỏ khô.Biết dùng lửa để sưởi ấm, nướng thức ăn và xua đuổi thú dữ.Người tinh khôn:
Sống theo từng thị tộc: các nhóm nhỏ, gồm vài chục gia đình, có họ hàng gần gũi với nhau. Những người cùng thị tộc đều làm chung, ăn chung và giúp đỡ lẫn nhau trong mọi công việc.Biết trồng rau, trồng lúa, chăn nuôi gia súc, dệt vải, làm đồ gốm và đồ trang sức như vòng tay, vòng cổ.Đời sống được cải thiện hơn, thức ăn kiếm được nhiều hơn và sống tốt hơn, vui hơn.Câu hỏi liên quan
Liên quan đến chủ đề sự khác nhau giữa người tối cổ và người tinh khôn, cùng GiaiNgo soạn bài trả lời những câu hỏi SGK Lịch sử 6 tập 1 ở phần tiếp theo nhé!
Cấu tạo cơ thể của người tinh khôn có đặc điểm gì tiến bộ hơn người tối cổ?
Cấu tạo cơ thể chính là một trong những sự khác nhau của người tối cổ và người tinh khôn. Cụ thể sự tiến bộ đó được thể hiện như sau:
Người tối cổ:
Đứng thẳng, đôi tay tự do, trán thấp hơi bợt ra đằng sau, u lông mày nổi cao, hàm bạnh ra, nhô về phía trước. Hộp sọ lớn hơn vượn, trên người còn có một lớp lông máng.
Người tinh khôn:
Đôi tay khéo léo hơn, xương cốt nhỏ hơn, hộp sọ và thể tích não phát triển hơn [145cm3−1500cm3]. Trán cao, mặt phẳng, cơ thể gọn, linh hoạt hơn, trên người không còn lớp lông máng. Có thể nói, đặc điểm cấu tạo cơ thể của người tinh khôn khá giống như người ngày nay.
Những dấu vết của người tối cổ [người vượn] được phát hiện ở đâu?
Những dấu vết của người tối cổ [người vượn] được phát hiện ở nhiều nơi như miền Đông châu Phi, trên đảo Gia-va [In-đô-nê-xi-a], gần Bắc Kinh [Trung Quốc],… vào khoảng thời gian từ 3 – 4 triệu năm trước đây.
Cách đây 40 – 30 vạn năm, người tối cổ cũng được phát hiện ở đất nước ta. Ở các hang Thẩm Khuyên, Thẩm Hai [Lạng Sơn], trong lớp đất chứa nhiều than, xương động vật cổ, người ta phát hiện được những chiếc răng của người tối cổ.
Ở một số nơi khác như núi Đọ, Quan Yên [Thanh Hóa], Xuân Lộc [Đồng Nai],… người ta phát hiện được nhiều công cụ đá ghè đẽo thô sơ dùng để chặt, đập, nhiều mảnh đá ghè mỏng ở nhiều chỗ.
Thời cổ đại có những quốc gia nào?
Thời cổ đại bao gồm các quốc gia phương Đông và phương Tây như sau:
Các quốc gia cổ đại phương Đông: Ai Cập, Lưỡng Hà, Ấn Độ, Trung Quốc.Các quốc gia cổ đại phương Tây: Hi Lạp và Rô-ma.Các tầng lớp xã hội chính ở thời cổ đại
Các tầng lớp chính ở các quốc gia cổ đại phương Đông là: vua-quý tộc, nông dân công xã và nô lệ.Các tầng lớp chính ở các quốc gia cổ đại phương Tây là: chủ nô và nô lệ.Các loại nhà nước thời cổ đại
Ở phương Đông:Nhà nước quân chủ chuyên chế do vua đứng đầu. Vua nắm mọi quyền hành cao nhất trong mọi công việc.
Ở phương Tây:Nhà nước dân chủ chủ nô. Người dân tự do có quyền cùng quý tộc bầu ra những người cai quản đất nước theo thời hạn quy định.
Những thành tựu văn hóa của thời cổ đại
Về chữ số, chữ viết
Phương Đông:
Tạo ra chữ tượng hình.Phép đếm đến 10, tính được số pi bằng 3,16.Phương Tây:
Sáng tạo ra hệ chữ cái a, b, c.Về khoa học
Phương Đông:
Thiên văn học: sáng tạo ra lịch [Âm lịch], biết làm đồng hồ đo thời gian.Có nhiều đóng góp trong các lĩnh vực toán học, vật lí, địa lí,…Phương Tây:
Thiên văn học: sáng tạo ra lịch [Dương lịch].Đạt được nhiều thành tựu trong các lĩnh vực toán học, thiên văn, vật lí, triết học, lịch sử, địa lí,… với những nhà khoa học nổi tiếng như Ta-let, Pi-ta-go, Ơ-cơ-lít,…Văn học: có những bộ sử thi nổi tiếng như I-li-at, Ô-đi-xê của Hô-me, những vở kịch thơ độc đáo Ô-re-xti, Ơ-đíp làm vua,…Về các công trình nghệ thuật
Phương Đông:
Kim tự tháp cổ ở Ai Cập.Thành Ba-bi-lon ở Lưỡng Hà,…Phương Tây:
Đền Pác-tê-nông ở A-ten.Tượng thần Vệ nữ ở Mi-lô,..^HT^
- Cách đây khoảng 3 – 4 triệu năm, từ 1 loài vượn cổ trải qua quá trình tìm kiếm thức ăn đã tiến hoá thành người tối cổ.
- Người tối cổ sống ở nhiều nơi trên thế giới.
- Người tối cổ sống thành từng bầy trong hang động, mái đá và cả ngoài trời.
- Công cụ sản xuất: đá ghè đẽo thô sơ.
- Sống bằng hái lượm và săn bắt.
- Biết sử dụng lửa để sưởi ấm và nướng thức ăn.
2. Người tinh khôn sống như thế nào?
- Trải qua hàng triệu năm, Người tối cổ dần trở thành Người tinh khôn [khoảng 4 vạn năm trước đây]
- Người tinh khôn, sống từng nhóm nhỏ, có họ hàng với nhau gọi là thị tộc.
- Họ làm chung, ăn chung, biết cải tiến công cụ đá, biết trồng trọt, chăn nuôi, làm đồ gốm, dệt vải, làm đồ trang sức.
- > Cuộc sống ổn định hơn, tốt hơn, vui hơn.
3. Vì sao xã hội nguyên thủy tan rã?
- Cách nay 4000 năm, con người phát hiện ra đồng nguyên chất rất mềm, có thể đúc được nhiều công cụ.
- 1000 năm TCN, phát hiện ra đồ sắt, kim loại dần được phát hiện, công cụ kim loại ra đời với các đồ đồng: Rìu, cuốc, liềm, mũi tên, kiếm, dao găm…
- Tác dụng: Nông nghiệp, thủ công nghiệp phát triển, sản xuất phát triển làm xuất hiện sản phẩm dư thừa.
- Xã hội xuất hiện tư hữu, có sự phân hóa giàu, nghèo.
- Xã hội nguyên thủy dần dần tan rã, nhường chỗ cho xã hội giai cấp.
* TRẢ LỜI CÂU HỎI
1. Con người có nguồn gốc từ đâu? Xuất hiện như thế nào?
Trả lời:
Con người có nguồn gốc từ một loài vượn cổ, là loài vượn có hình dạng người [vượn nhân hình], sống cách đây khoảng 5-15 triệu năm. Vượn nhân hình là kết quả của quá trình tiến hóa từ động vật bậc cao.
2. Người tối cổ xuất hiện như thế nào? Cách đây bao lâu? Ở đâu?
Trả lời:
- Trong quá trình tìm kiếm thức ăn, thông qua lao động và nhờ lao động, loài vượn này dần dần đã biết đi bằng hai chi sau, dùng hai chi trước để cầm nắm và biết sử dụng những hòn đá, cành cây làm công cụ. Đó là người tối cổ.
- Người tối cổ xuất hiện cách ngày nay khoảng 3-4 triệu năm ở Đông Phi, Giava [In-đô - nê - xi -a], Bắc Kinh [Trung Quốc]
3. Đời sống của người tối cổ như thế nào? Người tối cổ khác với loài vượn ở chỗ nào? Người tối cổ được tìm thấy ở đâu?
Trả lời:
- Người tối cổ sống theo bầy gồm khoảng vài chục người. Ban ngày, họ hái lượm hoa quả và săn thú để ăn, ban đêm họ ngủ trong các hang động, dưới mái đá hoặc trong những túp lều làm bằng cành cây, lợp lá hoặc cỏ khô.
+ Họ biết ghè đẽo đá làm công cụ, biết dùng lửa để sưởi ấm, nướng thức ăn và xua đuổi thú dữ. Cuộc sống như thế này kéo dài hàng triệu năm.
- Người tối cổ biết chế tạo và sử dụng công cụ lao động, biết sử dụng và chế tạo ra lửa, biết sống có tổ chức, có người đứng đầu.
- Những hài cốt của người tối cổ đã được tìm thấy ở nhiều nơi như miền đông châu Phi, trên đảo Gia-va [In-đô - nê - xi -a], gần Bắc Kinh [Trung Quốc].
4. Người tinh khôn xuất hiện cách đây khoảng bao lâu?
Trả lời:
Người tinh khôn xuất hiện cách đây khoảng 4 vạn năm.
5. Xem hình 5 SGK em thấy người tinh khôn khác người tối cổ ở những điểm nào?
Trả lời:
Người tinh khôn khác người tối cổ ở những điểm:
- Người tối cổ có những đặc điểm: đứng thẳng, đôi tay tự do, trán thấp hơi bợt ra đằng sau, u lông mày nổi cao, hàm bạnh ra, nhô về phía trước, hộp sọ lớn hơn vượn, trên người còn có một lớp lông máng.
- Người tinh khôn: đứng thẳng, đôi tay khéo léo hơn, xương cốt nhỏ hơn, hộp sọ và thể tích não phát triển hơn \[\left[145cm^3-1500cm^3\right]\], trán cao, mặt phẳng, cơ thể gọn, linh hoạt hơn, trên người không còn lớp lông máng.
- Đặc điểm cấu tạo cơ thể của người tinh khôn giống như người ngày nay.
6. Đời sống của người tinh khôn có điểm nào tiến bộ hơn so với người tối cổ?
Trả lời:
- Người tinh khôn không sống theo bầy và hoang sơ, "ăn lông ở lỗ" như Người tối cổ mà sống theo từng nhóm nỏ, gồm vài chục gia đình, có họ hàng gần gũi với nhau, gọi là thị tộc. Những người cùng thị tộc đều làm chung, ăn chung, giúp đỡ lẫn nhau trong mọi công việc.
- Người tinh khôn đã biết trồng rau, trồng lúa, biết chăn nuôi gia súc, làm đồ gốm, dệt vải từ sợi vỏ cây, biết làm đồ trang sức như vòng tay, vòng cổ, bắt đầu chú ý đến đời sống tinh thần.
- Người tinh khôn không chỉ kiếm được thức ăn nhiều hơn mà còn sống tốt hơn, vui hơn.
7. Về cấu tạo cơ thể của người tinh khôn có điểm nào khác với người tối cổ?
Trả lời:
Cấu tạo cơ thể của Người tinh khôn giống như người ngày nay: xương cốt nhỏ hơn Người tối cổ, bàn tay nhỏ nhắn, khéo léo, thể tích hộp sọ và thể tích não phát triển; trán cao, mặt phẳng, cơ thể nhỏ gọn, linh hoạt
8. Đời sống kinh tế của người tinh khôn có điểm nào tiến bộ hơn so với Người tối cổ?
Trả lời:
Đời sống kinh tế của người tinh khôn có điểm nào tiến bộ hơn so với Người tối cổ là:
- Biết chế tác nhiều công cụ tiến bộ - đò mài đá [mài cưa, khoan đục đá]
- Nguồn sống [kinh tế] ; săn bắn thay cho săn bắt, biết trồng trọt và chăn nuôi nguyên thủy.
- Đời sống ổn định hơn, không còn phụ thuộc hoàn toàn vào tự nhiên mà bước đầu đã biết chinh phục tự nhiên.
9. Tổ chức xã hội của người tinh không có điểm nào tiến bộ hơn so với Người tối cổ?
Trả lời:
- Về tổ chức xã hội, Người tinh khôn có những điểm tiến bộ hơn so với Người tối cổ là:
+ Người tinh khôn biết tổ chức thành các Thị tộc thay cho Bầy người. Thị tộc gồm vài chục gia đình, có quan hệ huyết thống với nhau [cùng dòng máu], có sự phân công lao động, có người đứng đầu [là một tộc trưởng]
+ Ban đầu là chế độ thị tộc và bào tộc sống cạnh nhau trên một vùng đất đai thuận lợi, có họ hàng với nhau vì cùng chung một nguồn gốc tổ tiên, cùng tổ chức các lễ hội cùng giúp nhau trong đời sống. Mỗi bộ lạc có ngôn ngữ chung, có tài sản chung. Đứng đầu bộ lạc là một tù trưởng.
- Địa điểm sinh sống của người tinh khôn giai đoạn phát triển được tìm thấy.
10. Ở buổi ban đầu người tinh không sử dụng công cụ lao động bằng gì?
Trả lời :
Ở buổi ban đầu tuy có khá hơn so với người tối cổ, song họ cũng chỉ mới biết dùng đã để chế tạo công cụ lao động.
11. Kim loại đầu tiên được con người phát hiện là kim loại gì? Vào khoảng thời gian nào?
Trả lời:
Kim loại đầu tiên được con người tìm thấy là đồng nguyên chất. Đồng nguyên chất mềm nên họ chủ yếu dùng làm đồ trang sức. Về sau, họ đã biết pha đồng với thiếc và chì cho cứng hơn gọi là đồng thau.
Đồng thau xuất hiện khoảng 4000 TCN.
12. Quan sát hai bức tranh hình 6 và hình 7 [SGK trang 10], em hãy cho biết trong bức ảnh có những công cụ gì?
Trả lời:
- Trong hình 6 là thạp đựng bằng gốm
- Trong hình 7 là những công cụ lao động như dao đồng, búa, lưỡi liềm đồng, mũi lao đồng, vòng đeo cổ, đeo tay bằng đồng,....
13. Việc xuất hiện nhiều công cụ, đồ dùng và đồ trang sức bằng đồng nói lên điều gì?
Trả lời:
Việc xuất hiện nhiều công cụ, đồ dùng và đồ trang sức bằng đồng cho thấy việc sử dụng đồ đồng rất phổ biến, điều đó chứng tỏ kĩ thuật đúc đồng đã đạt đến trình độ khá tinh xảo. Thể hiện rõ nét trong sự đa dạng về loại hình cũng như việc làm đồ trang sức.
14. Đồ sắt xuất hiện khoảng thời gian nào? Từ đồ sắt con người đã chế tạo các loại công cụ lao động nào?
Trả lời:
- Đồ sắt xuất hiện khoảng 1000 năm TCN
- Các công cụ lưỡi cày, cuốc, liềm, kiếm, dao găm...
15. Công cụ bằng kim loại có tác dụng như thế nào?
Trả lời:
Công cụ kim loại so với công cụ đá sắc hơn, cứng hơn, nó có thể khai phá đất hoang, tăng diện tích trồng trọt, tăng năng suất lao động, sản phẩm làm ra dư thừa ngày càng nhiều, không chỉ đủ ăn mà còn ngày một dư thừa. Nhờ công cụ kim loại con người làm được nhiều ngành nghề khác như gỗ, đóng thuyền, phá đá làm nhà...
16. Vì sao khi công cụ kim loại xuất hiện, sản xuất phát triển nhanh, sản phẩm làm ra ngày càng nhiều thì xã hội nguyên thủy lại tan rã?
Trả lời:
Nhờ công cụ kim loại con người có thể khai phá đất hoang, tăng diện tích trồng trọt, làm ra sản phẩm không chỉ nuôi sống mình mà còn dư thừa. Do công cụ lao động mới, một số người có khả năng lao động giỏi hơn, hoặc đã lợi dụng uy tín của mình để chiếm đoạt của cải dư thừa của người khác, vì tế càng trở nên giầu có, một số khác lại sống cực khổ, thiếu thốn. Xã hội phân hóa thành giầu nghèo. Chế độ làm chung, ăn chung ở thời kì công xã thị tộc bị phá vỡ, xã hội nguyên thủy tan rã.