Một trong những biện pháp xây dựng lực lượng dân quân tự vệ trong giai đoạn hiện nay

Dân quân tự vệ [DQTV] là lực lượng vũ trang [LLVT] quần chúng ở cơ sở, không thoát ly sản xuất, công tác; đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của chính quyền, sự chỉ huy trực tiếp của cơ quan quân sự các cấp; là một trong những công cụ chủ yếu để bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân, của Nhà nước ở cơ sở. Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, lực lượng này càng trở nên quan trọng và cần thiết. Ngoài việc xây dựng, bảo vệ an ninh quốc phòng, DQTV còn là lực lượng bám sát cơ sở, đi đầu trong thực hiện những chủ trương, chính sách của Đảng, tham gia các hoạt động xã hội... Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Dân quân tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là bức tường sắt của Tổ quốc, vô luận kẻ địch hung bạo thế nào hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã”.

Nhận thức rõ vai trò quan trọng của lực lượng DQTV. Trong những năm qua, thực hiện Nghị quyết chuyên đề về xây dựng lực lượng Dân quân tự vệ [DQTV] trong tình hình mới. Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh đã tích cực, chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy - HĐND - UBDND tỉnh tập trung xây dựng lực lượng DQTV theo hướng "vững mạnh, toàn diện, rộng khắp". Từ Bộ Chỉ huy đến các đơn vị cơ sở thường xuyên nâng cao chất lượng tổng hợp, tập trung xây dựng lực lượng cơ động tại chỗ và lực lượng rộng rãi với số lượng và tỉ lệ phù hợp, có cơ cấu tổ chức hợp lý, bảo đảm lực lượng DQTV có đủ các thành phần binh chủng, quy mô tổ chức biên chế phù hợp với từng địa phương, với tổ chức hành chính trên từng địa bàn dân cư và các loại hình tổ chức sản xuất, kinh doanh, như: xây dựng trung đội dân quân cơ động; trung đội binh chủng pháo binh, phòng không; trung đội dân quân biển… Các đơn vị binh chủng này đã từng bước hoạt động ổn định, vững chắc, nhất là từ khi thực hiện Luật DQTV [năm 2010]. Đến nay, toàn tỉnh tỷ lệ DQTV đạt 1,69% so với dân số. Lực lượng DQTV là lực lượng đi đầu trong các phong trào ở đơn vị, địa phương, cơ sở, góp phần bảo đảm an ninh - quốc phòng địa phương, xây dựng và phát triển kinh tế xã hội ngày càng phát triển.

Để xây dựng lực lượng DQTV đạt chất lượng tốt, công tác tuyển chọn đã thực hiện ở các cấp chặt chẽ, nghiêm túc đảm bảo phẩm chất đạo đức tốt, có văn hóa, sức khỏe, đủ độ tin cậy về chính trị. Công tác phát triển đảng viên trong lực lượng DQTV luôn được cấp ủy đảng các cấp quan tâm, chú trọng. Đây là một trong những tiêu chí để nâng cao chất lượng lực lượng DQTV nhằm xây dựng hệ thống chính trị ở xã, phường, thị trấn vững mạnh, góp phần giữ vững ổn định chính trị; từ thực tế đó đến nay số đảng viên trong lực lượng dân quân, tự vệ đã phát triển bảo đảm hợp lý và đạt chất lượng, tỷ lệ đảng viên chiếm 27,58%; 100% xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh đã thành lập chi bộ quân sự. Công tác bảo đảm và thực hiện chế độ, chính sách đối với lực lượng DQTV có nhiều đổi mới. Hoạt động của lực lượng DQTV đi vào nền nếp, có hiệu quả. Công tác đào tạo cho đội ngũ cán bộ quân sự cơ sở luôn được quan tâm, đến nay đã có 100% cán bộ chỉ huy trưởng xã, phường, thị trấn được đào tạo cơ bản tại các trường trong quân đội. Thông qua quá trình học tập, bồi dưỡng, đội ngũ cán bộ, chỉ huy quân sự đã phát huy tốt phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng và trình độ, năng lực chuyên môn, tích cực tham mưu có hiệu quả cho Đảng ủy, chính quyền cấp xã thực hiện tốt công tác quốc phòng, chiến đấu trị an, công tác DQTV và giáo dục quốc phòng - an ninh ở địa phương.

Hàng năm, công tác huấn luyện lực lượng DQTV được thực hiện theo phương châm “cơ bản, thiết thực, chất lượng”, chú trọng đổi mới phương pháp huấn luyện, huấn luyện sát thực tế từng địa phương và từng đối tượng. Với việc triển khai Đề án “Nâng cao chất lượng DQTV trong tình hình mới giai đoạn 2012-2016 và những năm tiếp theo” của tỉnh Hà Tĩnh, hiện nay Bộ CHQS tỉnh đang tập trung chỉ đạo xây dựng quản lý điểm, mỗi huyện, thị, thành phố 1-2 trung đội dân quân cơ động. Công tác về xây dựng mô hình điểm tổ chức huấn luyện của Tiểu đội dân quân Thường trực xã Sơn kim I thực hiện làm điểm cho Bộ Quốc phòng, Đề án tổ chức tuyên truyền phổ biến Luật DQTV tại xã Tùng Ảnh huyện Đức Thọ... được Bộ CHQS tỉnh triển khai và thực hiện có hiệu quả. Xuất phát từ đối tượng huấn luyện đa dạng từ nhiều nguồn khác nhau, tuổi đời, nhận thức không đồng đều..., là những khó khăn trong xây dựng lực lượng dân quân, tự vệ. Trong điều kiện như vậy, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh và Ban Chỉ huy quân sự các cấp luôn coi trọng công tác giáo dục chính trị, động viên tư tưởng và quản lý chắc tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ. Nội dung giáo dục chính trị  tập trung vào giáo dục pháp luật, giáo dục truyền thống, nhiệm vụ của lực lượng dân quân, tự vệ và thông tin tình hình thời sự trong nước và thế giới. Qua đó, làm cho cán bộ, chiến sĩ nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình, chấp hành đúng Điều lệnh Quân đội. Kết quả huấn luyện dân quân, tự vệ hàng năm luôn đạt kết quả cao, quân số tham gia huấn luyện đạt hơn 95%; kiểm tra đánh giá kết quả huấn luyện 100% đạt yêu cầu, trong đó có trên 78% khá, giỏi; 100% xã, phường, thị trấn tổ chức tốt diễn tập chiến đấu trị an gắn diễn tập Cụm làng xã chiến đấu trong khu vực phòng thủ huyện, thị, thành phố, diễn tập phòng chống bão lụt, cháy nổ.

Song song với công tác huấn luyện việc chỉ đạo các đơn vị thực hiện tốt quy chế phối hợp hoạt động với các ngành như Công an, Biên phòng và các lượng lực khác tăng cường công tác giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, giải quyết các vụ việc phức tạp như: gây rối trật tự công cộng, tệ nạn xã hội, tội phạm hình sự, ngăn chặn tà đạo xâm nhập vào địa bàn, tuần tra, canh gác bảo vệ an ninh trật tự, phòng, chống khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, vận động quần chúng, hưởng ứng phong trào xây dựng nông thôn mới, phòng chống có hiệu quả âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch..., với hàng nghìn lượt người tham gia hàng chục nghìn ngày công. Từ những kết quả đạt được cho thấy, sự quan tâm chỉ đạo sát sao của các cấp ủy, chính quyền địa phương, của Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh. Lực lượng dân quân, tự vệ của tỉnh không ngừng được xây dựng vững mạnh, rộng khắp, góp phần xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân trên địa bàn tỉnh ngày càng vững mạnh, đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới./.

Đại tá Trần Văn Sơn - UV BTV Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng BCH Quân sự tỉnh

[Bqp.vn] - Dân quân tự vệ là lực lượng vũ trang quần chúng không thoát ly sản xuất, công tác, là một thành phần của Lực lượng Vũ trang nhân dân nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự quản lý điều hành của Chính phủ và của uỷ ban nhân dân các cấp, sự chỉ đạo, chỉ huy thống nhất của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và sự chỉ đạo, chỉ huy trực tiếp của cơ quan quân sự địa phương, có trách nhiệm bảo vệ chính quyền, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân, tài sản của Nhà nước ở cấp xã, cơ quan, tổ chức.

Đội Du kích Bắc Sơn [Lạng Sơn] - một trong những đơn vị tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam tham gia cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn năm 1940.

Trong thời bình, dân quân tự vệ là lực lượng nòng cốt có nhiệm vụ vừa lao động sản xuất, vừa đóng vai trò xung kích trong bảo vệ sản xuất, phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, địch hoạ và các sự cố nghiêm trọng khác, đồng thời phối hợp với lực lượng an ninh cơ sở giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở địa phương, cơ sở; tham gia xây dựng cơ sở vững mạnh toàn diện góp phần xây dựng khu vực phòng thủ địa phương ngày càng vững chắc. Ở biên giới, biển, đảo, dân quân tự vệ phối hợp với Bộ đội Biên phòng giữ vững chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và an ninh biên giới của Tổ quốc.

Trong thời chiến, dân quân tự vệ là lực lượng chiến lược của chiến tranh nhân dân, làm nòng cốt cho phong trào toàn dân đánh giặc, tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu, phối hợp với các lực lượng khác bảo vệ địa phương, đơn vị theo kế hoạch tác chiến của khu vực phòng thủ. Dân quân tự vệ có trách nhiệm thực hiện phòng thủ dân sự trong thời bình và thời chiến theo qui định của pháp luật.

Ngày thành lập Dân quân tự vệ Việt Nam

Ngày 28 tháng 3 năm 1935, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ nhất ra “Nghị quyết về đội tự vệ” được coi là ngày thành lập Dân quân tự vệ Việt Nam. Trong lịch sử phát triển của dân quân tự vệ đã gắn liền với sự nghiệp giành độc lập, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Từ năm 1935 đến năm 1945, các đội tự vệ ở cả nông thôn và thành thị ra đời, làm nòng cốt cho quần chúng thực hiện vũ trang khởi nghĩa, tiến hành chiến tranh du kích, xây dựng và mở rộng các căn cứ địa. Tháng 8 năm 1945, lực lượng dân quân tự vệ đã cùng toàn dân thực hiện thắng lợi cuộc Tổng khởi nghĩa giành độc lập. Sau ngày 02 tháng 9 năm 1945, dân quân tự vệ trở thành lực lượng vũ trang của Nhà nước Việt Nam độc lập, một trong ba thứ quân của lực lượng vũ trang nhân dân, được tổ chức rộng khắp ở các làng xã, đường phố trong cả nước, thực sự là công cụ bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ, bảo vệ thành quả cách mạng. Ngày nay, lực lượng dân quân tự vệ được phát triển cả về chất lượng, số lượng, biên chế trang bị. Tổ chức, biên chế tinh gọn hơn nhưng chất lượng tổng hợp của dân quân tự vệ được nâng cao, đáp ứng các yêu cầu nhiệm vụ mới.

Phần thưởng cao quý

Trải qua quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Dân quân tự vệ đã hết lòng trung thành với Tổ quốc, với nhân dân, với sự nghiệp cách mạng của Đảng, chiến đấu kiên cường, mưu trí, dũng cảm; lao động, học tập, công tác hiệu quả, sáng tạo và đã lập nhiều chiến công to lớn; có 366 tập thể và 275 cá nhân thuộc lực lượng dân quân tự vệ đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân dân. Dân quân tự vệ Việt Nam xứng đáng với lời khen ngợi của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dân quân tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là bức tường sắt của Tổ quốc, vô luận kẻ địch hung bạo thế nào hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã”.