Rủi ro đã phản ánh vào giá
Tháng 7 đã khép lại với nhiều cung bậc cảm xúc của giới đầu tư chứng khoán. Từ mức đỉnh 1.424 điểm xác lập vào ngày 2/7/2021, chỉ số VN-Index có lúc rơi về vùng 1.215 điểm và hồi phục về 1.310 điểm vào ngày cuối tháng.
Thanh khoản giảm mạnh từ giữa tháng 7, bình quân thanh khoản trong tháng 7 [tính đến 28/7] trên sàn HOSE đạt 19.775 tỷ đồng/phiên, nhưng nếu tính 10 phiên gần nhất thì chỉ đạt 10.923 tỷ đồng/phiên, tương đương 55% giá trị bình quân từ tính đầu tháng 7 và 49% giá trị giao dịch bình quân của tháng 6.
Mức thanh khoản này, theo đánh giá của ông Lê Chí Phúc, Tổng giám đốc Quỹ đầu tư SGI [SGI Capital] tại tọa đàm “Thị trường chứng khoán: Cơ hội và rủi ro ở vùng đỉnh lịch sử” do Forbes Việt Nam tổ chức là thấp, phản ánh tâm lý thận trọng, hơi chán nản, ngại giao dịch của nhà đầu tư.
Tuy vậy, ông Phúc cho rằng, thanh khoản sẽ tăng lại vùng 20.000 - 30.000 tỷ đồng/phiên trong giai đoạn từ nay tới cuối năm. Cơ sở cho nhận định này là nhà đầu tư cá nhân vẫn chiếm đa số trên thị trường chứng khoán trong nước. Đặc thù của nhóm này là rất năng động trong giao dịch, thích mua bán ngắn hạn, nên thanh khoản luôn cao.
Theo tính toán của Dragon Capital, định giá thị trường chứng khoán Việt Nam [P/E] đang vào khoảng 12,6 lần. Quỹ này dự báo, tăng trưởng lợi nhuận năm nay của các doanh nghiệp trên toàn thị trường vào khoảng 40 - 45%, năm 2022 vào khoảng 20 - 25% thì P/E tầm 10 lần, ở vùng khá thấp trong lịch sử. Theo đó, Dragon Capital khẳng định, thị trường chứng khoán đang ở mức định giá không đắt.
Tại cuộc tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Nhận diện cơ hội thị trường chứng khoán nửa cuối năm” do Báo Đầu tư tổ chức vào sáng 28/7/2021, ông Lê Anh Tuấn, Giám đốc chiến lược đầu tư Công ty Dragon Capital nhận xét, GDP bình quân đầu người tại Việt Nam thấp, nhưng trong khoảng 5 năm qua, tầng lớp trung lưu hình thành mạnh, họ chuyển hóa một phần tiền vào các kênh đầu tư để tích sản, trước kia chỉ quan tâm kênh đầu tư bất động sản thì nay bị hấp dẫn với kênh đầu tư có thanh khoản tốt hơn là chứng khoán.
Dẫn số liệu tài khoản có giao dịch thực trên thị trường chứng khoán hiện vào khoảng 700.000 - 1.000.000 tài khoản, thấp hơn nhiều so với tổng số tài khoản chứng khoán được mở tới nay là 3.000.000 tài khoản, ông Tuấn cho rằng, dư địa để nhà đầu tư tham gia thị trường chứng khoán vẫn còn nhiều.
Chỉ số VN-Index cuối tuần qua đã chinh phục lại mốc 1.300 điểm và nhà đầu tư cá nhân đang quan tâm liệu chỉ số có thể lấy lại mốc 1.400 điểm trong giai đoạn từ nay tới cuối năm. Theo nhận định của nhiều chuyên gia chứng khoán, có cơ sở để lạc quan hơn mốc này.
Ông Lê Chí Phúc phân tích, hai rủi ro lớn nhất đối với thị trường chứng khoán đã và đang bộc lộ ra, bao gồm điều chỉnh của thị trường tương đối khi đã tăng liên tục trong 6 tháng đầu năm. Thông thường, khi VN-Index tăng 40% thì thị trường cần nhịp nghỉ ngơi, nhà đầu tư chốt lời. Thứ hai là câu chuyện dịch bệnh lan rộng và không kiểm soát được theo cách cũ. Điều này khiến thị trường điều chỉnh 13% so với đỉnh.
Chính vì vậy, ông Phúc cho rằng, thị trường chứng khoán trong 3 - 6 tháng tới là giai đoạn hấp dẫn, nhìn 6 - 12 tháng tới là đang có mức định giá rẻ. Mốc điểm 1.400 điểm sẽ vượt qua, chỉ là sớm hay muộn mà thôi.
Đồng tình quan điểm, ông Tuấn cũng cho rằng, ngoài các rủi ro kể trên, thì rủi ro về hệ thống giao dịch cũng đã được xử lý tới 80 - 90%; rủi ro về margin của các công ty chứng khoán căng thì thực tế đã giảm 15 - 17%, thậm chí, tới đây, khi các công ty chứng khoán tăng vốn chưa chắc đã dùng hết. Nếu dùng hết được hạn mức margin sau khi tăng vốn, VN-Index có thể đạt mốc 1.600 điểm.
“Nếu định giá của tôi đúng thì tôi tự tin 1.420 điểm không phải điểm dừng của chỉ số VN-Index”, ông Tuấn khẳng định.
Bank - chứng - thép vẫn là trụ cột?
Khi thị trường tăng điểm, sẽ luôn có một vài cổ phiếu nổi bật ở các ngành khác nhau. Nhưng nếu muốn thị trường lập đỉnh mới, theo ông Tuấn, gần như bắt buộc các nhóm cổ phiếu ngân hàng, vật liệu xây dựng và bất động sản phải đóng vai trò dẫn dắt.
Nửa đầu năm nay, ngành ngân hàng ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận 60 - 64% bất chấp đại dịch Covid-19 và theo quan điểm thận trọng của Dragon Capital, ngành này sẽ đạt mức tăng trưởng lợi nhuận khoảng 18% trong nửa cuối năm. SSI thì đưa ra con số dự báo tăng trưởng lợi nhuận 6 tháng cuối năm 2021 của ngành ngân hàng là 13%, nhưng xa hơn, năm 2022 sẽ là 21% - cao hơn mức tăng trưởng chung của các doanh nghiệp niêm yết.
Bà Hoàng Việt Phương, Giám đốc Trung tâm Phân tích và tư vấn đầu tư, Công ty Chứng khoán SSI nhận định, diễn biến cổ phiếu ngân hàng trong nửa cuối năm sẽ có sự phân hóa. Nhà đầu tư có thể tìm kiếm cổ phiếu có khả năng duy trì tăng trưởng mạnh trong cuối năm, có câu chuyện riêng như tăng vốn để làm nguồn động lực cho tăng trưởng trong dài hạn.
Khi định giá cổ phiếu ngân hàng, các chuyên gia phân tích thường sử dụng song song chỉ số P/B và ROE. Ngân hàng Việt Nam có ROE trung bình 15-18%, P/B hiện tại theo ước tính của SSI là 2,1 lần, tiệm cận gần mức đỉnh năm 2018 là 2,4 lần. So sánh với các ngân hàng trong khu vực thì các ngân hàng có ROE trên 20% thì có P/B trên 2 lần, ROE từ 10-15% thì thường giao dịch ở mức P/B trên 1 lần.
Theo đó, bà Phương đồng ý rằng, P/B của cổ phiếu ngân hàng Việt Nam đang không thấp, nhưng diễn biến giá cổ phiếu còn phụ thuộc cung - cầu trên thị trường. Hiện cơ cấu nhóm cổ phiếu ngân hàng chiếm 34% tổng VN-Index, các nhà đầu tư mới tham gia thì khó bỏ qua các cơ hội trong ngành này.
Hầu hết các chuyên gia đều đồng thuận rằng, khi đại dịch Covid-19 xảy ra, ai cũng nghĩ tài sản ngân hàng bị suy giảm khi người vay không trả được nợ, nhưng ngân hàng cho vay có thế chấp và tập trung ở những đối tượng có khả năng trả nợ được, trong đó 85% tài sản thế chấp là bất động sản. Nên khi thị trường bất động sản ổn định, ngân hàng là ngành đặc biệt hưởng lợi trong môi trường lãi suất giảm.
Tuy nhiên, nhóm cổ phiếu ngân hàng đã có các đợt sóng tăng mạnh, có ngân hàng không có lợi thế cạnh tranh mà được định giá 2,5 - 2,7 lần P/B, nhưng có ngân hàng chuyển đổi số mạnh mẽ, chuyển dịch cơ cấu lợi nhuận, có lợi thế nhất định mà chỉ đang được giao dịch ở vùng giá cao gấp 1,5 - 1,7 lần giá trị sổ sách.
Với nhóm vật liệu xây dựng, ông Tuấn cho biết, trong nửa đầu năm, lợi nhuận tăng gần 240%, nửa cuối năm vẫn tiếp tục tăng thêm 100% nữa.
Điểm khác biệt của đợt bùng phát dịch bệnh lần này, theo các chuyên gia, là một số doanh nghiệp lớn sẽ tiếp tục giành được thị phần, tăng trưởng tốt, một số doanh nghiệp thì rất khó khăn. May mắn cho thị trường chứng khoán là phần lớn doanh nghiệp đầu ngành, dẫn dắt nền kinh tế thì đã niêm yết.
Với ngành bất động sản, cơ sở cho kỳ vọng là tầng lớp trung lưu tại Việt Nam tăng trưởng mạnh, tỷ lệ đô thị hóa cao nhất khu vực, Chính phủ đang đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng.
Thời gian qua, nhóm cổ phiếu dầu khí thu hút được dòng tiền ngắn hạn nhờ thông tin giá dầu tăng mạnh lên 75 USD/thùng. Tuy nhiên, ông Phúc cho rằng, nhóm này khó có thể đóng vai trò dẫn dắt thị trường chứng khoán trong nửa cuối năm nay.
Kinh tế hồi phục, nhu cầu tiêu thụ dầu dự báo sẽ gia tăng nhưng nguồn cung dầu hoàn toàn có thể đáp ứng, thậm chí dư thừa, nhìn dài hạn hơn, nhu cầu sử dụng nhiên liệu dầu mỏ sẽ giảm dần đi, thay vào đó là xu hướng sử dụng năng lượng tái chế, bền vững. Trong tổng quan đó, ông Phúc cho rằng, giá dầu khó lên vùng 100 USD/thùng.
Theo các chuyên gia, khả năng tăng trưởng lợi nhuận 20%/năm lợi nhuận trên 3 sàn trong năm sau hoàn toàn khả thi, thậm chí cao hơn. Sau giai đoạn khó khăn và khả năng tiêm vắc-xin rộng rãi thì đầu năm 2022, câu chuyện Covid-19 sẽ không còn gay gắt, dự báo kinh tế Việt Nam sẽ có sự phục hồi toàn diện và ấn tượng như những gì đang diễn ra tại các nước EU, Mỹ, Nhật Bản…
“Mức tăng trưởng ấn tượng đó sẽ tạo ra các cơ hội đầu tư ở các nhóm ngành nghề khác nhau và không có 3 nhóm trên thì thị trường sẽ không thể đi lên, vì không đại diện cho sự phục hồi của nền kinh tế được”, ông Phúc khuyến nghị.
Người quản lý danh mục đầu tư lên đến 40 triệu USD đã làm gì để tăng 61% chỉ trong 1 năm? Tất cả sẽ được giải đáp bởi Khách mời tham dự chương trình Đối thoại với PM tuần này!!! Cùng gặp gỡ Tổng giám đốc Công ty quản lý quỹ 𝐒𝐆𝐈 𝐂𝐚𝐩𝐢𝐭𝐚𝐥 – Anh #Lê_Chí_Phúc để chia sẻ về kinh nghiệm quản lý quỹ và đầu tư hiệu quả..
– 2008: Siêu lạm phát, vì sao ông nói cơ hội 10 năm có 1
– 2020: Siêu đại dịch covid 19 – ông đã nghĩ gì và làm gì?
– Rủi ro lạm phát và tăng lái suất lúc này và sắp tới?
– Chu kỳ 40 năm giảm lãi suất, in tiền toàn cầu vì sao xảy ra, liệu sẽ đảo ngược?
– Cách ông lựa chọn CP. So sánh MWG FPT, TCB BID CTG, HPG GAS ACV…
– Lời khuyên với NĐT cá nhân: Giảm phần cờ bạc zero sum trading ngắn hạn, tăng đầu tư lâu dài đồng hành với DN xuất sắc.
Thông tin về biến thể Omicron đã làm thị trường chứng khoán toàn cầu chao đảo. Nhà đầu tư quan tâm vào lúc này là dòng tiền sẽ di chuyển như thế nào trong giai đoạn này. Trả lời trên talkshow Phố Tài Chính, các chuyên gia cho rằng, VN-Index từ năm 2020 đến thời điểm hiện tại đã tăng khoảng 50% nhưng nhiều doanh nghiệp tốt trên sàn có lợi nhuận tăng trên 100%. Như vậy việc đầu tư theo biến động của VN-Index hay những thông tin nóng trên thị trường sẽ khó hiệu quả bằng việc đầu tư theo kết quả kinh doanh cơ bản của doanh nghiệp.
BTV Mùi Khánh Ly: Theo các ông, biến thể Omicron lần này đã tác động như thế nào đến thị trường toàn cầu và Việt Nam?
Ông Lê Chí Phúc, Tổng Giám đốc Công ty quản lý quỹ SGI [SGI Capital]: Phản ứng đầu tiên của tất cả các quốc gia luôn luôn là đề phòng, thận trọng và họ đã tiến hành các biện pháp đóng cửa biên giới với Nam Phi cũng như một số nước đã xuất hiện biến chủng đó. Điều này làm thị trường chứng khoán toàn cầu đứng trước một rủi ro rất lớn: Liệu thế giới có quay trở lại lockdown như giai đoạn 2020 hay không?
Những lo lắng đó đã phản ánh thông qua hành động của nhà đầu tư là họ bán tháo và giảm tỷ trọng xuống. Tuy nhiên, thị trường sau đó đã bình ổn hơn rất nhiều và nhà đầu tư đã dần có đủ thông tin để cân bằng các hoạt động mua bán và đầu tư, cũng như chờ đợi những thông tin tiếp theo.
Cá nhân tôi đánh giá thị trường phản ánh nhanh hơn nhưng không biến động lớn và kéo dài như những lần trước.
Ông Lê Ngọc Nam, Giám đốc Phân tích CTCK Tân Việt [TVSI]: Lần đầu tiên khi xuất hiện Covid thì VN-Index giảm khoảng 33%, đó là mức giảm có thể nói là rất cao. Tuy nhiên, đến các lần sau thì thị trường ổn định hơn rất nhiều.
BTV Mùi Khánh Ly: Thời gian qua dòng tiền đã có sự luân chuyển khá rõ, ví dụ như từ ngân hàng, chứng khoán sang ngành dầu khí, bất động sản… vậy lần này dòng tiền sẽ luân chuyển như thế nào, thưa hai ông?
Ông Lê Ngọc Nam, Giám đốc Phân tích CTCK Tân Việt [TVSI]: Giai đoạn hiện tại tôi nhận thấy rằng đang có mức độ chững lại nhất định của dòng tiền ở các nhóm có khuynh hướng đầu cơ, đặc biệt là nhóm cổ phiếu bất động sản vốn hóa nhỏ hay nhóm vật liệu xây dựng.
Dòng tiền đang tìm chỗ để luân chuyển sang các nhóm mới, ví dụ như ngân hàng, tháng 11 vừa rồi thì trung bình nhóm cổ phiếu ngân hàng khớp lệnh một phiên khoảng 5.000 tỷ, cao hơn mức thấp nhất của nhóm này trong tháng 9. Tuy vậy cũng chưa thực sự rõ ràng rằng dòng tiền sẽ quay lại nhóm ngân hàng vì nhóm này chỉ chiếm khoảng 16% tổng giá trị khớp lệnh của thị trường. Ở giai đoạn hiện tại, dòng tiền đang có dấu hiệu chững lại, cũng có thể là vì VN-Index tăng khoảng 35% trong năm nay, và thị trường đang cần những thông tin mới đối với các nhóm ngành mới để hướng tới.
Ông Lê Chí Phúc, Tổng Giám đốc Công ty quản lý quỹ SGI [SGI Capital]: Tôi cũng đồng ý với quan điểm của anh Nam rằng giai đoạn này biến chủng Omicron cũng là một yếu tố đáng lo, dù là ngắn hạn đi nữa thì nhà đầu tư cũng đang có tâm lý thận trọng hơn. Cộng với việc chúng ta đang ở tháng 12, là tháng mà tất cả các bên tham gia đầu tư hay kinh doanh đều có xu hướng muốn nhìn lại, muốn chốt lại một năm và chuẩn bị cho năm mới. Do vậy, xu hướng đấy thông thường cũng làm cho dòng tiền luân chuyển trong giai đoạn của tháng 12 khá chậm và mọi người sẽ hướng sang năm sau.
Theo kinh nghiệm của tôi, khi một năm mới bắt đầu, dòng tiền sẽ quay lại, nhìn lại những câu chuyện mang tính cơ bản hơn, lại quay về các nhóm cổ phiếu có tính ảnh hưởng lớn đến thị trường là nhóm vốn hoá lớn.
BTV Mùi Khánh Ly: Đấy là về các nhóm ngành, còn về tổng thể thì theo các ông, nền kinh tế và thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ diễn biến theo hướng nào?
Ông Lê Chí Phúc, Tổng Giám đốc Công ty Quản lý Quỹ SGI [SGI Capital]: Theo thông tin của Bộ Y tế Australia, tất cả những bệnh nhân đã từng mắc Omicron trên toàn cầu, đều có triệu chứng nhẹ hoặc không có triệu chứng. Nếu xảy ra trong kịch bản như vậy, việc có một chủng mới có khả năng lây lan nhiều hơn nhưng triệu chứng nhẹ hơn, thì hoàn toàn có thể thành vắc-xin tự nhiên, sẽ giúp tạo ra miễn dịch cộng đồng ở diện rộng hơn.
Khi đó, việc mở cửa trở lại không chỉ ở những quốc gia đi đầu mà là ở trên toàn thế giới. Như vậy, chúng ta sẽ có thể chứng kiến sự phục hồi kinh tế thế giới và một chu kỳ mới.
Việt Nam bây giờ có hơn 60% dân số đã được tiêm hai mũi, thì chúng ta có thể tự tin là dù Omicron rất nhẹ hay vừa phải thì chúng ta cũng có khả năng lớn để mở cửa trở lại, giúp nền kinh tế Việt Nam thật sự phục hồi.
Trong nền kinh tế mạnh mẽ thì thị trường chứng khoán vẫn luôn được hưởng lợi, cộng với tốc độ mở tài khoản mới của các nhà đầu tư trong hơn một năm qua ngày càng nhanh thì lần này chúng ta sẽ chứng kiến dòng tiền, không chỉ là trong nước mà sẽ có cả nước ngoài quay trở lại Việt Nam, tạo ra những cơ hội trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2022.
Trong dự phóng của SGI Capital thì tăng trưởng lợi nhuận và doanh thu của các doanh nghiệp niêm yết trên sàn năm 2022 vẫn rất tích cực, ở con số đâu đấy trên 20%. Và theo thống kê của chúng tôi, nếu lợi nhuận tăng trưởng được trên 20% một năm, thị trường chứng khoán chắc chắn sẽ có một năm tốt.
Ông Lê Ngọc Nam, Giám đốc Phân tích Công ty Chứng khoán Tân Việt [TVSI]
Chúng ta phải nhìn nhận rằng trong nguy sẽ có cơ. Việc xuất hiện Covid lại là một cơ hội rất lớn cho thị trường chứng khoán, vì lịch sử chứng minh rằng kể từ quý I/2020 cho tới thời điểm hiện tại VN-Index tăng đến 127%. Ngoài ra, nếu nhìn lại một chút lịch sử thì từ năm 2008 trở lại đây thì thị trường mới giảm có ba năm thôi, phần còn lại đều tăng hết. Tôi luôn tin tưởng rằng là thị trường chứng khoán chắc chắn sẽ thu hút nhà đầu tư trong nhiều năm tới.
BTV Mùi Khánh Ly: Dịch còn diễn biến phức tạp và rất có thể còn có những biến thể khác… Các nhà đầu tư nên có những phương án như thế nào để ứng phó với các tình huống tương tự thưa hai ông?
Ông Lê Ngọc Nam, Giám đốc Phân tích Công ty Chứng khoán Tân Việt [TVSI]
Chúng ta có làn sóng nhà đầu tư F0 rất kinh nghiệm, tuy vậy nếu nhìn về mặt dòng tiền cho thấy rằng thời gian qua nhà đầu tư đang đặt nhiều kỳ vọng vào những thông tin chưa thật sự phản ánh vào doanh nghiệp đó. Vẫn có hiện tượng đầu tư theo hô hào. Song, trên thực tế, VN-Index từ thời điểm 2020 đến thời điểm hiện tại tăng được khoảng 50% nhưng với những doanh nghiệp kinh doanh tốt, tăng trưởng lợi nhuận tốt như Hòa Phát, MWG hay Techcombank chẳng hạn, thì mức độ lợi nhuận của các doanh nghiệp này toàn trên 100%. Tức là mức độ an toàn rất cao so với các nhóm cổ phiếu đang tăng nóng, thậm chí sau này còn giảm sâu hơn cả mức trước đây mà nhà đầu tư đã từng giao dịch. Do đó tôi nghĩ rằng cũng phải có những quan điểm quản trị rủi ro, mình nên để ý đến kết quả kinh doanh và tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp mình đầu tư nhiều hơn thay vì quá tập trung vào các thông tin hay biến động của Index.
Ông Lê Chí Phúc, Tổng Giám đốc Công ty Quản lý Quỹ SGI [SGI Capital]
Trong ngắn hạn thì sẽ có vô vàn những thông tin khác nhau có thể tác động tới giá cổ phiếu của ngày hôm nay hoặc ngày mai thì biến chủng Omicron hay ngày mai có một cái biến chủng khác, thậm chí ngoài dịch bệnh sẽ có những thông tin rất khác nhau như Fed có thể tăng lãi suất… Khi những tin xấu đó xảy ra, thông thường là chúng tôi mua thêm.
Còn cách mà rất nhiều nhà đầu tư mới họ sẽ có sự hoảng sợ nhất định, và chấp nhận bán ra. Việc bạn chấp nhận bán ra khi đó, bạn sẽ phải trả một cái giá cho việc bán sau những thông tin xấu đó. Ví dụ như Omicron, nó xuất hiện và bạn bán ra. Sau này, khi những tin tốt xuất hiện, chúng ta lại nhìn nhận về tương lai của doanh nghiệp 1, 2, 3 năm nữa, chúng ta lại phải quay lại mua.
Thông thường, khi chúng ta quay lại mua như vậy, thì giá lúc đó bao giờ cũng sẽ cao hơn giá mà chúng ta đã từng bán. Nên nếu nhà đầu tư chú trọng nhiều hơn vào những thông tin mang tính ngắn hạn như thế, thì rất khó để hưởng thành quả của quá trình đầu tư. Nhà đầu tư nên quan tâm nhiều hơn tới các yếu tố nội tại của doanh nghiệp, họ có những chuyển biến gì hơn là những chủng mới nào sẽ ra thêm trong tương lai.
BTV Mùi Khánh Ly: Xin cảm ơn hai ông về những thông tin vừa rồi.