Học môn nào sau đây cơ thể được sử dụng để kích thích phát triển chiều cao của cây lấy sợi

Thời gian qua có dư luận cho rằng, đã phát hiện trong một số mẫu thực phẩm như thịt lợn, thịt gà... có chứa một chất thuộc loại hoóc-môn sử dụng trong nông nghiệp, có hại cho sức khỏe con người. Điều này đã gây hoang mang cho người tiêu dùng; đặc biệt có nguy cơ làm hại nghiêm trọng đến lợi ích của người chăn nuôi, mà trong đó phần đông là những nông dân nghèo. Báo Quân đội nhân dân cũng đã nhận được không ít ý kiến từ bạn đọc, hỏi về vấn đề trên.

Chúng tôi đã tìm gặp Phó giáo sư, tiến sĩ (PGS, TS) Lê Thanh Hải, nguyên Phó viện trưởng Viện khoa học- kỹ thuật nông nghiệp ( KHKTNN) miền Nam, một trong những chuyên gia hàng đầu của ngành giống chăn nuôi Việt Nam. Hiện nay ông là Phó chủ tịch Hội chăn nuôi Việt Nam kiêm Giám đốc Trung tâm tư vấn và hỗ trợ phát triển nông nghiệp-nông thôn của Hội làm vườn Việt Nam.

Sau đây là nội dung chính của cuộc trao đổi.

Hoóc- môn là con dao hai lưỡi

- Hiện nay có nhiều nước trên thế giới sử dụng hooc-môn để kích thích sinh trưởng trên cây trồng, vật nuôi. Xin cho biết quan điểm của Ông về vấn đề này?

- Trên thế giới và ở nước ta, từ lâu đã sử dụng hoóc-môn và một số dẫn xuất tổng hợp có tính năng, tác dụng tương tự để kích thích sinh trưởng, sinh sản, cho sữa trong trồng trọt và chăn nuôi, vấn đề này không có gì mới. Song, sử dụng loại nào và sử dụng như thế nào mới là vấn đề cần quan tâm.

Hoóc-môn và các dẫn xuất tổng hợp là một chuyên ngành rộng theo khía cạnh ứng dụng trong trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản, kể cả cho con người.

- Trong trồng trọt, được sử dụng như thế nào, thưa ông?

- Trong trồng trọt người ta dùng GA3B (Gibberelline) trong công nghệ lúa lai, phun lên bông của cây mẹ, để bông lúa vươn dài ra, dễ tiếp nhận phấn hoa; Hoặc NAA (Naptithaline acetic acid) và IAA (Indol acetic acid) dùng để kích thích cho cây trồng giai đoạn sinh trưởng và phát triển như, giúp cành giâm nhanh ra rễ… Ngoài ra còn có một số hormone và dẫn xuất của nó dùng để kích thích ra hoa, ra trái. Bên cạnh những hormone và dẫn xuất nói trên, còn có một số loại hoóc-môn ức chế như Abscicic acid được dùng kiểm soát sự cạnh tranh của các loài thực vật. Nói chung, các loại này dùng trong trồng trọt không ảnh hưởng đến sức khỏe con người .

- Thế còn trong chăn nuôi?

- Trong chăn nuôi, những hoóc-môn tự nhiên có tác động thúc đẩy sự đồng hóa, tích lũy prô-tê-in, chất béo. Ở động vật là các hoóc- môn sinh dục cái: oestrogen progesteron; ở con đực có testosteron.Người ta cũng dùng một số loại tăng năng suất thịt và sữa. Những hoóc-môn tổng hợp có cấu trúc khác với hoóc- môn tự nhiên, khi thí nghiệm cho gia súc ăn hoặc cấy dưới da (cho bê đực và gà trống) có tác dụng nâng cao sự đồng hóa, tăng trọng cao và tích lũy mỡ. Dùng dietry-stibestrol thí nghiệm lên chuột lại thấy xuất hiện ung thư. Chính vì điều này mà hiện nay thế giới đã cấm sử dụng hoóc- môn dưới dạng tổng hợp đó.

- Có những hoóc-môn lấy từ gia súc và cơ thể người?

- Trong những năm gần đây, người ta dùng ba lọai hoóc- môn tự nhiên lấy từ gia súc và người như: oestrogen, gestaren và androgen bổ sung vào thức ăn gia súc đã nâng cao được năng suất vật nuôi. Nay, người ta cũng giải thích được cơ chế của một nhóm chất có tác dụng như hoóc-môn của tuyến thượng thận. Đó là chất Natriutil-Salicilat, trước đây dùng chữa bệnh thấp khớp. Nó có tác dụng kích thích tuyến thượng thận để tiết ra hoóc- môn kích thích tăng trọng. Người ta cũng dùng cho lợn để tăng trọng nhanh, song do lợn ăn, ngủ nhiều, tăng trọng nhanh là do tích nhiều nước trong thịt, thịt lại có màu thẫm xấu.

- Việc sử dụng các hoóc-môn này thế nào, thưa ông?

- Có một số nước trên thế giới và ở Mỹ đã sử dụng Anacolicuus steroid, Norandrosterol hayBovinsomatotropin-Ractopamine cho chăn nuôi lợn và bò, song với châu Âu các lọai vừa nêu đều bị cấm dùng.

Hiện một số nước sử dụng Ractopamine trong chăn nuôi vì nó ít tồn dư trong sản phẩm thịt. Ở Việt Nam từ lâu đã sử dụng hoóc- môn ngựa chửa để kích thích rụng trứng cho lợn, bò và cá. Oxytoxine dùng trong liệu pháp xử lý bệnh sinh sản ở người và gia súc… Trong dân gian, từ lâu con người đã biết sử dụng nhung của hươu, nai – là loại hoóc- môn sinh trưởng động vật – giúp tăng sức khỏe cho người già.

Nhưng khi sử dụng cũng chỉ trong giới hạn sinh học cho phép. Nếu qúa giới hạn cho phép, mức độ tồn dư trong cơ thể vật nuôi nhiều sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Ở đây, tôi muốn nói thêm về mức tồn dư trên bò và ngựa ở Mỹ cho phép đối với clembuterol trong thịt không quá 0,2g/kg, trong sữa 0,015g/lít 0,2mg/kg. Một số nước trên thế giới cho phép bổ sung Ractopamine hydrochloridit trong thức ăn nhằm kích thích tăng trưởng cho lợn thịt, tăng tỷ lệ nạc, giảm chi phí thức ăn, vì nó ít tồn dư trong thịt, sữa.

Làm cho nông dân hiểu rõ bản chất vấn đề

- Xin ông cho biết, làm cách nào để có thể giúp người nông dân hiểu rõ được tác dụng và tác hại khi sử dụng một số loại chất kích thích sinh trưởng?

- Trước hết các lọai chất kích thích sinh trưởng và dẫn xuất của nó nếu cho phép sử dụng cần có những hình thức tuyên truyền rộng. Phải nắm vững quy trình sử dụng; lọai nào không được phép sử dụng, vì ảnh hưởng đến sức khỏe, để người dân có ý thức cảnh giác với nó và tố cáo những kẻ buôn bán, vận chuyển, sử dụng trái phép các chất cấm lưu hành có nguy cơ cao xâm hại đến sức khỏe cộng đồng. Đặc biệt là trong chăn nuôi, để giúp mọi người biết rõ các nguyên tắc sử dụng và tác động xấu của nó khi sử dụng, hoặc sử dụng những chất kích thích sinh trưởng bị cấm dùng trong chăn nuôi.

- Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn đã có danh mục Hooc- môn để bảo đảm an tòan sức khỏe cho người tiêu dùng?

- Ngày 20-6-2002, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn đã ban hành quyết định số 54/2002/QĐ-BNN về việc cấm sản xuất, nhập khẩu, lưu thông và sử dụng một số hóa chất. Vừa qua một số ít người chăn nuôi nắm bắt được thông tin về sử dụng chất kích thích tăng trưởng để bổ sung trong thức ăn cho lợn thịt. Song phần lớn họ không biết sử dụng chất này, bởi vậy không phải thịt lợn ở đâu cũng có ảnh hưởng. Người tiêu dùng không nên quá lo ngại về vấn đề này.

- Xin cho biết quan điểm của ông về vấn đề này?

- Chất lượng đàn lợn cao sản của chúng ta hiện nay, qua chọn lọc cải thiện di truyền và sử dụng những công thức phối hợp ghép giữa các dòng mẹ và dòng bố phù hợp, không cần sử dụng bất cứ lọai chất kích thích sinh trưởng nào mà vẫn đạt tốc độ tăng trọng nhanh, nạc nhiều, chi phí thức ăn thấp. Do vậy, người tiêu dùng có thể yên tâm về thịt lợn nạc.

- Mới đây dư luận rộ lên việc sử dụng hoóc-môn không theo kịp dự kiến kế hoạch ?

- Theo tôi, những thông tin vừa qua chỉ là sự khám phá ban đầu của một vài phòng thí nghiệm, do Cục chăn nuôi của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn chỉ đạo

Những loại Nhà nước cấm dùng trong chăn nuôi nói chung và chăn nuôi lợn nói riêng thì dứt khóat không được dùng. Về góc độ quản lý cần có Luật quy định về sử dụng các chất bổ sung trong thức ăn chăn nuôi. Nhà nước tổ chức cơ quan kiểm tra liên ngành giữa Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, xác định các phòng thí nghiệm ở cả hai Bộ. Cần có đủ điều kiện về thiết bị và con người, định kỳ lấy mẫu thức ăn chăn nuôi, thịt, sữa, kiểm tra sự tồn dư của các chất cấm dùng trong chăn nuôi, bảo đảm sức khỏe cộng đồng. Kiểm tra đầy đủ và chặt chẽ những sản phẩm premix nhập hoặc sản xuất trong nước về các chất kích thích tăng trưởng bị cấm. Cũng như cấm nhập, cấm lưu hành, buôn bán; và có những chế tài thích đáng đối với những hành vi vi phạm.

- Có phải là người dân cần nghiêm túc thực hiện các quy định sử dụng thức ăn trong chăn nuôi, không dùng các chất cấm sử dụng, thưa ông?

- Các chất kích thích tăng trưởng được một số nước trên thế giới cho phép sử dụng, nhưng cũng cần được tham khảo và thảo luận để lựa chọn.

- Xin cảm ơn và chúc PGS,TS mạnh khỏe.

SĨ BÌNH thực hiện