Hiện tượng bóng đè là gì năm 2024
Bòng đè hay còn được gọi là chứng tê liệt khi ngủ là hiện tượng bạn tạm thời không thể di chuyển hoặc nói khi bạn chuyển từ trạng thái ngủ sang trạng thái thức hoặc ngược lại. Nó có thể kéo dài vài giây đến vài phút. Một số người cũng có thể cảm thấy áp lực, cảm giác nghẹt thở hoặc bị ảo giác. Show
Bóng đè thường xảy ra với những người ở độ tuổi 20 và 30, nhưng cũng có một số người bị bóng đè khi còn là thanh thiếu niên. Những người mắc bệnh về sức khoẻ tâm thần điển hình như chứng ngủ rũ hoặc trầm cảm sẽ dễ bị bóng đè hơn. Triệu chứng của bóng đè khi ngủ Các triệu chứng của bóng đè bao gồm:
Giải thích cho việc tại sao lại có hiện tượng bóng đè, chúng ta có thể hiểu như sau: Chu kỳ giấc ngủ của con người có 4 giai đoạn. Ở giai đoạn thứ tư được gọi là REM, khoảng 90 phút sau khi ngủ, bạn sẽ mơ. Lúc này cơ thể bạn sẽ tự động rơi vào trạng thái tê liệt tạm thời để ngăn bạn cử động theo những gì thấy trong giấc mơ. Trong trường hợp bạn thức dậy trong giai đoạn này mà cơ thể chưa thoát khỏi trạng thái tê liệt, bạn sẽ bị bóng đè. Thiếu ngủ, căng thẳng và giấc ngủ bị gián đoạn có thể gây ra hiện tượng bóng đè. Các yếu tố khác có thể dẫn đến hiện tượng bóng đè bao gồm:
Nên làm gì khi bị bóng đè? Bóng đè thường sẽ kết thúc trong vòng vài phút, khi bạn ngủ trở lại hoặc khi bạn thức dậy hoàn toàn. Không có liệu pháp nào đã được chứng minh có thể ngăn chặn tình trạng bóng đè khi ngủ, nhưng có một số giải pháp giúp bạn cải thiện giấc ngủ và tránh bị chúng trong tương lai.
Khi bạn bị bóng đè, hãy tự trấn an để bản thân mình để chìm lại vào giấc ngủ, tình trạng đó sẽ sớm kết thúc. Bạn hãy tự nói với mình rằng:
Bóng đè khiến nhiều người hoảng sợ khi gặp phải nhưng may mắn thay nó vô hại và không xảy ra đủ thường xuyên để gây ra những ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe. Tuy nhiên hãy đi khám bác sĩ nếu như bạn bị bóng đè nhiều và điều đó khiến bạn không thể ngủ ngon. Bóng đè là dấu hiệu cảnh báo rằng cơ thể đang trong tình trạng căng thẳng, mệt mỏi và chúng ta nên nghỉ ngơi và quan tâm tới sức khoẻ mình nhiều hơn. Có khi nào bạn cảm giác khi đang ngủ có ai đó đang đè chặt lên người khiến bạn không thể cử động được nhưng không thể nào chống cự lại? Hiện tượng này gọi là bóng đè. Theo quan niệm dân gian, hiện tượng bóng đè thường gắn với niềm tin về những thế lực ma quỷ xung quanh. Điều này có đúng không? Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân bị bóng đè cũng như giải đáp cho thắc mắc ngủ bị bóng đè nên làm gì qua những thông tin khoa học sau. Bóng đè là gì?Hiện tượng bóng đè là gì? Bóng đè có tên tiếng Anh là sleep paralysis (chứng liệt thân khi ngủ). Đây là tình trạng khi bạn cảm giác toàn thân không thể cử động được mặc dù tinh thần vẫn tỉnh táo. Hiện tượng bị bóng đè xảy ra khi cơ thể chuyển giao giữa các giai đoạn thức và ngủ. Khi ấy, bạn sẽ có cảm giác không thể di chuyển hay nói năng gì được trong vòng vài giây hoặc lên đến vài phút. Dấu hiệu khi bị bóng đèDấu hiệu chính bạn sẽ trải qua khi bị bóng đè là vẫn nhận thức được môi trường xung quanh nhưng tạm thời không thể di chuyển hoặc nói chuyện được. Điều này có thể xảy ra khi bạn thức dậy hoặc đi ngủ và cảm thấy các dấu hiệu sau đây:
Thời gian bóng đè sẽ kéo dài không lâu, chỉ từ vài giây đến vài phút. Tuy nhiên, sau đó bạn vẫn sẽ có cảm giác bất an, lo lắng quá mức và khó đi ngủ lại. Ảo giác khi bị bóng đèHiện tượng bóng đè trở thành nỗi ám ảnh lớn một phần chính là do sự xuất hiện của các ảo giác đáng sợ. Theo Tổ chức Giấc ngủ Quốc gia Hoa Kỳ, các ảo giác này thường rơi vào ba nhóm chính đó là:
Những ai dễ gặp phải hiện tượng bóng đè?Dân gian thường cho rằng chỉ những người yếu bóng vía mới hay gặp bóng đè. Tuy nhiên, khoa học đã ghi nhận thấy có khoảng 4/10 người sẽ trải qua hiện tượng bóng đè. Tình trạng này thường phổ biến hơn ở những người đang trong độ tuổi thanh thiếu niên. Hiện tượng bóng đè có thể di truyền trong gia đình. Một số yếu tố được cho là có liên quan đến nguyên nhân bị bóng đè:
Bị bóng đè có nguy hiểm không?Tình trạng bóng đè thường sẽ đi kèm với các rối loạn giấc ngủ khác, trong đó có chứng ngủ rũ. Đây là một dạng rối loạn thần kinh ảnh hưởng đến sự kiểm soát giấc ngủ và sự tỉnh táo, khiến bạn thường bị buồn ngủ quá mức vào ban ngày và không thể kiểm soát được cơn buồn ngủ. Hiện tượng này thường không nguy hiểm nhưng sẽ gây cho bạn cảm giác hoang mang và sợ hãi. Nhiều người bị bóng đè có thể chỉ 1 – 2 lần trong đời, trong khi một số người sẽ trải qua hiện tượng này khoảng vài lần trong một tháng hoặc có thể thường xuyên hơn. Nguyên nhân bị bóng đèKhoa học đã tìm ra những nguyên nhân bị bóng đè phổ biến khiến bạn gặp phải hiện tượng khá kỳ lạ này. Rối loạn trong giai đoạn giấc ngủNhiều quan niệm phổ biến vẫn cho rằng bóng đè là hiện tượng siêu nhiên, huyền bí. Nguyên nhân bị bóng đè là do thần thánh hoặc ma quỷ gây ra. Thế nhưng, các chuyên gia đã đưa ra được lời giải thích có cơ sở khoa học rõ ràng cho hiện tượng khá phổ biến này từ các giai đoạn giấc ngủ. Hiện tượng bóng đè khi ngủ xảy ra khi một phần của giai đoạn giấc ngủ REM (giai đoạn cử động mắt nhanh hay giai đoạn ngủ mơ) xảy ra khi bạn vẫn còn thức. Giai đoạn cử động mắt nhanh là khi não bộ hoạt động rất tích cực và các giấc mơ thường xuất hiện. Ngoại trừ cử động mắt và cơ trong lúc thở, việc cơ thể không thể cử động sẽ ngăn bạn không vô tình làm hại chính mình trong lúc mơ. Mặc dù vẫn chưa có nghiên cứu chính xác tại sao giai đoạn ngủ REM đôi khi lại xảy ra khi bạn vẫn còn thức, nhưng một vài nguyên nhân có thể có liên quan như:
Bạn có thể tìm hiểu thêm: Chứng ngủ rũ là gì Chấn thương tâm lýTiến sĩ Clete Kushida ở Trung tâm Y tế Sleep Stanford ở Redwood, California (Hoa Kỳ) cho rằng ngoài rối loạn trong chu kỳ giấc ngủ, hiện tượng bóng đè cũng có thể là triệu chứng của một số bệnh tâm thần. Trường hợp này những người bị chấn thương tâm lý hay bị trầm cảm cũng thường ghi nhận tần suất bị bóng đè khá cao. Ngoài ra, hiện tượng bóng đè cũng thường xuất phát từ căng thẳng tâm lý hay áp lực từ công việc. Thói quen sử dụng nhiều đồ uống có cồn hay thói quen hút thuốc lá cũng nhiều khả năng khiến bạn gặp phải ảo giác khi ngủ và gây hiện tượng bóng đè. Khi bị bóng đè nên làm gì?Nếu đã hiểu rõ về nguyên nhân bị bóng đè, bạn nên bắt đầu tìm hiểu xem bị bóng đè nên làm gì để có các giải pháp xử trí và tránh hoang mang nhé. 1. Cách trở lại trạng thái bình thườngKhi bị bóng đè nên làm gì? Bạn hẳn sẽ thấy vô cùng sợ hãi và hoang mang. Khi ấy, hãy nhớ đến một vài lưu ý sau để nhanh chóng trở lại trạng thái bình thường.
2. Cách điều trị khi bị bóng đèVì đây không hẳn là một căn bệnh nên bạn cũng không cần phải quá lo lắng. Tuy nhiên, bị bóng đè nên làm gì nếu hiện tượng lặp lại thường xuyên và ảnh hưởng khá nghiêm trọng đến cuộc sống của bạn? Hãy để ý đến các dấu hiệu mà bạn nên sớm đến bác sĩ như:
Bạn cần chú ý đến những câu hỏi bác sĩ có thể cần trao đổi để giúp chẩn đoán vấn đề một cách chính xác hơn. Trong trường hợp này, các bác sĩ thường sẽ:
3. Bị bóng đè nên làm gì để ngăn ngừa?Đa số trường hợp bị bóng đè sẽ tự khỏi và không cần phải tìm cách điều trị. Tuy nhiên, việc tác động vào các nguyên nhân gây bóng đè sẽ giúp bạn cảm thấy bớt lo lắng hơn rất nhiều. Dưới đây là một số cách trị bóng đè tự nhiên mà bạn có thể thử áp dụng.
Ngủ bị bóng đè sẽ không còn là nỗi sợ hãi nếu bạn hiểu rõ hiện tượng bóng đè là gì và biết rõ cách xử trí khi tình huống này xảy ra. Hãy luôn đảm bảo giờ giấc sinh hoạt thức – ngủ hợp lý để tránh được những nguy cơ khác liên quan đến giấc ngủ bạn nhé. |