Theo tổ chức y tế thế giới [WHO], ngay sau khi lọt lòng, trẻ sơ sinh cần được tiếp xúc với da của mẹ [ngực hoặc bụng] trong vòng ít nhất một giờ. Được gọi là phương pháp ‘da kề da’ với những lợi ích tuyệt vời. Những giờ đầu sau sinh được xem là một cú sốc đầu đời của trẻ sơ sinh. Trẻ đang quen với môi trường được bao bọc trong nước ối của mẹ. Bước ra thế giới mới chắc hẳn là một điều lạ lẫm và tập làm quen của trẻ.
Tiếp xúc ‘da kề da’ là cách tuyệt vời để mẹ và con sớm phục hồi sau
một hành trình gian nan và tràn ngập cảm xúc, là phương thức hữu hiệu kết nối tình mẫu tử và giúp phản xa để bé bắt đầu bú mẹ. Có rất nhiều bằng chứng cho thấy lợi ích lớn lao của tiếp xúc ‘da kề da’ giữa mẹ và con.
Phương pháp Kangaroo - da kề da thực hiện bằng cách đặt bé không mặc quần áo nằm trên ngực hoặc bụng trần của mẹ. Mặt, ngực, bụng và chân của bé được áp sát người mẹ, không có khoảng cách, cho đầu bé nghiêng một bên áp sát vào người mẹ. Phương pháp này được thực hiện từ 30
phút đến 1 tiếng ngay sau khi bé lọt lòng, mạch dây rốn còn đập và lặp đi lặp lại càng nhiều càng tốt trong tuần đầu sau sinh. Trẻ cũng có thể da kề da với bố ngay sau khi kề da với mẹ.
Hình ảnh: Da kề da cắt rốn chậm tại Bệnh viện Quốc tế Vinh
Vậy lý do cụ thể nào trẻ cần da kề da ngay sau khi sinh?
- Trẻ được sưởi ấm, ổn định thân nhiệt, nhịp tim, nhịp thở và đường huyết
Duy trì nhiệt độ cơ thể là điều hết sức quan trọng đối với trẻ sơ sinh. Sự chuyển tiếp từ môi trường ấm áp trong tử cung ra môi trường ngoài chênh lệch nhiệt độ, cộng thêm làn da ẩm ướt khiến trẻ rất dễ bị nhiễm lạnh. Ngực của mẹ ấm hơn nhiều so với các vùng khác của cơ thể, chỉ trong vài phút khi tiếp xúc da kề da bé sẽ được sưởi ấm. Điều này sẽ giúp cho trẻ giảm bớt tiêu hao năng lượng để giữ ấm
cơ thể, bú sớm với những giọt sữa non “vàng”, tránh được những cơn ngừng thở sinh lý; làm oxy trong máu tăng độ bão hòa; giúp điều hòa nhịp tim.
- Trẻ ít quấy khóc hơn
Tiếp xúc ‘da kề da’ giữa mẹ và con chỉ trong vòng 20 phút đã giúp làm giảm 67-72% nồng độ cortisol [hoóc môn gây stress] trong cơ thể bé. Kề cận mẹ cũng giúp bé đỡ đau và nhanh chóng phục hồi sau cuộc đẻ. Kết quả là bé được chăm sóc theo cách này thường ít quấy khóc và ít căng thẳng hơn.
- Tạo điều kiện cho sự phát triển tối ưu trí não
Khi mới chào đời, não của trẻ chưa trưởng thành hoàn toàn và có kích thước bằng 25% của người lớn. Tiếp xúc “da kề da” là một trải nghiệm đòi hỏi sự tham gia của nhiều cơ quan cảm giác. Sự tiếp xúc này giúp phát triển các đường dẫn truyền thần kinh – điều đặc biệt cần thiết cho sự trưởng thành của não. Tiếp xúc “da kề da” cũng thúc đẩy sự trưởng thành của các hạch hạnh nhân, bộ phận quan trọng nằm sâu trong
trung tâm não. Các hạch này liên quan tới quá trình hình thành cảm xúc, tạo lập trí nhớ và kích hoạt hệ thần kinh giao cảm. Nhờ “da kề da” mà bé ngủ sâu tự nhiên hơn là một trong những yếu tố giúp đẩy nhanh quá trình trưởng thành của não.
- Kích thích tiêu hóa và tăng cân
Chỉ sau 1 giờ tiếp xúc “da kề da”, hệ tiêu hóa của bé đã được phục hồi về trạng thái cân bằng tối ưu. Dây thần kinh phế vị được kích hoạt, dẫn tới tăng kích thước các vi mao trong lòng ruột
bé sơ sinh. Kết quả là diện tích bề mặt ruột tăng, khả năng hấp thu chất dinh dưỡng được cải thiện. Chăm sóc “da kề da” cũng làm giảm hàm lượng cortisol và somatostatin [hocmon ức chế hocmon tăng trưởng] ở trẻ, tạo điều kiện cho bé hấp thu và tiêu hóa thức ăn tốt hơn, ít bị rối loạn tiêu hóa hơn. Do không phải sử dụng mỡ nâu [mỡ lành mạnh mà trẻ có sẵn khi sinh] để duy trì thân nhiệt, trẻ sẽ tăng cân nhanh hơn.
- Tăng cường hệ miễn dịch
Tiếp xúc “da kề da”
giúp bé thu nạp các vi khuẩn quen thuộc từ làn da của mẹ. Điều này không gây nguy hiểm vì bé sơ sinh đã nhận được kháng thể chống lại đa số các vi khuẩn này ngay từ khi còn nằm trong bụng mẹ. Tiếp theo, cơ thể mẹ sẽ sản xuất các kháng thể chống lại vi khuẩn có trong môi trường của cả mẹ và của con. Các kháng thể này được truyền sang con thông qua sữa mẹ, giúp bảo vệ bé khỏi các bệnh nhiễm trùng.
Điều này đặc biệt cần thiết với trẻ sinh mổ vì trẻ không được tiếp xúc với hệ sinh vật lành ở
đường sinh của bà mẹ.
- Trẻ được bú sớm, sữa về sớm và nhiều hơn
Tiếp xúc “da kề da” giúp khởi động hành vi tìm vú bản năng của trẻ. Bé sẽ ngậm bắt vú nhiều hơn và chính xác hơn. Nghiên cứu chỉ ra rằng tỷ lệ bé bú mẹ ngay trong giờ đầu sau khi sinh tăng gấp đôi nếu bé được tiếp xúc “da kề da” ngay thay vì bị quấn chặt trong tã.
Các bà mẹ thực hành chăm sóc “da kề da” ngay từ đầu thường tiếp tục cho con bú hoàn toàn nhiều hơn khi về nhà. Sự gia tăng hoóc môn
Oxytocin và Prolactin của mẹ trong những giờ đầu sau sinh giúp tăng sản xuất sữa về lâu dài. Mẹ gặp khó khăn khi cho con bú thường có được sự cải thiện gần như tức khắc nhờ thực hành tiếp xúc “da kề da” tối thiểu 60 phút mỗi lần, 1-2 lần mỗi ngày.
Đối với mẹ, “da kề da” còn lại càng mang đến những lợi ích: Sau khi sinh, người mẹ thường khó quên cảm giác đau đớn và mệt mỏi, tuy nhiên “da kề da” với con như một liều thuốc giảm đau, giúp mẹ thoải mái, mãn nguyện và hạnh phúc vô
cùng. Trong thời gian “da kề da” với con sau sinh, huyết áp của mẹ dần về trạng thái ổn định, các cơn đau biến mất, sự hạnh phúc dâng trào và hạn chế được khả năng trầm cảm sau sinh rất lớn.
“Da kề da” với mẹ, bố là cách đầu tiên để gắn kết tình cảm cha mẹ với con, mang đến cho con cảm giác an toàn khi được che chở.
Hiểu được những lợi ích thần kỳ “da kề da”, khoa Sản - Bệnh viện
Quốc tế Vinh luôn áp dụng phương pháp da kề da, cắt rốn chậm cho tất cả sản phụ sinh thường, một số trường hợp sinh mổ với sức khỏe mẹ và bé ổn định. Ngoài ra, sự hướng dẫn hằng ngày “da kề da” và bú sớm dành cho bố, mẹ và bé trong thời gian tại Bệnh viện để đạt lợi ích tối ưu nhất.
Xem thêm:
Gói sinh trọn gói tại Bệnh viện Quốc tế Vinh
Hướng dẫn đăng ký gói sinh trọn gói