Rim mứt gừng tết đúng vị Quảng ở một góc chợ - Ảnh: NGỌC HIỂN
Có một ngôi chợ ở Sài Gòn mà nhiều người vì nhớ quay quắt mùi hương củ nén trong chén canh bầu thuở ấu thơ mẹ nấu, đã lặn lội từ tận Bình Dương đến đây chỉ để mua một lon nén. Có người mấy chục năm cứ tới lui ngôi chợ này hoài chỉ để chọn hũ mắm, chén dưa cà đậm đà hương vị miền Trung. Cũng lắm người tìm đến chợ chỉ để được nghe tiếng trọ trẹ quê mình da diết chẳng nơi mô có được...
Phiên chợ quê giữa phố
Đó là "hồn cốt" chợ Bà Hoa gần ngã tư Bảy Hiền [Q.Tân Bình], nơi được ví như cả xứ Quảng thu nhỏ trong lòng Sài Gòn. Những ngày cuối tháng chạp, chợ Bà Hoa nằm trên đường Trần Mai Ninh bỗng khoác lên chiếc áo xuân khi các sạp hàng xung quanh chợ đều bày bán dưa món, củ kiệu, bánh thuẫn, bánh in, bánh nổ... chẳng khác nào những phiên chợ tết quê xứ Quảng.
Từ đầu đường đã thấy một phụ nữ đầu choàng nón lá, dắt xe đạp bán bánh xu xoa đặc trưng của đất Quảng Ngãi. Gánh hàng rong này vừa ra đã có năm bảy người đi xe máy biển số 76 [Quảng Ngãi], 92 [Quảng Nam], 43 [Đà Nẵng] tấp vào mở hàng, rồi đứng ngay bên vệ đường húp xu xoa ngon lành.
Cách đó vài bước chân, con đường dọc bên hông chợ xôn xao tiếng í ới rặt giọng Quảng của những hàng quán bên đường. Những bếp than hồng quạt tay nướng bánh tráng mè thơm phức. Những cô Ba, cô Tư đánh trứng đổ bánh thuẫn, rim mứt gừng dậy mùi tạo nên cho khu chợ này một mùi vị rất riêng mà chỉ người miền Trung mới có nhiều ký ức để thấm thía.
Ở một góc chợ, bà Huỳnh Thị Kim Hà [43 tuổi] bưng ra một thau lòng xào nghệ vàng óng và nồi mít thấu thơm lừng nhanh nhảu múc cho nhóm khách trẻ nói tiếng Quảng Trị đã ngồi vây quanh bàn chực chờ món quen. Thử một dĩa, đầu lưỡi chúng tôi cay xè, toát mồ hôi hột, nhưng dĩa lòng xào nghệ này đúng vị Trung mà dân Quảng thường nói "trặm trịa" ý chỉ hương vị rất đậm đà.
Bên kia đường, tiếng hát của nữ danh ca Khánh Ly vang lên văng vẳng ca khúc Diễm xưa đúng vào buổi chiều mưa xuân Sài Gòn khiến chúng tôi ngỡ mình đang rảo bước trong những hàng quán ở chợ Đông Ba ngoài Huế. Nào là bánh xèo, đường bát, bánh rò, xôi đường, mì Quảng, bánh tráng, chả bò, bánh tổ... những món ăn rất đặc trưng của người Quảng được bày biện đẹp mắt khắp các tiệm.
Là khách "ruột" khu chợ này, Nguyễn Đức Nhật Thuận [chủ tiệm ăn Cà Mèn, chuyên bán món Quảng Trị] kể rằng ở Sài Gòn chỉ chợ Bà Hoa là dễ mua cây nén tươi. Một vài chợ vẫn có củ nén, song để có được nén lá tươi nấu món cháo bột nức danh Quảng Trị hằng ngày Thuận phải ra mua ở khu chợ này.
Bẻ bánh tráng xúc hến nhai rào rạo, chị Trần Hoàng Loan [quê Huế] kể rằng cứ đến cuối tuần, chị lại rủ bạn bè đồng hương ra khu chợ này ăn vặt những món quê. Khoái nhất với chị là hến xúc bánh tráng, món ăn gắn bó với tuổi thơ khi mẹ thường dắt sang cồn Hến ở Vĩ Dạ xứ Huế, ăn hàng. Vì thế, dù đã 30 tuổi, chị Loan vẫn hay đến chợ này ăn đủ một "tour ẩm thực" từ hến, đến chè Quảng rồi lại mua thêm ít bánh thuẫn mang về nhà ăn dần.
Sạp rau Trà Quế [Hội An] của bà Kim Chương ở chợ Bà Hoa - Ảnh: NGỌC HIỂN
Đời chợ, đời người
Hỏi về gốc tích của chợ được đặt tên Bà Hoa, những bậc cao niên ở đây đều có câu trả lời chung là đặt theo tên người phụ nữ có công dựng chợ từ trước 1975. Sau này, bà Hoa đã đi nước ngoài định cư. Thi thoảng, dân chợ vẫn thấy bà về thăm quê, thăm chợ, nhưng mấy năm trở lại đây vắng bóng.
Ngồi một góc chợ cặm cụi đổ bánh thuẫn bằng hai chiếc khuôn đồng bếp than, bà Đỗ Thị Thanh Nga [51 tuổi, quê Quảng Nam] kể rằng chiếc khuôn này có tuổi đời hơn cả bà. Đây là "báu vật" gia truyền từ đời ông nội. Cặp khuôn bánh này đã theo gia đình từ Điện Bàn [Quảng Nam] di cư vô Sài Gòn gần 40 năm nay.
Những ngày này, bà Nga phải ăn ngủ luôn ở chợ và có những đêm thức trắng để đổ bánh thuẫn, bánh bông lan, bánh nổ kịp giao cho mối mang bán tết. Những mẻ bánh làm từ bột bình tinh khuấy lòng đỏ trứng gà vàng ươm, thơm ngậy vừa ra lò đã có khách chực chờ "hốt" đi.
Làm bánh là nghề gia truyền nên bà Nga phải giữ, còn những mặt hàng khác như đường bát, mắm, cao lầu khô, bánh tráng đập... được bà nhập từ Quảng Nam, Quảng Ngãi. Kế bên tiệm bà Nga là tiệm mì Quảng, mấy tiệm bánh tráng, tiệm rau ráng xứ Quảng cũng là của chị em ruột rà bà Nga. "Dãy này toàn người nhà, mà cả nửa cái khu Bảy Hiền này là bà con ngoài Quảng quê tui rồi", bà Nga kể.
Sau năm 1975, cuộc sống khó khăn, người đi trước dắt người đi sau cùng vào Sài Gòn làm nghề tơ sợi ở khu Bảy Hiền [trước 1975 ngã tư Bảy Hiền đã là một làng dệt nổi tiếng]. Hơn chục năm làm tơ sợi, đến lúc bán buôn ế ẩm bà Nga mới chuyển sang bán bánh tráng và các sản vật Quảng Nam cùng mẹ. Theo bà Nga, lúc đầu chợ rất vắng, có cả người Nam lẫn người Trung. Song phần dân vùng này chủ yếu gốc Trung nên người đồng hương buôn bán được hơn, phần vì người Trung chịu khó cầm cự tồn tại, thành ra chợ này giờ chủ yếu là người Trung bán buôn.
Nửa đời người gắn bó với ngôi chợ này, bà Nga nghiệm ra rằng dân Quảng dù tha phương vẫn giữ cái tính "hay cãi". "Mấy bà nổi cáu cãi giọng Quảng chí chóe sung lắm, nhưng xong rồi là thôi, lại huề cả làng chứ không ai để bụng", bà Nga kể thêm nếu có ai đau ốm, cả chợ gom góp thăm nom nhau rất nghĩa tình như chòm xóm quê hương dù ở phố xá đã mấy chục năm rồi.
Tết này đã gần 80 tuổi, bà Hồ Thị Yến [quê Duy Xuyên, Quảng Nam] hằng ngày vẫn làm xôi đường, bánh tổ, bánh rò mang ra chợ bán cho những người Quảng tha phương. Nhiều lần ốm đau vắng đi những bữa chợ, bà Yến kể rằng "nhớ chịu không nổi" nên cứ khỏe lại là lao ngay ra chợ để bán buôn, chuyện trò bằng giọng Quảng với dân "quê mình".
Bà tâm sự nhiều Việt kiều bao năm xa xứ về chợ này gặp món quê đã rưng rưng nước mắt khiến người bán cũng sụt sùi theo. Những hình ảnh tình cảm khiến bà Yến, bà Nga và bao bạn hàng đều khẳng định phải gắn bó với chợ cho đến khi nào "chân không bước nổi" thì mới thôi ra chợ Quảng giữa đất Sài Gòn...
Rau Trà Quế đắt như tôm tươi
Từng bán bánh tráng, mì Quảng theo gia đình chồng, nhưng người phụ nữ gốc Huế Hoàng Thị Kim Chương [60 tuổi] lại quyết định rẽ sang hướng khác khi gom các loại rau ráng chính gốc Trà Quế [Hội An] mang vào Sài Gòn bán.
Tiệm rau nhỏ xíu của bà mỗi buổi sáng có đến 3-4 người phụ bán và luôn luôn kín khách dù giá đắt gấp đôi so với rau Sài Gòn. Mỗi buổi sáng, bà Chương nhận đến hai lượt xe hàng từ ngoài Quảng Nam gửi vào với những loại rau, củ như cà chua bánh xe, mướp đắng, lá é, lá nén, mã đề, ngò gai... gói bằng tàu lá chuối rất dân dã.
Không chỉ bán ở chợ, rau của bà Chương còn vào những nhà hàng lớn bởi lợi thế là rau thơm ngon, đúng hương vị miền Trung. "Những người sành ăn món Trung, nhất là mì Quảng hay thịt luộc cuốn bánh tráng, thì phải chọn đúng loại rau sống này ăn mới sướng", bà Chương kể.
NGỌC HIỂN
Chợ này nhìn chung bán những món hàng quen thuộc của người Quảng Nam và Quảng Ngãi, mua bán nhộn nhịp,vui vẻ, giá phải chăng, dể mua, tuyệt vời !
Nằm trên đường Trần Mai Ninh thuộc quận Tân Bình, chợ Bà Hoa được xem là một trong những khu chợ ẩm thực miền trung nổi tiếng nhất Sài Gòn. So về diện tích thì chợ không quá rộng, chỉ khoảng 20 gian hàng nhưng đầy đủ các món ăn đặc sắc nhất của miền trung. Hãy cùng Cuối Tuần của Tui tìm hiểu thêm đôi nét về khu chợ này nhé.
Các bạn có cảm thấy dù xung quanh chúng ta có nhiều siêu thị, trung tâm mua sắm… nhưng các khu chợ lâu đời như Chợ Bà Hoa vẫn vô cùng thu hút. Điểm nhấn của chợ Bà Hoa đó các món ăn đặc sản miền trung được xem là nổi tiếng nhất Sài Gòn.
Chợ Bà Hoa được xem là “Quảng Nam thu nhỏ” giữa lòng Sài Gòn, muốn tìm đến các mó ăn nổi tiếng của xứ Quảng thì cứ ghé qua đây. Ghé chợ Bà Hoa, bạn sẽ được thưởng thức hương vị ẩm thực dân dã của miền Trung.
- Địa chỉ: Đường Trần Mai Ninh, Quận Tân Bình
- Giờ mở cửa: 7h – 19h
- Giá: 20k – 50k
Nằm trên con đường Trần Mai Ninh thuộc quận Tân Bình, khu chợ được mọi người gọi với cái tên quen thuộc và vô cùng dễ nhớ là chợ Bà Hoa.
Được biết cái tên chợ Bà Hoa được người dân thương gọi để nhớ ơn người phụ nữ đã có công thành lập nên khu chợ này.
Điều thú vị là Bà không phải là người miền trung mà Bà là người gốc Bắc bắt đầu vào Sài Gòn từ 1954. Nhờ đặc biệt yêu thích ẩm thực xứ Quảng, bà đã cho xây dựng nên khu chợ này để góp phần mang hương vị ẩm thực miền Trung đến với nhiều người tại đất Sài thành.
Khi mới thành lập, khu đất làm chợ rất hoang sơ, nhưng có kha đông người trung sinh sống. Ban đầu khu vực nổi tiếng với nghề dệt vải nhưng theo thời gian nghề này không còn tồn tại nữa. Thay vào đó, những người tiểu thương chuyển sang buôn bán các đặc sản miền Trung.
Chợ Bà Hoa chỉ có khoảng 20 gian hàng thế nhưng đầy đủ các món ăn đặc sắc nhất của miền Trung, chẳng cần đi đâu xa chỉ cần đến khu chợ này là bạn sẽ tìm được các món ăn miền trung mà mình thích.
Chợ Bà Hoa vui nhất là từ 15 – 16 giờ chiều, lúc này những hàng ăn vặt đã bày dọn sẵn sàng chờ đón thực khách ghé qua. Những hàng ốc, gỏi trộn đơn giản ngay góc đường cũng có sự hấp dẫn đặc biệt. Tiếp đến là những món ăn mang nét đặc trung riêng sách bò hấp gừng, hến Hội An, ốc bươu xào dừa, lòng xào nghệ nóng sốt,… tất cả đều vô cùng kích thích.
Món đầu tiên mà mình thích đó là hàng mít trộn được nêm nếm vừa ăn, nước mắm cay the, hành phi bùi béo… Đĩa mít non giòn tươi, thanh dịu tạo nên. Tiếp đến bạn không nên bỏ qua các món bánh đặc trưng của miền Trung như bánh bèo, bánh đúc.
Nếu vẫn chưa no, hãy ghé lại thưởng thức vài chiếc bánh xèo đang được đổ liền tay trên chảo. Bánh xèo miền Trung lúc nào cũng được chiên giòn ruộm, vàng tươi hòa quyện cùng vị ngọt của tôm, mực rất hấp dẫn.
Tráng miệng cùng những ly chè mát lạnh sẽ làm thực khách mê mẫn. Từ các loại chè đậu như đậu trắng, đậu xanh, đậu đen đến món sâm bổ lượng mát lạnh hay bánh flan thơm mềm. Nhìn hàng ăn vặt nào cũng ghiền cả.
Quả thật, đi một vòng thôi thì cũng chưa chắc đã nhớ được hết tất cả các món được bán ở đây. Hãy cùng Cuối Tuần Của Tui điểm qua những món ăn được xem là đặc sản ngon nhất tại khu chợ Bà Hoa.
Lòng xào nghệ món ăn dân dã nhất. Sở dĩ món lòng ngon là nhờ khâu chuẩn bị. Lòng già của heo được sơ chế kỹ lưỡng đê. Một đĩa lòng xào nghệ màu vàng của nghệ kèm thêm chút xanh mướt của lá hẹ và điểm thêm chút đỏ của ớt. Tất cả tạo nên món đầy đủ từ màu sắc, vị cho đến dinh dưỡng. Cái vị mà chúng ta có thể nhớ đến là cái the the của nghệ kết hợp với vị beo béo, dai dai của lòng và chút cay cay của ớt. Ăn kèm lòng xào nghệ cùng với bánh tráng là chuẩn vị luôn.
Bánh thuẫn hay còn gọi là bánh thửng là món ăn khá lạ với nhiều người. Nhưng đây là món ăn truyền thống và đầy ý nghĩa của người miền trung. Trước đây bánh chỉ được bán vào những ngày Tết cổ truyền tượng trưng của sự sung túc và may mắn trong ngày đầu năm. Nhưng ngày nay món bánh thuẩn trở thành món phố biến hơn.
Bánh được làm từ bột mình tinh và trứng. Bánh thuẫn bung đều như bông hoa mai, không bị vỡ, bánh có màu vàng ươm bắt mắt. Khi ăn bạn sẽ cảm nhận được độ giòn của vỏ bánh, bên trong thì mềm bở và đặc biệt là có vị thơm.
Hến xào xúc bánh tráng là một trong những món ăn dân dã nhất khu chợ Bà Hoa, hến luôn là một trong những nguyên liệu dùng để chế biến món ăn cực kỳ quen thuộc của người dân miền Trung. Từ hến người bếp có thể chế biến rất nhiều món ăn khác nhau như hến, cơm hến, bún hến, hến xào giá… hến xào bánh tráng được xem là quen thuộc hơn cả.
Đến chợ Bà Hoa, chưa biết bắt đầu với món ăn nào thì bạn có thể thử ngay món hến xào xúc bánh tráng. Người miền trung thì ăn món hến xào để nhớ về quê hương, một số vị khách thì thích món ăn này vì sự dễ ăn.
Muốn thưởng thức món Quảng chính gốc tại Sài Gòn thì bạn có thể đến với khu chợ Bà Hoa. Tuy không được bày bán khang trang như ở các quán xá khác nhưng hương vị Mì Quảng ở đây vẫn giữ được nét đặc trưng riêng.
Mì Quảng hiện nay có khá nhiều biến tấu như mì gà và mì tôm thịt, mì sườn,… Một tô mì Quảng ngon thì phải có đầy đủ các nguyên liệu như mì, tôm, thịt gà, thịt heo, và trứng cút. Món mì Quảng đúng vị nếu được chuẩn bị đầy đủ các loại nguyên liệu như đậu phộng rang, rau sống, bánh tráng và các loại đồ gia vị chanh, ớt hay sa tế.
Điểm thú vị khi đến chợ Bà Hoa không chỉ là thưởng thức các món ăn mà quan trọng hơn đó là được nghe chất giọng của người xứ Quảng, tiếng nói quen thuộc những người đi xa quê nhưng nghe được giọng nói của những người con xứ Quảng cũng thấy đỡ nhớ quê.
Lắng nghe những âm điệu mộc mạc, tiếng mời khách thân tình, tiếng trò chuyện rôm rả… bạn cứ như đang đứng giữa mảnh đất nào đó ở miền Trung xa xôi.
Những lúc rãnh rỗi cùng bạn bè đến với khu chợ Bà Hoa để thưởng thức ẩm thực, còn nếu bạn là người con con xứ Quảng muốn tìm một chút hương vị xứ Quảng giữa lòng Sài Gòn thì có thể ghé đến khu chợ Bà Hoa. Nơi đây không chỉ là một điểm đến ẩm thực đặc sắc, mà còn là nét đặc biệt tạo nên bức tranh văn hóa Sài Gòn phong phú và đa sắc màu.
- Ăn vặt vừa ngon vừa rẻ tại 5 khu chợ chiều Sài Gòn
Xem video về Chợ Bà Hoa: