Mây là giống cây trồng phổ biến ở nước ta. Loại cây này được trồng với mục đích lấy thân làm đồ đan lát thủ công mỹ nghệ và được đánh giá là giống cây phát triển kinh tế cho nhiều địa phương.
Từ xưa đến nay cây mây đã xuất hiện tại nước ta khá nhiều. Chúng phân bổ rộng khắp cả nước từ vùng cao Hà Giang, Lạng Sơn cho đến các tỉnh miền nam như Đồng Nai, Kontum vv.
Cây mây là loại cây leo mọc thành bụị với nhiều thân khí sinh. Cây có thâm ngầm khá giống củ gừng tuy nhiên có màu đen và cứng hơn gừng rất nhiều. Với mỗi thân khí sinh trưởng thành chỉ to bằng ngón tay tuy nhiên có thể dài tới 20-3m. Cây leo nhờ có các tay mây nằm đối diện với nách lá. Thân mây được bao phủ bởi một lớp vỏ ngoài màu xanh nón khá đẹp. Mây có hệ thống lá dài và rậm. Mỗi lá kép có từ 15-20 lá nhỏ mọc thành từng nhóm 2-4 chiếc khác nhau.
Hoa cây mây có hình dạng bông mo dài thường mọc ở nách lá. Mỗi nụ hoa thường có từ 4-6 nhánh mỗi nhánh bao gồm nhiều gié dài 3-4cm gồm những chùm hoa nhỏ màu vàng múi hương khá thơm. Hoa sau khi rụng thì quả sẽ được hình thành từ đấy. Qủa mây có dạng hình cầu đường kính khoảng 0,8cm có màu xanh khi còn non và màu xám khi đã già và khi già ăn sẽ cảm thấy vị ngọt.
Tại nước ta nói về giống mây có thể kể ra khá nhiều giống mây khác nhau. Ví dụ như mây nếp, mây tẻ . Hai loại mây này được phân biệt với nhau một cách khá dễ dàng. Trong khi mây tẻ có lá nhỏ hơn và quả rất sai thì mây nếp lại cho bộ lá dày và to hơn đồng thờ quả cũng thưa hơn và sợ mây trắng và giòn hơn.
Hiện nay loại mây nếp được ưa ái trồng nhiều hơn vả vì phẩm chất mây tốt và đẹp hơn mây tẻ.
Công dụng của cây mây:
Mây được sử dụng từ rất lâu trong hoạt động đời sống của người dân nước ta. Do tính chất bền và dẻo lại rẻ. Hơn nữa bề mặt mây có màu trắng ngà bóng rất đẹp lại dễ uốn nên thường được sử dụng để làm đồ thủ công mỹ nghệ như bàn, ghế, giỏ, túi vv.
Cách trồng và chăm sóc cây mây:
Mây được dánh giá là loại cây leo bụi có sức sinh trưởng mạnh. Cây chỉ cần trồng 1 năm là đã có thể cho đẻ nhánh. Một khi đã đẻ nhánh thì cây sẽ phát triển rất nhanh và tạo thành một bụi cây lớn. Một bụi mây 7 tuổi có khoảng 30 nhánh và tổng chiều dài thân mây cả bụi có thể lên tới 300m.
Thời gian sinh trưởng của mây cũng khá nhanh. Mỗi năm thân mây có thể dài ra đến 4-5m. Sau khi trồng khoảng 4 năm trở đi thì hàng năm có thể cắt một lần.
Kỹ thuật nhân giống :
Mây được trồng và nhân giống bằng việc gieo hạt hoặc trồng bằng phương pháp giâm cành. Với những cây mẹ trên 7 tuổi bạn thu hái hạt hong khô và bảo quản cẩn thận để làm giống.
Kĩ thuật gieo:
Khi gieo hạt chọn nơi đất bằng phẳng có độ ẩm và tơi xốp. Đất trồng mây cũng có thành phần cơ giới nhẹ và bón lót vào đó một lượng phân chuồng hoai mục. Sau khi gieo trồng khoảng 2 tháng thì lúc này cây mây non đã ra được 4-5 lá thật. Những cây non này muốn đem ra trồng cần phải chọn lựa kĩ càng. Cây cần khỏe mạnh và có đủ hệ lá và có chiều cao khoảng 30cm và không bị sâu bệnh hại.
Phương thức trồng: Mây thường trồng dưới tàn rừng tự nhiên hoặc trồng ở những nơi có độ tán che khoảng 0,3-0,5. Bạn có thể trồng quanh nhà hoặc dọc bờ mương cây đều phát triển được mà không cần chú ý nhiều đến kỹ thuật trồng.
Làm đất trồng cây: Bạn cần đào hố với kích thước vừa phải khoảng 20x20x20cm và trước khi trồng cần bón lót vào đó khoảng 300g phân hữu cơ vi sinh kèm theo từ 1-2 kg phân chuồng hoai mục.
Trồng cây mây: Khi trồng bạn cần tiến hành đặt cây vào hố trồng đã chuẩn bị sẵn. Đặt cây ngay ngắn rồi chỉnh cho hướng cây đứng thẳng. Tiến hành nén đất thật chặt và để cây mây dễ đẻ nhanh sau này.
Chế độ chăm sóc cây mây:
Chế độ nước của mây ở mức trung bình. Hàng tuần định kì tưới nước 2-3 lần cho cây nhất là lúc mới trồng cây cần nhiều nước. Mỗi năm cần định kì làm cỏ dại và kết hợp vun xới đất 2-3 lần. Với những cây mây bụi rậm rạp cần phát quang để giúp đảm bảo ánh sáng cho cây phát triển.
Với những nơi đất tốt thích hợp thì chỉ cần trồng đến năm thứ 4 là đã có thể thu hoạch đều hàng năm. Dấu hiệu nhận biết mây thu hoạch là khi ở phần bẹ gốc bị chết và rụng đi để lộ ra những sợi mây trắng thì bạn có thể thu hoạch được. Định kì cứ 2 năm bạn thu hoạch mây một lần. Khi thu hoạch bạn tiến hành chặt bỏ gốc cách mặt đất 10cm rồi lôi từng sợi mây ra khỏi bụi.
Mây sau khi được thu hoạch sẽ được tước bỏ vỏ xanh giữ lại phần mây trắng bên trong. Mây được phơi khô rồi tùy mục đích mà được tước nhỏ hoặc giữ nguyên thân.
Mây Thái có tên là salak có xuất xứ từ Indonesia, thuộc cây họ cọ, quả có hình dáng hơi tròn như trái sung hoặc thon dài như quả trám, nhiều gai, thường mọc thành chùm. Hiện nay loại quả này cũng đã được lấy giống trồng ở một số nước như Thái Lan, Việt Nam, Malaysia.
Thoạt nhìn thì quả này có vẻ “khó nhằn”, nhưng thực ra lớp vỏ mây Thái rất mỏng, chỉ cần ngắt phần đỉnh nhọn phía đầu quả là có thể bóc ra khá dễ dàng, để lộ phần thịt chia 3 nhánh như nhánh tỏi, màu vàng kem chắc nịch, hấp dẫn bên trong. Nếu để trong tủ lạnh lâu, khi bóc, vỏ mây Thái có thể nứt vỡ thành nhiều mảnh nhỏ như khi bạn bóc vỏ trứng luộc vậy.
Giống như sầu riêng, mây Thái cũng khá kén người ăn, một số vừa ăn vào đã thích mê, một số khác thì phải làm quen dần, lâu lâu mới thấm vị ngon bởi hương vị của nó rất đặc biệt. Mây Thái có vị ngọt ngọt chua chua tựa như vị dứa, lại thêm phảng phất hương thơm hòa quyện của hoa lài và hoa ly.
Cách dùng quả mây Thái
Ngoài cách ăn nguyên vị thì mây Thái còn có thể chấm muối hoặc lắc muối tôm ớt đều hấp dẫn và kích thích vị giác. Phản ứng của các bạn trẻ khi ăn loại quả cũng chia làm hai, người thích ăn không để cảm nhận vị chua thanh, bạn thì thích lắc muối vì mang đến vị đậm đà.
Cảm giác chung thì ai cũng đều thốt lên là “chua” và “chua” nên ăn nhiều sẽ bị ê răng, thậm chí có người còn ví von như mùi mãng cầu, na, cherry…
Cách bảo quản mây Thái ngon đúng điệu
Cách bảo quản mây Thái rất dễ bạn có thể để nơi thoáng mát hoặc bỏ vào tủ lạnh. Đặc điểm quả mây Thái khi hái xuống mau chín, nhất là tiết trời nóng như Sài Gòn thì quả dễ bị thâm màu bên trong, thế nên khi mua, hãy chọn những chùm còn mơn mởn, tươi màu để bảo quản lâu hơn.
Giá trị dinh dưỡng và những lợi ích của mây Thái
Quả mây Thái là loại quả giàu protein, chất xơ, vitamin B6, B1, vitamin C, photpho, sắt, carotene, carbohydrate, canxi, đều là những dưỡng chất có lợi cho sức khỏe. Mây Thái có tác dụng điều trị táo bón, chứng khó tiêu. Ngoài ra, nhờ có hàm lượng chất beta-carotene nhiều hơn cả xoài, dưa hấu và cà rốt [loại dưỡng chất được coi là tiền chất của vitamin A] mà quả mây Thái còn được sử dụng trong việc điều trị một số bệnh về mắt.
Hàm lượng dinh dưỡng
- Trong 100 gram mây thái có chứa:
- Sắt: 3.9mg
- Vitamin B2: 0.2mg
- Vitamin C: 8.4mg
- Carbohydrate: 12.1mg
- Canxi: 38mg
- Phốt pho: 18mg
- Protein: 0.8g
- Chất béo: 0.4g
- Chất xơ: 0.3g
9 tác dụng của mây thái đối với sức khỏe
Cải thiện thị giác
Quả mây thái được coi là có lợi ích ngang với thuốc nhỏ mắt. Theo các nghiên cứu của chuyên gia sức khỏe, loại quả này có chứa beta-corotene rất tốt cho mắt.
Đối với bất cứ ai muốn giữ cho đôi mắt khỏe mạnh và cân bằng mà vẫn chán ngấy với việc phải liên tục tiêu thụ nước ép cà rốt. Ngay bây giờ bạn có một lựa chọn khác là nước ép mây thái. Vì vậy, bao gồm chúng trong chế độ ăn uống thông thường của bạn là một trong những phương pháp tốt nhất để có được lượng beta carotene cần thiết.
Tốt cho dạ dày
Mây thái là một trong những loại trái cây đậm đặc chất dinh dưỡng bao gồm canxi, tannin, saponin, flavonoid và beta-carotene. Tanin trong loại quả này giúp chống tiêu chảy. Ngoài ra nó còn điều trị chứng khó tiêu dạ dày. Tốt hơn là sử dụng cả lớp biểu bì của nó để ngăn ngừa táo bón, vì trong lớp biểu bì này có chứa khá nhiều chất xơ.
Tăng cường trí nhớ
Lượng kali và pectin cao có trong mây thái giúp cải thiện chức năng nhận thức của cơ thể và tăng cường trí nhớ.
Kiểm soát lượng đường trong máu
Da của trái mây thái khi được pha thành trà giúp tái tạo tế bào ở tuyến tụy, từ đó kiểm soát được bệnh tiểu đường. Ngoài ra, nó cũng chứa pterostilbene là một chất làm giảm đường huyết. Do đó, việc sử dụng thường xuyên trái cây này trong chế độ ăn uống của bạn khá có lợi cho việc hạ thấp mức đường huyết.
Cải thiện sức khỏe tim mạch
Mây thái bao gồm lượng kali giúp tim khỏe mạnh. Lượng chất chống oxy hóa và khoáng chất cao giữ cho hệ thống tim mạch hoạt động hiệu quả và giúp điều hòa nước trong cơ thể.
Cung cấp Vitamin A
Vitamin A có lợi cho việc duy trì sức khỏe của mắt. Mọi người thường được khuyến cáo về việc sử dụng cà rốt để đáp ứng loại chất này. Tuy nhiên, bác sĩ Pericone khuyên bạn nên tránh xa cà rốt trong chế độ ăn kiêng để chống lão hóa.
Vì việc nạp Vitamin A [carotenoids] có thể gây ra phản ứng viêm vì hàm lượng đường cao. Để khắc phục điều này, hãy sử dụng nước ép mây thái thay thế.
Tăng cường sức khỏe
Hàm lượng dinh dưỡng phong phú của mây thái bao gồm các vitamin và khoáng chất quan trọng giúp duy trì các chức năng cơ thể thích hợp. Chất chống oxy hóa giúp chống lại thiệt hại cho các tế bào và mô, ngăn cơ thể khỏi tác hại gây ung thư. Tiêu thụ thường xuyên trái cây này trong chế độ ăn uống của bạn giúp giảm nguy cơ hình thành bệnh trĩ.
Tốt cho bà bầu
Bà bầu nên chọn những thực phẩm tốt cho bé cũng như em bé. Vì vậy thực phẩm tốt cho sức khỏe nên được ưu tiên. Tiêu thụ mây thái tốt cho phụ nữ mang thai trong giai đoạn ốm nghén. Nhưng đừng tiêu thụ quá nhiều, hãy cân bằng lượng thực phẩm giàu protein như các loại hạt để em bé khỏe mạnh hơn.
Giúp giảm cân
Do hàm lượng chất xơ và chất chống oxy hóa cao, mây thái là lựa chọn tốt cho chế độ ăn kiêng quản lý cân nặng. Vì nó bao gồm canxi và carbohydrate, cung cấp năng lượng và sức chịu đựng cần thiết cho cơ thể trong khi ăn kiêng. Đồng thờ trà của nó là một chất làm se tuyệt vời có lợi trong việc giảm cân.
Món ngon với quả mây Thái
Ngoài việc thưởng thức quả tươi, mây Thái còn là một nguyên liệu tuyệt vời để điểm xuyết hương vị cho các món bánh hoặc salad hoa quả, món chè. Dưới đây là công thức làm bánh bông lan với nguyên liệu từ trái mây Thái cực đơn giản, bạn có thể thử nhé.
Nguyên liệu:
+ 130g bột mỳ
+ ½ muỗng cà phê baking soda
+ 40g bột/vụn hạt dẻ
+ 130g đường cát
+ 150ml nước
+ 80g bơ
+ 2 quả trứng gà
+ 150g mây Thái [đã bóc vỏ, thái nhỏ]
+ 50g nho khô
Lớp phủ kem bơ
+ 200g bơ
+ 200g đường cát
+ 1 muỗng canh vani cô đặc
Trang trí
+ 1 muỗng nho khô
+ ¼ muỗng cà phê đường cát
Cách làm:
- Chuẩn bị một chiếc tô lớn, đổ vào đó bột mỳ, baking soda và men làm bánh rồi trộn đều. Thêm bột/vụn hạt dẻ, đường, muối. Trộn đều cho đến khi hỗn hợp bột mềm mịn.
- Thêm nước, bơ và trứng vào hỗn hợp bột vừa thu được. Đập bột nhanh tay và liên tục trong khoảng 3 phút. Thêm mây Thái và nho khô vào, trộn đều.
- Trải bột vào khuôn nướng bánh mỳ kích thước 10x20cm. Nướng trong lò đã đặt sẵn nhiệt độ ở 180ºC trong 40 phút. Sau 40 phút, lấy bánh ra khỏi lò, để bánh ở nơi thoáng mát cho nguội hoàn toàn.
- Đối với lớp phủ kem bơ, đánh đều bơ, đường cát và hương vani cùng nhau cho đến khi thu được phần kem nhuyễn mịn.
- Sau khi bánh nguội, phết kem bơ trải đều trên mặt bánh. Trang trí thêm cho đẹp mắt với nho khô và đường cát.
Mây thái là loại trái cây không chỉ ngon mà tác dụng của mây Thái còn hỗ trợ cho sức khỏe chúng ta một cách tuyệt vời. Sử dụng chúng thường xuyên trong chế độ ăn uống của bạn để có một thể trạng tốt và khỏe mạnh nhé.