Cách hướng dẫn bệnh nhân điền vào câu hỏi mmrc năm 2024
Thông tin dành cho người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (BPTNMT), gia đình của bệnh nhân, bạn bè và người chăm sóc. Thông tin này cung cấp những lời tư vấn và các thông tin hữu ích về BPTNMT. Bao gồm các triệu chứng để phát hiện bệnh. Điều trị bệnh như thế nào? Các bước để bạn có thể quản lý tình trạng bệnh và tự chăm sóc bản thân tại nhà ở giai đoạn ổn định.
Công cụ đánh giá triệu chứng và sự ảnh hưởng của bệnh lên tình trạng sức khỏe của người bệnh: - Bộ câu hỏi sửa đổi của Hội đồng nghiên cứu y khoa Anh (mMRC): gồm 5 câu hỏi với điểm cao nhất là 4, điểm càng cao thì mức độ khó thở càng nhiều. mMRC<2 được định nghĩa là ít triệu chứng, mMRC ≥ được định nghĩa là nhiều triệu chứng.
6. Đánh giá mức độ tắc nghẽn đường thở: ● Mức độ tắc nghẽn đường thở theo GOLD 2018 Giai đoạn GOLD Giá trị FEV1 sau test hồi phục phế quản Giai đoạn 1 FEV1 > 80% trị số lý thuyết Giai đoạn 2 50% ≤ FEV1 <80% trị số lý thuyết Giai đoạn 3 30% ≤ FEV1<50 % trị số lý thuyết Giai đoạn 4 FEV1 < 30% trị số lý thuyết ● Đánh giá nguy cơ đợt cấp Đánh giá Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính theo nhóm ABCD (GOLD 2018)
+ Các bệnh tim mạch. + Bệnh hô hấp. + Trào ngược dạ dày - thực quản. + Hội chứng chuyển hóa và tiểu đường + Loãng xương. + Lo lắng, trầm cảm. Bệnh lý đi kèm là nguyên nhân phổ biến hoặc góp phần trong số đợt cấp và nhập viện của bệnh nhân mắc BPTNMT. Theo Hội lồng ngực Hoa Kỳ (ATS) đã ghi nhận BPTNMT thường xuyên kết hợp với viêm phổi so với các bệnh mạn tính khác. Trong số những bệnh nhân có biểu hiện viêm phổi cộng đồng có khoảng 19% có BPTNMT. Viêm phổi cũng được xem như là một phần trong quá trình xảy ra đợt cấp BPTNMT. Những bệnh nhân có bệnh viêm phổi luôn khởi phát đột ngột hơn về triệu chứng, bệnh nặng hơn, nhập hồi sức cấp cứu và thời gian lưu bệnh kéo dài, tử vong cao. Bệnh phối tắc nghẽn mạn tính có thể điều trị khỏi hoàn toàn ? Bạn nên làm gì nếu mắc BPTNMT? ● Không nên quá lo lắng vì bạn không phải là người duy nhất mắc căn bệnh này. ● Hiện nay, Y khoa chưa có bất kỳ phương pháp nào có thể điều trị khỏi hoàn toàn BPTNMT, Tuy nhiên nếu tuân thủ nghiêm theo hướng dẫn của CBYT, bệnh nhân có thể kiểm soát tình trạng bệnh và giảm số đợt cấp cần phải nhập viện đó là : + Giảm triệu chứng. + Chậm quá trình tổn thương ở phổi. + Cải thiện khả năng gắng sức nâng cao chất lượng cuộc sống. + Ngăn ngừa và điều trị biến chứng. ● Tuân thủ đúng theo hướng dẫn của cán bộ y tế bạn sẽ có thể: + Giảm khó thở + Giảm ho + Hoạt động nhiều hơn. ● Bạn cần đến tái khám định kỳ hàng tháng và mỗi khi có đợt cấp xảy ra. 9. Điều trị BPTNMT như thế nào? 9.1. Một số phương pháp có thể làm cải thiện triệu chứng, giảm đợt cấp: ● Giữ không khí trong nhà thật sạch và thoáng: tránh tiếp xúc khói… ● Cai thuốc lá ● Tiêm phòng vaccine cúm, vaccine phế cầu có thể giảm các đợt cấp. ● Chăm sóc hỗ trợ: Vật lý trị liệu: giúp cải thiện chức năng gắng sức, cải thiện triệu chứng khó thở, mệt mõi. Nên duy trì thường xuyên tập tại nhà.
● Tập thể dục: có thể làm cho bạn cảm thấy thay đổi hít thở và cải thiện chất lượng cuộc sống. ● Điều trị oxy dài hạn (>15 giờ/ngày) cho bệnh nhân suy hô hấp mạn tính được chứng minh làm gia tăng tỷ lệ sống ở những bệnh nhân giảm oxy máu nặng khi nghỉ ngơi. ● Điều trị bệnh đồng mắc ● Phẩu thuật giảm thể tích phổi ● Thông khí hổ trợ 9.2. Điều trị thuốc: Có rất nhiều loại thuốc có sẵn để điều trị BPTNMT. Một số trong những thuốc này có thể được dùng như là dạng viên hoặc viên nang. Một số dạng hít vào như phun sương hay bột khô. Mỗi loại thuốc hít khác nhau sẽ hoạt động theo một cách khác nhau. Điều quan trọng trong việc sử dụng dụng cụ hít là bạn phải hiểu rõ hơi thở của bạn và biết sử dụng thích hợp và đúng kỹ thuật các dụng cụ hít để bạn được hưởng những lợi ích nhiều nhất từ thuốc. ● Thuốc giãn phế quản: chủ lực trong điều trị triệu chứng. Thuốc được dùng khi cần hoặc hàng ngày nhằm ngăn ngừa triệu chứng. + Lựa chọn thuốc tùy mức độ nặng của bệnh, đáp ứng bệnh nhân và tác dụng phụ của thuốc. + Giãn phế quản tác dụng kéo dài dạng hít hiệu quả và thuận lợi. + Thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài giúp giảm nguy cơ đợt cấp, nguy cơ nhập viện, cải thiện triệu chứng và tăng chất lượng cuộc sống. ● Thuốc Corticoid dạng hít (ICS) + Giúp cải thiện chức năng hô hấp, giảm tỷ lệ đợt cấp, cải thiện triệu chứng. + Có liên quan đến sự gia tăng nguy cơ viêm phổi . ● Corticoid toàn thân ●Thuốc ức chế Phosphodiesterase-4: (GOLD 3,4) ● Methylxanthines Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính thường khó phát hiện ở giai đoạn sớm. Vì vậy, những người thuộc nhóm nguy cơ cao như hút thuốc lá, làm việc hoặc sống trong môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi, cơ địa dị ứng... nên đi khám ngay khi có các triệu chứng ho và khạc đờm thường xuyên (nhất là vào buổi sáng), khó thở khi gắng sức. Ho, khạc đờm dai dẳng thường xuất hiện nhiều năm trước khi có tình trạng tắc nghẽn đường dẫn khí (tuy không phải tất cả những ai có triệu chứng này đều tiến triển thành BPTNMT). Những điều cần làm của người bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính - Bệnh nhân phổi tắc nghẽn mãn tính cần đến khám bác sĩ chuyên khoa ngay khi phát hiện các dấu hiệu mắc bệnh nói trên, để khám và định hướng điều trị đúng. - Sử dụng thuốc điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ, khám sức khỏe định kỳ để tầm soát, phát hiện bệnh sớm. Tránh lạm dụng thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn để cắt cơn (sử dụng > 02 ống/tuần) sẽ tăng nguy cơ tử vong và nhập viện. - Cai thuốc lá, thuốc lào; cần tránh hít phải khói thuốc (hút thuốc lá thụ động), giữ môi trường sống trong sạch, hạn chế tiếp xúc với các loại khói. - Vật lý trị liệu, tập thể dục, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng. - Khi nào người bệnh cần gặp Bác sĩ? Trong quá trình điều trị người bệnh cảm nhận có những triệu chứng bất thường hoặc tình trạng khó thở nặng hơn, cần trao đổi với Bác sĩ đẩ có hướng xử trí và điều trị phù hợp hoặc cấp cứu kịp thời. Hãy đến cơ sở y tế gần bạn nhất để được tư vấn và đo chức năng hô hấp nhằm phát hiện sớm và chẩn đoán xác định bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. |