Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

09:48:1226/05/2020

Ở nội dung lượng giác lớp 10, các em sẽ có thêm nhiều công thức giữa cung và góc lượng giác. Mặt khác, các bài tập lượng giác luôn đòi hỏi khả năng biến đổi linh hoạt giữa các công thức để tìm lời giải.

Vì vậy để giải các dạng bài tập toán lượng giác các em phải thuộc nằm lòng các công thức lượng giác cơ bản, công thức giữa cung và góc lượng giác. Nếu chưa nhớ các công thức này, các em hãy xem lại bài viết các công thức lượng giác 10 cần nhớ.

Bài viết này sẽ tổng hợp một số dạng bài tập về lượng giác cùng cách giải và đáp án để các em thuận tiện ghi nhớ và vận dụng với các bài tương tự.

° Dạng 1: Tính giá trị lượng giác của góc, hay cho trước 1 giác trị tính các giá trị lượng giác còn lại

¤ Phương pháp giải:

- Sử dụng các công thức lượng giác cơ bản

* Ví dụ 1 (Bài 4 trang 148 SGK Đại Số 10): Tính các giá trị lượng giác của góc α nếu

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10
  
Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10
  
Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

° Lời giải:

a) 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

- Vận dụng công thức: 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10
 
Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

- Vì 0<α<π/2 ⇒ sinα>0, nên:

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

b) 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

- Vận dụng công thức: 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

- Vì π<α<(3π/2) ⇒ cosα<0, nên:

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

c)

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

- Áp dụng công thức: 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

- Vì π/2<α<π ⇒ cosα<0, nên:

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

+

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10
 
Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

d) 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

- Áp dụng công thức: 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

- Vì (3π/2)<α<2π ⇒ sinα<0, nên:

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10
 
Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

* Ví dụ 2 (Bài 1 trang 153 SGK Đại Số 10): Tính giá trị lượng giác của góc

a) 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

b) 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

° Lời giải:

a) Ta có: 2250 = 1800 + 450

- Nên

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

+ Có: 2400 = 1800 + 600

- Nên 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

+ Có: 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10
 

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

+ Có: 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

b) Có: 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

+ Có: 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

° Dạng 2: Chứng minh đẳng thức lượng giác

¤ Phương pháp giải:

- Để chứng minh đẳng thức lượng giác A = B ta vận dụng các công thức lượng giác và biến đổi vế để đưa A thành A1, A2,... đơn giản hơn và cuối cùng thành B.

- Có bài toán cần sử dụng phép chứng minh tương đương hoặc chứng minh phản chứng.

* Ví dụ 1: Chứng minh: 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

° Lời giải:

- Ta có:

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

- Vậy ta có điều phải chứng minh.

* Ví dụ 2 (Bài 4 trang 154 SGK Đại số 10): Chứng minh các đẳng thức:

a) 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

b) 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

c) 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

° Lời giải:

a) Ta có:

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 [Chia cả tử và mẫu cho sina.sinb, ta được]

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

- Vậy ta được điều phảo chứng minh.

b) Ta có:

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 [Áp dụng hằng đẳng thức a2 - b2 = (a+b)(a-b)]

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 [Áp dụng công thức cos2α = 1 - sin2α]

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 [Áp dụng công thức sin2α = 1 - cos2α]

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

c) Ta có: 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 [Áp dụng công thức cos2α =  2cos2α - 1 = 1 - 2sin2α] ta có:

 • 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 • 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

° Dạng 3: Rút gọn một biểu thức lượng giác

¤ Phương pháp giải:

- Để rút gọn biểu thức lượng giác chứa góc α ta thực hiện các phép toán tương tự dạng 2 chỉ khác là kết quả bài toán chưa được cho trước.

- Nếu kết quả bài toán sau rút gọn là hằng số thì biểu thức đã cho độc lập với α.

* Ví dụ 1 (Bài 3 trang 154 SGK Đại số 10): Rút gọn biểu thức:

a) 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

b) 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

c) 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

° Lời giải:

a) Ta có:

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

b) Ta có:

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

c) Ta có:

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

* Ví dụ 2 (Bài 8 trang 155 SGK Đại số 10): Rút gọn biểu thức:

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

° Lời giải:

- Ta có: 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

- Tương tự có: 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

- Vậy: 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

° Dạng 4: Chứng minh biểu thức độc lập với α

¤ Phương pháp giải:

- Vận dụng các công thức và hiện các phép biến đổi tương tự dạng 3.

* Ví dụ (Bài 8 trang 156 SGK Đại số 10): Chứng minh các biểu thức sau không phụ thuộc x:

a) 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

b) 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

c) 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

d) 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

° Lời giải:

a) Ta có: 

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

  

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

  

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

⇒ Vậy biểu thức A=0 không phụ thuộc vào giá trị của x

b) Ta có:

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 (vì 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10
)

⇒ Vậy biểu thức B=0 không phụ thuộc vào giá trị của x

c) Ta có:

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

⇒ Vậy biểu thức C=1/4 không phụ thuộc vào giá trị của x

d) Ta có:

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10
 
Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10
 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10
 
Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

⇒ Vậy biểu thức D=1 không phụ thuộc vào giá trị của x.

° Dạng 5: Tính giá trị của biểu thức lượng giác

¤ Phương pháp giải:

- Vận dụng công thức và các phép biến đổi như dạng 2 và dạng 3.

* Ví dụ 1 (Bài 12 trang 157 SGK Đại số 10): Tính giá trị của biểu thức:

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

° Lời giải:

- Vận dụng công thức nhân đôi: cos2α = 2cos2α - 1 và sin2α = 2sinα.cosα

- Ta có: 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

* Ví dụ 2: Tính giá trị của biểu thức: 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

° Lời giải:

- Ta có: 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

 

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

Bài tập rút gọn lượng giác lớp 10

Qua một số ví dụ trên cho thấy, để giải bài tập lượng các em phải biến đổi linh hoạt, ghi nhớ các công thức chính xác. Mặt khác, có rất nhiều đề bài có thể hơi khác, nhưng qua một vài phép biến đổi là các em có thể đưa về dạng tương tự các dạng toán trên để giải, chúc các em học tốt.