Công ty cổ phần là gì? Công ty cổ phần là một dạng pháp nhân có trách nhiệm hữu hạn, được thành lập và tồn tại độc lập đối với những chủ thể sở hữu nó. Vốn của công ty được chia nhỏ thành những phần bằng nhau gọi là cổ phần và được phát hành huy động vốn tham gia của các nhà đầu tư thuộc mọi thành phần kinh tế. Vậy chủ sở hữu công ty cổ phần là ai?
Chức danh quan trọng nhất trong công ty cổ phần
Nhiều người cho rằng, Chủ tịch Hội đồng quản trị [HĐQT] là chức danh quan trọng và "to" nhất trong công ty cổ phần [CP]. Tuy nhiên, thực tế cũng như theo quy định của pháp luật thì không hẳn vậy. Nếu đọc kỹ các quy định của Luật Doanh nghiệp năm 2014 [kế thừa quy định của Luật Doanh nghiệp năm 2005] thì thấy rằng chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Chủ tịch HĐQT, HĐQT là khá rõ ràng.
Vai trò của Chủ tịch HĐQT trong Công ty CP là gì?
Nhiều người cho rằng vị Chủ tịch HĐQT sẽ có quyền lực "tối cao" trong Công ty CP, có quyền quyết định tất cả mọi việc, từ việc xác định tầm nhìn, sứ mệnh, chiến lược công ty, chiến lược kinh doanh… đến việc điều hành toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh hàng ngày của Công ty CP. Số khác thì cho rằng, việc điều hành hoạt động kinh doanh hàng ngày của công ty là việc của Tổng giám đốc [hoặc Giám đốc điều hành]; còn Chủ tịch HĐQT chỉ có quyền điều hành HĐQT.
Theo quy định của Luật Doanh nghiệp năm 2014, mỗi thành viên HĐQT đều có quyền biểu quyết ngang nhau và hoàn toàn bình đẳng với nhau. Cho nên, không có chuyện ai điều hành ai, cho dù người đó có là cổ đông lớn nhất, cổ đông sở hữu cổ phần chi phối, hay Chủ tịch HĐQT.
Quy định của pháp luật về Chủ tịch HĐQT trong Công ty CP như thế nào?
Luật Doanh nghiệp năm 2014 quy định về Hội đồng quản trị: "Hội đồng quản trị thông qua quyết định bằng biểu quyết tại cuộc họp, lấy ý kiến bằng văn bản hoặc hình thức khác do Điều lệ công ty quy định. Mỗi thành viên Hội đồng quản trị có một phiếu biểu quyết" [khoản 3 Điều 149].
Luật Doanh nghiệp năm 2014 cũng quy định về quyền và nghĩa vụ của Chủ tịch HĐQT như sau:
- Lập chương trình, kế hoạch hoạt động của Hội đồng quản trị;
- Chuẩn bị chương trình, nội dung, tài liệu phục vụ cuộc họp; triệu tập và chủ tọa cuộc họp Hội đồng quản trị;
- Tổ chức việc thông qua nghị quyết của Hội đồng quản trị;
- Giám sát quá trình tổ chức thực hiện các nghị quyết của Hội đồng quản trị;
- Chủ tọa cuộc họp Đại hội đồng cổ đông, cuộc họp Hội đồng quản trị;
- Quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của Luật này và Điều lệ công ty" [khoản 1 Điều 152]
Như vậy, Chủ tịch HĐQT chỉ có quyền và nghĩa vụ chuẩn bị chương trình, nội dung, tài liệu họp HĐQT; triệu tập và chủ tọa các cuộc họp HĐQT, và tham gia ý kiến như mọi thành viên khác trong HĐQT. Khi biểu quyết, chủ tịch HĐQT cũng chỉ có một phiếu biểu quyết duy nhất như mỗi thành viên HĐQT khác, mà không phải nhiều hơn. Chỉ khi nào hai bên có số phiếu biểu quyết bằng nhau mà trái ý nhau thì bên nào có phiếu của Chủ tịch HĐQT mới có giá trị quyết định.
Tuy nhiên, cũng cần thấy rằng, dù Nghị quyết HĐQT thường do Chủ tịch HĐQT ký, nhưng chữ ký này thay mặt HĐQT chứ không phải dưới tư cách cá nhân Chủ tịch HĐQT. Chủ tịch HĐQT chỉ có thẩm quyền chung trong việc điều hành hoạt động của HĐQT và làm chủ tọa họp ĐHĐCĐ, mà không tham gia trực tiếp vào hoạt động điều hành doanh nghiệp, trừ khi vị này kiêm nhiệm vào hoạt động điều hành doanh nghiệp kiêm nhiệm Giám đốc [hoặc Tổng giám đốc].
Công ty cổ phần là một thể chế kinh doanh, một loại hình doanh nghiệp hình thành, tồn tại và phát triển bởi sự góp vốn của nhiều cổ đông. Trong công ty cổ phần, số vốn điều lệ của công ty được chia nhỏ thành các phần bằng nhau gọi là cổ phần. Các cá nhân hay tổ chức sở hữu cổ phần được gọi là cổ đông. Cổ đông được cấp một giấy chứng nhận sở hữu cổ phần gọi là cổ phiếu. Chỉ có công ty cổ phần mới được phát hành cổ phiếu.
Như vậy, cổ phiếu chính là một bằng chứng xác nhận quyền sở hữu của một cổ đông đối với một Công ty Cổ phần và cổ đông là người có cổ phần thể hiện bằng cổ phiếu. Công ty cổ phần là một trong loại hình công ty căn bản tồn tại trên thị trường và nhất là để niêm yết trên thị trường chứng khoán. Vốn điều lệ của công ty cổ phần được chia thành nhiều phần bằng nhau, được gọi là cổ phần. Chủ sở hữu công ty cổ phần [được gọi là cổ đông] mua và sở hữu cổ phần của công ty tương ứng với phần vốn đóng góp của mình vào công ty. Bộ máy các công ty cổ phần được cơ cấu theo luật pháp và điều lệ công ty với nguyên tắc cơ cấu nhằm đảm bảo tính chuẩn mực, minh bạch và hoạt động có hiệu quả.
Trên đây là nội dung tư vấn về vấn đề chủ sở hữu công ty cổ phần là ai? Hy vọng những thông tin này cung cấp đến quý khách hàng những kiến thức bổ ích. Nếu có bất kỳ thắc mắc về vấn đề pháp lý, hãy liên hệ ngay cho chúng tôi để được tư vấn miễn phí.