Các loài thực vật trên trái đất có nhiều phương pháp sinh sản đặc trưng để chúng có thể duy trì và phát triển được. Hai hình thức sinh sản phổ biến nhất ở thực vật là sinh sản hữu tính và sinh sản vô tính. Vậy sinh sản hữu tính là gì? Hãy cùng thuvienhoidap tìm hiểu chủ đề sinh học thú vị này nha.
Video hướng dẫn sinh sản hữu tính là gì ?
Định nghĩa sinh sản hữu tính ở thực vật là gì?
Dưới đây là định nghĩa thế nào là sinh sản hữu tính ?
Kiểu sinh sản trong đó có sự hợp nhất của giao tử đực và giao tử cái tạo nên hợp tử phát triển thành cơ thể mới được gọi là sinh sản hữu tính. Có nghĩa là mỗi loài thực vật muốn sinh sản hữu tính thì cây đó phải có hoa đực và hoa cái và các loài con trùng sẽ giúp chúng thụ phấn được.
Hoa là bộ phận sinh sản của thực vật, tức là cả giao tử đực và cái đều do hoa tạo ra. Sinh sản hữu tính ở thực vật diễn ra ở hoa.
Sinh sản hữu tính ở thực vật có những đặc trưng gồm:
- Trong sinh sản hữu tính luôn có quá trình hình thành và hợp nhất giữa giao tử đực với giao tử cái, luôn có sự trao đổi, tái tổ hợp của hai bộ gen.
- Sinh sản hữu tính luôn gắn liền với giảm phân để tạo giao tử mới.
Sinh sản hữu tính ưu việt hơn sinh sản vô tính, thể hiện ở các đặc điểm sau:
- Tăng khả năng thích nghi của thể hệ sau đối với môi trường sống luôn biến đổi.
- Tạo sự đa dạng di truyền cung cấp nguồn vật liệu phong phú cho chọn lọc tự nhiên và tiến hóa.
Ví dụ sinh sản hữu tính ở thực vật
Hầu hết nhiều loại thực vật có hoa, có quả đều sinh sản hữu tính như cây bầu, cây bí, cây ổi, cây mít…
Cơ quan sinh sản hữu tính của thực vật có hoa là : Nhụy hoa
Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa là gì?
a – Khái niệm sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa
Thực vật có hoa sinh sản hữu tính thông qua một quá trình được gọi là thụ phấn. Hoa chứa bộ phận sinh dục đực gọi là nhị hoa và bộ phận sinh dục cái gọi là nhụy hoa. Bao phấn là phần của nhị chứa phấn. Hạt phấn này cần được di chuyển đến một phần của nhụy hoa được gọi là đầu nhụy.
b – Cấu tạo của hoa gồm những bộ phận nào?
Hoa gồm có 4 bộ phận chính gồm:
- Cánh hoa
- Đài hoa
- Nhị hoa: hay còn gọi là hoa đực.
- Nhụy hoa: hay còn gọi là hoa cái.
Nhị hoa gồm bao phấn và sợi tơ trong đó bao phấn có cấu trúc dạng túi và bao phấn có chức năng dự trữ hạt phấn, sợi tơ có tác dụng là cung cấp dinh dưỡng và nuôi bao phấn.
Nhụy hoa có cấu tạo gồm 3 bộ phận gồm vòi nhụy, bầu nhụy, ống nối đầu nhụy với bầu nhụy. Trong đó, vòi nhụy là phần trên cùng của hoa, bầu nhụy chứa nhiều noãn hoa, đây là vị trí diễn ra quá trình hình thành hạt của cây.
Một bông hoa có thể bao gồm một nhị, một nhụy hoặc cả hai. Dựa trên điều này, một bông hoa có thể là đơn tính hoặc lưỡng tính. Một bông hoa lưỡng tính bao gồm tất cả bốn bộ phận nêu trên.
c – Quá trình thụ phấn và thụ tinh ở hoa diễn ra như thế nào?
Dưới đây là quá trình thụ tinh ở thực vật :
Quá trình thụ phấn ở hoa diễn ra như thế nào?
Thụ phấn là quá trình chuyển hạt phấn từ bao phấn – bộ phận đực của hoa sang bộ phận nhụy – cái của hoa. Thực vật có hai hình thức thụ phấn là tự thụ phấn và thụ phấn chéo. Thực vật hạt kín thường tự thụ phấn và thực vật hạt trần thì thụ phấn chéo.
- Tự thụ phấn: Là sự thụ phấn mà sự chuyển giao hạt phấn diễn ra giữa bao phấn và đầu nhụy của cùng một bông hoa.
- Thụ phấn chéo: Là sự thụ phấn mà sự truyền phấn diễn ra giữa bao phấn và đầu nhụy của các hoa khác nhau của cùng một cây hoặc các cây khác nhau cùng loài.
Quá trình thụ tinh ở hoa diễn ra như thế nào?
Thụ tinh ở hoa là sự hợp nhất của nhân giao tử đực với nhân của tế bào trứng trong túi phôi để hình thành nên hợp tử [2n], khởi đầu của cá thể mới.
Ở thực vật có hoa, thụ tinh thực hiện được là nhờ ống phấn sinh trưởng xuyên dọc theo vòi nhụy xâm nhập qua lỗ phôi vào túi phôi và giải phóng ra hai nhân [ 2 giao tử] , trong đó 1 nhân hợp nhất với tế bào trứng.
Thụ tinh kép ở thực vật là gì?
Là quá trình cùng lúc nhân thứ nhất [ giao tử đực thứ nhất] thụ tinh với tế bào trứng tạo thành hợp tử, nhân thứ hai [ giao tử đực thứ hai] đến hợp nhất với nhân lưỡng bội [2n] ở trung tâm của túi phôi hình thành nên nhân tam bội [3n], khởi đầu của nội nhũ cung cấp di dưỡng cho phôi phát triển. Lưu ý là quá trình thụ tinh kép chỉ có ở thực vật hạt kín.
d – Quá trình hình thành hạt và quả ở hoa diễn ra như thế nào?
Quá trình hình thành hạt ở thực vật
Noãn đã thụ tinh [ chứa hợp tử và tế bào tam bội] phát triển thành hạt. Hợp tử phát triển thành phôi. Tế bào tam bội phân chia tạo thành một khối đa bào giàu chất dinh dưỡng được gọi là nội nhũ. Nội nhũ hay còn được gọi là phôi nhũ là mô nuôi dưỡng phôi phát triển.
Có hai loại hạt được hình thành ở thực vật gồm hạt có nội nhũ là hạt cây một lá mầm và hạt không nội nhũ là hạt cây hai lá mầm.
Quá trình hình thành quả ở thực vật
Quả là do bầu nhụy phát triển thành. Bầu nhụy dày lên, chuyển hóa như một cái túi chứa hạt, bảo vệ hạt và giúp phát tán hạt.
Quả giả là loại quả không có thụ tinh noãn gọi là quả đơn tính. Các loại quả không có hạt chưa hẳn là quả đơn tính vì hạt có thể bị thoái hóa.
Quá trình chín của quả diễn ra như thế nào?
Sau khi hình thành quả, quả sinh trưởng và phát triển thành quả chín với các chuyển hóa sinh lí, sinh hóa, làm biến đổi màu sắc, độ cứng và xuất hiện mùi vị, hương vị đặc trưng, hấp dẫn, thuận lợi cho sự phát tán hạt. Quả của nhiều loại cây cung cấp nguồn dinh dưỡng quý như vitamin, khoáng chất, đường và các chất khác cần cho con người.
Kết luận: Đây là đáp án cho câu hỏi sinh sản hữu tính ở thực vật là gì? quá trình sinh sản sinh dưỡng ở thực vật có hoa từ khi thụ phấn đến lúc hình thành quả, hạt chi tiết nhất.
thực vật sinh sản hữu tính,sinh sản hữu tính là gì cho ví dụ,hoa là cơ quan sinh sản hữu tính của,ở những loài sinh sản hữu tính thụ tinh là,hình thức sinh sản hữu tính là,ví dụ sinh sản hữu tính ở thực vật,hình thức sinh sản hữu tính là gì,sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản,hình thức sinh sản hữu tính,sinh sản hữu tính là j,thực vật sinh sản như thế nào,sinh sản huu tính là gì,sinh san huu tinh,tính thực vật,sinh sản hữu tính ở thực vật là sự kết hợp,thụ tinh kép ở thực vật có hoa là,sinh sản là gì,hình thức sinh sản hữu tính ở thực vật,sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản gì,thế nào là hình thức sinh sản hữu tính,sự thụ tinh ở thực vật,cơ quan sinh sản của thực vật có hoa,cơ quan sinh sản hữu tính ở thực vật là,cây sinh sản hữu tính,thụ phấn chéo là gì,hình thức sinh sản của thực vật
I. KHÁI NIỆM
- Là kiểu sinh sản có sự hợp nhất của giao tử đực và giao tử cái tạo nên hợp tử phát triển thành cơ thể mới.
- Những đặc trưng của sinh sản hữu tính:
+ Có quá trình hình thành và hợp nhất của giao tử đực và giao tử cái.
+ Có sự trao đổi và tái tổ hợp của 2 bộ gen.
+ Luôn gắn liền với quá trình giảm phân tạo giao tử.
- Ưu thế của sinh sản hữu tính so với sinh sản vô tính:
+ Tăng khả năng thích nghi của thế hệ sau đối với môi trường sống luôn biến đổi.
+ Tạo sự đa dạng di truyền, cung cấp nguồn vật liệu phong phú cho chọn lọc tự nhiên và tiến hóa.
II. SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT CÓ HOA
1. Cấu tạo của hoa
- Gồm cuống hoa, đế hoa, đài hoa, tràng hoa, nhị và nhụy.
2. Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi
a] Hình thành hạt phấn
- Tế bào mẹ [2n] trong bao phấn thực hiện giảm phân tạo thành 4 tế bào con [n] [bào tử đực]. Các tế bào con tiếp tục thực hiện nguyên phân tạo thành các hạt phấn [thể giao tử đực].
- Mỗi hạt phấn gồm 2 tế bào:
+ Tế bào bé là tế bào sinh sản
+ Tế bào lớn là tế bào ống phấn
b] Hình thành túi phôi
- Tế bào mẹ [2n] trong bầu nhụy thực hiện giảm phân tạo thành 4 tế bào con [đại bào tử đơn bội], sau đó 3 tế bào tiêu biến chỉ còn lại 1 đại bào tử. Đại bào tử tiếp tục thực hiện nguyên phân hình thành túi phôi hay thể giao tử [gồm 7 tế bào với 8 nhân].
3. Quá trình thụ phấn và thụ tinh
a] Thụ phấn
- Là quá trình vận chuyển hạt phấn từ nhị đến núm nhụy, sau đó hạt phấn nảy mầm trên núm nhụy.
- Có 2 hình thức thụ phấn là: tự thụ phấn và thụ phấn chéo.
- Thực vật hạt kín thụ phấn nhờ gió hoặc nhờ côn trùng.
b] Thụ tinh
- Là sự hợp nhất của nhân giao tử đực với nhân của tế bào trứng trong túi phôi để hình thành hợp tử [2n] khởi đầu cho phôi của cá thể mới.
- Quá trình thụ tinh diễn ra khi ống phấn sinh trưởng xuyên qua vòi nhụy, vào túi phôi và giải phóng 2 nhân [2 giao tử], một nhân hợp nhất với tế bào trứng tạo thành hợp tử [2n], nhân còn lại kết hợp với nhân lưỡng bội [2n] ở trung tâm tạo thành nhân tam bội [3n] phát triển thành nội nhũ để cung cấp dinh dưỡng cho phôi phát triển sau này. Do đó quá trình thụ tinh được gọi là thụ tinh kép, thụ tinh kép chỉ có ở thực vật hạt kín.
4. Quá trình hình thành hạt, quả
a] Hình thành hạt
- Noãn đã thụ tinh [chứa hợp tử và tế bào tam bội] phát tiển thành hạt. Hợp tử phát triển thành phôi. Tế bào tam bội phân chia tạo thành khối đa bào giàu chất dinh dưỡng được gọi là nội nhũ [phôi nhũ].
- Có 2 loại hạt: hạt có nội nhũ [hạt cây 1 lá mầm] và hạt không nội nhũ [hạt cây 2 lá mầm].
b] Hình thành quả
- Quả là do bầu nhụy sinh trưởng dày lên chuyển hóa thành. Quả được hình thành không qua thụ tinh noãn gọi là quả đơn tính.
- Quá trình chín của quả bao gồm những biến đổi về mặt sinh lí, sinh hóa làm cho quả chín có độ mềm, màu sắc, hương vị hấp dẫn thuận lợi cho sự phán tán của hạt.
Page 2
SureLRN