Thành công bước đầu của Đề án “Nghiên cứu khả năng kháng tự nhiên đối với bệnh dịch tả lợn châu Phi” của Học viện Nông nghiệp Việt Nam mới đây đang mở ra hướng đi mới trong phòng chống dịch tả lợn châu Phi, qua đó, thêm cơ hội tạo niềm tin đối với các hộ chăn nuôi giảm bớt thiệt hại trong những đợt dịch xảy ra trước đây.
Sau 17 tháng triển khai Đề án “Nghiên cứu khả năng kháng tự nhiên đối với bệnh dịch tả lợn châu Phi” sàng lọc từ 1.000 con lợn sống sót sau các ổ dịch tại 3 cơ sở chăn nuôi trên cả nước cho thấy, cá thể lợn nái đẻ đến lứa thứ tư vẫn còn nguyên kháng thể dương tính với dịch tả lợn châu Phi, đặc biệt, trong một số trường hợp, kháng thể này kéo dài đến 12 tháng tuổi trong những lứa lợn mới được sinh ra.
Ông Phạm Kim Đăng, Trưởng khoa Chăn nuôi, Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho biết, những tín hiệu lạc quan từ Đề án này: "Có 2 giả thuyết. Giả thuyết thứ nhất là có hay không đàn lợn có khả năng kháng dịch tả lợn châu Phi, mang gen kháng dịch tả lợn châu Phi, hay khả năng sống sót do quá trình miễn dịch cộng đồng, hoặc các biện pháp chăn nuôi tạo nên. Đây là lần đầu tiên một nghiên cứu trên thế giới được Việt Nam tiếp cận đầy đủ và toàn diện như thế".
Ảnh minh họa: KTKết quả này còn là tin vui với các hộ chăn nuôi trong tái đàn, giảm bớt những thiệt hại nặng nề trong các đợt dịch tả lợn châu Phi đã từng xảy ra trước đây.
Ông Đỗ Văn Quý, chủ trang trại lợn thôn Đình Dù, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên – hộ chăn nuôi tham gia nghiên cứu của Đề án chia sẻ, trang trại hiện nuôi khoảng 60 con lợn nái được chọn lọc, nhân giống trên cơ sở các con lợn sống sót sau khi mắc bệnh dịch tả lợn châu Phi hoặc sống khoẻ mạnh bình thường ngay trong ổ dịch khi bùng phát.
Ông Nguyễn Văn Trọng, Phó cục trưởng Cục chăn nuôi khẳng định, cùng với các biện pháp mang tính chủ động về phòng chống dịch bệnh như chăn nuôi an toàn sinh học, nghiên cứu và sớm tiêm phòng vaccine, việc thành công trong chọn giống vật nuôi kháng bệnh góp phần quan trọng hoàn thiện đồng bộ hệ thống các biện pháp phòng, chống dịch tả lợn châu Phi của Việt Nam, mở ra hướng đi mới trong phòng chống dịch bệnh trên đàn vật nuôi.
Theo ông Trọng: "Thành công này mở ra một hướng mới phòng chống dịch tả lợn châu Phi. Trong điều kiện chưa có vaccine đây là yếu tố quan trọng để có đàn lợn với sức đề kháng tự nhiên tốt truyền lại cho những thế hệ lợn được sinh ra sau đó mà 6 đến 7 tháng sau vẫn còn kháng thể với virus".
Với 3 mũi "giáp công" trong phòng chống dịch tả lợn châu Phi, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến khẳng định, đây là dấu mốc quan trọng để thúc đẩy tái đàn, tăng đàn và tái cơ cấu ngành chăn nuôi bền vững hướng đến mục tiêu đến năm 2030 sản xuất chăn nuôi của Việt Nam thuộc nhóm các quốc gia tiên tiến trong khu vực.
"Các giải pháp phòng chống và ngăn chăn dịch tả lợn châu Phi được Bộ triển khai đồng bộ các biện pháp. Đó là về an toàn sinh học được nâng lên mức an ninh sinh học đảm bảo ngăn chặn nguồn lây lan của virus. Về sản xuất vaccine dịch tả lợn châu Phi đã thử nghiệm 5 lần với phương pháp hiện đại, đến nay chỉ còn công đoạn khảo nghiệm và kiểm nghiệm để cuối quý 3 công bố sản xuất và thương mại.
Tiếp đến là chọn, tạo được dòng lợn có sức đề kháng với dịch tả lợn châu Phi. Kết quả nghiên cứu không những phục vụ cho tăng đàn, tái đàn, mà còn phục vụ cho chiến lược lâu dài về thịt lợn nói riêng và thực phẩm nói chung trong điều kiện covid hết sức phức tạp như hiện nay" - Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.
Thực hiện Chiến lược phát triển chăn nuôi giai đoạn 2020-2030, tầm nhìn 2040, phấn đấu đến năm 2030, tổng đàn lợn có quy mô khoảng 29 triệu đến 30 triệu con. Trong đó đàn lợn nái từ 2,5 triệu đến 2,8 triệu con, đàn lợn nuôi trang trại, công nghiệp chiếm trên 70%. Chặng đường phía trước còn dài, với những những tín hiệu lạc quan về các mô hình chăn nuôi an toàn sinh học ngày càng được nhân rộng.
Trong quý 3 năm nay sẽ công bố kết quả khảo nghiệm và kiểm nghiệm vác xin cùng với việc chọn tạo giống lợn kháng bệnh sẽ là cơ sở và động lực để ngành phấn đấu đạt mục tiêu đề ra, từng bước khống chế dịch tả lợn châu Phi, phát triển chăn nuôi bền vững và phục vụ xuất khẩu./.
Dịch tả lợn châu Phi lây lan nhanh và nguy hiểm thế nào?
[ Cập nhật vào ngày 10/12/2021 ]
Dịch tả lợn châu Phi đang lây lan với tốc độ nhanh chóng tại nhiều quốc gia và tại Việt Nam dịch tả lợn đã xuất hiện ở 15 tỉnh phía Bắc. Mặc dù, dịch tả lợn châu Phi không lây sang người nhưng nếu để lây nhiềm trên diện rộng, dịch bệnh sẽ gây thiệt hại nặng nề cho người chăn nuôi và ảnh hưởng đến thị trường cùng như việc xuất khẩu thịt heo. Vậy dịch tả lợn châu Phi đáng sợ, nguy hiểm và lây lan nhanh như thế nào?
Theo OIE [Tổ chức Dịch tể thế giới], bệnh dịch tả lợn châu Phi là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus gây ra, bệnh có đặc điểm lây lan nhanh trên loài lợn; bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi và mọi loại lợn, tỉ lệ chết cao, lên đến 100%.
Bệnh khó loại trừ và chưa có vaccine phòng chống
Theo nghiên cứu của OIE, bệnh dịch tả heo châu Phi có thời gian ủ bệnh từ 3 - 15 ngày, ở thể cấp tính thời gian ủ bệnh chỉ từ 3-4 ngày.
Loại virus này lây nhiễm qua đường hô hấp và tiêu hóa, thông qua sự tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với các vật thể nhiễm virus như: chuồng trại, phương tiện vận chuyển, dụng cụ, đồ dùng, quần áo nhiễm vi rút và ăn thức ăn thừa chứa thịt heo nhiễm bệnh hoặc bị ve mềm cắn.
Virus gây ra bệnh dịch tả châu Phi có sức đề kháng cao trong môi trường. Sau khi khỏi bệnh lâm sàng, heo vẫn có khả năng mang virus trong thời gian dài và có thể trở thành vật chủ mang trùng suốt đời, do vậy nếu để xảy ra bệnh sẽ rất khó để loại trừ được mầm bệnh.
Cũng theo OIE, "siêu" virus này có khả năng kháng khuẩn và khử trùng. Nó tồn tại trong thời gian 2 - 4 tháng trong một cơ sở bị nhiễm bệnh và 5-6 tháng trong thịt bị nhiễm bệnh. Virus này có thể sống sót trong xúc xích hun khói hoặc một phần xúc xích và các sản phẩm thịt heo khác. Tuy nhiên nó có thể bị tiêu diệt ở nhiệt độ 56°C trong 70 phút hoặc ở 60°C trong 20 phút.
Theo các chuyên gia của FAO [Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc], virus của dịch tả lợn hiện không có vaccine, không thể chữa nhưng không phải là nguy cơ trực tiếp đối với con người. Đây là một chủng độc lực cao, virus này sẽ khiến 100% số lợn bị nhiễm bệnh chết.
Tuy nhiên, virus dịch tả lợn châu Phi ít có khả năng lây lan qua việc vận chuyển động vật sống mà thông qua thịt lợn đã chế biến hoặc sản phẩm tươi.
“Virus này sống rất khỏe và có thể tồn tại nhiều tuần hoặc vài tháng trong thịt lợn được bảo quản hoặc thịt muối, thức ăn chăn nuôi”.
Dịch tả lợn châu Phi có bị lây sang người ?
Không giống như cúm lợn, dịch tả lợn châu Phi không có mối đe dọa trực tiếp nào đối với sức khỏe con người. Theo PGS Nguyễn Bá Hiên, khoa thú y, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, tả lợn không gây bệnh trên người nhưng có thể lây truyền sang ruồi, muỗi, chuột, mèo, gà, vịt. Lợn bị tả có thể mắc thêm những loại bệnh nguy hiểm khác như tai xanh, cúm, thương hàn... Những bệnh này mới gây nguy hiểm cho người bởi làm rối loạn hệ tiêu hóa, đặc biệt khi ăn tiết canh, ăn thịt heo bệnh, chưa nấu chín kỹ.
Khi lợn mắc bệnh tai xanh, liên cầu khuẩn tồn tại trong miệng, mũi con vật sẽ bùng lên. Người bị trầy xước hoặc có vết thương, tiếp xúc với lợn bệnh sẽ bị vi khuẩn xâm nhập. Khi nhiễm khuẩn, người bệnh thường sốt cao, đau đầu, buồn nôn, xuất huyết ở một số nơi trên cơ thể. Một số trường hợp xuất hiện các triệu chứng nhiễm độc tiêu hóa, nặng hơn là viêm màng não.
Vì vậy chủ nuôi cần phải áp dụng các biện pháp vệ sinh phòng bệnh. Nếu phát hiện dịch tả heo châu phi thì phải báo cơ quan chức năng để hỗ trợ xử lý
Trước tốc độ lây lan nhanh, để bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, người tiêu dùng cần thịt lợn có nguồn gốc rõ ràng và phải nấu chín kỹ trước khi dùng./.
Hồng Phi - Tổ TTGDSK Theo Nguồn Báo An Ninh Thủ Đô
Là bệnh dịch có khả năng lây lan với tốc độ nhanh, dịch tả lợn Châu Phi đang trở thành mối lo ngại cho người chăn nuôi và người tiêu dùng. Chính vì vậy, việc hiểu rõ về dịch bệnh này cũng những dấu hiệu của bệnh ở từng cấp độ là vô cùng cần thiết.
1. Tìm hiểu về dịch tả lợn Châu Phi
dịch tả lợn Châu Phi là một bệnh lây nhiễm do virus gây ra và có nguồn gốc đầu tiên từ Châu Phi. Bệnh có thể bắt gặp ở bất kỳ loài lợn nào, ở bất kỳ lứa tuổi nào của lợn với khả năng lây lan vô cùng nhanh. Theo thống kê cho thấy, lợn nhiễm bệnh có tỷ lệ chết lên tới 100%.
Dịch tả lợn Châu Phi bắt nguồn từ Châu Phi và là bệnh lây nhiễm do virus gây ra
Virus gây bệnh tả lợn có thể tìm thấy trong dịch bài tiết, trong máu hay các cơ quan của lợn mắc bệnh dịch tả lợn. Bệnh có khả năng lây lan kéo dài và trên phạm vi rộng bởi virus này có sức đề kháng cao. Cụ thể, chúng có thể tồn tại được từ 3 - 6 tháng ở nhiệt độ thường và có khả năng chịu được nhiệt độ thấp. Tuy nhiên, virus này sẽ chết ở nhiệt độ 56oC [trong 70 phút], 60oC [trong 20 phút] và ở nhiệt độ 70oC.
Con đường lây nhiễm bệnh dịch tả lợn thường là qua tiêu hóa và hô hấp. Bệnh có thể lây lan thông qua tiếp xúc [có thể là trực tiếp hoặc gián tiếp] với những đồ vật có nhiễm virus như: chuồng trại, lợn nhiễm bệnh, đồ dùng, dụng có nhiễm virus, phương tiện vận chuyển, thực phẩm chế biến từ lợn nhiễm bệnh,...
Người là một trong những tác nhân khiến bệnh phát tán, tuy nhiên bệnh không có khả năng lây sang người.
2. Dịch tả lợn Châu Phi có biểu hiện như thế nào?
Thời gian ủ bệnh của dịch tả lợn Châu Phi là từ 3 đến 15 ngày, riêng thể cấp tính thường ủ bệnh từ 3 - 4 ngày. Tùy từng thể khác nhau mà triệu chứng của bệnh cũng sẽ khác nhau.
2.1. Thể quá cấp tính
Lợn mắc dịch tả ở thể này thường không có biểu hiện triệu chứng lâm sàng và chết một cách nhanh chóng. Một số trường hợp trước khi chết có thể sốt cao và nằm ủ rũ.
Lợn mắc dịch tả thể quá cấp tính thường nằm ủ rũ hoặc sốt cao trước khi chết
Những vùng da mỏng như bụng, mang tai hay vùng bẹn có xuất hiện nhiều nốt đỏ và chuyển dần sang màu tím.
2.2. Thể cấp tính
- Lợn có hiện tượng sốt cao, nhiệt độ từ 40.5 - 42oC.
- Trong khoảng 2 đến 3 ngày đầu tiên, lợn lười vận động, nằm chồng đống, không ăn và thích chỗ nằm gần nước.
- Các vùng da trắng [như tai, ngực, bụng, đuôi, cẳng chân] chuyển sang màu xanh tím hoặc màu đỏ.
- Lợn đi lại bất thường.
- 1 - 2 ngày tiếp đó, trước khi chết lợn có các triệu chứng như đi lại không vững, viêm mắt, khó thở, thở gấp, nôn mửa, tiêu chảy hoặc táo bón, mũi có bọt lẫn máu và một số biểu hiện thần kinh.
- Lợn chết trong vòng từ 7 - 14 ngày, thậm chí có thể kéo dài đến 20 ngày. Trường hợp lợn đang mang thai nhưng mắc bệnh sẽ dẫn đến sẩy thai và tỉ lệ chết gần như 100%.
- Nếu lợn nhiễm virus nhưng không có triệu chứng hay khỏi bệnh thì trong cơ thể vẫn sẽ tồn tại virus đến suốt đời và trở thành nguồn lây nhiễm bệnh nguy hiểm.
2.3. Thể á cấp
- Có các biểu hiện như: khó thở, ho, giảm ăn, sụt cân, viêm khớp, đi lại khó khăn, có thể sẩy thai ở lợn đang mang thai.
- Lợn sốt nhẹ hoặc không sốt.
- Tỉ lệ lợn chết khi mắc dịch tả lợn Châu Phi thể á cấp là 30 - 70%, sau khoảng 15 - 45 ngày nhiễm bệnh.
- Lợn có thể nhiễm bệnh mạn tính hoặc khỏi bệnh.
2.4. Thể mạn tính
- Thường thấy ở những heo nhỏ 2 đến 3 tháng tuổi. Các triệu chứng lúc này có thể kéo dài từ 1 - 2 tháng.
- Lợn gặp phải tình trạng rối loạn tiêu hóa: lúc tiêu chảy, lúc táo bón, kèm theo khó thở và ho.
- Các nốt xuất huyết trên da chuyển từ đỏ sang tím. Tróc từng mảng da ở những vùng da mỏng.
- Khi mắc bệnh ở thể này, heo có tỷ lệ chết thấp hơn các thể khác. Tuy nhiên, khi khỏi bệnh vẫn tồn tại virus và là nguồn lây bệnh.
Thể mạn tính của dịch tả lợn Châu Phi thường gặp ở heo nhỏ 2 - 3 tháng tuổi
3. Sức khỏe con người có bị ảnh hưởng bởi dịch tả lợn Châu Phi không?
Theo nghiên cứu, bệnh dịch tả lợn Châu Phi không trực tiếp đe dọa đến sức khỏe con người bởi chúng không có khả năng lây lan cho người. Tuy nhiên, do virus gây bệnh có khả năng sinh tồn cao dẫn đến xu hướng lây lan dịch bệnh nhanh và trên phạm vi rộng. Điều này làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh khác ở lợn như cúm, tai xanh, thương hàn,...
Trong khi đó, con người nếu ăn phải thịt lợn chưa nấu chín hay tiết canh lợn có nhiễm những bệnh như kể trên sẽ gặp phải các vấn đề về rối loạn tiêu hóa. Đặc biệt là khi người có vết thương hở tiếp xúc với lợn mắc bệnh tai xanh vi khuẩn liên cầu có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn thâm nhập vào cơ thể. Từ đó, gây ra những biểu hiện như buồn nôn, đau đầu, sốt cao, xuất huyết vài nơi, nghiêm trọng hơn có thể bị nhiễm độc đường tiêu hóa và viêm màng não.
Dịch tả lợn Châu Phi không trực tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe con người nhưng có thể ảnh hưởng gián tiếp qua các bệnh khác
4. Biện pháp phòng tránh dịch tả lợn Châu Phi
Cho đến thời điểm hiện tại, dịch tả lợn Châu Phi vẫn chưa vắc xin phòng ngừa cũng như thuốc điều trị đặc hiệu. Do đó, một số biện pháp có thể thực hiện giúp phòng tránh dịch tả lợn Châu Phi như:
- Tại các cơ sở chăn nuôi và các điểm bán buôn: thường xuyên vệ sinh, sát trùng phương tiện vận chuyển, dụng cụ chăn nuôi và giết mổ lợn bằng vôi hoặc xóa chất.
- Đối với những người tham gia chăn nuôi: vệ sinh cá nhân sạch sẽ sau khi tiếp xúc với lợn.
- Lập tức cách ly lợn nghi bị bệnh hoặc lợn bị bệnh.
- Tránh để mầm bệnh phát tán ra bên ngoài bằng cách diệt các sinh vật trung gian truyền bệnh như muỗi, ruồi,...
- Không mua bán lợn chưa xác định được nguồn gốc xuất xứ.
- Đảm bảo thức ăn hợp vệ sinh, ăn chín uống sôi.
Thường xuyên vệ sinh sạch sẽ cơ sở chăn nuôi và các dụng cụ chăn nuôi
Nắm rõ được các biểu hiện của lợn nhiễm bệnh để có biện pháp cách ly và xử lý kịp thời, tránh dịch bệnh lây lan rộng, không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của con người.
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, vui lòng liên hệ MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ và giải đáp.