Bạn đang chưa rõ về cách sử dụng dầu ăn cho bé ăn dặm, hay chưa biết mua loại dầu ăn cho trẻ em nào tốt hơn.
Thì đây,
Bài viết này sẽ xóa tan mọi nghi ngờ của bạn.
Khi tối, đang ngồi lướt facebook, mình có gặp được bài post trên fanpage 1 bác sĩ nhi [mình xin phép giấu tên]
Đại ý bài viết muốn nói là không nên nhỏ dầu ăn vào cháo ăn dặm,bột ăn dặm.
Dưới phần bình luận,
Có nhiều ý kiến trái chiều.
- Người thì đồng tình vì đã theo khám vị Bác sĩ này 3 năm, con phát triển rất tốt.
- Người thì hoang mang không biết làm sao, vì có những Bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng khuyên nên thêm dầu ăn vào cháo cho bé.
- Người thì phát hiện mâu thuẫn trong bài post, đoạn đầu khẳng định không nên cho dầu ăn vào cháo. Cuối bài lại bảo nên.
Cá nhân mình cũng từng nuôi 2 đứa con nhỏ, hiểu rõ sự quan trọng của dầu ăn đối với trẻ em. Với trường hợp này:
Ai cũng đúng. Nhưng chưa đủ.
Chính vì điều đó, khiến bạn cùng nhiều người mẹ đang nuôi con nhỏ cảm thấy hoang mang. Không biết nên theo ai, làm thế nào mới đúng, mới tốt nhất cho bé.
Đọc hết bài viết này bạn nhận được 2 thứ
- Hiểu rõ ràng, cặn kẽ vấn đề nên hay không nên cho dầu ăn vào cháo ăn dặm
- Biết chính xác loại dầu ăn cho bé 6 tháng tuổi đến 2 tuổi
Sẽ hơi dài một tý, bạn cố gắng đọc kỹ phần 1, phần 2 bạn chỉ cần đọc lướt qua là đủ.
Phần 1: Dầu ăn cho bé, Mẹ cần hiểu đúng để lựa chọn đúng
Phân biệt dầu ăn với chất béo
Hiện tại , hơn 90% các bà mẹ tìm kiếm “dầu ăn cho bé” mà bỏ qua “chất béo cho bé”. Đây là một sai lầm nghiêm trọng khi tìm hiểu về dinh dưỡng cho trẻ em.
Nhìn qua số liệu từ google.com bạn thấy rõ.
Xem lại định nghĩa một tý,
Đầu tiên,
Dầu ăn là gì?
Theo wikipedia,
Dầu ăn được tinh lọc từ nguồn gốc thực vật hoặc động vật, tồn tại ở thể lỏng trong môi trường bình thường.
Có khá nhiều loại dầu được xếp vào loại dầu ăn được gồm: dầu ô liu, dầu cọ, dầu nành, dầu canola, dầu hạt bí ngô, dầu bắp, dầu hạt hướng dương, dầu cây rum, dầu lạc, dầu hạt nho, dầu vừng, dầu argan và dầu cám gạo, mỡ lợn/heo, bơ sữa bò trâu.
Chất béo là gì?
Theo kidshealth.org,
Chất béo là chất dinh dưỡng trong thực phẩm mà cơ thể sử dụng để xây dựng mô thần kinh [bao gồm não, dây thần kinh] và hormone.
Chất béo là một trong ba nhóm chất dinh dưỡng đa lượng chính trong chế độ ăn uống của con người, cùng với carbohydrate và protein, và các thành phần chính của các sản phẩm thực phẩm thông thường như sữa, bơ, mỡ động vật, mỡ lợn, thịt xông khói và dầu ăn.
Dựa vào 2 định nghĩa trên, rõ ràng ai cũng thấy được.
Chất béo có trong thực phẩm, con người có thể ăn từ thực vật hoặc động vật.
Dầu ăn là một trong vô số thực phẩm chứa chất béo mà đã được trích lọc từ thực vật hoặc động vật.
Tóm lại,
Bạn có thể cho con ăn thực phẩm chứa chất béo, chứ không nhất định phải là dầu ăn.
Trường hợp bạn không có điều kiện để cho bé ăn thực phẩm giàu chất béo [Cá hồi, quả óc chó …] thì dầu cá hồi, dầu óc chó, dầu oliu là một giải pháp thay thế.
Làm sao để biết dầu ăn nào “tốt” hay “xấu”
Một thời gian dài, chúng ta tin rằng dầu ăn từ động vật không tốt, gần như tất cả mọi người trên thế giới chuyển qua dùng dầu thực vật.
Đến thời điểm hiện tại, nếu bạn tìm hiểu kỹ về các chế độ ăn uống lành mạnh. Thì một xu hướng hạn chế dầu thực vật đang bắt đầu được nhiều người áp dụng và lan rộng.
Tại sao như vậy?
Trong khuôn khổ bài viết này, thật khó để nói hết các vấn đề mà đến cả chuyên gia vẫn đang còn tranh luận. Để biết được dầu thực vật tốt cho sức khỏe không? đọc thêm bài viết này.
Chúng ta đang nói đến dầu ăn cho bé,
Các chuyên gia khuyên nên bổ sung cho trẻ em từ 6 tháng tuổi các loại dầu ăn tốt như: Dầu oliu, dầu óc chó, dầu bơ, dầu gấc, dầu cá.
Mục đích cốt lõi là bổ sung nhóm chất béo tốt.
Hãy nhớ “chất béo tốt” chứ không phải là dầu ăn “tốt”.
Bây giờ chắn chắn bạn muốn biết,
Chất béo tốt cho bé có ở đâu?
Với trẻ em, có 2 nguồn chất béo chính.
Trong thức ăn hằng ngày và trong các loại dầu ăn dặm,
Hãy cùng nhau phân tích 2 nguồn chất béo cho bé này.
Chất béo tốt trong thức ăn hằng ngày
Đầu tiên: Chất béo trong thực vật
Tất cả các nghiên cứu từ trước đến nay chỉ ra rằng, trong thực vật có hàm lượng chất béo không bảo hòa nhiều hơn. Và đây chính là nhóm chất béo tốt.
Trừ quả dừa, dầu dừa, dầu cọ. [trường hợp đặc biệt này được nói kỹ hơn ở phần 2]
Chất béo không bảo hòa chia thành 2 nhóm: Chất béo không bảo hòa đa và chất béo không bảo hòa đơn. Hiểu kỹ hơn tại sao nó tốt tại đây
Những thực phẩm giàu chất béo tốt cho bé gồm
- Quả bơ. Loại quả mà chúng ta dường như bỏ quên, mình nói kỹ hơn ở phần 2.
- Các loại rong biển
- Trứng. Trứng gà ta, gà nuôi gạo, thóc, thả vườn tốt hơn với trứng gà công nghiệp
- Hạt lanh
- Hạt chia
- Quả óc chó
- Đậu nành
- Các loại đậu [đỏ, đen, xanh] được nấu chín. Đậu nảy mầm tốt hơn đậu thường.
- Cải xoăn
- Rau bina
Đây đều là những thực phẩm giàu chất béo omega-3 hơn so với omega-6. Hiện tại con người vẫn chưa khám phá được hết về omega-6.
Tuy các nhà khoa học đưa ra giả thuyết rằng ăn quá nhiều omega-6 có thể dẫn đến gia tăng tình trạng viêm trong cơ thể và có khả năng gây bệnh. Nhưng còn thiếu nhiều bằng chứng thuyết phục.
Trong tất cả danh sách mình giới thiệu ở bài viết này sẽ ưu tiên loại thực phẩm giàu chất béo omega-3 hơn. Bạn yên tâm vì chúng có cả chất béo omega-6 trong đó với lượng ít hơn.
Thứ hai: Chất béo trong động vật
Mỡ động vật, hay dầu động vật là chất béo bảo hòa.
Chất béo bảo hòa là loại chất béo không tốt.
Tuy nhiên, điều này vẫn đang gây tranh cải,
Nếu là hơn 10 năm trở về trước, người ta khẳng định như vậy. Đây là lý do tại sao hàng loạt các hướng dẫn bỏ ăn mỡ động vật chuyển sang dùng dầu ăn thực vật, loại mà chúng ta vẫn đang dùng.
Những năm gần đây, các công trình nghiên cứu lại cho ra kết quả khác đi. Các tổ chức dinh dưỡng vẫn chưa thể khẳng định được chất béo bảo hòa là tốt hay xấu. Tham khảo thêm vấn đề này tại đây
Trường hợp ngoại lệ đó là chất béo trong các loại cá. Đây luôn là loại chất béo tốt.
Một số loài cá giàu chất béo
- Cá cơm [Anchovies]
- Cá trích [Herring]
- Cá hồi [Salmon]
- Cá thu [Mackerel]
- Cá mòi [Sardines]
- Cá ngừ đại dương [Tuna]
- Con trai [Mussels]
- Con hàu [Oysters]
Lưu ý: Mình không phải dân biển, không rành lắm về các loại cá. Để biết chính xác đó là cá gì bạn xem thêm bằng tên tiếng Anh nhé!
Chất béo trong dầu ăn cho bé có thật sự tốt?
Bỏ qua động vật, chất béo trong dầu ăn cho bé là dầu thực vật.
Tuy nhiên, chọn loại nào thì những dòng sau đây sẽ giải thích rõ cho bạn.
Dầu thực vật có 2 loại: Dầu ép thủ công và dầu tinh chế.
Từ thế kỷ 20 trở đi, mới bắt đầu xuất hiện dầu tinh chế, khi công nghệ chiếc xuất dầu trở nên hiện đại và phổ biến.
Dầu ăn được chiết xuất từ thực vật bằng dung môi hóa học hoặc máy nghiền dầu. Sau đó, chúng thường được làm sạch, tinh chế, và đôi khi bị thay đổi về mặt hóa học.
Tới đây, bạn biết mình cần phải gạch tên các loại dầu tinh chế trong chế độ ăn của con mình, ít nhất đến 2 tuổi.
Và chọn các loại dầu ép thủ công.
Dầu ăn cho bé ép thủ công và dầu thương mại
Dầu thực vật ép thủ công mà không tinh chế có 2 vấn đề chính xảy ra
- Vấn đề thứ nhất: Các loại dầu này dễ bị oxy hóa, làm cho dầu dễ bị ôi, có mùi, khó bảo quản, thời gian sử dụng ngắn.
- Vấn đề thứ hai: Để dầu có hạn sử dụng được lâu hơn và dễ bảo quan hơn, người ta thường tác động hóa học đến dầu trong quá trình chế biến.
Do đó, dầu thực vật thương mại đôi khi chứa lượng lớn chất béo bảo hòa.
Tổng kết phần 1:
Có 2 nguồn chất béo tốt cho trẻ em là trong thức ăn và dầu ăn. Dù chất béo có quan trọng đến mấy, thì cơ thể cũng chỉ cần 1 lượng đủ. Thiếu cũng không tốt và dư cũng không tốt.
Nếu ngày hôm đó, bé đã ăn thức ăn giàu chất béo thì không cần thiết phải nhỏ thêm dầu ăn vào cháo hoặc ngược lại.
Bạn cần chủ động kiểm soát lượng dầu ăn cho bé một cách hợp lý. Và chỉ có bạn mới làm được điều đó.
Ở trên đã có danh sách các thực phẩm giàu chất béo tốt.
Tiếp theo đây,
Phần 2: Top dầu ăn tốt cho bé ăn dặm từ 6 tháng đến 2 tuổi
Các loại dầu ăn cho bé cần được kiểm soát và lựa chọn kỹ lưỡng. Đặt biệt dành cho những đứa trẻ dưới 2 tuổi.
Trong danh sách này mình chỉ ra các loại dầu ăn cho bé, khoa học đã chứng minh là tốt. Dựa vào đây, bạn hoàn toàn chủ động.
- Tự làm dầu ăn tốt cho sức khỏe ngay tại nhà
- Biết chính xác loại nào tốt hơn, tiện hơn, hợp lý hơn để mua
Đây không chỉ là dầu ăn cho trẻ em mà còn là top những dầu ăn tốt nhất của loài người
#1 Dầu bơ
Người Việt mình dường như bỏ quên rất nhiều thứ tốt đẹp trên đất nước hình chữ S. Mà đi tìm đến những thứ gì đó xa xôi ở bên kia bán cầu.
Ngày nay, bơ đã trở thành một loại thực phẩm vô cùng phổ biến đối với những người quan tâm đến sức khỏe.
Quả bơ được gọi là siêu thực phẩm, bởi thành phần dinh dưỡng có trong quả bơ.
Đối với dầu bơ, Gần 70% dầu bơ bao gồm axit oleic tốt cho tim, một axit béo omega-9 không bão hòa đơn. Axit béo này cũng là thành phần chính của dầu ô liu.
Như vậy, chắc chắn dầu bơ có lợi ích ngang ngửa với dầu oliu.
Trong khi đó, quả bơ phổ biến ở Việt Nam hơn nhiều so với quả cây oliu [chưa trồng được ở nước ta]
Hiện tại, ở Việt Nam chưa có mấy đơn vị sản xuất dầu bơ tốt, tuy nhiên mình tin trong vài năm tới, thế hệ 8x, 9x sẽ có những sản phẩm tốt từ quả bơ.
Quả gấc được tìm thấy đầu tiên ở Việt Nam cách đây hơn 200 năm bởi linh mục người Bồ Đào Nha J. Lourciso.
Các công trình nghiên cứu của hai nhà khoa học Guichard người Pháp và Bùi người Việt về gấc.
Đã gây sửng sốt.
Gấc giàu lycopenee, β-carotene, vitamin C, vitamin E, axit béo rất cần thiết, cryptoxanthin và một loạt các khoáng chất, các chất dinh dưỡng có trong trái cây cao chưa từng có.
Tuy nhiên do chiến tranh và đóng cửa, nên những nghiên cứu về gấc những năm gần đây mới được khởi động lại.
Hầu hết chúng mới biết đến xôi gấc, còn dầu gấc và các sản phẩm khác từ gấc lại rất ít.
Mình đưa dầu gấc vào danh sách này vì:
Dầu gấc tinh khiết [nhớ là tinh khiết nhé] chứa,
Beta-Caroten [tiền Vitamin A]: cao gấp 1,8 lần so với dầu gan cá thu, 10 lần so với cà rốt, là Beta-caroten thiên nhiên nên có tác dụng chống lão hóa mạnh, đồng thời bổ sung Vitamin A.
Bạn có biết, Vitamin A cơ thể không tự sản xuất được mà phải bổ sung qua thức ăn. Nếu dư vitamin A sẽ bị ngộ độc Vitamin A, gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng.
Trong khi đó, Beta-Caroten [tiền Vitamin A] sẽ chuyển hóa thành Vitamin A khi cơ thể cần, chứ không chuyển hóa hoàn toàn.
Nên, tác dụng của dầu gấc với trẻ em là:
Bổ sung dầu gấc trong bữa ăn dặm giúp trẻ không sợ thiếu vitamin A. Không sợ dư Vitamin A.
Đừng quên thêm dầu gấc vào danh sách các loại dầu ăn dặm cho bé của bạn nhé!
#3 Dầu oliu cho bé ăn dặm
Dầu oliu được xem là loại dầu chiên xào cho bé tốt nhất.
Tuy nhiên, bạn cần xét trường hợp đó là dầu oliu nguyên chất, chứ không phải là dầu oliu tinh chế từ các chế phẩm của quả oliu.
Nên khi chọn dầu ăn cho bé ăn dặm, bạn cần xem kỹ nguồn gốc xuất xứ của loại dầu đó. Nhất đối với dầu oliu vì loại dầu này luôn được tư vấn là tốt nhất cho mọi chế độ ăn uống lành mạnh
Có quá nhiều thông tin viết về công dụng, thành phần của dầu oliu cho bé ăn dặm rồi. Để không làm mất thời gian bạn đọc đi đọc lại những kiến thức đã biết.
Mình chuyển qua loại dầu ăn dặm cho bé tiếp theo luôn.
#4 Dầu óc chó cho bé ăn dặm
Mấy năm gần đây dầu óc chó cũng bắt đầu phổ biến hơn với nhiều bà mẹ Việt chúng ta.
Hạt óc chó được mệnh danh là vua của các loại hạt rồi thì không có gì để bàn cải về các chất dinh dưỡng về loại hạt này nữa.
Tuy nhiên, với dầu óc chó.
Có một số vấn đề cần lưu ý trước khi mua cho trẻ em từ 6 tháng tuổi đến 2 tuổi.
- Chất béo trong dầu óc chó là chất béo không bảo hòa đa. Do đó, rất dễ bị oxy hóa trong cả quá trình bảo quản và sử dụng.
- Hạn sử dụng với dầu óc chó cũng vì thế mà bị giảm đi nhiều từ khi bạn bắt đầu mở nắp sử dụng.
- Ngay cả khi tiếp xúc với ánh sáng cũng làm dầu bị oxy hóa. Bạn cần bảo quản trong tủ lạnh để dầu không bị ôi, dùng được lâu hơn.
Trên blog chosalebmt đã có bài viết rất chi tiết về dầu óc chó, bạn đọc thêm để hiểu rõ và chọn mua được loại dầu ăn tốt cho bé nhé!
Xem thêm: Review 10 dầu óc chó cho bé ăn dặm
Hơn cả dầu oliu, dầu cá hồi được truyền thông ví như là omega-3 cho trẻ em.
Có rất nhiều loại dầu cá, ở nhiều dạng khác nhau, cung cấp bởi nhiều công ty, đến từ nhiều nước khác nhau trên thế giới như Nhật, Mỹ, Úc, Pháp.
Từ trước giờ, các mẹ biết đến dầu cá omega-3 thông qua bác sĩ, dược sĩ, y tá. Và mua ở các cửa hàng thuốc tây. Dường như xem nó như một loại thuốc hơn là thực phẩm.
Ngày nay, chúng ta tiếp cận nhiều thông tin hơn, nên chủ động tìm loại dầu cá nào tốt cho trẻ em thay vì mua ở tiệm thuốc tây.
Vì quá quen thuộc rồi, mình không nói thêm nữa.
Bạn tham khảo thêm: Top x dầu cá tốt cho bé
#6 Dầu mè cho bé
Trang healthline.com, trích dẫn nghiên cứu về giá trị gia tăng của mè. Mở đầu bài viết 10 lợi ích của dầu mè bằng câu dầu mè là “Nữ hoàng của các loại hạt có dầu”.
Dầu mè phổ biến ở châu Á, mặc dù là loại dầu từ cây tự trồng sớm nhất được biết đến. Sản lượng dầu mè chưa bao giờ cao do quá trình thu hoạch thủ công và công nghệ chiết xuất dầu kém hiệu quả.
Có thể nói, tuy tốt những khó sản xuất, khó ép dầu.
Dầu mè tốt với trẻ em, tốt cả khi dùng để chiên xào.
Tuy nhiên, thấy nó khó để sản xuất. Làm mình cảm thấy hơi lo ngại về các sản phẩm dầu mè thương mại hiện nay.
Trong thời gian tới mình sẽ cố gắng tìm hiểu kỹ hơn về loại “ nữ hoàng dầu” này, lựa ra danh sách dầu tốt hơn.
#7 Dầu dừa: Dầu ăn chiên xào cho bé
Dường như chúng ta chỉ mới ứng dụng dầu dừa vào làm đẹp, mà bỏ qua một loại dầu ăn tốt.
Dầu dừa là dầu ăn giàu chất béo bảo hòa, rất bền với nhiệt. Thích hợp là loại dầu ăn dùng để chiên xào cho bé.
Về phần chất béo bảo hòa của dầu dừa.
Nó không giống với các loại chất béo bảo hòa khác. Dầu dừa chứa một số chất béo trung tính chuỗi trung bình [MCT]
Các axit béo trong dầu dừa có thể khuyến khích cơ thể đốt cháy chất béo, đồng thời cung cấp năng lượng nhanh chóng cho cơ thể và não bộ của bạn. Chúng cũng làm tăng cholesterol HDL [tốt] trong máu của bạn, có thể giúp giảm nguy cơ bệnh tim. [nguồn]
Một số câu hỏi thường gặp về dầu ăn cho trẻ em
Từ 6 tháng tuổi, hệ tiêu hóa của trẻ đã bắt đầu hoàn tiện. Nên bổ sung dầu ăn cho bé trong bữa ăn để cung cấp đủ chất béo.
Có 4 loại dầu tốt dùng để chiên xào cho bé gồm: Dầu bơ, dầu oliu, dầu mè và dầu dừa. Các loại dầu khác khi nấu ăn, chất béo tốt bị phân hủy nên chỉ dùng để trộn vào cháo cho bé.
Dầu oliu được coi là loại dầu lành mạnh và tốt nhất. Tuy nhiên, trên thị trường có nhiều loại dầu oliu tinh chế [không nguyên chất] không đảm bảo chất lượng như loại dầu oliu nguyên chất. Ngoài ra dầu oliu và dầu óc chó được sử dụng khác nhau nên khó có thể so sánh được.
Trừ dầu dừa để được 2 năm. Các loại dầu ăn nguyên chất cho bé khác chỉ để được 1 năm nếu chưa mở nắp.