Kiểm toán viên chuyên nghiệp là gì năm 2024
Theo Thông tư số 70/2015/TT-BTC ngày 08/05/2015 thì Kế toán viên (KTV), kiểm toán viên (KiTV) chuyên nghiệp “là cá nhân được tổ chức có thẩm quyền cấp Chứng chỉ KTV hoặc chứng chỉ hành nghề kế toán”; KTV, KiTV chuyên nghiệp trong doanh nghiệp (DN) “là KTV, KiTV chuyên nghiệp làm việc trong các DN thuộc các lĩnh vực như thương mại, công nghiệp, dịch vụ, lĩnh vực công, giáo dục, lĩnh vực phi lợi nhuận, cơ quan quản lý hoặc tổ chức nghề nghiệp” và KTV, KiTV hành nghề “là KTV, KiTV chuyên nghiệp làm việc trong DN kế toán, kiểm toán cung cấp các dịch vụ chuyên môn như kế toán, kiểm toán, thuế hoặc tư vấn”. Tức là KTV, KiTV chuyên nghiệp làm việc trong DN trước hết phải là KTV, KiTV được cấp các chứng chỉ hành nghề (chuyên nghiệp) và phải làm việc trong các tổ chức, đơn vị nhất định. Điều này có nghĩa bản thân những người này sẽ không trực tiếp tham gia các hoạt động hành nghề vì KTV, KiTV hành nghề thì ngoài việc có đầy đủ chứng chỉ hành nghề (chuyên nghiệp) họ phải làm trong các Công ty cung cấp dịch vụ kế toán, dịch vụ kiểm toán hay những cá nhân đủ điều kiện hành nghề dịch vụ kế toán. Câu hỏi đặt ra với đối tượng này, đó là có cần thiết phải áp dụng quy định về đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán không và nếu áp dụng thì mức độ áp dụng như thế nào? Nội dung bài viết sẽ làm rõ các vấn đề này. Các nhà đầu tư, nhà cung cấp, chủ DN, chính phủ và công chúng có thể dùng công việc của KTV, KiTV chuyên nghiệp trong DN. KTV, KiTV chuyên nghiệp trong DN có thể là người làm thuê, thành viên Ban giám đốc, Giám đốc điều hành hoặc không tham gia điều hành DN, chủ DN kiêm Giám đốc, tình nguyện viên hay cá nhân làm việc cho một hay nhiều tổ chức. Họ có thể nắm giữ vị trí cao cấp trong DN, tổ chức đó. Đồng thời KTV, KiTV chuyên nghiệp trong DN có thể phải chịu trách nhiệm một cách độc lập hoặc liên đới về việc lập và trình bày Báo cáo tài chính và các thông tin khác mà DN, tổ chức và bên thứ ba sử dụng, có thể phải chịu trách nhiệm đối với việc quản lý tài chính hiệu quả và tư vấn liên quan đến hoạt động kinh doanh. Họ không được tham gia vào các hoạt động kinh doanh, công việc, hoạt động làm tổn hại hoặc có thể làm tổn hại đến tính chính trực, tính khách quan hoặc uy tín nghề nghiệp và vì vậy dẫn đến việc không tuân thủ các nguyên tắc đạo đức cơ bản. Khi xuất hiện các nguy cơ không tuân thủ nguyên tắc đạo đức như nguy cơ do tư lợi, nguy cơ tự kiểm tra, nguy cơ về sự bào chữa, nguy cơ từ sự quen thuộc và nguy cơ bị đe dọa thì KTV, KiTV chuyên nghiệp trong các DN phải áp dụng các biện pháp bảo vệ để nhằm loại trừ hoặc làm giảm các nguy cơ đó xuống mức có thể chấp nhận được như các biện pháp bảo vệ do cơ quan pháp luật, cơ quan quản lý hoặc tổ chức nghề nghiệp quy định và các biện pháp bảo vệ trong môi trường làm việc. Trường hợp vẫn xảy ra nghiêm trọng, khi toàn bộ các biện pháp bảo vệ có thể thực hiện đều không hiệu quả và không thể làm giảm các nguy cơ đến mức có thể chấp nhận được thì KTV, KiTV chuyên nghiệp trong DN phải tính đến xin thôi việc. Một số nguy cơ phát sinh và biện pháp bảo vệ khi KTV, KiTV chuyên nghiệp trong DN đó là:
- Cơ cấu lại hoặc phân công lại trách nhiệm và nghĩa vụ cụ thể - Thực hiện sự giám sát phù hợp - Không tham gia quá trình ra quyết đinh có liên quan đến vấn đề làm phát sinh xung đột về lợi ích - Tham khảo ý kiến tư vấn từ bên thứ ba như tổ chức nghề nghiệp, chuyên gia tư vấn pháp luật hoặc kế toán viên, KiTV chuyên nghiệp khác.
Hành động với đầy đủ kỹ năng chuyên môn: Chương 330 quy định KTV, KiTV chuyên nghiệp trong DN chỉ được đảm nhận các trọng trách mà người có đủ năng lực và kinh nghiệm, không được cố ý làm chủ DN hiểu nhầm về trình độ chuyên môn hay kinh nghiệm của mình, mà phải tham khảo ý kiến tư vấn chuyên gia phù hợp khi cần thiết. Khi không thể loại trừ hoặc làm giảm nguy cơ xuống mức có thể chấp nhận được, KTV, KiTV chuyên nghiệp trong DN phải quyết định liệu có từ chối thực hiện nhiệm vụ được giao hay không và phải trình bày rõ lý do.
Tài liệu tham khảo Bộ Tài chính (2015), Thông tư số 70/2015/TT-BTC ngày 08/5/2015, Chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán. |