Gõ đệm là gì
Skip to content
Show
Tiết tấu là gì? Tiết tấu trong âm nhạc là gì? Hướng dẫn cách đọc tiết tấu, Cách gõ đệm, cách gõ nhịp phách tiết tấu, các vấn đề về TIẾT NHỊP – Các loại nhịp 2/4, 3/4, 4/4 hay c, 2/2 hay C, 2/8, 3/8, 6/4, 6/8, 9/8 sẽ được chúng tôi chia sẻ chi tiết trong bài viết này. TIẾT TẤU[ Rythme (Pháp), Rhythmus (La-tinh)
Vì thế Platon đã định nghĩa : “Tiết tấu là sự sắp xếp chuyển động”. Còn thánh Augustinô gọi “Tiết tấu là nghệ thuật chuyển động khéo léo” (Ars bene movendi). Nhạc sĩ Vincent d’Indy định nghĩa một cách khái quát hơn : “Tiết tấu là sự trật tự và cân xứng trong không gian và thời gian” (le rythme est l’ordre et la proportion dans le temps et l’espace).
TD 33 – Câu 1 và câu 3 tương tự nhau, khác nhau về tiết tấu : câu 3 được biến cải từ câu 1 tạo được “sự biến đổi trong thuần nhất”. – Câu 2 và câu 4 được lặp lại giống hệt nhau, củng cố tính thuần nhất của đoạn nhạc.
Vì thế có bản nhạc có tiết tấu hay, có bản nhạc có tiết tấu kém, đó là do người soạn nhạc khéo hay không khéo sắp xếp âm thanh lại với nhau.
bước tiến bước lui Như vậy tiết tấu nhỏ nhất gồm một bước tiến và một bước lui : nhiều tiết tấu nhỏ liên kết lại thành tiết tấu vừa, rồi tiết tấu lớn. Trong âm nhạc người ta thường gọi tiết tấu mạch, tiết tấu chi, tiết tấu câu, tiết tấu đoạn, tiết tấu bài.
TD 34 : Jésus Dulcis (tiết tấu khoáng đạt của nhạc Bình ca). Trước thế kỷ 17 chưa có vạch nhịp như bây giờ. Các bước nối tiếp nhau được phân chia thành từng nhóm khác nhau nhờ các vạch ngắn, vạch nửa, vạch trọn, vạch đôi : vạch ngắn thường để phân mạch nhạc, vạch nửa để phân chi nhạc, vạch trọn để phân câu nhạc, vạch đôi để phân đoạn nhạc hoặc bài nhạc. TD 35 Sau này, để cho tiện nhìn, người ta thêm các vạch trọn vào trước chỗ hạ xuống (trước bước lui) của các nhóm tiết tấu nhỏ nhất. Từ đó phát sinh ra các ô nhịp, nhưng các ô nhịp ấy không nhất thiết đều nhau.
7.1 Tiết tấu bình thường là tiết tấu gồm các bước hoặc các phách có trường độ đều nhau. TD 36 7.2 Tiết tấu bất thường là tiết tấu trong đó các bước hoặc phách ngắn dài, sớm muộn khác nhau (gọi là đảo phách) hoặc tiết tấu trong đó thiếu hụt các phần đầu bước hoặc đầu nhịp (nghịch phách). Trong thực tế, nghịch phách là một loại đảo phách mà trong đó phần phách bất thường thay vì ngân dài thì được thay thế bằng dấu lặng. Đảo phách (Syncope) – Nghịch phách (Contre-temps)TD 37 : Đảo phách (Syncope) TD 38 : Nghịch phách (Contre-temps) 7.3 Ngoài ra còn những hình thức tiết tấu bất thường khác, thường gặp trong Dân ca và cổ nhạc Việt Nam : – Đảo phách muộn : TD 39a – Đảo phách động : TD 39b
TIẾT NHỊP – Các loại nhịp 2/4, 3/4, 4/4 hay c, 2/2 hay C, 2/8, 3/8, 6/4, 6/8, 9/8.
3.1. Loại nhịp chia 2 (còn gọi là nhịp nhị phân, hay loại nhịp đơn) là loại nhịp trong đó mỗi phách có thể chia nhỏ ra thành 2 phần đều nhau. 3.2. Loại nhịp chia 3 (còn gọi là loại nhịp tam phân hay loại nhịp kép) là loại nhịp trong đó mỗi phách có thể chia nhỏ ra thành 3 phần đều nhau. 3.3. Nhận xét : Các loại nhịp thường dùng là 2/4, 3/4, 4/4 hay c, 2/2 hay C, 2/8, 3/8, 6/4, 6/8, 9/8. Các loại nhịp chia 3 dùng các hình dạng dấu nhạc có chấm Các loại nhịp chia 2 có tử số từ 2 – 3 – 4, còn các loại nhịp chia 3 có tử số lớn hơn 4, tức là 6, 9, 12. 3.4. Ngoài ra người ta còn dùng loại nhịp hỗn hợp, nghĩa là kết hợp 2 hoặc 3 loại nhịp cùng loại với nhau. Chẳng hạn : Sự luân phiên các nhịp 2/4, 3/4 có khi thay đổi không đều đặn, lúc đó người ta có thể dùng những dấu chấm để phân chia các loại nhịp như :
TD 40
Ghi chú : Phách đầu thường có hướng đi xuống, phách cuối thường có hướng đi lên. Trong mỗi phách đều có phần xuống và phần lên, nối kết lại ta có một đường vòng cung mà chỗ thấp nhất là chỗ bắt đầu của âm thành. Khi diễn tả rời tiếng : các đường phác hoạ sẽ gãy gọn hơn, càng mạnh thì cử chỉ tay càng nẩy hơn. Sau đây là sơ đồ hết sức thô sơ để nhớ hướng đi chính của mỗi phách :
TD 41 : (Một số tiết điệu cho đàn Guitare) Có một số loại nhạc như hành khúc, vũ nhạc, gắn liền với những tiết điệu nhất định. Còn những loại nhạc khác không nhất thiết gắn liền với một tiết điệu nào (chẳng hạn các bài thánh ca), thì có thể có nhiều cách để đệm khác nhau, không nên loại bài hát nào cũng đem vũ điệu vào mà đệm. TIỂU ĐỀ ÔN TẬP TIẾT TẤU LÀ GÌ, TIẾT NHỊP LÀ GÌ, CÓ MẤY LOẠI NHỊP, CÁCH GÕ PHÁCH TRONG XƯỚNG ÂM…
tiết tấu Nguồn: Catruong.com |