1. Thế nào là bệnh gù lưng?
Bệnh gù lưng theo các chuyên gia y khoa đó là bệnh loạn sản sụn của đốt sống và đĩa đệm ở vùng cột sống ngực, gây nên tổn thương ở vùng lưng, từ đốt sống ngực thứ 7 đến thứ 11. Và thường gù lưng xảy ra ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ do xương các bé còn khá mềm.
Ngoài ra khi bị gù lưng, các mặt trên và dưới của thân đốt sống sẽ bị cong lên, còn đĩa đệm hẹp, sụn đĩa đệm lồi lõm. Trường hợp nặng hơn có thể sẽ khiến trẻ vẹo cột sống, ảnh hưởng đến tim mạch và hô hấp, gây khó khăn trong cuộc sống đời thường.
Cột sống lưng bị cong vẹo đồng nghĩa với trẻ bị gù lưng. Ảnh Internet
2. Nguyên nhân nào dẫn đến trẻ bị gù lưng?
2.1. Đối với trẻ sơ sinh
Nguyên nhân dẫn đến bệnh lý này ở trẻ sơ sinh là do bố mẹ bế con sai tư thế. Thay vì bế bé nằm hơi lệch người và dùng tay nâng gáy của bé trong tháng đầu tiên, thì bố mẹ lại bế bé nằm thẳng, song song với mặt đất. Chính điều này khiến trọng lượng cơ thể dồn hết xuống phần xương cổ.
Hoặc, do mẹ quá cưng chiều con, không cho con tập đi mà suốt ngày ôm con trong vòng tay. Hay ngược lại, bố mẹ cho bé tập ngồi và tập đi quá sớm khiến các đốt sống lưng còn non nớt không thể chịu đựng sức nặng của cơ thể. Một nguyên do khiến trẻ bị gù lưng sớm rất hay mắc phải ở phụ huynh là cho bé nằm võng thường xuyên, đêm lẫn ngày mà không sử dụng gối hay nệm lót dưới võng.
Không nên cho trẻ tập ngồi hoặc tập đi quá sớm.
Đặc biệt, cho bé tiếp xúc đồ điện thoại máy tính, tivi trong thời gian dài mà không đổi tư thế cho trẻ. Phụ huynh nên hiểu rằng trẻ sơ sinh có xương sống và khung xương còn rất mềm và yếu, lúc này chưa thể chống đỡ được trọng lượng cơ thể, rất dễ uốn nắn. Thế nên, chỉ cần 1 tác động lặp đi lặp lại trong thời gian dài sẽ làm thay đổi cấu trúc xương của trẻ, dẫn đến trẻ bị gù lưng.
2.2. Đối với trẻ đã đi học
Nguyên nhân phổ biến nhất khiến trẻ ở độ tuổi đi học bị gù lưng đó là ngồi sai tư thế trong lúc viết bài. Cụ thể, trẻ thường khom lưng, cúi thấp, đưa mắt và nghiêng cố sát xuống mặt bàn để viết.
Ngoài ra, bố mẹ không nhắc nhở khiến trẻ giữ nguyên 1 tư thế ngồi trong lúc chơi vi tính hoặc xem điện thoại với thời gian dài. Mặc khác, bố mẹ không hướng dẫn và rèn luyện cho trẻ thói quen luyện tập thể dục nhằm giúp xương khớp trẻ được kéo giãn ra.
Sai tư thế trong lúc ngồi viết là nguyên nhân khiến trẻ bị gù lưng.
Đặc biệt, trong lúc ngủ trẻ thường có tư thế co người lại và nằm nghiêng 1 bên quá lâu khiến cột sống bị vẹo. Như vậy đối với trẻ đi học, xương khớp gần như hoàn thiện nhưng vẫn còn rất dễ uốn nắn nên chỉ cần giữ nguyên 1 tư thế và khòm lưng, co rút người quá lâu sẽ dẫn đến gù lưng.
3. Cách nào nhận biết trẻ bị gù lưng?
Gù lưng có thể xảy ra với bất kỳ ai và không có ngoại lệ, kể cả trẻ sơ sinh. Thế nên, phụ huynh cần phải thật chú ý, để nhìn nhận con mình có đang rơi vào tình trạng này hay không. Cụ thể, dưới đây là 1 số dấu hiệu nhận biết trẻ bị gù lưng mà bố mẹ có thể quan sát được:
- Ở mức độ nhẹ gù lưng thường rất khó phát hiện. Nhưng nhìn kỹ mẹ sẽ thấy trong lúc ngồi hay đi đứng, trẻ hay cúi đầu về trước, lưng nhô ra sau và ngực đưa ra trước [còn gọi là ngực gà].
- Đi kèm theo dấu hiệu đó là triệu chứng đau mỏi nhức vùng cột sống lưng, rồi sau đó, lan ra cột sống cổ và thường đau buổi chiều nhiều hơn vào buổi sáng.
- Nếu phát hiện trễ, mức độ sẽ nặng hơn khiến trẻ đau nhức liên tục, đặc biệt trẻ có cảm giác khó thở, tức ngực khi học tập hoặc làm công việc gì quá sức.
Nghiêm trọng hơn, gù lưng nặng có thể để lại nhiều tác hại xấu, cả đời trẻ phải gánh chịu như: cận thị , rối loạn nhịp tim, hô hấp và dáng đi trở nên thô cứng - điều khiến trẻ mặc cảm tự ti hơn, khó hòa nhập với xã hội.
Trẻ bị gù lưng thường khòm và đưa lưng về trước.
4. Nên phòng chống và chữa trị trẻ bị gù lưng bằng cách nào?
4.1. Cách chống bệnh gù lưng ở trẻ em
Đối với trẻ sơ sinh, xương khớp khá non nớt và mềm yếu nên bố mẹ hãy tập cho trẻ thói quen dưới đây để chống gù lưng:
- Nên tập cho trẻ ngủ trên giường gỗ hoặc nệm cao su và trong tư thế nằm ngửa, chân tay duỗi thẳng.
- Trong khi ngủ, mẹ nên cho trẻ sử dụng chiếc gối mỏng và đặt ở vị trí thấp hơn đầu [tốt nhất là từ cổ đến 2 vai và ngang lưng cho trẻ]. Việc tập tư thế ngủ tránh gù lưng này sẽ giúp các đốt sống cổ và phần ngực trên được thư giãn nhẹ nhàng, hạn chế nguy cơ cong vẹo cột sống.
- Khi bé biết đi, mẹ nên tập dần cho trẻ đi với tư thế đầu hướng thẳng, ngực đưa về trước, lưng giữ thẳng, 2 vai cân đối để trẻ có dáng đi tự nhiên.
Đến giai đoạn đi học, không chỉ dáng đi, mẹ nên chỉ dạy trẻ cách ngồi học đúng tư thế để trẻ không bị cận thị và tránh gù lưng, vẹo cột sống, cụ thể:
- Trẻ ở độ tuổi mẫu giáo, mẹ không nên để trẻ ngồi xem ti vi hay chơi game trong 1 tư thế quá lâu, phải yêu cầu trẻ đi lại vận động để các hệ cơ được thư giãn và cột sống không bị gù.
- Đối với trẻ bắt đầu vào tiểu học và trung học cơ sở, mẹ nên nhắc nhở không để trẻ nằm dài ra bàn, mắt nhìn sát vào tập, ép ngực vào thành bàn, nghiêng cổ về 1 phía để viết. Vì lâu dài cột sống trẻ rất dễ bị biến dạng và dẫn đến hậu quả là bệnh gù lưng.
Khi trẻ bắt đầu đi học, bố mẹ nên mua cho trẻ 1 chiếc cặp hoặc balo chống gù lưng. Trong giờ học, trẻ nên chọn chỗ ngồi phù hợp để không phải cố rướn người hay nhìn trái nhìn phải lên bảng.
- Bên cạnh đó, lúc học ở nhà, bố nên chọn cho trẻ chiếc bàn học thoải mái sao cho phù hợp với độ tuổi của trẻ, không phải ngồi khom người, hay nhón lên tronhg khi viết bài. Điều này giúp giảm thiểu tình trạng lưng trẻ bị gù.
- Đặc biệt khi trẻ tiếp xúc với máy vi tính, mẹ không để trẻ nhìn quá lâu và ngồi sát màn hình. Thay vào đố, mẹ cho bé ngồi ghế có tay vịn và điều chỉnh độ cao thấp của ghế để lưng trẻ không bị cong hay vẹo cột sống.
- Điều quan trọng hơn, bố mẹ nên cho bé luyện tập thể thao và chế độ nghỉ ngơi sau giờ học hợp lý để cột sống cũng như lưng bé không phải chịu bất kì sức nặng nào.
- 4.2. Cách chữa bệnh gù lưng ở trẻ em
Khi nhận thấy dấu hiệu trẻ bị gù lưng, mẹ nên đưa trẻ đến các bệnh viện chấn thương chỉnh hình khám ngay, để có hướng điều trị tốt nhất cho trẻ. Nếu độ tuổi trẻ còn khá nhỏ và bệnh tình tương đối nhẹ, bác sĩ sẽ cho trẻ dùng áo chỉnh hình, kết hợp với thăm khám thường xuyên theo dõi tình hình của trẻ.
Nên cho trẻ khám gù lưng càng sớm càng tốt để có phương pháp điều trị kịp thời.
Nếu trẻ rơi vào tình trạng nặng hơn, bác sĩ sẽ cho trẻ mang áo chỉnh hình trước kết hợp với phẫu thuật và các bài tập vật lý trị liệu để giúp trẻ nhanh hồi phục. Bố mẹ lưu ý, độ tuổi dậy thì là thích hợp nhất để phẫu thuật vì xương khớp trẻ không quá cứng và vẫn còn uốn nắn được nên dễ dàng cho việc phẫu thuật định hình khung xương hơn.
Ngoài cách điều trị gù lưng, bố mẹ nên bổ sung các chất dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể của trẻ như vitamin D, canxi, photspho, kẽm có nhiều trong rau xanh, hoa quả, hải sản. Đừng quên cho trẻ uống 500ml sữa mỗi ngày kết hợp với tắm nắng sớm, để hỗ trợ điều trị gù lưng hiệu quả hơn.
Dấu hiệu trẻ bị gù lưng thường diễn ra âm thầm trong sinh hoạt đời thường, khiến phụ huynh khó phát hiện và điều trị kịp thời. Hy vọng qua bài viết này, bố mẹ sẽ thận trọng trong việc chăm sóc con, quan tâm con mình nhiều hơn, kỹ lưỡng hơn, để phòng ngừa gù lưng ở trẻ, bố mẹ nhé.
Trẻ sơ sinh ngồi bị cong lưng có thể là thói quen xấu của trẻ hoặc là các dấu hiệu tổn thương cột sống cần được chăm sóc phù hợp. Điều quan trọng là xác định cường độ ngồi cong lưng, mức độ nghiêm trọng và các vấn đề liên quan khác để có biện pháp xử lý phù hợp.
Ở trẻ sơ sinh vừa mới tập ngồi, trẻ thường có xu hướng ngồi cong lưng do cột sống yếu, chưa chịu được áp lực trong thời gian dài. Ngoài ra, trẻ sơ sinh không phải lúc nào cũng thẳng lưng khi ngồi, đứng hoặc vui chơi. Do đó, thỉnh thoảng bé ngồi cong lưng là điều bình thường và cha mẹ không cần quá lo lắng.
Tuy nhiên, cha mẹ nên theo dõi các hoạt động bình thường của trẻ, chẳng hạn như tư thế khi đứng, nằm hoặc trườn bò. Nếu trẻ có xu hướng cong lưng trong tất cả các hoạt động và trong mọi thời gian, cha mẹ nên có kế hoạch khắc phục để tránh gây ảnh hưởng đến sức khỏe cột sống. Trong trường hợp các triệu chứng nghiêm trọng hoặc không được cải thiện với các biện pháp tự chăm sóc, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế có chuyên môn để được tư vấn phù hợp
Đôi khi trẻ có thể được sinh ra với lưng cong tự nhiên. Tuy nhiên tình trạng này cũng xảy ra trong quá trình phát triển cũng như liên quan đến những vấn đề sức khỏe khác. Do đó, cha mẹ nên xác định các nguyên nhân cũng như yếu tố rủi ro khiến trẻ ngồi cong lưng để có kế hoạch xử lý phù hợp nhất.
Cấu trúc tử cung của người mẹ có thể là nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng ngồi cong lưng ở trẻ sơ sinh. Trong quá trình tăng trưởng, các áp lực bất thường ở tử cung có thể dẫn đến chèn ép, xô đẩy thai nhi, khiến thai nhi ở trong vị trí cong lưng. Điều này có thể khiến trẻ bị cong lưng khi tập ngồi.
Cong lưng và gù lưng có thể di truyền. Hiện tại các nhà nghiên cứu không xác định được nguyên nhân nhân cũng như gen dẫn đến gù cột sống. Tuy nhiên trẻ sơ sinh ngồi bị cong lưng thường có cha mẹ có tật này.
Cách thay tã phổ biến nhất là nắm lấy mắt cá chân và nâng phần dưới của cơ thể khỏi miếng tã. Hành động này có thể gây áp lực lên cột sống giữa và thắt lưng, dẫn đến thay đổi cấu trúc cột sống và khiến trẻ sơ sinh ngồi bị cong lưng.
Cách tốt nhất để thay tã là đặt tã sạch sang một bên và đặt trẻ lên trên tấm tã lót sạch. Điều này giữ cho cột sống trung lập và thẳng hàng.
Cột sống của trẻ sơ sinh tương đối yếu và không phù hợp với một số tư thế bế, chẳng hạn như bế thẳng.
Trẻ sơ sinh trong 3 tháng đầu không thích hợp bế thẳng đứng hoặc bế một bên nách, điều này có thể gây sai lệch cột sống, dẫn đến tình trạng ngồi cong lưng, gù cột sống. Ngoài ra, phần cột sống cổ của trẻ cũng tương đối yếu ớt, do đó việc bế thẳng có thể khiến cổ bị gù do không nâng đỡ được trọng lượng của đầu.
Có một số cha mẹ có thói quen quấn quít, ôm con không rời. Điều này có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ, tăng nguy cơ cản trở hô hấp, cong vẹo cột sống và gù lưng.
Ngoài ra, một số bà mẹ có thói quen cho trẻ nằm trên võng để dỗ bé ngủ. Tuy nhiên bề mặt võng không bằng phẳng, việc nằm ngủ trong một thời gian dài có thể gây ảnh hưởng đến cột sống và khiến trẻ bị cong lưng khi ngồi.
Trẻ bắt đầu tập ngồi khi được 4 – 6 tháng tuổi. Lúc này trẻ có thể ngồi khi có hỗ trợ, chẳng hạn như ghế tập ngồi, đệm lưng hoặc cha mẹ tựa ở phía sau. Tuy nhiên một số cha mẹ có xu hướng tập ngồi cho trẻ quá sớm. Điều này có thể gây ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng, hệ thống xương khớp, hệ thần kinh và não của trẻ.
Khi trẻ ngồi quá sớm, cột sống yếu ớt sẽ không đủ sức mạnh để nâng đỡ cơ thể và dẫn đến tình trạng ngồi cong lưng. Nếu tiếp tục tập ngồi quá sớm sẽ dẫn đến đau lưng, ảnh hưởng đến sức khỏe cột sống và gây ra nhiều dị tật khác.
Do đó, cha mẹ cần lưu ý đến thời gian phù hợp để tập ngồi cho trẻ. Không nên cho trẻ ngồi quá sớm khi cột sống chưa sẵn sàng.
Các loại xe tập đi có thể hỗ trợ phát triển cơ bắp, cải thiện kỹ năng đi bộ và giúp trẻ năng động hơn. Tuy nhiên, quá trình này cần diễn ra tự nhiên và theo một quy trình nhất định.
Trong khi học cách tự ngồi dậy, bò và đứng lên, xương và các mô liên kết của trẻ sẽ chịu tải trọng của cơ thể, giúp trẻ mạnh mẽ hơn. Quá trình này giúp cơ thể trẻ thích nghi và khỏe mạnh theo từng ngày. Do đó, nếu sử dụng các thiết bị hỗ trợ quá mức có thể giảm kích thích lên cơ và xương.
Bên cạnh đó, học cách tự ngồi, đứng và đi cũng cải thiện khả năng nhận thức của trẻ. Điều này quan trọng đối với sự cân bằng, phối hợp và cảm giác nhận thức tổng thể về cơ thể của trẻ.
Ngoài ra, đối với các bé ngồi chưa vững, việc sử dụng xe tập đi có thể gây chèn ép lên cột sống và tăng nguy cơ gù lưng. Bên cạnh đó, bé sẽ có thói quen nhún chân, nhoài người để bắt kịp tốc độ của xe tập đi. Điều này dẫn đến thói quen đi nhón gót chân và dẫn đến tư thế xấu.
Theo đề xuất của chuyên gia xương khớp, không nên để trẻ sử dụng các thiết bị hỗ trợ nhiều hơn 15 phút mỗi lần và hai lần mỗi ngày.
Tình trạng cong lưng ở trẻ sơ sinh có nhiều mức độ và liên quan đến nhiều mức độ khác nhau. Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể, cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp khắc phục tại nhà hoặc trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn phù hợp.
Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng trẻ sơ sinh ngồi cong lưng được điều trị bằng cách:
- Vật lý trị liệu được chỉ định bởi bác sĩ chuyên môn
- Sử dụng nẹp lưng hoặc đai chống gù lưng cho trẻ
- Massage, xoa bóp
- Trong các trường hợp nghiêm trọng, trẻ có thể được chỉ định phẫu thuật.
Các biện pháp điều trị cong lưng ở trẻ sơ sinh được chỉ định bởi bác sĩ chuyên môn. Bác sĩ sẽ đề nghị các biện pháp phù hợp nhất và ít tác động đến quá trình phát triển của trẻ.
Điều quan trọng là cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi nhận thấy dấu hiệu biến dạng cột sống.
Thông thường, trẻ ngồi cong lưng không phải là dấu hiệu nghiêm trọng và có thể cải thiện bằng cách điều chỉnh tư thế tại nhà. Chuyển các hoạt động của trẻ từ ngồi sang nằm, trườn, bò và vịn đứng để cải thiện tính linh hoạt của cột sống.
Trong trường hợp, tình trạng cong lưng kéo dài hoặc nghiêm trọng hơn, cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được chẩn đoán phù hợp. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, bác sĩ có thể đề nghị các biện pháp như:
Trẻ sơ sinh ngồi cong lưng 10 – 25 độ được xem là bình thường, hiếm khi trở nên nghiêm trọng và có thể tự điều chỉnh tại nhà. Cha mẹ nên theo dõi các phản ứng của trẻ cũng như tư thế khi ngồi, đứng và vui chơi để có kế hoạch xử lý phù hợp. Một số cách chăm sóc trẻ trong trường hợp này như sau:
Khi bế trẻ:
Khi bế trẻ nên bế nằm, để đầu trẻ hơi nhô cao và cong theo vòng cung của cánh tay. Khi cần bế thẳng, phải dùng tay để đỡ đầu, gáy của bé, sao cho bé nằm sấp hẳn lên cánh tay của người bế. Cách bế này sẽ tạo điểm tựa cho hệ xương khớp của trẻ và ngăn ngừa các vấn đề cột sống.
Gối ngủ phù hợp:
Cột sống của trẻ sơ sinh dưới 2 tuổi không có các đốt sống cong tự nhiên như ở người lớn. Bên cạnh đó, trọng lượng cơ thể của bé không được cân xứng, khi đầu chiếm ¼ trọng lượng cơ thể. Do đó, trẻ cần được nằm thẳng một cách tự nhiên trên một mặt phẳng để giúp cột sống thẳng và ngăn ngừa nguy cơ vẹo cột sống.
Do đó, trẻ sơ sinh không cần sử dụng gối ngủ. Cha mẹ chỉ cần dùng một tấm khăn mềm, mịn lót bên dưới đầu của trẻ để thấm mồ hôi và giúp trẻ thoải mái hơn.
Cho trẻ tắm nắng:
Tắm nắng khoảng 10 – 15 phút mỗi ngày là có thể giúp trẻ tiếp nhận đầy đủ vitamin D cần thiết. Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn, giúp hệ thống xương khớp chắc khỏe, cứng hơn và ngăn ngừa được tình trạng ngồi bị cong lưng.
Nếu trẻ sơ sinh ngồi bị cong lưng nghiêm trọng, cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị phù hợp. Bác sĩ có thể khám sức khỏe và thực hiện một số xét nghiệm cần thiết để xác định các triệu chứng gù lưng hoặc vẹo cột sống ở trẻ.
Các xét nghiệm bao gồm:
- Chụp X – quang: Xét nghiệm này giúp bác sĩ quan sát hình ảnh bên trong xương và đo góc của đường cong cột sống để xác định hình dạng bình thường của cột sống.
- Chụp cắt lớp vi tính xương: Xét nghiệm này được thực hiện để loại trừ nguy cơ nhiễm trùng hoặc gãy xương.
- Chụp cộng hưởng từ MRI: MRI sử dụng từ trường để tạo ra hình ảnh chi tiết bên trong xương và các cấu trúc bên trong cơ thể. Xét nghiệm này cũng giúp loại trừ các vấn đề khác nhau giữa não, tủy sống và dây thần kinh.
Việc điều trị tình trạng cong lưng ở trẻ sơ sinh phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, độ tuổi và sức khỏe tổng thể. Mục tiêu điều trị là ngăn ngừa đường cong trở nên nghiêm trọng và ngăn ngừa biến dạng cột sống.
Các biện pháp điều trị bao gồm:
- Bài tập chỉnh sửa tư thế: Các bài tập điều chỉnh tư thế cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cần được thực hiện bởi bác sĩ có chuyên môn. Do đó, cha mẹ không nên tự nắn chỉnh cột sống tại nhà.
- Nẹp cột sống: Nếu cần thiết, trẻ sẽ được đề nghị mang nẹp lưng để giúp cột sống phát triển bình thường.
- Phẫu thuật: Trong các trường hợp cực kỳ nghiêm trọng, khi đường cong cột sống từ 75 độ trở lên, trẻ sẽ được chỉ định phẫu thuật. phẫu
Trẻ sơ sinh ngồi bị cong lưng có thể liên quan đến nhiều nguyên nhân khác nhau. Điều quan trọng là xác định mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và có kế hoạch xử lý phù hợp. Hy vọng bài viết cung cấp thông tin hữu ích và giúp cha mẹ có cách chăm sóc trẻ tốt nhất.
Tham khảo thêm: