Đau dạ dày có nên ăn trầm

Xuất huyết từ nhẹ đến nặng là biến chứng phổ biến nhất của bệnh loét dạ dày. Các triệu chứng bao gồm nôn máu [nôn máu tươi hoặc bã "cà phê"]; đại tiện phân đen [hematochezia] hoặc phân đen quánh [melena]; và mệt mỏi, hạ huyết áp tư thế, ngất, khát và vã mồ hôi do mất máu.

Một vết loét dạ dày có thể xâm nhập vào thành dạ dày. Nếu được khu trú lại để ngăn sự rò rỉ vào khoang phúc mạc, tránh sự xâm nhập tự do thì gọi là thủng bít. Tuy nhiên, loét có thể xâm nhập vào tá tràng và vào khoang nhỏ liền kề [mạc nối nhỏ] hoặc cơ quan khác [ví dụ như tụy, gan]. Đau có thể rất dữ dội, dai dẳng, ở các vị trí khác ngoài bụng [thường là lưng khi thủng ổ loét sau tá tràng vào tụy] và thay đổi theo tư thế. CT hoặc MRI thường cần để xác định chẩn đoán. Khi điều trị mà không lành thì cần được phẫu thuật.

Loét thủng vào khoang phúc mạc không được khu trú thường xảy ra ở thành trước của tá tràng hoặc ít gặp hơn là ở dạ dày. Bệnh nhân biểu hiện đau bụng cấp tính. Đau thượng vị đột ngột, dữ dội, liên tục và lan rộng khắp vùng bụng, thường trội hơn ở góc phần tư dưới phải và đôi khi lan đến một hoặc cả hai vai. Bệnh nhân thường nằm im vì thậm chí hít thở sâu cũng làm đau tăng. Sờ bụng thường gây đau, nổi bật là phản ứng thành bụng, co cứng thành bụng [cứng như gỗ] và nhu động ruột giảm hoặc mất. Sốc có thể xảy ra, tiền triệu là mạch nhanh và huyết áp tụt, tiểu ít. Các triệu chứng có thể ít nổi bật hơn ở bệnh nhân cao tuổi hoặc bệnh nhân đang hấp hối và những người đang dùng corticosteroid hoặc chất ức chế miễn dịch.

Xác định chẩn đoán khi Xquang hoặc CT bụng có hình ảnh khí dưới cơ hoành [liềm hơi] hoặc khí trong phúc mạc. Xquang ngực và bụng thẳng thường được chỉ định hơn. Trường quan sát nhạy nhất là Xquang ngực nghiêng. Bệnh nhân nặng có thể không thể ngồi thẳng nên chụp X quang bụng tư thế nằm nghiêng. Không thấy khí tự do cũng không loại trừ chẩn đoán.

Cần phẫu thuật ngay. Trì hoãn càng lâu thì tiên lượng càng kém. Kháng sinh đường tĩnh mạch có tác dụng chống lại vi khuẩn đường ruột [ví dụ như cefotetan, hoặc amikacin và clindamycin]. Thông thường, bệnh nhân được đặt sonde dạ dày để hút dịch liên tục. Trong số ít trường hợp phẫu thuật không thể thực hiện được thì tiên lượng kém.

Sự tắc nghẽn có thể do sẹo, co thắt, hoặc viêm do loét. Các triệu chứng bao gồm nôn nhiều và tái phát nhiều lần, xảy ra thường xuyên hơn vào cuối ngày và thường là 6 giờ sau bữa ăn cuối cùng. Chán ăn kèm theo đầy bụng hoặc chướng bụng kéo dài sau khi ăn cũng hướng tới bệnh Nôn kéo dài có thể gây giảm cân, mất nước, và kiềm hóa.

Nếu bệnh nhân có tiền sử gợi ý tắc nghẽn, khám thực thể, hút dạ dày hoặc chụp Xquang có thể phát hiện dạ dày còn tồn dịch. Nghe tiếng óc ách bụng > 6 giờ sau bữa ăn hoặc hút dạ dày thấy dịch hoặc thức ăn > 200 mL sau một đêm gợi ý tồn dư dịch dạ dày. Nếu hút dạ dày nghi ngờ có tồn dư dịch, dạ dày nên được làm trống và tiến hành nội soi hoặc chụp X quang để xác định vị trí, nguyên nhân và mức độ tắc nghẽn.

Chứng phù nề hoặc co thắt gây ra bởi loét hang môn vị hoạt động được điều trị bằng giảm áp lực dạ dày nhờ hút dịch dạ dày qua sonde và thuốc ức chế acid [ví dụ chẹn H2 đường tĩnh mạch hoặc thuốc ức chế bơm proton đường tĩnh mạch]. Mất nước điện giải do nôn mửa kéo dài hoặc hút dạ dày qua sonde liên tục cần được đánh giá và xử lý kịp thời. Thuốc hỗ trợ nhu động không được chỉ định. Nói chung, tắc nghẽn sẽ giải quyết trong vòng 2 đến 5 ngày điều trị. Sự tắc nghẽn kéo dài có thể là kết quả của sẹo lồi hoặc có thể là phản ứng sau nong bóng môn vị qua nội soi. Phẫu thuật là cần thiết để làm giảm sự tắc nghẽn trong những trường hợp nhất định.

Các yếu tố ảnh hưởng đến sự tái phát của loét bao gồm việc không tiệt trừ được H. pylori, tiếp tục sử dụng NSAID, và hút thuốc. Ít gặp hơn có thể là u gastrin. Tỷ lệ tái phát 3 năm đối với loét dạ dày và tá tràng là 50% khi không có. Vì vậy, một bệnh nhân bị tái phát nên xét nghiệm tìm H. pylori Điều trị [Xem thêm Tổng quan về bài tiết axit và Tổng quan về viêm dạ dày.] Helicobacter pylori là một tác nhân phổ biến gây viêm dạ dày, loét dạ dày, ung thư biểu mô tuyến dạ dày và u lympho dạ dày... đọc thêm và điều trị lại nếu xét nghiệm dương tính.

Mặc dù điều trị dài hạn với chẹn H2, chất ức chế bơm proton, hoặc misoprostol làm giảm nguy cơ tái phát, việc sử dụng thường quy cho mục đích này không được khuyến cáo. Tuy nhiên, những bệnh nhân dùng NSAIDs sau khi bị loét đường tiêu hóa là những người cần được điều trị dài hạn, cũng như những người bị loét rìa [loét hỗng tràng] hoặc thủng hoặc chảy máu.

Bệnh nhân có loét liên quan đến H. pylori có nguy cơ gia tăng từ 3-6 lần ung thư dạ dày Ung thư dạ dày Nguyên nhân của ung thư dạ dày là đa dạng, nhưng Helicobacter pylori đóng một vai trò quan trọng. Triệu chứng bao gồm cảm giác no, chướng bụng, và xuất huyết nhưng có xu hướng xảy ra muộn. Chẩn... đọc thêm Không có sự gia tăng nguy cơ ung thư với loét do các căn nguyên khác.

Nên ngừng hút thuốc và ngừng sử dụng rượu hoặc hạn chế [dùng một lượng nhỏ rượu pha loãng]. Không có bằng chứng nào cho thấy việc thay đổi chế độ ăn uống làm giảm thời gian lành vết loét hoặc ngăn ngừa sự tái phát. Vì vậy, nhiều bác sĩ khuyên bạn chỉ nên loại bỏ các thực phẩm gây khó chịu.

Với liệu pháp dùng thuốc hiện tại, số bệnh nhân cần phẫu thuật đã giảm đáng kể. Chỉ định bao gồm thủng, tắc nghẽn, chảy máu không kiểm soát hoặc chảy máu tái phát, và hiếm gặp là các triệu chứng không đáp ứng với liệu pháp dùng thuốc.

Phẫu thuật bao gồm một thủ thuật để giảm tiết acid và thường kết hợp với một thủ thuật đảm bảo lưu thông dạ dày. Các phẫu thuật được khuyến cáo cho loét tá tràng tính chọn lọc cao, hoặc tế bào vách hoặc cắt dây X [chỉ giới hạn ở thần kinh thân vị dạ dày và không cần cho hang vị, do đó không cần thiết phải làm thủ thuật đặt sonde dạ dày]. Thủ thuật này có tỷ lệ tử vong rất thấp và tránh được bệnh lý liên quan đến phẫu thuật cắt dây X kinh điển. Các thủ thuật ngoại khoa làm giảm axit khác bao gồm phẫu thuật cắt bỏ hang vị, phẫu thuật cắt bán phần dạ dày, phẫu thuật cắt một phần dạ dày và cắt gần toàn bộ dạ dày [tức là cắt bỏ 30 đến 90% dạ dày đoạn xa]. Các thủ thuật này thường là kết hợp với phương pháp cắt dây X. Những bệnh nhân được phẫu thuật cắt dạ dày hoặc bị hẹp tắc cần dẫn lưu dạ dày bằng phẫu thuật nối thông dạ dày tá tràng [Billroth I] hoặc dạ dày hỗng tràng [Billroth II].

Tỉ lệ và các triệu chứng sau phẫu thuật thay đổi tùy theo loại phẫu thuật. Sau phẫu thuật, có đến 30% bệnh nhân có các triệu chứng bao gồm sút cân, suy nhược, thiếu máu, hội chứng dumping, hạ đường huyết phản ứng, nôn ra mật, các vấn đề cơ học và tái phát loét.

Sút cân phổ biến sau khi cắt bỏ một phần dạ dày; bệnh nhân có thể ăn ít vì cảm giác no sớm [vì túi dạ dày còn nhỏ] hoặc để ngăn hội chứng dumping và các hội chứng sau ăn khác. Với dạ dày nhỏ, chướng bụng hoặc khó chịu có thể xảy ra thậm chí sau bữa ăn vừa; nên khuyến khích bệnh nhân ăn các bữa ăn nhỏ hơn và thường xuyên hơn.

Tiêu hóa kém và đi ngoài phân mỡ gây ra bởi nối tắt mật tụy, đặc biệt là với Billroth II, góp phần làm giảm cân.

Thiếu máu là phổ biến [thường là do thiếu sắt Sự thiếu hụt sắt Sắt [Fe] là một thành phần của hemoglobin, myoglobin, và nhiều enzyme trong cơ thể. Sắt Heme, chủ yếu chứa trong các sản phẩm động vật, được hấp thụ tốt hơn sắt không heme [ví dụ như ở thực... đọc thêm , nhưng đôi khi do thiếu vitamin B12 Thiếu Vitamin B12 [Xem thêm Tổng quan về các Vitamin.] Cobalamin là một thuật ngữ chung cho các hợp chất hoạt động sinh học vitamin B12. Các hợp chất này liên quan đến quá trình chuyển hóa axit nucleic, vận chuyển... đọc thêm gây ra bởi mất yếu tố nội hoặc tăng trưởng quá mức của vi khuẩn] ở đầu chi, và nhuyễn xương có thể xảy ra. Tiêm bắp nổ sung vitamin B12 được khuyến cáo cho tất cả các bệnh nhân phẫu thuật cắt dạ dày toàn bộ, nhưng cũng có thể được cung cấp cho bệnh nhân cắt dạ dày không toàn bộ nếu nghi ngờ thiếu.

Hội chứng Dumping có thể xảy ra sau các phẫu thuật dạ dày, đặc biệt là cắt dạ dày. Mệt, chóng mặt, vã mồ hôi, buồn nôn, nôn, và đánh trống ngực xảy ra ngay sau khi ăn, đặc biệt là các thức ăn ưu trương. Hiện tượng này được gọi là dumping sớm, nguyên nhân vẫn còn chưa rõ ràng nhưng có thể liên quan đến phản xạ thần kinh tự động, giảm thể tích nội mạch, và phóng thích các peptide từ ruột non. Thay đổi chế độ ăn uống với các bữa ăn nhỏ hơn, thường xuyên hơn và giảm lượng carbohydrate thường giúp cải thiện.

Hạ đường huyết phản ứng hoặc là dumping muộn [một dạng khác của hội chứng này] là kết quả của việc hết nhanh carbohydrate trong túi dạ dày. Đạt đỉnh glucose máu sớm kích thích sự phóng thích quá mức insulin, dẫn đến tình trạng hạ đường huyết triệu chứng một vài giờ sau bữa ăn. Khuyến khích sử dụng chế độ ăn giàu chất đạm, ít carbohydrate và lượng caloric thích hợp.

Vấn đề cơ học [bao gồm liệt dạ dày và hình thành khối bít tắc dạ dày Dị vật [Xem thêm Tổng quan về các dị vật đường tiêu hoá.] Dị vật được bao gói bởi chất không được tiêu hóa hoặc tiêu hóa một phần không thể qua được dạ dày. Dị vật dạ dày thường hiếm và có thể thuộc... đọc thêm ] có thể xảy ra thứ phát do giảm nhu động dạ dày giai đoạn III, những thay đổi này xảy ra sau phẫu thuật cắt hang vị và cắt dây X. Tiêu chảy đặc biệt phổ biến sau khi cắt dây X, thậm chí cả khi không cắt [tạo hình môn vị].

Loét tái phát: theo các nghiên cứu trước đây, loét tái phát xuất hiện ở 5 đến 12% bệnh nhân sau khi cắt bỏ dây X và trong 2 đến 5% bệnh nhân cắt đoạn dạ dày. Loét tái phát được chẩn đoán bằng nội soi và thường đáp ứng với thuốc ức chế bơm proton hoặc chẹn H2. Đối với loét tiếp tục tái phát, cắt hoàn toàn dây X cần được kiểm tra lại bằng phân tích dịch vị, H. pylori nên được loại bỏ nếu có, và u gastrin nên được loại trừ bởi xét nghiệm gastrin huyết thanh.