Chi phí sử dụng vốn – cách tính và ý nghĩa
Huy động vốn là 1 trong những quyết định tài chính quan trọng của doanh nghiệp để đảm bảo nhu cầu đầu tư cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Doanh nghiệp có thể huy động vốn từ nhiều nguồn khác nhau: lợi nhuận để lại để tái đầu tư, vốn vay, phát hành cổ phiếu, trái phiếu… Để có quyền sử dụng những nguồn vốn này thì doanh nghiệp phải đáp ứng một mức sinh lời yêu cầu nhất định để thỏa mãn nhu cầu của chủ sở hữu vốn – đây chính là chi phí sử dụng vốn của doanh nghiệp.
1. Chi phí sử dụng vốn vay là gì?
Chi phí sử dụng vốn vay là lãi suất thực tế mà một công ty trả cho các khoản nợ của mình, chẳng hạn như trái phiếu và các khoản vay. Chi phí sử dụng vốn vay có thể đề cập đến chi phí nợ trước thuế, là chi phí sử dụng vốn vay của công ty trước khi tính đến thuế hoặc chi phí sử dụng vốn vay sau thuế. Sự khác biệt chính trong chi phí nợ trước và sau thuế nằm ở chỗ chi phí lãi vay được khấu trừ thuế.
Chi phí sử dụng vốn vay là khoản hoàn trả mà một công ty cung cấp cho người nợ và chủ nợ của mình. Các nhà cung cấp vốn này cần được bồi thường cho bất kỳ rủi ro nào xảy ra khi cho công ty vay. Vì lãi suất có thể quan sát được đóng một vai trò lớn trong việc định lượng chi phí nợ, nên việc tính toán chi phí nợ tương đối đơn giản hơn chi phí vốn chủ sở hữu. Chi phí nợ không chỉ phản ánh rủi ro vỡ nợ của một công ty mà còn phản ánh mức độ lãi suất trên thị trường. Ngoài ra, nó là một phần không thể thiếu trong việc tính toán Chi phí vốn bình quân gia quyền hoặc WACC của một công ty.
Chi phí sử dụng vốn vay là tỷ lệ hiệu quả mà một công ty trả cho các khoản nợ của mình, chẳng hạn như trái phiếu và các khoản vay.Sự khác biệt chính giữa chi phí sử dụng vốn vay trước thuế và chi phí nợ sau thuế là chi phí lãi vay được khấu trừ thuế.Nợ là một phần trong cấu trúc vốn của công ty, phần còn lại là vốn chủ sở hữu.Tính toán chi phí sử dụng vốn vay liên quan đến việc tìm lãi suất trung bình trả cho tất cả các khoản nợ của một công ty.
Người cho vay yêu cầu người đi vay phải trả lại số tiền gốc của một khoản nợ, cũng như tiền lãi ngoài số tiền đó. Lãi suất, hay lợi tức, mà các chủ nợ yêu cầu là chi phí của khoản nợ — nó được yêu cầu tính theo giá trị thời gian của tiền, lạm phát và rủi ro mà khoản vay sẽ không được hoàn trả. Nó cũng liên quan đến chi phí cơ hội liên quan đến số tiền được sử dụng cho khoản vay không được sử dụng ở nơi khác.
Một số yếu tố có thể làm tăng chi phí nợ, tùy thuộc vào mức độ rủi ro đối với người cho vay. Chúng bao gồm thời gian hoàn vốn dài hơn, vì thời gian thanh toán khoản vay càng dài thì ảnh hưởng của giá trị thời gian của tiền và chi phí cơ hội càng lớn. Người đi vay càng rủi ro thì chi phí nợ càng lớn vì càng có nhiều khả năng nợ sẽ không trả được và người cho vay sẽ không được hoàn trả toàn bộ hoặc một phần. Việc sao lưu một khoản vay với tài sản đảm bảo sẽ làm giảm chi phí của khoản nợ, trong khi các khoản nợ không có bảo đảm sẽ có chi phí cao hơn.
Vốn nợ và vốn chủ sở hữu đều cung cấp cho doanh nghiệp số tiền cần thiết để duy trì hoạt động hàng ngày. Vốn chủ sở hữu có xu hướng đắt hơn đối với các công ty và không được đối xử thuận lợi về thuế. Tuy nhiên, việc vay nợ quá nhiều có thể dẫn đến các vấn đề về uy tín tín dụng và làm tăng nguy cơ vỡ nợ hoặc phá sản. Do đó, các công ty tìm cách tối ưu hóa chi phí sử dụng vốn bình quân gia quyền [WACC] trên nợ và vốn chủ sở hữu.
Chi phí nợ đại diện là mâu thuẫn nảy sinh giữa các cổ đông và những người thành lập của một công ty đại chúng khi những người thành lập công ty đặt ra những giới hạn trong việc sử dụng vốn của công ty nếu họ tin rằng ban giám đốc sẽ thực hiện những hành động có lợi cho các cổ đông sở hữu thay vì những người thành lập. Kết quả là, những người sửa sai sẽ đặt ra các giao ước về việc sử dụng vốn, chẳng hạn như tuân thủ các số liệu tài chính nhất định, nếu bị phá vỡ, sẽ cho phép những người đầu tiên gọi lại vốn của họ.
Xem thêm: Chi phí bán hàng là gì? Kết cấu và nội dung phản ánh của chi phí bán hàng?
Chi phí sử dụng vốn vay [Cost of Debt]
Định nghĩa
Chi phí sử dụng vốn vay trong tiếng Anh là Cost of Debt.
Đứng từ góc độ nhà đầu tư, khi cho doanh nghiệp vay vốn nhà đầu tư sẽ đòi hỏi một mức sinh lời để bù đắp chi phí cơ hội của vốn.
Còn đứng từ góc độ quản trị tài chính doanh nghiệp, tỉ suất sinh lời đòi hỏi của chủ nợ khi cho doanh nghiệp vay vốn được gọi là chi phí sử dụng vốn vay.
Ý nghĩa
Tác dụng của việc ước tính chi phí sử dụng vốn vay đó là nhà quản trị tài chính xem nó là mức sinh lời tối thiểu từ việc đầu tư sử dụng vốn vay để đảm bảo thu nhập hiện tại của chủ sở hữu không bị sụt giảm.
Một trong những ưu thế khi doanh nghiệp sử dụng vốn vay là lãi vay phải trả được coi là khoản chi phí hợp lí và được tính trừ vào thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp, đây cũng được xem như một "lá chắn thuế"
Do vậy, khi xem xét chi phí sử dụng vốn vay cần phân biệt hai trường hợp: chi phí sử dụng vốn vay trước thuế và chi phí sử dụng vốn vay sau thuế.
Chi phí sử dụng vốn vay trước thuế
Khái niệm
Chi phí sử dụng vốn vay trước thuế [tiếng Anh:Cost of Debt Pre-Tax] là tỉ suất sinh lời đòi hỏi của chủ nợ đối với số vốn cho doanh nghiệp vay mà chưa tính đến ảnh hưởng của thuế thu nhập mà doanh nghiệp phải nộp.
Công thức xác định
Chi phí sử dụng vốn vay trước thuế có thể xác định theo lãi suất vay vốn mà chủ nợ yêu cầu. Cách xác định như sau:
Nguồn: Giáo trình Tài chính doanh nghiệp, NXB Tài chính
Bằng phương pháp nội suy hoặc phương pháp thử và xử lí sai số để tìm ra được mức lãi suất làm cân bằng giữa số vốn vay được hôm nay với số tiền phải trả trong tương lai. Đó chính là chi phí sử dụng vốn vay trước thuế.
Chi phí sử dụng vốn vay sau thuế
Khái niệm
Chi phí sử dụng vốn vay sau thuế [tiếng Anh:Cost of Debt After-Tax] là tỉ suất sinh lời đòi hỏi của chủ nợ đối với số vốn cho doanh nghiệp vay đã tính đến ảnh hưởng của thuế thu nhập mà doanh nghiệp phải nộp.
Công thức xác định
rd = rdt x [1 - t%]
Trong đó:
rd:Chi phí sử dụng vốn vay sau thuế
rdt:Chi phí sử dụng vốn vay trước thuế
t [%]: thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp
Như vậy, có thể thấy chi phí sử dụng vốn vay sau thuế sẽ thấp hơn chi phí sử dụng vốn vay trước thuế do lãi vay được tính trừ vào thu nhập chịu thuế, từ đó làm giảm bớt gánh nặng chi phí sử dụng vốn đối với vốn vay. Đó cũng chính là tác động của lá chắn thuế của lãi tiền vay.
Ví dụ: Chi phí sử dụng vốn vay trước thuế là 11,05%, doanh nghiệp phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp là 25% thì chi phí sử dụng vốn vay sau thuế là:
rd = 11,05% x [1 - 25%]≈ 8,3%
[Tài liệu tham khảo: Giáo trình Tài chính doanh nghiệp, NXB Tài chính]
27-08-2019 Vốn đi vay [Borrowings] của ngân hàng là gì? Các loại vốn đi vay
06-08-2019 Chi phí cơ hội [Opportunity Cost] và chi phí chìm [Sunk Cost] là gì?
Phần 1. Tổng quan về Chương 8 Chi phí sử dụng vốn & Hệ thống đòn bẩy
| Hỏi: Chương này nói về vấn đề gì? Trả lời: Đây là 1 trong 2 chương khó nhất của Đề cương ôn thi CPA môn Tài chính. Chương này tập trung vào 3 vấn đề chính: [1] Cách tính chi phí sử dụng vốn đối với từng loại nguồn vốn mà DN có thể huy động. [2] Chi phí cận biên về sử dụng vốn & Điểm gãy [3] Ảnh hưởng của đòn bẩy đến hoạt động của doanh nghiệp bao gồm đòn bẩy tài chính & đòn bẩy hoạt động. |
| Hỏi: Chương này xuất hiện trong đề thi như nào? Trả lời: – Trong đề thi CPA môn Tài chính các năm: chương này năm nào cũng xuất hiện trong Phần bài tập. Không đề chẵn thì đề lẻ. Chi tiết các bạn xem trong File:Tổng hợp các dạng bài tập Đề thi CPA – Môn Tài chính. – Trong bộ 40 câu hỏi lý thuyết mẫu của Lớp ôn thi CPA: Chương này xuất hiện trong 6 câu hỏi. Từ câu 33 – 38. Cụ thể các bạn xem trong file:Câu hỏi lý thuyết mẫu Đề thi CPA Môn Tài chính Như vậy, bạn có thể thấy được tầm quan trọng của Chương này rồi đúng không? |