Caái tôi cá nhân trong văn học đương đại năm 2024
|
Để thực hián luận vn, bản thân tôi đã trực tiếp s¤u t¿m tài liáu và thực hián nghiên cứu d¤ãi sự h¤ãng dẫn khoa hác nghiêm túc, trách nhiám của PGS. Trương Đăng Dung. Tôi xin cam đoan rằng, mái sß liáu và kết quả nghiên cứu trong luận vn này là trung thực và không trùng lặp vãi các đề tài khác. Tôi cũng xin cam đoan rằng, mái sự giúp đỡ cho viác thực hián luận vn này đã đ¤ợc cảm ¢n và các thông tin trích dẫn trong luận vn đã đ¤ợc chỉ rõ nguán gßc. Show
Hà Nội, tháng 7 năm 2016 Tác giả NguyÅn Thß Y¿n MĀC LĀC
Mâ ĐÀU1ính c¿p thi¿t của đÁ tài Trong những nm qua, Th¢ mãi đ¤ợc nghiên cứu nhiều vãi những đặc điểm cụ thể về ngôn ngữ, nái dung cho thấy vai trò, những đóng góp không thể phủ nhận của Th¢ Mãi vào quá trình phát triển nền th¢ ca hián đại Viát Nam. Bên cạnh đó, cũng có nhiều công trình nghiên cứu về sự vận đáng của Cái Tôi trữ tình từ Th¢ mãi và ảnh h¤çng đến th¢ Viát Nam đ¤¢ng đại nh¤ng ch¤a có công trình nào chuyên biát về Cái Tôi cô đ¡n trong Th¡ mßi và nhất là ch¤a có cái nhìn so sánh Cái Tôi cô đ¡n của Th¡ mßi và th¡ Đ°¡ng đ¿i. 2. Tình hình nghiên cứu đÁ tài Nghiên cứu Cái Tôi trong Th¢ mãi và th¢ đ¤¢ng đại đã dißn ra ç nhiều cấp đá khác nhau và có nhiều thành tựu. Tuy nhiên chuyên biát về Cái Tôi cô đ¢n trong Th¢ mãi và th¢ Ф¢ng đại thì vẫn ch¤a có mát công trình nào vì thế chúng tôi đi vào nghiên cứu đề tài < Cái Tôi cô đ¡n trong Th¡ mßi và Th¡ đ°¡ng đ¿i Việt Nam =, cß gắng tìm ra những đặc điểm khác nhau của Cái Tôi cô đ¢n trong Th¢ mãi và th¢ đ¤¢ng đại, từ đó nhìn lại sự vận đáng của Cái Tôi trữ tình trong th¢ ca. Qua khảo sát các tài liáu tham khảo chúng tôi có thể xếp thành các nhóm sau: Các công trình nghiên cứu về Th¢ mãi: Nhóm công trình về lßch sử ra đåi th¢ mãi, những tác giả Th¢ mãi. Nhóm công trình nghiên cứu về các các tác giả tiêu biểu của phong trào Th¢ mãi. Nhóm công trình nghiên cứu chuyên biát về Cái Tôi cá thể. Nhóm công trình nghiên cứu về về các thủ pháp biểu hián Cái Tôi trữ tình trong Th¢ mãi. Các công trình nghiên cứu về th¢ đ¤¢ng đại: Nhóm công trình nghiên cứu chung về th¢ đ¤¢ng đại. Nhóm nghiên cứu về Cái Tôi bản thể, về hình thức biểu 3. Cái tôi cô đ¢n bản thể.5. Ph¤¢ng pháp lu¿n và ph¤¢ng pháp nghiên cứu Luận vn sử dụng các ph¤¢ng pháp: - Ph¤¢ng pháp xã hái hác - lßch sử, vn hóa hác. - Ph¤¢ng pháp thi pháp hác - Ph¤¢ng pháp so sánh, thßng kê, đßi chiếu, phân tích& 6. Ý ngha lý lu¿n và ý ngha thực tiÅn Nhìn lại sự vận đáng của Cái Tôi trữ tình cô đ¢n trong Th¢ mãi và th¢ Viát Nam đ¤¢ng đại thông qua Cái Tôi cá thể và Cái Tôi bản thể. Từ đó hiểu h¢n đ¤ợc sự đổi mãi của th¢ Viát Nam nói chung và th¢ đ¤¢ng đại nói riêng. Góp ph¿n vào viác đác - hiểu Th¢ mãi và th¢ Ф¢ng đại trong đåi sßng cũng nh¤ trong giảng dạy th¢. Có thể gợi dẫn cho các hoạt đáng tìm hiểu, nghiên cứu khác. 7. C¢ c¿u của lu¿n vn Ngoài ph¿n mç đ¿u và kết luận, ph¿n danh mục tài liáu tham khảo, luận vn đ¤ợc triển khai bao gám 3 ch¤¢ng: Ch¤¢ng 1: Khái lược về Thơ mới và thơ Việt Nam Đương đại. Ch¤¢ng 2: CÁI TÔI CÁ TH TRONG TH¡ MÞICh¤¢ng 3: CÁI TÔI BÀN TH TRONG TH¡ VIÆT NAM Đ£¡NG Đ¾ICh¤¢ng 1 Ch¤¢ng 1: KHÁI L£þC VÀ TH¡ MÞI VÀ TH¡ VIÆT NAM Đ£¡NG Đ¾I1. Sự xuất hián của Th¢ mãi và vai trò của nó đßi vãi hián đại hóa th¢ Viát Nam.1.1. Sự xuất hiện của Thơ mới. Th¡ mßi ra đåi trong giai đoạn (1932 - 1945), vãi những tác phÁm chßu ảnh h¤çng của th¢ ph¤¢ng Tây trong nhiều ph¤¢ng dián. Cuác Cách m¿ng th¢ ca 1932
khỏi sự hoang mang, gửi gắm tâm sự chính là Vn ch¤¢ng. Đến vãi th¢ ca, há có thể nói lên tiếng nói của riêng mình và th¢ ca cũng chính là cách để há thể hián lòng yêu n¤ãc mát cách kín đáo. Trong sáng tác của há, đã thấm nhu¿n vn hóa ph¤¢ng Tây, há đã nhận ra sự gò bó về niêm luật của các thể th¢ Trung đại. Những giãi hạn về thể loại, thi pháp đã hạn chế viác thể hián những t¤ t¤çng mãi, thế giãi tâm hán ráng mç của há nên viác rũ bỏ há thßng thi pháp vn hác cũ tiếp nhận thi pháp mãi đã dißn ra mát cách quyết liát. Dấu hiáu ra đåi của Th¢ mãi xuất hián vào nm 1932, vãi sự ra đåi bài Tình Già của Phan Khôi:< Ngày 10 tháng 3 năm 1932 , bài th¡ Tình già của Phan Khôi ra mắt b¿n đọc trên báo Phụ nữ tân văn số 12 cùng vßi bài gißi thiệu mang tên Một lối th¡ mßi trình chánh giữa làng th¡ đã có tiếng vang m¿nh mẽ, đ°ợc xem là bài th¡ mã đầu cho phong trào Th¡ mßi =[vi.wikipedio]. Ý kiến này cũng đ¤ợc hai nhà nghiên cứu Hoài Thanh, Hoài Chân đáng tình: < Tình già, Trên đ°áng đái, và Vắng khách th¡ là ba bài th¢ mang tên Th¡ mßi đ¤ợc đng báo tr¤ãc nhất=[2, tr]. Hoài Thanh nhấn mạnh, nm 1935 là nm đ¿i náo của Th¡ Mßi và < b°ßc sang năm 1936 Th¡ m ßi toàn thắng rõ rệt =[2, tr], vãi những tên tuổi các nhà Th¢ mãi: Thế Lữ, L¤u Tráng L¤, Nguyßn Thß Kiêm, Phan Khôi, Xuân Diáu, Huy Cận, Nguyßn Bính, Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên v. đã làm nên < Một thái đ¿i trong th¡ ca = ç Viát Nam những nm đ¿u thế kỷ XX. Th¢ mãi bắt đ¿u bằng Tình già của Phan Khôi và hoàn thành sứ mánh cao cả, vinh quang của mình bằng nhóm Xuân Thu Nhã Tập. Trong sß những g¤¢ng mặt nhà th¢ xuất hián trong cußn Thi Nhân Việt Nam Hoài Thanh đã cung kính đặt Tản Đà trên trang đ¿u, cho dù ông không phải là mát nhà Th¡ mßi. Điều đó đ¤ợc chính tác giác giả cußn sách lý giải: < TÁn Đà là ng°ái của hai thế kỷ , đ¿i biểu cho một lßp ng°ái để chứng giám cho công việc của lßp ng°ái kế tiếp =[2, tr. 11]. Lý do quan tráng h¢n mà Hoài Thanh nhấn mạnh: < TÁn Đà đã cùng chia sẻ một nỗi khát vọng thiết tha, nỗi khát vọng thoát ly ra ngoài cái tù túng, cái giÁ dối, cái khô khan của khuôn sáo =[2, tr. 11]. Tản Đà là ng¤åi đem đến đôi bài th¢ có giáng điáu phóng túng riêng chính vì thế Thi nhân có vai trò mç < đầu cho một cuộc hòa nh¿c tân kỳ đang sắp sửa=. Nh°ng g°¡ng mặt nhà Th¡ mßi (ç ph¿n này chúng tôi xin m¤ợn câu chữ trong tác phÁm Con con mắt th¡ của PGS. Đß Lai Thúy để gái tên các nhà Th¢ mãi). L¤u Tráng L¤ chính là ng¤åi có cuác chiến năm 1935 đến 1940, ông đã làm cuộc hành trình văn học bằng mấy thế kỷ =[20, tr. 9]. Đỉnh cao th¢ Hàn Mặc Tử r¢i vào hai tập Gái quê , Th¡ điên (còn có tên khác là Đau th°¡ng , gám ba tập: 1. H°¡ng th¡m ; 2ật đắng ; 3. Máu cuồng và hồn điên). Đánh giá về tác phÁm của ông xin trích låi nhận xét của nhà th¢ Tr¿n Đng Khoa: " Hàn Mặc Tử có khoÁng bÁy bài hay, trong đó có bốn bài đ¿t đến độ toàn bích. Còn l¿i là những câu th¡ thiên tài. Những câu th¡ này, phi Hàn Mặc Tử, không ai có thể viết nổi. Tiếc là những câu th¡ ấy l¿i nằm trong những bài th¡ còn rất nhiều xộc xệch "[ vi.wikipedio ]. Nguyễn Bính - Đ°áng về chân quê. Trong phong trào Th¡ mßi Nguyßn Bính đ¤ợc coi là l¿ , trong ngôi nhà Th¡ mßi Nguyßn Bính là mát ng¤åi nhà quê chính hiáu mang hán x¤a của đất n¤ãc. Cái tôi thôn quê, chân quê của ông nh¤ < ch°a từng có = mà Th¡ mßi đem đến cho nền vn hác đó chính là những tác phÁm hay, những bài th¢ đác đáo và h¢n nữa đó là Th¡ mßi đã đem lại < Một ph¿m trù th¡ hiện đ¿i, một thi pháp mßi, một kiểu trữ tình mßi, phân biệt và thay thế th¡ trữ tình cổ điển truyền thống =[35, tr]. Trong công trình Th¡ Việt Nam hiện đ¿i tiến trình & hiện t°ợng PGS. Nguyßn Đng Điáp cũng khẳng đßnh: < Hành trình đổi mßi th¡ Việt Nam hiện đ¿i = là quá trình thay đổi hệ hình , < đổi mßi trong lĩnh vực nghệ thuật bao giá cũng gắn vßi sự đổi mßi về hệ hình t° duy =. PGS. Nguyßn Bá Thành: Cái mãi, cái hián đại của Th¡ mßi là mát kiểu < t° duy Th¡ mßi = và nó khác vãi kiểu t¤ duy th¢ thåi Trung đại. < Phong trào Th¡ mßi đã t¿o ra một sự đổi mßi về t° duy th¡, một b°ßc chuẩn bị về mặt hình thức, lo¿i thể cho sự phát triển lâu dài của th¡ ca hiện đ¿i sau này =[42, tr. 175]. Nh¤ vậy, dù có những đánh giá khác nhau, ç nhiều ph¤¢ng dián, vấn đề khác nhau của Th¡ mßi nh¤ng ph¿n đông các hác giả đều có chung cái nhìn về tính hián đại trong Th¡ mßi đó là sự thay đổi về t¤ duy th¢, sự bứt phá khỏi thi pháp th¢ Trung đại để b¤ãc sang đßa hạt của thi pháp th¢ Hián đại, bắt nhßp cùng vãi sự phát triển của th¢ ca trong khu vực và trên thế giãi. Trong Thi nhân Việt Nam Nam Hoài Thanh đã phát hián ra, ç giai đoạn đ¿u của phong trào Th¡ mßi, cái mßi của nó chính là hình thức th¢ hết sức mãi mẻ. Dián mạo bên ngoài của những bài th¢ giai đoạn 1932 - 1945 đã khác xa Th¢ cũ, cứ nh¤ đó là những đứa con khác máu vãi những bài th¢ của các Cụ ta x¤a vậy. Theo Hoài Thanh, đây là thåi kỳ th¢ ca có sự < xâm lăng của văn xuôi. Văn xuôi tràn vào địa h¿t th¡, phá phách tan tành =[2, tr. 40]. Ý kiến của GS. Tr¿n Đình sử: < Thành tựu lßn nhất, tr°ßc nhất của phong trào Th¡ mßi là giÁi phóng câu th¡, t¿o dáng l¿i cho câu th¡ tiếng Việt. Ngoài thể tám chữ, các thể bÁy chữ, năm chữ, lục bát vẫn đ°ợc sử dụng phổ biến, nh°ng câu th¡ đã khác hẳn =[35, tr. 113]. Tinh thần Th¡ mßi là vậy, còn ngôn ngữ Th¡ mßi? Ngôn ngữ Th¡ mßi góp ph¿n đắc lực thể hián cái thế của nền th¢ Trung đại tán tại hàng chục thế kỷ, trç thành g°¡ng mặt đại dián xuất sắc, xứng t¿m cho th¢ ca Viát Nam trên thi đàn th¢ ca thế giãi. Đó là b¤ãc chuyển kỳ vĩ của th¢ trữ tình Viát Nam để có thể hòa nhập, trç thành mát bá phận của th¢ ca nhân loại. Th¢ trữ tình Viát Nam không còn là th¢ trong khu vực Đông Á mà đã v¤¢n ra thế giãi bằng những b¤ãc đi vững chãi, làm tiền đề cho th¢ đ¤¢ng đại và mai sau. 1.2. Khái lược về thơ Việt Nam Đương đại Đây là giai đoạn Vn hác có sự chuyển đổi há hình rõ nét mang tinh th¿n hián đại. Khó có thể đ¤a ra mát sự khu biát chính xác về khái niám Vn hác đ¤¢ng đại, mát giai đoạn Vn hác có sự tiếp nßi những giá trß tr¤ãc nó và kiến tạo những giá trß mãi. Vn hác đ¤¢ng đại không phải là mát hián t¤ợng ngay bây giå, mà nó là mát giai đoạn vn hác có chung những yếu tß cấu tạo nên mát nền Vn hác. Cho nên chúng tôi có cái nhìn kết nßi giữa hián tại vãi giai đoạn tr¤ãc đây. Trong luận vn này, chúng tôi chủ yếu khoanh vùng Vn hác đ¤¢ng đại sau 1975, đặc biệt sau thái kỳ đổi mßi 1986 vãi những giá trß phổ quát. Lßch sử của cái tôi trữ tình từ 1900 đến nay, h¢n mát thế kỷ vận đáng của Cái Tôi trữ tình, theo chúng tôi: Từ 1900 - 1945 là Cái Tôi cá thể và chßm Cái Tôi bÁn thể qua các sáng tác của Huy Cận, Xuân Diệu, Hàn Mặc Tử. Từ 1945 Cách m¿ng về, xuất hiện Cái Tôi tập thể, Cái Tôi sử thi suốt 30 năm (1945 -1985). Từ 198 6 đến nay là Cái Tôi bÁn thể. Do khuôn khổ của luận vn, các đßi t¤ợng chúng tôi khảo sát trong này ch¤a phải là tất cả những g¤¢ng mặt tiêu biểu của th¢ ca Ф¢ng đại bçi há là mát lực l¤ợng đông đảo gấp bái l¿n làm nên dián mạo của th¢ Ф¢ng đại. G¤¢ng mặt các nhà th¢ Ф¢ng đại tiêu biểu, xứng đáng tiếp quản và là chủ nhân của nền Vn hác: Nguyßn Đức Mậu, Nguyßn Duy, Lê Đạt, D¤¢ng T¤ång, D¤¢ng Kiều Minh, Nguyßn L¤¢ng Ngác, Hoàng H¤ng, Đặng Đình H¤ng, Nguyßn Quang Thiều, Tr¤¢ng Đng Dung, Mai Vn Phấn, Nguyßn Bình Ph¤¢ng, Tr¿n Tiến Dũng, Tr¿n Hùng, Nguyßn Viát Chiến, Vi Thùy Linh, Phan Huyền Th¤ v. Nhà th¢ Ф¢ng đại, há chủ yếu bắt đ¿u viết sau 1975 (có mát sß ng¤åi viết tr¤ãc đó nh¤ng chå sau 1975, mãi xuất hián). Nhà th¢ Ф¢ng đại khác nhà th¢ kháng chiến, há không ca ngợi hián thực mà này th¢ ca mất đi khuynh h¤ãng sử thi và cảm hứng lãng mạn, thay vào đó là cảm hứng đåi t¤ thế sự, h¤ãng tãi các mßi quan há thế sự, những sß phận riêng của mßi con ng¤åi. PhÁm chất của cái tôi trữ tình đ¤ợc tôn lên, trç thành nguyên tắc sáng tạo của ng¤åi nghá sỹ. Thế giãi nghá thuật ráng lãn bắt nguán từ cuác sßng đa chiều, ngán ngán vấn đề mang tính thåi sự. Các thi sỹ thoải mái trong viác lựa chán thế giãi nghá thuật cho riêng mình theo ý thức chủ quan và cảm xúc riêng t¤. Nổi bật là < CÁm hứng nhân bÁn và sự thức tỉnh ý thức cá nhân đã trã thành nền tÁng và cÁm hứng chủ đ¿o của văn học và th¡ ca sau 1975. Nhà th¡ không còn bị v°ßng bận vßi những kiểu hiện thực chủ yếu và hiện thực thứ yếu, không bị bó buộc trong những khung t° t°ãng định sẵn mà cố gắng thể hiện tính đa chiều của hiện thực =[14, tr. 59]. T¤¢ng xứng vãi thành tựu sáng tác là những công trình nghiên cứu, luận bàn về th¢ đ¤¢ng đại nh¤: Tổng quan về th¡ Việt Nam 1975 - 2000, Th¡ Việt Nam thái kì đổi mßi 1986 - 2000 của tác giả Mã Giang Lân: Th¡ Việt Nam sau 1975 - Diện m¿o và khuynh h°ßng phát triển , Th¡ Việt Nam sau 1975 - Từ cái nhìn toàn cÁnh , Những chuyển động của th¡ Việt đ°¡ng đ¿i, Hành trình đổi mßi th¡ Việt Nam đ°¡ng đ¿i. PGS. Nguyßn Đng Điáp; Phê bình th¡ vßi vấn đề đánh giá những hành động cách tân th¡ hiện nay (Phan Huy Dũng); Nguyßn Bá Thành Giáo trình T° duy th¡ hiện đ¿i Việt Nam ; Tr¿n Khánh Thành, Nguyßn Thanh Tâm, Vũ Thß Lan Anh Khuynh h°¡ng t°ợng tr°ng & siêu thực trong th¡ Việt Nam hiện đ¿i &Trong h¿u hết các công trình trên đều có điểm chung nhất là bàn luận về sự đổi mãi t¤ duy của th¢ Ф¢ng đại trên các lĩnh vực đề tài, chủ đề, thể loại, các khuynh h¤ãng sáng tác, Cái Tôi nái cảm của nhà th¢ tr¤ãc những biến đáng, thng tr¿m của đåi sßng đ¤¢ng đại. Những g°¡ng mặt nhà th¡ đ°¡ng đ¿i (ç ph¿n này chúng tôi chỉ chán ra mát sß nhà th¢, sß ít này không thể đại dián cho tất cả các nhà th¢ Ф¢ng đại nh¤ng theo chúng tôi đó là những thi sỹ mà Cái Tôi trữ tình trong th¢ của há là Cái Tôi bản thể rõ nét). D¤¢ng Kiều Minh - Nguyßn Bình Ph¤¢ng, g¤¢ng mặt nhà th¢ đ¤¢ng đại khá nổi tiếng, anh cũng đ¤ợc coi là Nguyßn Bình Ph¤¢ng v. Con ng¤åi vãi giá trß NG£äI, con ng¤åi phổ quát đẩy con ng¤åi công dân ra khỏi trung tâm của th¢ ca để trç thành mßi quan tâm sß mát của th¢ Ф¢ng đại. Th¢ Ф¢ng đại không còn hián t¤ợng đi tìm những giá trß chung, cổ vũ cho những gì mang tính chất hoành tráng, sử thi mà nó đã tìm về vãi những vấn đề của tán tại NG£äI. Nếu nh¤ trong chiến tranh cái nhìn sử thi và cảm hứng lãng mạn là khuynh h¤ãng chủ đạo của th¢ ca thì giå đây tình chất ấy rất må nhạt. Th¢ Ф¢ng đại khai thác những vấn đề thân phận con ng¤åi trong t¤¢ng quan vãi cảm thức về thåi gian, nßi cô đ¢n và cái chết. Giáng th¢ không còn hào sảng, sung sức mà nó tr¿m xußng đ¿y trn trç vãi những bn khon mang màu sắc triết luận. Các hình t¤ợng trong th¢ không còn kỳ vĩ, lãn lao mà xuất phát từ thế giãi nái tâm bên trong, vãi những khám phá thế giãi từ bên trong Cái Tôi chủ thể. Các nhà th¢ Ф¢ng đại viát Nam đã tự do h¢n trong viác lựa chán những khuynh h¤ãng sáng tác, mßi nhà th¢ đều có thể < thử sức ã nhiều khuynh h°ßng khác nhau = và thực tế sáng tác cũng đã xuất hián những tác giả có h¢n mát huynh h¤ãng trong sự nghiáp của mình. Th¢ sau 19 86 không tập trung vào những đề tài lßch sử, kháng chiến, phản ánh hián thực khách quan ráng lãn mà đi vào phản ánh thế giãi riêng t¤ của con ng¤åi cá nhân vì thế Cái Tôi trữ tình lại mát l¿n nữa đi vào đßa hạt trung tâm của th¢. Cái Tôi trữ tình trong giai đoạn này là Cái Tôi mang nßi buán thế thái nhân tình. Th¢ ca sau 1986 đã khai thác triát để nßi buán, nßi buán trç thành dòng chủ l¤u của th¢ sau 19 86. Có nßi buán xa, nßi buán g¿n, có nßi buán riêng, nßi buán chung. Cái Tôi trữ tình trong th¢ giai đoạn này khác xa Cái Tôi sử thi trong th¢ ca kháng chiến. Nếu Cái Tôi sử thi kiêu hãnh, oai hùng, siêu phàm tr¤ãc thåi đại thì cái tôi trữ tình sau 1986 khiêm nh¤ång bé nhỏ, vãi những khắc khoải tr¤ãc bán bề cuác sßng. Sau chiến tranh, Cái Tôi sử thi hào hùng đã Trong thể ký, cái tôi là hình thức trực tiếp của hình tượng tác giả, đồng thời vừa như một phương thức trần thuật quan trọng với tư cách chức năng nghệ thuật cái tôi đi – nghe – kể – tả – suy ngẫm – ngợi ca – phê phán – đề nghị… do vậy, cái tôi nhà văn cũng là một yếu tố liên kết tác phẩm. Cái tôi trong tùy bút, tản văn là yếu tố thể hiện cảm xúc, suy nghĩ riêng của tác giả qua văn bản, có thể nhận biết cái tôi ấy qua các từ xưng ngôi thứ nhất. ( xác định qua nhan đề của văn bản và tần suất lặp lại nhiều nhất trong bài.) Định nghĩa cái tôi nói chung có thể hiểu chính là cái đã tồn tại trong bản thân con người từ lúc sinh ra. Đó chính là sự tự nhận thức, tự đánh giá của một người về tư cách, phẩm chất và giá trị của bản thân. Từ đó có thể xác định được vị trí của bản thân so với người khác trong xã hội. Cái tôi cao là gì? “Cái tôi cao” là một thuật ngữ chỉ tính cách của con người, thường được hiểu là mức độ tự tin và quyết đoán của một người trong việc thể hiện và khẳng định bản thân, đưa ra quyết định và hành động. |
