Adn có ở đâu

Xét nghiệm ADN thường chỉ được mọi người biết đến là phương thức có thể giúp xác định mối quan hệ huyết thống. Tuy nhiên, bên cạnh đó, xét nghiệm ADN còn có nhiều lợi ích khác nữa. Cùng bác sỹ của MEDLATEC tìm hiểu chi tiết hơn về xét nghiệm ADN qua bài viết dưới đây.

1. Xét nghiệm ADN là gì?

Xét nghiệm ADN [Axit DeoxyriboNucleic] là một phương thức xét nghiệm sử dụng ADN có trong nhân tế bào và trên các NST [nhiễm sắc thể].

Xét nghiệm phân tích ADN có trong nhân tế bào và trên các NST

ADN của mỗi người thường bao gồm các vật chất di truyền được thừa hưởng từ cả bố và mẹ, trong đó 1 nửa được thừa hưởng từ bố và nửa còn lại nhận từ mẹ. ADN được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác và chứa các thông tin di truyền đã được mã hóa.

Để làm xét nghiệm này, có thể sử dụng nhiều loại mẫu bệnh phẩm khác nhau như mẫu niêm mạc miệng, móng tay, móng chân, mẫu móc, chân tóc, cuống rốn, bao cao su hoặc bàn chải đánh răng,... Các tế bào trên cơ thể một người đều có cùng một loại ADN nên cho dù sử dụng mẫu bệnh phẩm nào thì kết quả xét nghiệm đều sẽ có độ chính xác giống nhau.

Hiện nay, trong số các phương thức xác định huyết thống thì xét nghiệm ADN được xem là chuẩn xác nhất. Trường hợp kết quả xét nghiệm cho thấy sự tương thích trong từng gen của các mẫu ADN giữa bố, mẹ và con thì tỷ lệ chính xác có quan hệ huyết thống lên tới 99.99%. Ngược lại, khi mẫu ADN của 2 người được xét nghiệm là không khớp nhau, từ 2 gen trở lên có sự khác biệt thì chắc chắn không có mối quan hệ huyết thống ở đây.

Mẫu ADN của bố và con khớp nhau trong từng alen theo kết quả xét nghiệm cho tỷ lệ chính xác có quan hệ huyết thống tới 99,99%

Khi mẫu ADN của người bố và người con có số lượng gen khác biệt từ 1 - 2 gen thì cần xét nghiệm và phân tích thêm mẫu ADN của người mẹ mới có thể đưa ra kết luận chính xác cuối cùng.

2. Có thể xác định được các mối quan hệ nào dựa vào xét nghiệm ADN huyết thống?

xét nghiệm ADN huyết thống có thể xác định các mối quan hệ sau:

- Huyết thống trực hệ: cha/con, mẹ/con.

- Huyết thống không trực hệ:

+ Theo dòng NST Y: xác định mối quan hệ của anh/em trai cùng cha, chú/bác/cháu trai, ông nội/cháu trai, hoặc các mối quan hệ khác chỉ cần giới tính là nam.

+ Theo dòng NST X: có thể xác định mối quan hệ của anh/chị - em [cùng mẹ], bà ngoại - cháu [trai hoặc gái], dì - cháu [trai hoặc gái] hoặc các mối quan hệ khác.

3. Xét nghiệm ADN có ý nghĩa như thế nào?

Cuộc sống hiện đại luôn nảy sinh nhiều tình huống phức tạp mà ta không thể lường trước. Việc cần đến sự hỗ trợ của y học để giải đáp những thắc mắc, nghi vấn là cần thiết.

Đặc biệt, xét nghiệm ADN được sử dụng chủ yếu nhằm xác định mối quan hệ huyết thống giữa 2 đối tượng nghi vấn, có thể là xác định mối quan hệ cha con hoặc trong trường hợp tìm mộ liệt sĩ, tìm người thân mất tích. Ngoài ra, xét nghiệm này còn đóng vai trò quan trọng trong công tác điều tra tội phạm, hỗ trợ các chiến sĩ công an thu hẹp phạm vi và xác định đối tượng.

Trên góc độ y học, lợi ích lớn nhất của xét nghiệm ADN chính là việc xác định các bệnh di truyền. Thông thường, người ta chỉ đi khám khi thấy mình có dấu hiệu bất thường và khi đó mới phát hiện bệnh. Tuy nhiên, với xét nghiệm này, bạn có thể biết trước bệnh ngay cả khi chưa có biểu hiện nào ra bên ngoài.

Xét nghiệm ADN có thể giúp xác định các bệnh di truyền

Đặc biệt là các bệnh như bệnh ung thư di truyền khi được phát hiện sớm sẽ giúp hạn chế được những nguy hiểm có thể xảy ra, đồng thời có biện pháp điều trị phù hợp, nâng cao tỷ lệ chữa khỏi.

4. Xét nghiệm ADN ở đâu chính xác?

Trong khám chữa bệnh, xét nghiệmchính được xem là bước quan trọng đầu tiên không thể thiếu. Chỉ có kết quả xét nghiệm xác thì quá trình điều trị bệnh mới diễn ra đúng cách và đạt hiệu quả cao.

Hiện nay, một trong những cơ sở y tế uy tín chất lượng hàng đầu tại khu vực phía Bắc không thể không kể đến Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC.

Từ những ngày đầu thành lập và trải qua hơn 24 năm hoạt động, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC luôn ưu tiên tập trung phát triển và đầu tư vào công nghệ tiên tiến cùng hệ thống trang thiết bị máy móc y tế hiện đại nhằm mang lại kết quả xét nghiệm chuẩn xác nhất.

- Hệ thống máy móc xét nghiệm đạt chuẩn ISO 15189:2012.

- Trang thiết bị y tế nhập khẩu toàn bộ từ các quốc gia có nền y học phát triển như Pháp, Mỹ, Nhật,...

- Riêng đối với xét nghiệm ADN, MEDLATEC hiện đang sở hữu loại máy phân tích mẫu hiện đại nhất - máy giải trình tự gen ABI 3500 [thuộc hãng Applied Biosystems của Mỹ], đảm bảo sẽ cho ra kết quả xét nghiệm nhanh, chính xác nhất.

MEDLATEC còn là nơi hội tụ của đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, các giáo sư đầu ngành được đào tạo tại nước ngoài. Do đó, bạn hoàn toàn có thể yên tâm và tin tưởng khi thực hiện xét nghiệm tại đây.

Ngoài ra, quy trình và thủ tục khám chữa bệnh cũng được bệnh viện đơn giản hóa để có thể giúp tiết kiệm tối đa thời gian cho người bệnh. Khách hàng chỉ mất khoảng 10 phút để hoàn tất thủ tục xét nghiệm và có thể nhận được kết quả trong vòng 4 - 72 giờ tùy thuộc mức độ phức tạp.

Dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm và trả kết quả tại nhà

Đặc biệt hơn nữa, nhằm đáp ứng nhu cầu xét nghiệm của mọi người, nhất là những người có quỹ thời gian hạn hẹp, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đã triển khai dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tại nhà. Kết quả sau đó sẽ được trả tận nơi hoặc qua các phương thức khác như email, điện thoại,... theo yêu cầu của khách hàng.

Nhằm bắt kịp sự phát triển của y học hiện đại, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC hiện tại đã cung cấp dịch vụ làm thẻ ADN cá nhân cho ai có nhu cầu. Đây có thể coi là một trong những xu hướng mới trong tương lai. Việc lưu trữ thông tin về bộ gen cá nhân sau này sẽ có ý nghĩa lớn đối với sức khỏe của từng người.

Mọi chi tiết vui lòng liên hệ Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được tư vấn cụ thể hơn.

Chúng ta đã từng được nghe rất nhiều về ADN trong sách vở, các tài liệu y học, khoa học và cuộc sống thường ngày. Nó có vai trò rất quan trọng được ví như vật liệu lưu trữ thông tin của con người cùng nhiều loài sinh vật khác. Không phải ai cũng hiểu một cách tường tận về ADN cũng như chức năng của ADN là gì. Hãy cùng chúng tôi nghiên cứu về chủ đề này trong bài viết dưới đây:

ADN là gì

ADN là viết tắt của acid deoxyribonucleic, là phân tử mang thông tin di truyền. Nó quy định các hoạt đôgnj sống của sinh vật và các loại virus về sinh trưởng, phát triển và sinh sản. Hầu hết ADN nằm ở trong nhân tế bào, một số sinh vật khác thì ADN được tìm thấy trong ty thể.

ADN được phát hiện cách đây hơn 150 năm bởi một nhà hoá học người Thuỵ Điển tên Friedrich Miescher nhờ một lần ngẫu nhiên nghiên cứu chất dịch mủ ở vết băng cứu thương. Dù chỉ là những hiểu biết mới sơ khai nhưng ông đã đặt ra những nghi vấn về một loại vật chất lạ có liên quan đến yếu tố di truyền ở động vật. Mãi đến tận sau này vào đầu thế kỷ XX nhà sinh vật học Thomas Hunt Morgan mới đưa ra những bằng chứng chính xác và thuyết phục để chứng minh luận điểm trên.

ADN là vật liệu di truyền quan trọng của các loài sinh vật

Bài viết hấp dẫn:

Đơn vị cấu tạo lên ADN là

Phân tử ADN được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân. Các đơn phân là nucleotit. Một nucleotit bao gồm 3 phần chính như sau:

• 1 gốc base nito [có thể là 1 trong 4 loại A, T, G, X].
• 1 gốc đường deoxyribozo [C5H10O4].
• Và 1 gốc Acid photphoric [H3PO4].

Các nucleotit này khác biệt nhau về gốc base nito nên thường tên gọi của chúng sẽ là tên gốc base nito. Các Nu này liên kết với nhau với các liên kết hoá trị để tạo thành phân tử ADN được tạo bởi liên kết giữa gốc đường của đơn phân này với gốc acid của đơn phân tử khác.

Cấu trúc của ADN chúng ta có thể tưởng tượng đây là một chuỗi xoắn kép và song song với nhau. Hai mạch xoắn đều tại một trục cố định theo ngược chiều kim đồng hồ. Mỗi chuỗi có tên gọi là polynucleotit. Ở con người chuỗi này gồm 3 tỷ Nu, trong đó có đến 99% số Nu của mọi người có cấu trúc giống nhau. Chỉ có 1% trong đó khác nhau, quy định sự khác nhau giưuax người và người.

ADN có chức năng gì

Chức năng của ADN là gì là vấn đề mà chúng ta cần quan tâm nhất trong bài viết này. Có 3 chức năng quan trọng mà chúng ta nhất định phải biết đó là:

• Chức năng mã hoá các thông tin di truyền: Mang các thông tin di truyền được quy định từ số lượng, thành phần và trình tự sắp xếp các Nu trên ADN đó.
• Bảo quản thông tin di truyền: ADN có đặc tính có thể tự sửa sai nhờ hệ thống các enzyme có chức năng đặc biệt. Nhờ đó trong quá trình nhân đôi của nó nếu không may xảy ra sai sót thì sẽ được sửa chữa một cách kịp thời nhằm đảm bảo dữ liệu thông tin di truyền không bị thay đổi.
• Bảo tồn thông tin di truyền: Nhờ sự nhân đôi của các chuỗi ADN mà thông tin di truyền sẽ được truyền một cách nguyên vẹn từ thế hẹ này sang thế hệ khác.

Tóm lại ADN có chức năng mã hoá thông tin, bảo quản và bảo tồn thông tin đồng thời biến đổi để tạo nền tảng cho sự tiến hoá của các loài sinh vật, virus. Nhờ việc mang thông tin di truyền có các dữ liệu về cấc trúc và đặc điểm của các loại Nu mà có thể nói ADN chính là phần giúp quy định những đặc tính đặc trưng của mỗi loài sinh vật.

Quá trình nhân đôi của ADN

ADN và bản chất của gen

Bản chất của Gen chính là một đoạn của phân tử ADN, noc có chức năng di truyền xác định. Các loại gen khác nhau lại có chức năng khác nhau. Nhưng người ta thường quan tâm nhiều nhất đến loại gen cấu trúc có mang thông tin để quy định cấu trúc một loại protein nào đó. Một gen trung bình thường có 600 – 1.500 cặp Nu với trình tự xác định. Một tế bào có thể chứa nhiều gen khác nhau. Ví dụ như loài người có 3,5 vạn gen; ruồi giấm thì có 4.000 gen…

Ngày nay các nhà khoa học đã có những nghiên cứu sâu xa về gen cũng như việc thiết lập cấu trúc gen ở nhiều loài sinh vật khác nhau được gọi là bản đồ phân bố gen trên các nhiễm sắc thể. Điều này có ý nghĩa vô cùng to lớn trong sự phát triển của xã hội loài người nói riêng và thế giới nói chung thông qua việc chọn giống, y học hay kỹ thuật di truyền…

Xét nghiệm ADN bao nhiêu tiền

Giá của xét nghiệm ADN sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Gồm có:

• Mối quan hệ giữa những người làm xét nghiệm. Với xét nghiệm cho các mối quan hệ trực hệ như cha – con, mẹ – con sẽ đắt hơn so với các mối quan hệ không trực hệ ví dụ ông nội – cháu trai; chú, bác – cháu trai; bà nội – cháu gái; hai anh chị em gái cùng cha,…
• Cơ sở thực hiện xét nghiệm: Cơ sở xét nghiệm có chứng nhận pháp lý giá thành luôn đắt hơn so với cơ sở xét nghiệm dân sự thông thường, cơ sở có uy tín, hoạt động chuyên nghiệp giá cũng cao hơn so với các cơ sở khác…
• Lựa chọn mẫu xét nghiệm: Thông thường mẫu máu và mẫu niêm mạc miệng cho kết quả nhanh chóng và dễ giải mã hơn nên số tiền chi trả tất nhiên rẻ hơn so với các mẫu khác.
• Thời gian có kết quả: Tuỳ với thời gian bạn yêu cầu trả kết quả khác nhau sẽ có mức tiền khác nhau. Thời gian trả càng nhanh thì giá thành cũng cao hơn.

Trung bình hiện nay xét nghiệm ADN sẽ có giá dao động từ 1.300.000 đên 3.900.000 triệu đồng với thời gian trả xét nghiệm trong vòng 48 giờ. Với mốc thời  gian lấy kết quả nhanh, khoảng 2 giờ thì giá này có thể lên tới 10.000.000 đồng đến 15.000.000 triệu đồng.

Xét nghiệm ADN huyết thống để xác định mối quan hệ giữa hai hay nhiều người

>>>Xem thêm

Xét nghiệm ADN để làm gì

Cùng với những nghiên cứu chuyên sâu về chức năng của ADN đối với xã hội loài người, chúng ta đã ứng dụng các xét nghiệm ADN vào nhiều mục đích khác nhau. Một số xét nghiệm ADN quan trọng không thể không nhắc tới bao gồm:

• Xét nghiệm tiền lâm sàng: Có rất nhiều những bệnh tật hiện nay của con người được phát hiện ra rằng nguyên nhân gây bệnh lại bắt nguồn từ yếu tố di truyền. Tức là người thân trong gia đình đã mắc bệnh đó hoặc mang gen bệnh sẽ truyền lại cho con cháu mình. Ví dụ ung thư cổ tử cung, ung thư vú…
• Xét nghiệm sàng lọc trước sinh: Đây là xét nghiệm vô cùng quan trọng nhằm kiểm tra xem thai nhi có gặp vấn đề gì về rối loạn di truyền nhiễm sắc thể hay không. Bệnh cần phát hiện sớm để xử trí, thậm chí là ngừng thai kỳ khi cần thiết vì nguy cơ dị tật bẩm sinh sẽ cao.
• Xét nghiệm ADN huyết thống: Một phương pháp khoa học có thể giúp những người thân trong gia đình xác định có cùng quan hệ huyết thống hay không cho khả năng chính xác cao. Xét nghiệm này dựa theo nguyên tắc bảo tồn di truyền của ADN. Tức là người con sẽ nhận 1/2 hẹ gen từ mẹ và 1/2 hẹ gen còn lại từ cha. Việc này phục vụ cho mục đích cá nhân hoặc thủ tục hành chính.

ADN là được biết đến là dữ liệu cá nhân vô cùng quan trọng mà mỗi người cần phải bảo mật để tránh những người xấu lợi dụng. Một số quốc gia đã ban hành luật cấm cung cấp dữ liệu di truyền cho các công ty bảo hiểm, người bán hàng… Nhưng trong một số trường hợp thì thông tin được yêu cầu cung cấp một cách bắt buộc nhằm phối hợp với các công tác điều tra án của cơ quan chức năng.

Hiện nay người ta nhắc đến xét nghiệm ADN để chỉ chung về xét nghiệm huyết thống. Phương pháp này có độ chính xác cao nhằm xác định mối quan hệ giữa hai người hay nhiều người. Thông thường là các trường hợp như cha – con, ông – cháu, anh chị em họ hàng, anh em trai cùng cha hoặc chị em gái cùng cha…

Xét nghiệm ADN có thể sử dụng một trong sáu mẫu bệnh phẩm dưới đây:

• Lấy mẫu máu: máu được lấy giống như các xét nghiệm thường quy khác và đem về phòng phân tích để xử lý.
• Lấy mẫu tóc: Điều kiện là tóc phải còn giữ nguyên phần chân mới thực hiện được. Người xét nghiệm sẽ cung cáp 2 – 3 sợi tóc còn chân.
• Móng chân móng tay: vì cách lấy mẫu đơn giản nên cách này rất phổ biến. Khi lấy mẫu lưu ý nên vệ sinh thật sạch móng.
• Lấy mẫu niêm mạc miệng: Một số trường hợp người ta sẽ dùng mẫu niêm mạc miệng. Đây là phần tế bào niêm mạc màu trắng nằm ở góc má bên trong miệng. Kỹ thuật viên sẽ lấy dụng cụ chuyên dụng, chà sát bên má để lấy được tế nào. Trước đó cần vệ sinh miệng sạch sẽ.
• Mẫu cuống rốn: Ở trẻ sơ sinh khi không lấy được các mẫu trên và để tiện lợi hơn người ta sẽ dùng mẫu cuống rốn. Người lấy chỉ cần một đoạn nhỏ cuống rốn cho vào phong bì và gửi tới nơi nhận mẫu xét nghiệm là được.
• Nước ối: Với thai nhi vẫn còn trong bụng mẹ thì người ta cũng có thể xét nghiệm ADN được thông qua nước ối. Việc chọc ối này cần đảm bảo thai nhi đủ 15 – 16 tuần tuổi. Số lượng lấy là 3 – 5 ml. Không chỉ xác nhận quan hệ huyết thống mà phương pháp này giúp bác sĩ tầm soát một số bệnh di truyền như hội chứng Down, Hội chứng Patau…
• Một số mẫu khác như bàn chải đánh răng, răng sữa, tinh dịch, dao cạo râu…

Xét nghiệm ADN ở đâu

Tại Việt Nam hiện nay có rất nhiều trung tâm có thể xét nghiệm ADN. Độ chính xác của xét nghiệm còn căn cứ vào nhiều yếu tố khác nhau. Bởi vậy bạn không nên tuỳ tiện lựa chọn một trung tâm xét nghiệm thông thường nào đó mà còn cần tìm hiểu thật rõ trước đó. Dưới đây là một số bí quyết giúp bạn lựa chọn được trung tâm tốt nhất:

• Trung tâm áp dụng phương tiện máy móc cùng những kĩ thuật xét nghiện hiện đại, tiên tiến bậc nhất trên thế giới.
• Được nhiều khách hàng phản hồi tốt về chất lượng và sự chính xác.
• Dịch vụ chuyện nghiệp. Khi lấy mẫu đảm bảo an toàn cho mẫu vật cũng như người lấy mẫu.
• Tuân thủ nghiêm túc điều kiện bảo mật thông tin cho khách hàng.
• Có uy tín trên thị trường.

Một số trung tâm xét nghiệm ADN được nhiều người biết đến và đánh giá cao hiện nay có thể kể đến như Medlatec, Gentis, Bionet…

Chắc hẳn qua bài viết trên các bạn đã hiểu được bản chất cùng với chức năng của ADN là gì rồi đúng không nào. Tìm hiểu một cách chi tiết về khoa học nghiên cứu di truyền học bạn sẽ càng thấy nhiều điều thú vị hơn nữa.