Ví dụ về nhận thức thông thường
Nhận thức là quá trình tiếp thu kiến thức về mọi thứ xảy ra xung quanh cuộc sống của con người. Hãy cùng supperlcean.vn tìm hiểu rõ hơn về khái niệm nhận thức là gì và các giai đoạn của nhận thức thông qua những thông tin chia sẻ bên dưới đây nhé! Show
Nhận thức là gì?Theo quan điểm triết học của Mác – Lênin, nhận thức là quá trình phản ánh biện chứng các hiện thực khách quan vào bộ não của con người. Những hiện thực khách quan này có tính tích cực, sáng tạo, năng động và được hình thành dựa trên cơ sở thực tiễn. Nghe khá trừu tượng phải không? Vì vậy, chúng ta có thể hiểu đơn giản nhận thực là hành động hoặc quá trình tiếp thu kiến thức thông qua những suy nghĩ, kinh nghiệm cá nhân và cả các giác quan. Quá trình đó bao gồm các yếu tố như: tri thức, trí nhớ, sự chú ý, sự suy luận, sự đánh giá, ước lượng, sự tính toán, khả năng giải quyết vấn đề, đưa ra quyết định, sử dụng ngôn ngữ,… Nhận thức được xem là quá trình xử lý thông tin trong não bộ của con người. Sự nhận thức của con người vừa vô thức lại vừa ý thức, vừa cụ thể lại có tính trừu tượng. Quá trình nhận thức sẽ tận dụng vốn tri thức sẵn có để hình thành, tạo ra vốn tri thức mới. Nhận thức được phân tích và nhìn nhận theo các góc nhìn khác nhau tùy từng lĩnh vực cụ thể như: tâm lý học, ngôn ngữ học, thần kinh học, triết học,… Trong tâm lý học, nhận thức được đề cập như các chức năng tâm lý để cá nhân xử lý thông tin. Các giai đoạn của nhận thứcĐể hiểu rõ hơn nhận thức là gì, chúng ta cần phải nắm rõ nhận thức gồm có những giai đoạn nào? Theo quan điểm tư duy biện chứng, hoạt động nhận thức của con người sẽ tuân theo chu trình sau sau đây: nhận thức cảm tính (trực quan sinh động) – nhận thức lý tính (tư duy trừu tượng) – thực tiễn. Chu trình này được thực hiện qua các bước từ đơn giản cho đến phức tạp: Giai đoạn nhận thức cảm tínhĐây là giai đoạn đầu tiên của quá trình nhận thức, phản ánh các thuộc tính bên ngoài thông qua tri giác và cảm giác. Trong giai đoạn này, chúng ta sẽ sử dụng các giác quan để tác động vào sự việc, sự vật và nắm bắt nó. Nhận thức cảm tính gồm có các hình thức như sau:
Nhìn chung, nhận thức cảm tính sẽ phản ánh trực tiếp đối tượng thông qua các giác quan của con người, bao gồm vẻ bề ngoài, cái tất nhiên, ngẫu nhiên, cái bản chất và không bản chất. Nó chưa thể khẳng định được những mối liên hệ trong bản chất và tất yếu bên trong của sự vật. Nhận thức cảm tính hầu hết có trong tâm lý động vật. Tuy nhiên, con người là động vật cấp cao hơn nên nhận thức không chỉ dừng lại ở đó mà còn cần phải vươn cao hơn nữa. Giai đoạn đó được gọi là giai đoạn nhận thức lý tính. Giai đoạn nhận thức lý tínhNhận thức lý tính còn được gọi là tư duy trừu tượng, phản ánh bản chất của sự việc. Gồm có:
Phán đoán được chia thành 3 loại sau: phán đoán đơn nhất (bạc có khả năng dẫn điện), phán đoán đặc thù (bạc là kim loại) và phán đoán phổ biến (kim loại có khả năng dẫn điện). Trong đó, phán đoán phổ biến được xem là cách thức phản ánh sự vật một cách bao quát và rộng lớn nhất. Tuy nhiên, phán đoán chỉ giúp con người nhận thức được mối liên quan giữa cái đơn giản với phổ biến nhưng không thể biết được mối liên hệ giữa cái đơn giản nhất trong các phán đoán khác nhau,…. Điều này chưa đáp ứng đủ yêu cầu nhận thức của con người. Ví dụ: Trong ví dụ trên, chúng ta có thể biết được giữa bạc và các kim loại khác có khả năng dẫn điện. Nhưng liệu giữa chúng còn có thuộc tính nào giống nhau hay không thì điều đó chưa được chắc chắn.
Nhận thức lý tính là quá trình nhận thức gián tiếp đối với sự vật và đi sâu vào tìm hiểu bản chất của sự vật. Nhận thức lý tính và cảm tính có mối quan hệ khá chặt chẽ với nhau. Cảm tính là cơ sở cung cấp dữ liệu cho lý tính. Thông qua những thông tin mà nhận thức cảm tính truyền đạt, lý tính sẽ phán đoán, suy luận và đưa ra kết luận. Ngược lại, nhờ có lý tính chi phối mà nhận thức cảm nhận sẽ nhạy bén và tinh vi hơn. Giai đoạn nhận thức trở về thực tiễnĐây là giai đoạn kiểm nghiệm xem tri thức đó là đúng hay sai. Vì vậy, thực tiễn được coi là mục tiêu, là động lực của nhận thức. Mục đích của nhận thức không chỉ giải thích mà còn có chức năng định hướng thực tiễn. Ví dụ về nhận thức
Ngoài ra còn có rất nhiều ví dụ về nhận thức khác trong cuộc. Vai trò của nhận thức là gì?Nhận thức đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong cuộc sống của con người. Nhờ có nhận thức mà con người nắm được bản chất của sự vật, hiện tượng. Đồng thời, nhận thức mang đến cho con người nguồn tri thức khổng lồ và giúp con người tích lũy được nhiều kinh nghiệm sống quý báu. Có những loại nhận thức nào?Chủ nghĩa duy vật Mác – Lênin đã chỉ ra các loại nhận thức sau: Theo trình độ thâm nhập bản chất của đối tượng
Dựa theo tính tự phát/ tự giác xâm nhập bản chất của sự vật
Một số khái niệm liên quanTự nhận thức là gì?Tự nhận thức là quá trình tự nhận thức bản thân mình. Quá trình này sẽ giúp bạn nhận biết được chính xác cảm xúc cũng như giá trị của bản thân mình. Từ đó, biết mình có điểm mạnh, điểm yếu gì để phát huy và khắc phục. Tâm lý học nhận thức là gì?Đây là quá trình nghiên cứu khoa học về việc sử dụng trí nhớ, ngôn ngữ, khả năng nhận thức, sáng tạo, khả năng giải quyết vấn đề,… của con người. Tâm lý học nhận thức được chia thành nhiều loại và đảm nhận các chức năng, nhiệm vụ khác nhau như: tâm lý học xã hội, tâm lý học giáo dục, tâm lý học ngôn ngữ,… Năng lực nhận thức là gì?Đó là khả năng tổng hợp toàn bộ kiến thức, kỹ năng, hành vi,… đáp ứng cho khả năng nhận thức của bản thân. Năng lực này được sản sinh trong não bộ của mỗi người và là yếu tố quan trọng giúp chúng ta tích lũy kiến thức, phát triển bản thân tốt hơn. So sánh nhận thức và tình cảmKhi đã hiểu rõ nhận thức là gì, có phải bạn cảm thấy nhận thức và tình cảm có khá nhiều điểm tương đồng nhau đúng không? Tuy nhiên, bên cạnh những điểm giống đó, nhận thức và tình cảm cũng có khá nhiều điểm khác nhau. Bạn có thể tham khảo ngay bảng so sánh dưới đây nhé:
Mong rằng qua những chia sẻ trên sẽ giúp quý bạn đọc hiểu rõ nhận thức là gì và một số thông tin liên quan! |